Ο Φθόνος! Το πάθος της ψυχής που γεννά ο εγωϊσμός και υπεκκαίει ο εχθρός
της σωτηρίας μας ο διάβολος. Η αρρώστια η δυσθεράπευτος και
καταστρεπτική , από την οποία υποφέρει και βασανίζεται μέγα μέρος
ανθρώπων. Η ζηλοτυπία, που, όταν αναπτυχθεί στη ψυχή, την κάνει να
λειώνει, και να μαραίνεται. Αυτό το πάθος έχει ως αντικείμενο, λόγος
σχετικός του Μ. Βασιλείου. Τι είναι ο φθόνος; Ποια είναι τα φοβερά του
αποτελέσματα; Ποιος ο τρόπος της θεραπείας του; Σε αυτά τα ερωτήματα
απαντά ο άγιος Πατήρ. Ας τον παρακολουθήσουμε.
«Τι είναι ο φθόνος;» ρωτά. Και απαντά: «Φθόνος είναι η λύπη της του πλησίον ευπραγίας». Δηλαδή, η λύπη που δοκιμάζουμε, όταν βλέπουμε τον άλλο να βρίσκεται σε κατάσταση ευτυχίας. Δεν είναι μικρό και ασήμαντο το πάθος.» δεν υπάρχει άλλο πάθος από όσα φυτρώνουν στη ψυχή κανένα καταστρεπτικότερο από το πάθος του φθόνου. Αυτός, ενώ τους έξω, τους φθονουμένους δηλαδή, ελάχιστα λυπεί, στο φθονερό γίνεται πρώτο και δικό του κακό. Όπως δηλαδή η σκουριά κατατρώει το σίδερο, του την γέννησε, έτσι και ο φθόνος κατατρώει τη ψυχή που κατέχεται από αυτόν. Μάλλον όμως, όπως λένε για την οχιά, ότι για να γεννηθεί κατατρώει την κοιλιά της μητέρας της, έτσι και ο φθόνος είναι φυσικό να κατατρώει την ψυχή που τον κυοφορεί και τον γεννά. Και γι’ αυτό από τον φθονερό δεν λείπουν ποτέ οι ανησυχίες , οι λύπες, οι στενοχώριες. Ευφόρησε το κτήμα του πλησίον; Είναι γεμάτο από όλα τα εισοδήματα που χρειάζονται για την ζωή το σπίτι του άλλου; Είναι πάντοτε ευχαριστημένος ο άλλος; Όλα αυτά γίνονται τροφή στο πάθος του φθόνου και προσθέτουν πόνο στον φθονερό… Είναι ο άλλος ανδρείος και έχει υγεία πλήρη; Αυτό πληγώνει τον φθονερό. Έχει ο άλλος περισσότερη ομορφιά, άλλη αυτή πληγή για τον φθονερό. Ο τάδε υπερέχει στα προτερήματα της ψυχής; Τον θαυμάζουν και τον ζηλεύουν για την φρόνηση και την δύναμη των λόγων; Είναι ο άλλος πλούσιος και γενναιόδωρος και ευεργετικός προς τους πτωχούς και ακούγεται γι’ αυτόν πολύς έπαινος από τους ανθρώπους που ευεργετούνται; Όλα αυτά είναι πληγές και τραύματα που κτυπούν τον φθονερό κατάκαρδα. Και το φοβερό σύμπτωμα της ασθένεια αυτής του φθόνου είναι , ότι δεν μπορεί ούτε να την φανερώσει και να την ομολογήσει. Αλλά σκύβει από τη μία το κεφάλι και είναι κατηφής και περίλυπος και γεμάτος σύγχυσι και οδύρεται και φθείρεται από το κακό∙ όταν όμως το ρωτούν για την κατάσταση αυτή,κοκκινίζει και ντρέπεται να φανερώσει την συμφορά και παθαίνει. Δεν μπορεί να ομολογήσει: Είμαι φθονερός και πικρός και με κατατρώγουν τα καλά του φίλου και οδύρομαι για την ευθυμία του αδελφού».
