Αγίου Νικολάου Βελιμίροβιτς-Επιστολές

Στον εισοδηματία Μόμτσιλο Ν. πού ρωτά τι υπήρχε πριν από τον Χριστό.

Παρόλο πού είστε χριστιανός ρωτάτε: «Όταν οι χριστιανοί μιλούν περί Χριστού ως κέντρου και άξονα της ανθρωπι­νής ιστορίας, τι υπήρχε στον κόσμο πριν από την εμφάνιση του Χριστού;». Όπως μαθαίνω, είστε άνθρωπος διαβασμέ­νος και ευγενικός, οπότε πιστεύω πώς όταν μπείτε λίγο πιο βαθιά στην επιστήμη της πίστης του Χριστού, θα σας είναι όλα σαφή.
Θα σας καταστεί σαφές, ότι πριν από τον Χριστό πάλι υπήρξε ο Χριστός. Και ότι στο τέλος του κόσμου πάλι θα είναι ο Χριστός. Δηλαδή πριν από την εμφάνιση του Λόγου του Θεού, της Σοφίας τού Θεού, του αιώνιου Λόγου, στο ανθρώπινο σώμα, στην προσωπική αποστολή στη γη, ήταν τούτος ο ίδιος ο Λόγος του Θεού, τούτη ή Σοφία του Θεού, τούτος ο αιώνιος Λόγος της θεϊκής Τριάδας, όχι εμφανιζό­μενος στη σάρκα αλλά ενεργώντας ακούραστα μέσω εκλεγ­μένων ανθρώπων, των υπηρετών Του: Μέσω προφητών, δί­καιων και σοφών. Όλοι εκείνοι ονόμαζαν τους εαυτούς τους υπηρέτες του Θεού . Ό Χριστός δεν είναι υπηρέτης αλλά ο Υιός, δεν είναι στρατιώτης του βασιλιά αλλά ο Βασιλιάς, δεν είναι κανενός πρόδρομος αλλά ο Μεσσίας.
Εσείς οπωσδήποτε θα έχετε δει κάποιο δράμα στο θέα­τρο, όπου ο πρωταγωνιστής δεν εμφανίζεται αμέσως αλλά αργότερα. Όμως όλα τα πρόσωπα τα όποια εμφανίζονται στη σκηνή πριν από τον πρωταγωνιστή αυτόν προσδοκούν, αυτόν αγγέλλουν και ότι συμβαίνει υπαινίσσεται αυτόν. Έτσι και στο πελώριο δράμα ολόκληρου του κόσμου όλοι προσδοκούσαν και όλα υπαινίσσονταν τον μεγαλειώδη Μεσσία, τον πρωταγωνιστή. Και ο προφήτης έτσι Τον ονο­μάζει λέγοντας: «Κύριος ο Θεός των δυνάμεων εξελεύσεται» (Ήσ. 42,13 ) «... και οφθήσεται ή δόξα Κυρίου, και όψεται πάσα σαρξ» (Ήσ. 40,5 ). Έτσι προφητεύτηκε πολ­λές εκατοντάδες χρόνια πριν - έτσι και συνέβη. Αφού οι διαστάσεις του δράματος του Χριστού, και χρονικά και χωρικά, είναι περισσότερο από γιγαντιαίες.
Διαβάστε την παραβολή Του περί των κακών σπορέων (Ματθ. 21,33 ). Αυτή θα σας τα εξηγήσει όλα καλύτερα άπ' ότι εγώ ο θνητός. και ακούστε μαρτυρίες του ίδιου του Κυ­ρίου περί του εαυτού Του: «Αμήν αμήν λέγω υμίν, πριν Αβραάμ γενέσθαι εγώ ειμί» (Ίωάν. 8,58 ). Ό Αβραάμ γεννή­θηκε μερικές χιλιάδες χρόνια πριν άπ' Αυτόν. Ακόμα μία μαρτυρία ακουστέ από το ίδιο το στόμα Του: Όταν Τον ρώτησαν οι Εβραίοι «Συ τις ει;» τους είπε ο Ιησούς «την αρχήν» (Ίωάν. 8,25 ). Έτσι Τον ονομάζει και ο τέταρτος Ευαγγελιστής λέγοντας: «Εν αρχή ην ο Λόγος» (Ίωάν.1,1 ).
Τελικά στο όράμα της Αποκάλυψης του Ιωάννη Εκείνος λέγει για τον εαυτό Του από τους ουρανούς: «Εγώ ειμί το Α και το Ω, λέγει Κύριος ο Θεός, ο ων και ο ην και ο ερχόμε­νος, ο παντοκράτωρ» (Απ. 1,8 ) «και ο ζων, και εγενόμην νεκρός, και ιδού ζών ειμί εις τους αιώνας των αιώνων, και έχω τάς κλείς του θανάτου και του άδου» (Απ. 1,18 ).
Βλέπετε, λοιπόν, ότι πριν από τον Χριστό και πάλι ο Χρι­στός ήταν, και μετά τον Χριστό - πάλι ο Χριστός. και πάλι στο τέλος θα αγγελθεί «μετά δυνάμεως και δόξης πολλής» (Λουκ, 21,27 ). Θα έρθει πάλι, για να δώσει το τέλος αυτού του δράματος του κόσμου, του οποίου ο Ίδιος έκανε και την αρχή.
Θα πείτε: «το μυστήριον τούτο μέγα εστίν» (Εφ. 5,32 )! Άραγε ή πεταλούδα είναι μικρό μυστήριο; Πόσο μάλλον ο Δημιουργός της πεταλούδας!
Ειρήνη σε Σάς και χαρά από τον Κύριο Χριστό

4. Σε ένα θεολόγο για τη σημασία της φράσης «Εξαγοραζόμενοι τον καιρόν» (Εφ.15.16 ).

Ρωτάς τι σημαίνουν τα λόγια: «Εξαγοραζόμενοι τον και­ρόν». Ό μακάριος Ιερώνυμος ερμηνεύει ως εξής: «Όταν χρησιμοποιούμε τον χρόνο σε καλές πράξεις, τότε τον εξα­γοράζουμε». Ό μακάριος Θεοφάνης ο Εσώκλειστος λέει: «Να στρέφουμε τον χρόνο σε όφελος μας για τους αιώνιους στόχους μας». Τα λόγια του απόστολου του Θεού έχουν παρόμοια σημασία με τα λόγια του Θεού: «Πραγματεύσασθε εν ώ έρχομαι» (Λουκ. 19,13 ). Και όταν Αυτός επιστρέψει, δηλαδή όταν ο Χριστός ξαναέρθει για να κρίνει τον κό­σμο , θα μας ρωτήσει πώς πραγματευόμασταν με τα δοσμέ­να μας τάλαντα. Πώς χρησιμοποιούσαμε τον καιρό της ζωής μας. Εάν δίναμε το φθηνό για να κερδίσουμε το ακριβό, όπως ο Ιακώβ, ή αντίθετα το ακριβό για να αποκτήσουμε το φθηνό, όπως ο Ησαύ. Εάν υποκύψαμε στους σκανδαλισμούς αυτού του εφήμερου αιώνα και πουλήσαμε την ψυχή μας για τις «γλυκές» γήινες πικρίες ή αν δώσαμε τα πάντα για την ψυχή μας;
Γι' αυτό να εκτελείς τις εντολές του Χριστού κάθε μέρα όπως οι περιστάσεις ζητούν. Με τούτο θα εξαγοράζεις τις χαρισμένες μέρες σου από τον Θεό. Αφού στην αλήθεια το να εξαγοράζουμε σημαίνει κυριολεκτικά να πληρώνουμε. Πλήρωνε με τα λίγα, για να λάβεις το μεγάλο. Εργάσου λί­γο, για να βασιλεύεις αιώνια. Αφού ο Δημιουργός μας, μας υποσχέθηκε την αιώνια βασιλεία στην αιώνια ζωή. Εάν κά­ποιος είναι δεμένος σκλάβος στη φυλακή, να μην τεμπελιάζει και να μην λέει: «εγώ δεν είμαι σε θέση τίποτα να κά­νω»! Ας μετανοεί Και ας προσεύχεται στον Θεό από το πρωί έως το βράδυ στο σκοτάδι του κελιού του. Και αυτό θα το μετρήσει ο Θεός το ίδιο όπως και σε εκείνον πού χτίζει εκκλησίες με τον πλούτο του. Ό Δημιουργός μας βλέπει τις συνθήκες του καθενός, και ζητά από τον κάθε άνθρωπο να κάνει εκείνο πού μπορεί αναλόγως με τις συνθήκες.
Σκύψε το κεφάλι κάθε μέρα για να διακονήσεις την ψυχή σου. Πλήρωσε την με την πνοή του Πνεύματος του Θεού μέ­σα σου ,το οποίο σε κινεί προς κάθε καλό. Εάν δεν το κά­νεις, θα σε τσαλακώσει σαν πανί και θα σε πάει στην κατα­στροφή. Παρόμοια με το ορμητικό ποτάμι, στο όποιο οι αδέξιοι δεν ξέρουν να στρέψουν τον δικό τους νερόμυλο αλλά κατεβαίνουν μαζί του στην άβυσσο. Έτσι είναι και ο χρόνος της ζωής μας εδώ στη γη. Τους έλλογους σώζει και σηκώνει επάνω στα φτερά, ενώ τους άφρονες παρασύρει και κατρακυλά ως την κατάρρευση. Τους πρώτους διακο­νεί, στους δεύτερους κυριαρχεί. Ό καιρός για τους πρώτους είναι σέλα, για τους δεύτερους αναβάτης.

Το φως του Χριστού να σε φωτίσει

3. Στον ταχυδρόμο Ηλία Κ. για την απόδειξη του Όντος του Θεού.

Ένας φίλος σας, σας λέει ασταμάτητα ότι δεν υπάρχει Θεός! Αυτό σας βασανίζει σαν μαστίγωμα. Μάχεστε για την ψυχή σας Και τη ζωή σας. Καλά καταλάβατε: εάν δεν υπάρ­χει ζωντανός Και παντοδύναμος Θεός, δυνατότερος από τον θάνατο, τότε ο θάνατος είναι ο μόνος παντοδύναμος Θεός. Τότε όλα τα ζωντανά πλάσματα στον κόσμο είναι παιχνι­δάκια στα πόδια του παντοδύναμου θανάτου, σαν μικρός ποντικός στα πόδια πεινασμένης γάτας. Μια φορά αναστα­τωμένος είπατε στον κακομοίρη φίλο σας: «Ό Θεός υπάρ­χει, εσύ δεν υπάρχεις»! Και δεν κάνατε λάθος. Αφού εκείνοι οι όποιοι χωρίζονται από τον αιώνιο Ζωοδόχο σ' αυτό τον κόσμο, θα είναι χωρισμένοι Και στον άλλον. Και έτσι ούτε εδώ ούτε εκεί δεν θα ξέρουν για τον θαυμαστό Δημιουργό όλων των πλασμάτων. Αλλά ο χωρισμός από Εκείνον είναι χειρότερος από το να μην υπάρχει.
Στη θέση σας εγώ θα του έλεγα ακόμα Και το έξης:
Λανθασμένα λες, φίλε, ότι δεν υπάρχει ο Θεός. Ενώ ορθά θα λες εάν πεις: «Δεν έχω Θεό». Αφού εσύ από μόνος σου βλέπεις, ότι οι υπόλοιποι άνθρωποι γύρω σου Τον αισθάνο­νται, γι' αυτό Και σου λένε ότι υπάρχει Θεός. Λοιπόν, δεν είναι ότι δεν υπάρχει ο Θεός αλλά εσύ δεν Τον έχεις.
Μιλάς λανθασμένα, όπως ο άρρωστος πού θα έλεγε ότι δεν υπάρχει υγεία στον κόσμο. Αυτός μπορεί μόνο να πει δίχως να ψεύδεται: «Εγώ δεν είμαι υγιής», ενώ θα ψευδό­ταν αν έλεγε: «Δεν υπάρχει γενικώς υγεία στον κόσμο».
Μιλάς λανθασμένα, όπως Και ο τυφλός πού θα έλεγε ότι δεν υπάρχει φως στον κόσμο. Υπάρχει φως, όλος ο κόσμος είναι γεμάτος από φως, αλλά αυτός, ο κακόμοιρος τυφλός, δεν έχει φως. Εάν θα ήθελε να μιλήσει σωστά, το μόνο πού θα μπορούσε να πει είναι: «Εγώ δεν έχω φως».
Μιλάς λανθασμένα, σαν τον ζητιάνο πού θα έλεγε ότι δεν υπάρχει χρυσός στον κόσμο. Υπάρχει ο χρυσός στη γη Και κάτω από τη γη. Όποιος λέει ότι δεν υπάρχει χρυσός γε­νικώς λέει ψέματα. Θα έλεγε αλήθεια, εάν έλεγε:«Εγώ δεν έχω χρυσό».
Μιλάς λανθασμένα, Όπως Και ο κακοποιός πού θα μας έλεγε ότι δεν υπάρχει καλοσύνη στον κόσμο. Σε εκείνον τον ίδιο δεν υπάρχει καλοσύνη, όχι στον κόσμο. Γι' αυτό δεν θα έκανε λάθος εάν θα έλεγε: «Εγώ δεν έχω καλοσύνη».
Κατά τον ίδιο τρόπο, γείτονα μου, λανθασμένα μιλάς όταν λες ότι δεν υπάρχει Θεός! Αφού εκείνο πού εσύ δεν έχεις, δεν σημαίνει πώς δεν το έχουν Και οι άλλοι, ούτε ότι δεν υπάρχει γενικώς. Ποιος σε εξουσιοδότησε να μιλάς εν ονόματι ολόκληρου του κόσμου; Ποιος σου έδωσε το δικαί­ωμα, την αρρώστια σου να την αποδίδεις σ' όλους Και την ανέχεια σου να την επιβάλεις σ' όλους;
Εάν όμως ομολογήσεις Και πεις: «Δεν έχω Θεό»,τότε λες την αλήθεια Και εκφράζεις την ομολογία σου. Αφού υπήρχαν Και θα υπάρχουν εξαίρετοι άνθρωποι, πού όντως δεν έχουν Θεό. Όμως ο Θεός τους έχει, τους έχει έως την τελευ­ταία τους πνοή. Εάν Και στην τελευταία τους πνοή δηλώ­σουν ότι δεν έχουν τον Θεό, τότε Και ο Θεός δεν θα τους έχει πια. Και τους απογράφει στα έξοδα. Γι' αυτό σε παρα­καλώ , φίλε μου, για την ψυχή σου, για την αιώνια ζωή Και για τη βασιλεία του Θεού, ένεκεν των δακρύων Και πληγών του Χριστού, σε παρακαλώ, μεταμόρφωσε την πεισματική σου εξομολόγηση σε μετανοητική εξομολόγηση. Και εκείνα πού έπειτα άπ' αυτό πρέπει να πράξεις, θα σου τα πει ή Εκκλησία, ρώτα!

Ειρήνη Και ευλογία από τον Κύριο

2. ΠΡΟΣ ΤΟΝ Κ.Π.Γ ΠΟΥ ΡΩΤΑ ΓΙΑΤΙ ΑΝΑΒΟΥΜΕ ΤΟ ΚΑΝΤΗΛΙ ΜΠΡΟΣΤΑ ΣΤΗΝ ΕΙΚΟΝΑ

Πρώτα επειδή ή πίστη μας είναι φως. Είπε ο Χριστός: «Εγώ ειμί το φως του κόσμου» (Ίωαν. 8,12 ). Το φως του καντηλιού μας προειδοποιεί για το φως με το όποιο ο Χρι­στός φωτίζει τις ψυχές μας.
Δεύτερον, για να μας θυμίσει το φως του χαρακτήρα εκεί­νου του αγίου, μπροστά στον όποιον ανάβουμε το καντήλι. Αφού οι άγιοι έχουν ονομασθεί «υιοί φωτός» (Ίωαν. 12,36).
Τρίτον, για να μας χρησιμεύει ως μομφή για τα σκοτεινά μας έργα, και τις κακές σκέψεις και τις θελήσεις, και για να μας καλέσει στην οδό του ευαγγελικού φωτός. Για να κο­πιάσουμε έτσι με ζήλο να πραγματώσουμε την εντολή του Σωτήρα: «Ούτω λαμψάτω το φως υμών έμπροσθεν των ανθρώπων, όπως ίδωσιν υμών τα καλά έργα» (Ματθ. 5,16 ).
Τέταρτον, για να είναι μικρή ή θυσία μας προς τον Θεό, ο Όποιος θυσιάστηκε όλος για μας. Ένα μικρούτσικο σημάδι της μεγάλης ευγνωμοσύνης και της λαμπρής αγάπης μας προς Εκείνον, από τον Όποιον στην προσευχή ζητάμε και τη ζωή και την υγεία και τη σωτηρία και όλα εκείνα πού μόνον ή άνευ ορίου ουράνια αγάπη μπορεί να δώσει.
Πέμπτον, για να είναι σκιάχτρο στις κακές δυνάμεις, οι όποιες καμιά φορά μας επιτίθενται και κατά την προσευχή και μας αποσπούν τις σκέψεις στην άλλη πλευρά από τον Δημιουργό μας. Αφού οι κακές δυνάμεις αγαπούν το σκο­τάδι και αποτραβιούνται από κάθε φως, ιδιαίτερα από εκείνο πού είναι αφιερωμένο στον Θεό και σ' εκείνους πού Τον ευχαριστούν.
Έκτον ,για να μας παροτρύνει στην αυτοπροσπάθεια. Όπως το λάδι και το φυτίλι καίγονται στο καντήλι, υποταγ­μένα στη βούληση μας έτσι ας καίγονται και οι ψυχές μας με τη φλόγα της αγάπης σ' όλα τα πάθη, υποταγμένες πά­ντα στη βούληση του Θεού.
Έβδομον, για να μας μάθει, πώς όπως το καντήλι δεν μπορεί να ανάψει χωρίς το χέρι μας έτσι ούτε ή καρδιά μας, αυτό το εσωτερικό καντήλι μας, δεν μπορεί να ανάψει χωρίς την αγία φλόγα της χάρης του Θεού ακόμα και αν είναι γε­μάτη μ' όλες τις αρετές. Αφού όλες οι αρετές μας είναι σαν καύσιμο, αλλά από τον Θεό είναι ή φλόγα πού τις ανάβει.
Όγδοον για να μας θυμίζει ότι ο Δημιουργός του κόσμου πριν άπ' όλα δημιούργησε το φως, και κατόπιν όλα τα αλλά κατά σειρά, «Και είπε ο Θεός γενηθήτω φως, και εγένετο φως» (Εξ. 1,3). Έτσι πρέπει και στην αρχή της πνευμα­τικής μας ζωής πρώτα να λάμψει μέσα μας το φως της αλή­θειας του Χριστού. Απ' αυτό το φως της αλήθειας του Χρι­στού έπειτα δημιουργείται και ξεφυτρώνει και μεγαλώνει μέσα μας κάθε καλό.

Το φως του Χριστού ας φωτίσει κι εσάς.


1. Στον κατεστραμμένο έμπορο πού όλοι εγκατέλειψαν


Γράφεις ότι καταστράφηκες. Οι φίλοι σε εγκατέλειψαν. Οι μεν αποστρέφουν την κεφαλή τους από σένα, οι δε σε κοροϊ­δεύουν. Μόνο ή πίστη στον Θεό σε κρατά, για να μην τρελα­θείς ή να μην κάνεις κακό στον εαυτό σου. Έτσι γράφεις.
Καταστράφηκε ή περιουσία σου, δεν καταστράφηκες εσύ. Κατεστραμμένος έμπορος δεν σημαίνει και κατε­στραμμένος άνθρωπος. Ό πλούτος δεν γεννήθηκε μαζί σου στο δρόμο της ζωής τον απέκτησες και στο τέλος της ζωής πρέπει να αποκολληθείς άπ' αυτόν.
Αλλά επειδή ο πλούτος αποκολλήθηκε από σένα πριν από το τέλος της ζωής σου, αυτό σε πικραίνει. Όμως ακριβώς αυτό τους πολλούς εξυπηρέτησε ως μέγιστη τύχη. Αφού ξε­κολλώντας από τον σάπιο πλούτο του χώματος, εκείνοι είχαν
ακόμα αρκετό χρόνο να πλουτίσουν τις ψυχές τους με το Θεό.
Για εκείνους όμως πού πετούν από πάνω τους το σαμά­ρι του πλούτου
ταυτόχρονα με το σαμάρι του σώματος, μπορεί να είναι αργά για όλα και όλα να έχουν χαθεί.
Τίμια δούλεψα, γράφεις. Όμως στην τιμιότητα έχει υπο­σχεθεί αιώνιο βραβείο και όχι εφήμερο. Από την τίμια εργα­σία ο άνθρωπος μπορεί να πλουτίσει, μπορεί και να φτωχύ­νει. Αλλά όπως ο πλούτος δεν κάνει τον τίμιο περισσότερο άνθρωπο, έτσι και ή φτώχια δεν τον κάνει λιγότερο άνθρω­πο. Όποιος σκέφτεται διαφορετικά, τούτος δεν ζει στην χριστιανική εποχή αλλά στην παλιά ειδωλολατρική, στην οποία ή αξία του ανθρώπου ζυγιζόταν με το βάρος του χρυσού. Ό Χριστός γι' αυτό και παραδόθηκε στο να Τον σταυ­ρώσουν στον Γολγοθά, ώστε να καταστρέψει αυτό το βάρ­βαρο ζύγι ανάμεσα στους ανθρώπους, και να τοποθετήσει άλλο, πνευματικό και ηθικό.
Κατά το ζύγι του Χριστού εκείνο πού κάνει μόνιμη την αξία μέσα στον άνθρωπο ούτε από το πλούτο απορρέει ούτε από την φτώχια χάνεται. Αλλά από την ισχυρότερη ή ασθενέστερη αγάπη απέναντι στον νόμο του Θεού εξαρ­τάται ή παλίρροια ή, ή άμπωτης αυτής της μόνιμης αξίας πού δεν κατεβαίνει στον τάφο μαζί με το σώμα.
Το ότι σε εγκατέλειψαν οι φίλοι στην ανάγκη και τώρα ή αποστρέφουν την κεφαλή τους από σένα ή σε κοροϊδεύουν ανοιχτά, αυτό σε πονά όντως, όμως είναι μόνο μια νέα μαρ­τυρία της παμπάλαιης ανθρώπινης εμπειρίας. Όταν σταύ­ρωσαν τον Κύριο Χριστό, που ήταν εκείνοι οι όποιοι πριν από αυτό ήθελαν να Τον κάνουν βασιλιά και Του φώναζαν «Ωσαννά»; Κανένας τους πουθενά. Κάτω από το σταυρό στέκονταν μόνο οι αδιάφοροι και οι χλευαστές. Οι Ρωμαίοι στρατιώτες χασμουριόντουσαν με ανία, ενώ τα εβραϊκά σκυλιά γάβγιζαν μοχθηρά. Να χαίρεσαι πού ή σταγόνα της πίκρας σου μοιάζει με τη Θάλασσα της πίκρας του σταυρω­μένου Κυρίου.
Είναι καλό πού κρατάς την πίστη στον Θεό. Κι εκείνη Θα κρατά εσένα σ' αυτές τις δύσκολες μέρες, οι όποιες θα πε­ράσουν σαν ομίχλη. Κοίτα, κάποιοι άνθρωποι κουβαλούν το μπαστούνι σαν στολίδι, άλλοι πάλι για βοήθεια στους δύ­σκολους δρόμους. Ή πίστη στον Θεό και στολίζει και βοηθά τον άνθρωπο. Όσο ήσουν ευκατάστατος περισσότερο την κρατούσες σαν στολίδι τώρα σου έχει γίνει απαραίτητο στή­ριγμα. Εκείνη έχει πιο φωτεινό πρόσωπο όταν διακονεί και βοηθά, παρά όταν μόνο στολίζει.
Φοβάσαι να μην τρελαθείς, γράφεις. Μην φοβάσαι, είναι ελάχιστοι εκείνοι πού τρελάθηκαν από την φτώχια, αλλά πάρα πολλοί εκείνοι πού τρελάθηκαν από τον πλούτο.
Φοβάσαι να μην κάνεις κακό στον εαυτό σου, λες. Αυτο­κτονία σκέφτεσαι; Μα αυτό είναι το τέλειο συμπόσιο των διαβόλων. Αυτό σημαίνει να μην πηγαίνεις ούτε κατά τη βούληση του Θεού ούτε κατά τη βούληση την δική σου αλλά κατά τη βούληση του διαβόλου. Σχοινί γύρω από το λαιμό -ή αιώνια ζωή χαμένη. και όντως, στην απότομη και δυσμενή στροφή της ζωής σου τίποτα δεν μπορεί να κρατήσει τον άνθρωπο εκτός από την ζωντανή πίστη στον ζώντα Θεό, ο οποίος δίνει και παίρνει, και παίρνει και δίνει, δοκιμάζοντας παράλληλα την πίστη μας και την αγάπη μας.
οι άπιστοι κατεβαίνουν με τον Ιούδα στο ποτάμι για να κρεμαστούν, ενώ οι ψυχές με ηρωική πίστη ανεβαίνουν στο Γολγοθά για να πιουν το ποτήρι της πίκρας και ν' αναστη­θούν.Ό Θεός ας σου δίνει βοήθεια


Στον κατάδικο Π.Γ. που παραπονιέται για την αδικία των ανθρώπων

Λες ότι δεν φταις γι’αυτό για το οποίο καταδικάστηκες. Σ’ένα νυχτερινό καυγά στο δρόμο σκοτώθηκε ένας άνθρωπος. Οι δολοφόνοι βιαστικά διασκορπίστηκαν, κι εσύ τυχαία βρέθηκες κοντά στον νεκρό όταν πέρασε το περιπολικό. Σε συνέλαβαν. Σε καταδίκασαν. Τώρα παραπονιέσαι για την αδικία των ανθρώπων. Ορκίζεσαι ότι καταδικάστηκες άδικα. Μετά από το πρώτο σου γράμμα, σε παρακάλεσα να μου εξομολογηθείς όλη σου τη ζωή. Κι εσύ το έκανες. Διαβάζοντας το δεύτερο γράμμα σου, φώναξα: «Μα το άξιζε»!

Άνθρωπε του Θεού, άξιζες αυτή τη βαριά τιμωρία εάν όχι για εκείνο το έγκλημα, τότε σίγουρα για όλα τ’άλλα εγλήματά σου. Ο τα πάντα ορών Δικαστής είδε τα υπόλοιπα εγκλήματά σου σε όλη σου τη ζωή, αλλά κατά το έλεός Του και κατά τη γνωστή μέθοδό Του τα έκρυψε από τους ανθρώπινους μάρτυρες, περιμένοντας τη μετάνοιά σου. Όμως εσύ δεν μετάνιωνες, δεν εξομολογιόσουν, ούτε προσευχόσουν στον Θεό, ούτε κοινωνούσες. Αντίθετα, συνέχιζες μυστικά να πράττεις το κακό και ήσουν έτοιμος να σκοτώσεις τον καθένα που θα σ’εμπόδιζε στις άτιμες πράξεις σου. Μόνο λόγω της βιαιότητας απέναντι στη γυναίκα σου άξιζες φυλακή. Εκείνη δε σε μήνυσε στον γήινο δικαστή. Αλλά οι κραυγές της ακούστηκαν στον αιώνιο Δικαστή.

Για να σε γυρίσει απ’όλους τους κακούς δρόμους και να σε κατευθύνει στον δρόμο του δικαίου, για να σου θυμίσει την ψυχή και να σε προειδοποιήσει για το θάνατο και τη φοβερή δίκη η Πρόνοια του Θεού σε έφερε εκείνη τη νύχτα στον τόπο του εγκλήματος. Έτσι σ’έπιασαν οι άνθρωποι και καταδικάστηκες σε φυλακή.

Η περίπτωσή σου μου θυμίζει ζωηρά ένα μεγάλο χριστιανό άγιο, τον Εφραίμ της Σύρου. Στα νιάτα του ο Εφραίμ αμάρτανε πολύ, όμως δεν καταδικάστηκε ούτε για μια αμαρτία. Συνέβη όμως κλέφτες να κλέψουν ένα πρόβατο από τον γείτονά του. Ο γείτονας κατηγόρησε τον Εφραίμ. Και ο Εφραίμ εντελώς αθώος γι’αυτή την κλοπή, βρέθηκε φυλακισμένος. Πικραμένος για την ανθρώπινη αδικία ο Εφραίμ άρχισε να κλαίει και να θρηνεί μπροστά στον Θεό. Όμως περιμένοντας φυλακισμένος με πολλούς άλλους εγκληματίες, άρχισε να συζητεί μαζί τους. Ρωτούσε με τη σειρά τον καθένα τους, γιατί βρέθηκαν στη φυλακή. Ο ένας του είπε το ένα, ο άλλος το άλλο. Στις αμαρτίες τους ο Εφραίμ αναγνώρισε τις δικές του αμαρτίες, για τις οποίες ούτε κάποιος τον κατηγόρησε, ούτε κανείς τον καταδίκασε. Και το πνεύμα του συνήλθε και αναγνώρισε ότι βρέθηκε στη φυλακή όχι λόγω του κλεμμένου προβάτου, αλλά λόγω των πολλών άλλων εγκλημάτων του. Και μετάνιωσε ο Εφραίμ ταπεινά μπροστά στον Θεό για όλα τα εγκλήματά του. Και άρχισε με δάκρυα να προσεύχεται στον Θεό να του συγχωρήσει τις μυστικές αμαρτίες του, ευγνωμονώντας Τον ταυτόχρονα που τον πέταξαν στη φυλακή για εκείνο που δεν διέπραξε. Και σύντομα τον ελευθέρωσαν ως αθώο. Όμως τούτο το γεγονός έκανε ολόκληρη αναστροφή στην ψυχή του Εφραίμ. Η φυλακή τον δέχτηκε αμαρτωλό, και τον άφησε άγιο.

Ειρήνη σε σένα και υγεία από τον Κύριο


Σε μια μοναχική γυναίκα: Περί των Χριστουγέννων της Ιωάννας.

Παραπονιέσαι για τη μοναξιά στη μέση μεγάλης πόλης. Τόσος λαός γύρω σου κοχλάζει σαν μυρμηγκοφωλιά, και εσύ και πάλι αισθάνεσαι σαν στην έρημο. Στις μεγάλες γιορτές η κατάσταση είναι ανυπόφορη. Παντού πλημμυρίζει η χαρά, ενώ εσένα σε πιέζει η λύπη. Οι εορταστικές ημέρες των Χριστουγέννων και της Ανάστασης σου φαίνονται σαν κάποια άδεια δοχεία, τα οποία εσύ γεμίζεις με δάκρυα. Όταν αυτές οι άγιες γιορτές βρίσκονται μακριά πίσω ή μπροστά σου, αισθάνεσαι πιο ήρεμη. Αλλά όταν πλησιάσουν και έρθουν, η θλίψη και η ερημιά κυριεύουν την ψυχή σου.

Τι να σου κάνω; Θα σου διηγηθώ την ιστορία για τα Χριστούγεννα της Ιωάννας διότι ίσως σε ωφελήσει. Θα αφήσω όμως να σου διηγείται εκείνη όπως τα είχε διηγηθεί σε μένα. «Σαράντα και κάτι χρόνια βλέπω εγώ αυτό τον κόσμο σαν γυναίκα. Ποτέ καμιά χαρά, εκτός από λίγη σαν παιδί στο σπίτι των γονέων μου. Αλλά μπροστά στον κόσμο δεν έδειχνα λυπημένη. Μπροστά στους ανθρώπους υποδυόμουν τη χαρούμενη, και στη μοναξιά έκλαιγα. Όλοι με θεωρούσαν ένα ευτυχισμένο πλάσμα, αφού ως τέτοια έδειχνα. Ακούω, όλοι γύρω μου παραπονούνται, και οι έγγαμοι και οι άγαμοι, και οι πλούσιοι και οι φτωχοί, όλοι. Και σκέφτομαι, γιατί κι εγώ να παραπονιέμαι στους δυστυχισμένους για τη δική μου δυστυχία, και μόνο να αυξάνω τη λύπη γύρω μου; Θεέ, να δείχνω χαρούμενη έτσι θα είμαι πιο χρήσιμη στον δυστυχισμένο κόσμο, ενώ το μυστικό μου θα το κρύβω μεσα μου και θα κλαίω στη μοναξιά μου. Προσευχόμουν στον Θεό, για να μου εμφανισθεί με κάποιο τρόπο, τουλάχιστον μόνο ένα δάχτυλό Του να αισθανθώ. Προσευχόμουν έτσι, για να μην σβήσω από την κρυμμένη λύπη. Από κάθε έσοδο έκανα ελεημοσύνη οπουδήποτε είχα ευκαιρία. Επισκεπτόμουν αρρώστους και ορφανούς, και έφερνα χαρά με τη δική μου φαινομενική χαρά. Πιστεύω σε Σένα, αγαθέ μου Θεέ, έλεγα συχνά, αλλά Σε παρακαλώ, εμφανίσου μου με κάποιο τρόπο, για να Σε πιστεύω ακόμα περισσότερο. «Πιστεύω, Κύριε˙ βοήθει μου τη απιστία»(Μάρκ.9,24)˙επαναλάμβανα αυτά τα λόγια από το Ευαγγέλιο. Και πράγματι, βίωσα να μου εμφανιστεί ο Κύριος.

Δυσκολότατες για μένα ήταν οι μεγάλες γιορτές. Μετά από τη Λειτουργία κλεινόμουν στο δωμάτιο και έκλαιγα ολόκληρα τα Χριστούγεννα και την Ανάσταση. Όμως τα προηγούμενα Χριστούγεννα εμφανίστηκε ο Θεός. Αυτό έγινε ως εξής. Πλησίαζε αυτή η μεγάλη μέρα. Εγώ αποφάσισα να ετοιμάσω όλα έτσι όπως η μητέρα μου ετοίμαζε: και κρέας, και ζυμαρικά, και γλυκά, και όλα τ’άλλα. Άπλωσα σανό στο σπίτι, πέταξα από τρία καρύδια σε κάθε γωνιά του δωματίου˙ας είναι η Αγία Τριάδα ελεήμων σε όλες και τις τέσσερις πλευρές του κόσμου. Και κάνοντας όλα αυτά ασταμάτητα προσευχόμουν: Κύριε, στείλε μου επισκέπτες αλλά εντελώς πεινασμένους και φτωχούς! Σε παρακαλώ, εμφανίσου μ’αυτόν τον τρόπο! Που και που μου ερχόταν η σκέψη: τρελή Ιωάννα, τι επισκέψεις περιμένεις τα Χριστούγεννα! Αυτή την άγια μέρα ο καθένας βρίσκεται στο σπίτι του ποιος θα μπορούσε να έρθει ως επισκέπτης σε σένα; Κι εγώ έκλαιγα και έκλαιγα... Όμως και πάλι επαναλάμβανα εκείνη την προσευχή και ετοίμαζα.

Όταν τα Χριστούγεννα γύρισα από την Εκκλησία, άναψα το κερί, έστρωσα το τραπέζι, έβαλα όλα τα φαγητά, και τότε άρχισα να περπατώ από δω κι από κει στο δωμάτιο. Θεέ μου, μην με εγκαταλέιψεις! Πάλι προσευχόμουν. Στο δρόμο λίγοι περνούσαν. Είναι Χριστούγεννα, αλλά και ο δρόμος μας είναι απόμερος. Όμως μόλις το χιόνι έτριζε κάτω από τα πόδια κάποιου, εγώ πεταγόμουν στην πόρτα! Άραγε είναι ο επισκέπτης μου; Δεν είναι. Να, προσπέρασε. Το μεσημέρι ήρθε και πέρασε, και εγώ μόνη. Άρχισα να κλαίω και κραύγασα: τώρα βλέπω, Κύριε, ότι με εγκατέλειψες εντελώς! Έκλαιγα έτσι και σιγοέκλαιγα συνεχώς! Ξαφνικά χτύπησε κάποιος την πόρτα, και εγώ άκουσα φωνές: δώσε αδελφέ, δώσε αδελφή! Γρήγορα έτρεξα και άνοιξα την πόρτα. Μπροστά μου ένας τυφλός και ο οδηγός του, και οι δυο σκυμμένοι, κουρελιασμένοι, παγωμένοι. Ο Χριστός γεννήθηκε, κύριοί μου! φώναξα εγώ χαρούμενα. Αληθώς γεννήθηκε! κροτάλιζαν με τα δόντια εκείνοι τρέμοντας. Έλεος, αδελφή, ελέησέ μας! Δεν σου ζητάμε χρήματα. Από το πρωί κανένας δεν μας πρόσφερε ψωμί, λίγα λεφτά ή από ένα ποτήρι με ρακί. Πεινάμε πολύ. Εγώ πέταξα από τη χαρά μου ως τον τρίτο ουρανό. Τους οδήγησα στο σπίτι και τους έβαλα στο γεμάτο τραπέζι. Τους σέρβιρα κλαίγοντας από χαρά. Εκείνοι με ρώτησαν παραξενεμένοι: «Γιατί κλαις, κυρία;». Από χαρά, κύριοί μου, από καθαρή και φωτεινή χαρά! Εκείνο για το οποίο προσευχόμουν στον Θεό ο Θεός μου το έδωσε. Μερικές μέρες εγώ Του προσεύχομαι, να μου στείλει ακριβώς τέτοιους επισκέπτες όπως είσαστε εσείς, και να, Αυτός μου έστειλε. Δεν ήρθατε εσείς έτσι τυχαία, αλλά σας έστειλε ο αγαθός μου Κύριος. Αυτός σήμερα μου φανερώθηκε μέσα από σας. Αυτά είναι τα πλέον χαρούμενα Χριστούγεννα στη ζωή μου. Τώρα ξέρω, ότι είναι ζωντανός ο Θεός μας. Δόξα σ’Εκείνον και ευχαριστία! «Αμήν», απάντησαν οι αγαπητοί μου επισκέπτες. Τους κράτησα έως το βράδυ, τους γέμισα τις τσάντες και τους αποχαιρέτησα».

Τέτοια ήταν τα προηγούμενα Χριστούγεννα της Ιωάννας. Δώσε Θεέ, να είναι φέτος ακόμα πιο χαρούμενα. Προσευχήσου κι εσύ, κόρη, να σου φανερωθεί ο ουράνιος Πατέρας με κάποιο τρόπο –και στον Θεό οι τρόποι είναι πολλοί- και θα ζήσεις θαύμα. Μην ετοιμάζεσαι για λύπη σε τούτη τη μεγάλη μέρα, αλλά να ετοιμάζεσαι για χαρά. Και ο Πανορατικός, ο Παντελεήμων, θα σε κάνει χαρούμενη.

Σε μία γυναίκα, που ταλαιπωρείται από βαριά θλίψη

Γράφεις ότι σε ταλαιπωρεί κάποια ακατανίκητη και ανεξήγητη θλίψη. Σωματικά είσαι υγιής, το σπίτι γεμάτο, αλλά η καρδιά άδεια. Για την ακρίβεια η καρδιά σου είναι γεμάτη από σκοτεινή θλίψη.

Πρόσεχε καλά γιατί αυτό είναι επικίνδυνη ασθένεια της ψυχής. Μπορεί να νεκρώσει πλήρως την ψυχή. Τέτοια θλίψη η εκκλησία μας την βλέπει ως θανάσιμο αμάρτημα. Αφού κατά τον λόγο του αποστόλου υπάρχουν δύο είδη θλίψης: «Η γαρ κατά Θεόν λύπη μετάνοιαν εις σωτηρίαν αμεταμέλητον κατεργάζεται˙η δε του κόσμου λύπη θάνατον κατεργάζεται» (Β’Κορ. 7,10). Εσύ οφθαλμοφανώς υποφέρεις από το δεύτερο είδος θλίψης.

Η κατά Θεόν θλίψη κυριεύει τον άνθρωπο όταν ο άνθρωπος θυμάται τις αμαρτίες του, μετανοεί και τις αποθέτει στον Θεό. Ή όταν κάποιος θλίβεται για τις αμαρτίες των άλλων ανθρώπων. Ή όταν κάποιος δείχνει ζήλο για την πίστη στον Θεό, αλλά βλέπει με θλίψη την αποχώρηση των ανθρώπων από την πίστη. Τέτοια θλίψη ο Θεός την μετατρέπει σε χαρά. Όπως περιγράφει ο Παύλος, οι απόστολοι και όλοι οι αληθινοί δούλοι του Χριστού είναι «ως λυπούμενοι αεί δε χαίροντες» (Β’ Κορ. 6,10). Χαίρονται γιατί αισθάνονται τη δύναμη και την εγγύτητα του Θεού. Και λαμβάνουν παρηγοριά από τον Θεό. Έτσι και ο ψαλμωδός λέει: «Θυμήσου τον Θεό και χαίρε».

Η αγία θλίψη μοιάζει με τα σύννεφα, μέσα από τα οποία λάμπει το φως της παρηγοριάς. Ενώ η δική σου θλίψη μοιάζει σαν έκλειψη ηλίου. Μάλλον θα είχες πολλά μικρά αδικήματα και αμαρτίες, τα οποία θεωρούσες ασήμαντα, και έτσι δεν εξομολογήθηκες και για τα οποία δεν μετανόησες. Σαν αράχνη, που πολλά χρόνια είναι στα μάτια, τώρα απλώθηκε γύρω από την καρδιά σου, και έφτιαξε φωλιά γι’αυτήν τη μεγάλη θλίψη, την οποία οι κακές δαιμονικές δυνάμεις κακοεργώς στηρίζουν μέσα σου. Γι’αυτό ξαναδές ολόκληρη τη ζωή σου, κάνε μια ενδελεχή ενδοσκόπηση του εαυτού σου, και εξομολογήσου τα πάντα. Με την εξομολόγηση θα καθαρίσεις τον οίκο της ψυχής σου και θα τον αερίσεις. Και θα εισέλθει μέσα σου ο φρέσκος και καθαρός αέρας του Πνεύματος του Θεού. Αμέσως μετά ξεκίνα να πράττεις πάντα το καλό. Ξεκίνησε με το να δίνεις ελεημοσύνη εν ονόματι του Χριστού. Θυμήσου: του Χριστού. Ο Χριστός θα το δει αυτό και γρήγορα θα σε ανταμείψει με τη δωρεά της χαράς. Θα σου δωρίσει ανείπωτη χαρά, την οποία μόνον Αυτός χορηγεί, και την οποία καμία θλίψη, ούτε βάσανο, ούτε δαιμονική δύναμη δεν μπορεί να συσκοτίσει.

Διάβαζε το ψαλτήρι. Αυτό αποτελεί βιβλίο για θλιμμένες ψυχές, βιβλίο παρηγοριάς.

Είθε ο Κύριος σύντομα να σε ανανήψει.


Το πνεύμα του φόβου


Είναι κακό το πνεύμα που σου επιτίθεται. Ένα από τα πολυάριθμα κακά πνεύματα που απεργάζονται την πτώση των ανθρώπων. Γράφεις ότι όταν σου επιτίθεται το πνεύμα του φόβου, σου φαίνεται ότι σε καταδιώκει όλος ο κόσμος, ότι όλοι οι άνθρωποι είναι εχθρικοί, ότι σε μισεί ο Θεός. Ρώτησες ειδικούς και σου είπαν ότι αυτό είναι παραλογισμός ιδιαιτέρου είδους. Και καλά σου είπαν. Είναι παραλογισμός. Και η Εκκλησία θα στο πει. Μόνο που η Εκκλησία θα σου πει και περισσότερα, κατά την εμπειρία της και τη γνώση της. Θα σου πει κι από ποιον κι από τι προέρχεται αυτός ο παραλογισμός.
Από το πνεύμα του κακού και λόγω κάποιας αμαρτίας σου. Η Εκκλησία θα σου προτείνει και φάρμακο: εξομολογήσου και μετανόησε για το αμάρτημά σου, και το κακό πνεύμα θα φύγει από σένα. Από μόνο του δεν θα σε άφηνε ποτέ, αλλά ο Θεός θα το διώξει από σένα.
Γνωρίζεις πως ο Χριστός έδιωχνε τα κακά πνεύματα από τους ανθρώπους. Πως είχε πλήρη εξουσία επάνω τους. Πως τα κακά πνεύματα Του υποτάσσονταν χωρίς όρους.

Αλλά η εξουσία του Θεού πάνω στα κακά πνεύματα δεν έχει σχέση μόνο με την απομάκρυνση των κακών πνευμάτων από τους ανθρώπους. Η εξουσία Του είναι αυτή που επιτρέπει σ’ αυτά τα αόρατα σκυλιά να επιτεθούν στους ανθρώπους. Γι’ αυτό και τα κακά πνεύματα στην Αγία Γραφή αποκαλούνται του Θεού. Διαβάζουμε στην Παλαιά Διαθήκη «Και εγένετο πνεύμα Θεού πονηρόν επί Σαούλ» (Α΄. Βασ. 19,9). Δεν αποκαλείται του Θεού επειδή είναι συγγενές του Θεού ή επειδή εκπορεύεται από τον Θεό (ουδεμία σχέση), αλλά επειδή είναι εξαρτημένο από την εξουσία του Θεού. Διάβασε το πρώτο κεφάλαιο του βιβλίου του Ιώβ, και θα βεβαιωθείς ότι τα κακά πνεύματα δεν μπορούν να επιτεθούν στους ανθρώπους, αν δεν τους το επιτρέψει ο Θεός.

Όταν το γνωρίζεις αυτό τότε δεν απελπίζεσαι. Ο Θεός είναι παντοδύναμος και πολυέλεος. Και θέλει και μπορεί να διώξει από σένα τα κακά πνεύματα του φόβου, που κάποιες φορές βάναυσα σε ταλαιπωρούν. Φτάνει να αναγνωρίσεις τη δύναμη και το έλεος του Θεού. Και τότε εξομολογήσου το αμάρτημά σου, μετανόησε, και προσευχή σου με την καρδιά σου στον Ύψιστο Θεό. Πες στην προσευχή: «Θεέ των πνευμάτων και κάθε σώματος, παντοδύναμε και πολυέλεε, συγχώρησέ με τον αμαρτωλό, ελέησέ με και σώσε με διά της χάριτος των παθών του Υιού Σου και Σωτήρα μας Ιησού Χριστού»!Ο Θεός θα σε ελεήσει και θα διώξει από σένα αυτό το άθλιο φόβητρο.

Ο Θεός βοηθός!

του Αγίου Νικολάου Βελιμίροβιτς
«Δρόμος χωρίς Θεό δεν αντέχεται…»

Σ’ έναν καθηγητή για το μάθημα των θρησκευτικών

Θυμώνετε με κάποιους φίλους σας, οι όποιοι δυσαρεστούνται με το μάθημα των θρησκευτικών στα σχολεία.Έχετε δίκαιο. Ο θυμός σας είναι δίκαιος θυμός. Τέτοιος θυμός έχει αξία μπροστά στον Θεό. Όμως δεν ωφελεί μόνο ο θυμός, ούτε μόνον η πειθώ.

Πρέπει και να προσεύχεστε για εκείνους, οι όποιοι κατά την αφροσύνη τους ξεσηκώνονται εναντίον του νόμου του Θεού στα σχολεία.

Να τους ανοίξει ο Θεός τα μάτια, ώστε να δουν ότι κόβουν το κλαδί πάνω στο όποιο κάθονται. Διότι όλη η διαπαιδαγώγηση της χριστιανικής νεολαίας βασίζεται πάνω στον αταλάντευτο βράχο της επιστήμης του Χριστού.

Σ’ εκείνον βασιστήκαμε καθ’ όλη τη χιλιετία της βαπτισμένης ιστορίας μας, σ’ εκείνον πρέπει να βασιστούμε και σήμερα και αύριο και εις τους αιώνες. Τέτοια διαπαιδαγώγηση δεν μας ντρόπιασε στο παρελθόν, δεν θα το κάνει ούτε στο μέλλον.

Μας έδωσε ανθρώπους πρώτης τάξεως, οι όποιοι είναι το κόσμημα της ιστορίας μας, όπως είναι τα αστέρια κόσμημα του ουράνιου θόλου. Και μας έδωσε πελώριο αριθμό τέτοιων ανδρών και γυναικών, αστεριών στον θόλο της λαϊκής ιστορίας μας.

Και τι άλλο μπορεί να είναι στόχος στη διαπαιδαγώγηση παρά να δώσει ανθρώπους πραγματικούς;Η επιστήμη της παιδαγωγίας και σε μας και σ όλους τους βαπτισμένους λαούς απαραίτητα πρέπει να συμβαδίζει με την επιστήμη του Χριστού.

Εάν η διαπαιδαγώγηση χωριστεί από την επιστήμη του Χριστού, δεν χάνεται ή επιστήμη του Χριστού, αλλά χάνεται η διαπαιδαγώγηση, και χάνονται οι πραγματικοί άνθρωποι. Εάν όμως χαθεί η διαπαιδαγώγηση στο σχολείο, το σχολείο γίνεται επικίνδυνο για τους ανθρώπους και για τους λαούς. Διότι ο άνθρωπος εκπαιδευμένος μεν, αλλά χωρίς χαρακτήρα, είναι πολύ πιο επικίνδυνος για τον εαυτό του και για τους άλλους, απ’ ότι ο άνθρωπος απαίδευτος και χωρίς χαρακτήρα.

Ο δεύτερος είναι χωρίς χαρακτήρα κατ’ αδυναμία, ενώ ο πρώτος κατά την πίστη. Η σχισμή στην πίστη ενός ανθρώπου προκαλεί αναπόφευκτα και τη σχισμή στον χαρακτήρα. Τούτο το μαρτυρεί τόσο η βιβλική ιστορία όσο και η γενική ιστορία, των βαπτισμένων λαών.Όποιος βασιλιάς του Ισραήλ απομακρυνόταν από τον Θεό, απομακρυνόταν και από το ήθος.

Διότι, η πίστη είναι δεμένη με την ηθική, όπως ένα ποτάμι είναι δεμένο με την πηγή του, και το φως με τον ήλιο. «Εγώ ειμί η οδός» (Ίωάν. 14,6),είπε ο Χριστός, και:«Συ αν ήτησας αυτόν, και έδωκεν αν σοι ύδωρ ζων» (Ίωάν. 4,10), και: «Εγώ ειμί το φως του κόσμου» (Ίωάν. 8,12).

Που θα πάμε τα παιδιά έξω από αυτήν την Οδό, παρά μόνο στην κατάρρευση;Με τι θα ποτίσουμε τις διψασμένες τους ψυχές; Με τη γήινη λάσπη, πού πίνουν και τα βόδια, ή με το ζωοφόρο ύδωρ; Με τι θα τα φωτίσουμε; Μόνο με τις απατηλές ακτίνες ή με το Φως Του;

Άλλα, λένε, τα θρησκευτικά δεν είναι για τη δική μας μοντέρνα εποχή. Δεν ξέρω, το μόνο πού βλέπω, είναι ότι και στη δική μας μοντέρνα εποχή κάλλιστοι άνθρωποι είναι εκείνοι πού κρατιούνται από την πίστη του Θεού και τον νόμο Του.Ούτε ξέρω ποια άλλη επιστήμη θα μπορούσε να αντικαταστήσει την επιστήμη του Χριστού στη διαπαιδαγώγηση της νεολαίας.

Ιδού, δεν υπάρχει καμία άλλη επιστήμη για τον άνθρωπο, για το νόημα της ανθρώπινης ζωής και για το πώς πρέπει να είναι ο πραγματικός άνθρωπος, εκτός από τη θρησκευτική επιστήμη.

Κι έτσι, κανένας δεν μπορεί να τοποθετήσει άλλο θεμέλιο διαπαιδαγώγησης, ούτε στην εποχή μας ούτε χιλιάδες χρόνια υστέρα από μας, πέρα από Εκείνον, πού είναι το ζωντανό θεμέλιο, το όποιο τοποθέτησε ο Ίδιος, λέγοντας: «ότι χωρίς εμού ου δύνασθε ποιείν ουδέν» (Ίωάν. 15,5).Ειρήνη σε σας και ευλογία από τον Θεό