…
Και αφού τέτοιο κακό είναι ο φθόνος, τι πρέπει να κάνουμε για να θεραπευτούμε από αυτόν ; να ποια μέσα υποδεικνύει ο ιερός Πατήρ. «Πρώτον , εάν δεν θεωρούμε κανένα πράγμα ανθρώπινο μεγάλο και έκτακτο. Εάν δεν δίνουμε μεγάλη σημασία ούτε στο πλούτο των ανθρώπων , ούτε στη δόξα, ούτε στην ευρωστία και την υγεία του σώματος…διότι όλα αυτά δεν έχουν μόνα τους καμιά εξαιρετική αξία, αλλά είναι όργανα αρετής και ωφέλειας σε κείνους που τα χρησιμοποιούν καλώς.
Έπειτα «σήκωσε τον νούν σου από τα ανθρώπινα και στρέψε τον για να δεις το αληθηνό καλό και επαινετό, και τότε δεν θα νομίζεις ποτέ αξιοζήλευτο και αξιομακάριστο κάθε άνθρωπο που έχει φθαρτά και γήϊνα αγαθά. Όταν όμως σκέπτεσαι κατά τέτοιο τρόπο και δεν σου κάνουν εντύπωση τα κοσμικά, όταν δεν τα θεωρείς μεγάλα και σπουδαία, τότε είναι αδύνατον να σε καταλάβει ποτέ ο φθόνος». Και τέλος ο αγώνας και η προσπάθεια για την απαλλαγή της ψυχής από την φοβερά νόσο. «Εφ’ όσον τόσα θλιβερά μας δημιούργησε ο φθόνος, ας υπακούσουμε στα λόγια που παραγγέλλει το Πνεύμα το Άγιον διά του Αποστόλου∙ «μη γινώμεθα κενόδοξοι αλλήλους προκαλούμενοι, αλλήλοις φθονούντες», αλλά «χρηστοί, εύσπλαγχνοι, χαριζόμενοι εαυτοίς, καθώς και ο Θεός εν Χριστώ εχαρίσατο ημίν» (Γαλάτ.ε΄ 26,Εφες.δ΄32)
Αρχιμ. Γεωργίου Δημόπουλου
Ο Φωστήρ της Καισαρείας
(Ο Μέγας Βασίλειος)
«Τι είναι ο φθόνος;» ρωτά. Και απαντά: «Φθόνος είναι η λύπη της του πλησίον ευπραγίας». Δηλαδή, η λύπη που δοκιμάζουμε, όταν βλέπουμε τον άλλο να βρίσκεται σε κατάσταση ευτυχίας. Δεν είναι μικρό και ασήμαντο το πάθος.» δεν υπάρχει άλλο πάθος από όσα φυτρώνουν στη ψυχή κανένα καταστρεπτικότερο από το πάθος του φθόνου. Αυτός, ενώ τους έξω, τους φθονουμένους δηλαδή, ελάχιστα λυπεί, στο φθονερό γίνεται πρώτο και δικό του κακό. Όπως δηλαδή η σκουριά κατατρώει το σίδερο, του την γέννησε, έτσι και ο φθόνος κατατρώει τη ψυχή που κατέχεται από αυτόν. Μάλλον όμως, όπως λένε για την οχιά, ότι για να γεννηθεί κατατρώει την κοιλιά της μητέρας της, έτσι και ο φθόνος είναι φυσικό να κατατρώει την ψυχή που τον κυοφορεί και τον γεννά. Και γι’ αυτό από τον φθονερό δεν λείπουν ποτέ οι ανησυχίες , οι λύπες, οι στενοχώριες. Ευφόρησε το κτήμα του πλησίον; Είναι γεμάτο από όλα τα εισοδήματα που χρειάζονται για την ζωή το σπίτι του άλλου; Είναι πάντοτε ευχαριστημένος ο άλλος; Όλα αυτά γίνονται τροφή στο πάθος του φθόνου και προσθέτουν πόνο στον φθονερό… Είναι ο άλλος ανδρείος και έχει υγεία πλήρη; Αυτό πληγώνει τον φθονερό. Έχει ο άλλος περισσότερη ομορφιά, άλλη αυτή πληγή για τον φθονερό. Ο τάδε υπερέχει στα προτερήματα της ψυχής; Τον θαυμάζουν και τον ζηλεύουν για την φρόνηση και την δύναμη των λόγων; Είναι ο άλλος πλούσιος και γενναιόδωρος και ευεργετικός προς τους πτωχούς και ακούγεται γι’ αυτόν πολύς έπαινος από τους ανθρώπους που ευεργετούνται; Όλα αυτά είναι πληγές και τραύματα που κτυπούν τον φθονερό κατάκαρδα. Και το φοβερό σύμπτωμα της ασθένεια αυτής του φθόνου είναι , ότι δεν μπορεί ούτε να την φανερώσει και να την ομολογήσει. Αλλά σκύβει από τη μία το κεφάλι και είναι κατηφής και περίλυπος και γεμάτος σύγχυσι και οδύρεται και φθείρεται από το κακό∙ όταν όμως το ρωτούν για την κατάσταση αυτή,κοκκινίζει και ντρέπεται να φανερώσει την συμφορά και παθαίνει. Δεν μπορεί να ομολογήσει: Είμαι φθονερός και πικρός και με κατατρώγουν τα καλά του φίλου και οδύρομαι για την ευθυμία του αδελφού».
…
Και αφού τέτοιο κακό είναι ο φθόνος, τι πρέπει να κάνουμε για να θεραπευτούμε από αυτόν ; να ποια μέσα υποδεικνύει ο ιερός Πατήρ. «Πρώτον , εάν δεν θεωρούμε κανένα πράγμα ανθρώπινο μεγάλο και έκτακτο. Εάν δεν δίνουμε μεγάλη σημασία ούτε στο πλούτο των ανθρώπων , ούτε στη δόξα, ούτε στην ευρωστία και την υγεία του σώματος…διότι όλα αυτά δεν έχουν μόνα τους καμιά εξαιρετική αξία, αλλά είναι όργανα αρετής και ωφέλειας σε κείνους που τα χρησιμοποιούν καλώς.
Έπειτα «σήκωσε τον νούν σου από τα ανθρώπινα και στρέψε τον για να δεις το αληθηνό καλό και επαινετό, και τότε δεν θα νομίζεις ποτέ αξιοζήλευτο και αξιομακάριστο κάθε άνθρωπο που έχει φθαρτά και γήϊνα αγαθά. Όταν όμως σκέπτεσαι κατά τέτοιο τρόπο και δεν σου κάνουν εντύπωση τα κοσμικά, όταν δεν τα θεωρείς μεγάλα και σπουδαία, τότε είναι αδύνατον να σε καταλάβει ποτέ ο φθόνος». Και τέλος ο αγώνας και η προσπάθεια για την απαλλαγή της ψυχής από την φοβερά νόσο. «Εφ’ όσον τόσα θλιβερά μας δημιούργησε ο φθόνος, ας υπακούσουμε στα λόγια που παραγγέλλει το Πνεύμα το Άγιον διά του Αποστόλου∙ «μη γινώμεθα κενόδοξοι αλλήλους προκαλούμενοι, αλλήλοις φθονούντες», αλλά «χρηστοί, εύσπλαγχνοι, χαριζόμενοι εαυτοίς, καθώς και ο Θεός εν Χριστώ εχαρίσατο ημίν» (Γαλάτ.ε΄ 26,Εφες.δ΄32)
Αρχιμ. Γεωργίου Δημόπουλου
Ο Φωστήρ της Καισαρείας
(Ο Μέγας Βασίλειος)
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου