Ποιον καταπάτησε και ποιον κατάργησε ο Χριστός

 

Επειδή για να καταπατηθεί κάτι πρέπει να  υπάρχει,  το «καταπάτησε» ταιριάζει στο ότι ο Χριστός καταπάτησε το διάβολο ο οποίος υπάρχει.  Ο θάνατος όμως  δεν έχει ύπαρξη για να καταπατηθεί, αφού «ο Θεός θάνατον ουκ εποίησεν, ουδέ τέρπεται επ’ απωλεία ζώντων» (Σοφ. Σολ. α΄,13). Πάντως  γίνεται δεκτό και το ότι ο Χριστός καταπάτησε το θάνατο, δηλαδή νίκησε το θάνατο. Έτσι είναι σωστό και το καταπάτησε το διάβολο και το καταπάτησε το θάνατο. Ας θυμηθούμε το «θανάτω θάνατον πατήσας».

Όσον αφορά στο «κατάργησε»,  το να καταργηθεί κάτι σημαίνει ότι παύει πλέον να υπάρχει και στην προκειμένη περίπτωση αυτό είναι ο θάνατος και όχι ο διάβολος  ο όποιος πάντα θα υπάρχει. Άρα το «κατάργησε» αναφέρεται στο θάνατο κατά κύριο λόγο σύμφωνα και με το «έσχατος εχθρός καταργείται ο θάνατος·» (Α΄ Κορ. ιε΄,26). Πάντως και εδώ   γίνεται δεκτό και το ότι ο Χριστός κατάργησε το διάβολο με την έννοια της κατάργησης της εξουσίας του και όχι της ύπαρξής του. Σχετικό είναι το εξής «...Ίνα διά του θανάτου καταργήση τον το κράτος έχοντα του θανάτου, τούτ’ έστι τον διάβολον» (Εβρ. β΄,14).

Σύμφωνα λοιπόν με τα παραπάνω,  μπορεί να λέγεται για το Χριστό ότι είναι και το ένα και το άλλο  από τα παρακάτω:  α)  «Ο Θεός των πνευμάτων και πάσης σαρκός, ο τον διάβολον  καταπατήσας, τον δε θάνατον καταργήσας» και β) «Ο Θεός των πνευμάτων και πάσης σαρκός, ο τον θάνατον καταπατήσας, τον δε Διάβολον καταργήσας». 

Ιωάννης Χ. Δήμος  πτχ. Θεολ. & Φιλοσ. Πανεπιστημίου Αθηνώ

 

ΑΙΤΙΑ ΧΑΡΑΣ

 

Αν μία μάνα χάσει το παιδί της που ήταν το στήριγμά της και αυτό σωθεί και βρεθεί, αυτή η μάνα θα χαρεί όχι τόσο, επειδή ξαναβρήκε το στήριγμά της, αλλά, επειδή σώθηκε το παιδί της. Αυτό ακριβώς συνέβη με τη Μητέρα του Κυρίου  στην Οποία ο Υμνωδός λέει, «συ δε Αγνή τέρπου Θεοτόκε εν τη εγέρσει του Τόκου σου». Η Θεοτόκος δηλαδή χαίρεται περισσότερο, επειδή ξαναείδε τον Υιόν της  με την Ανάστασή Του. Όσο για τους πιστούς, αυτοί  χαίρονται για την Ανάσταση του Χριστού, επειδή Αυτή είναι η αιτία πάσης χαράς και ευφροσύνης για τους ίδιους και για όλη την κτίση. Χαίρονται γιατί, όπως γράφει ο Απόστολος Παύλος για το Χριστό, « ὃς παρεδόθη διὰ τὰ παραπτώματα ἡμῶν καὶ ἠγέρθη διὰ τὴν δικαίωσιν ἡμῶν »( Ρωμ. δ’, 25). Όμως είναι δίκαιο να χαίρονται   και για το ότι ο Χριστός που σταυρώθηκε αδίκως, με την Ανάστασή Του δοξάστηκε, «και ο Θεός αυτόν υπερύψωσε και εχαρίσατο αυτώ όνομα το υπέρ παν όνομα, ίνα εν τω ονόματι Ιησού παν γόνυ κάμψη επουρανίων και επιγείων και καταχθονίων, και πάσα γλώσσα εξομολογήσηται ότι Κύριος Ιησούς Χριστός εις δόξαν Θεού πατρός» (Φιλ. β´,9-11). Αυτή η χαρά είναι και δείγμα αγάπης, γιατί η αγάπη «ου χαίρει επί τη αδικία, συγχαίρει δε τη αληθεία» (Α´ Κορ. ιγ´,6). Αδικία είναι που καταδικάστηκε   σε θάνατο  ο Χριστός και αλήθεια είναι που αναστήθηκε ΑΛΗΘΩΣ. 

 

 

Ιωάννης Χ. Δήμος  πτχ. Θεολ. & Φιλοσ. Πανεπιστημίου Αθηνώ

ΣΤΗ ΘΛΙΨΗ, ΥΠΟΜΟΝΗ

 

Ο Απόστολος Παύλος για τη θλίψη  γράφει, «  τῇ θλίψει ὑπομένοντες,» (Ρω.ιβ’,12).Αυτό γιατί, εκτός των πολλών άλλων καλών, ο παραμικρός σωματικός πόνος και η ελάχιστη θλίψη που υποφέρει και υπομένει ο πιστός για τη δόξα του Θεού και για την υπακοή στο Χριστό, έχει μεγάλη αξία και σημασία. Και αυτό το τονίζει πάλι ο Παύλος με τα εξής λόγια, « το γαρ παραυτίκα ελαφρόν της θλίψεως ημών καθ' υπερβολήν εις υπερβολήν αιώνιον βάρος δόξης κατεργάζεται ημίν, μη σκοπούντων ημών τα βλεπόμενα, αλλά τα μη βλεπόμενα· τα γαρ βλεπόμενα πρόσκαιρα, τα δε μη βλεπόμενα αιώνια » (Β΄Κορ΄ Κορ.δ’, 17-18). Και για να μη αποκάμει κανείς, ο ίδιος Απόστολος υποδεικνύει και το ασάλευτο στήριγμα  με τα εξής λόγια, « πιστὸς δὲ ὁ Θεός, ὃς οὐκ ἐάσει ὑμᾶς πειρασθῆναι ὑπὲρ ὃ δύνασθε, ἀλλὰ ποιήσει σὺν τῷ πειρασμῷ καὶ τὴν ἔκβασιν τοῦ δύνασθαι ὑμᾶς ὑπενεγκεῖν »(Α’ Κορ. ι’, 13).

 

 

Ιωάννης Χ. Δήμος  πτχ. Θεολ. & Φιλοσ. Πανεπιστημίου Αθηνώ

Λίγα λόγια για την αγάπη του Θεού

 Ας αρχίσουμε από τα λόγια του Ιωάννη, « Ο Θεός αγάπη εστίν». Εδώ μπορεί να πει κάποιος ότι η αγάπη προϋποθέτει δύο, τον αγαπώντα και τον αγαπητό. Πολύ σωστά, γιατί αυτό ακριβώς συμβαίνει πρωτίστως και κυρίως στο Θεό ο Οποίος έχει τον Υιόν Του τον αγαπητό. Στο όρος Θαβώρ ακούστηκε « φωνὴ ἐκ τῆς νεφέλης λέγουσα· οὗτός ἐστιν ὁ υἱός μου ὁ ἀγαπητός, ἐν ᾧ εὐδόκησα· αὐτοῦ ἀκούετε »(Ματ. ιζ’, 5).  Ο Ίδιος ο Κύριος είπε, «ὁ γὰρ πατὴρ φιλεῖ τὸν υἱὸν» (Ιώ. ε’, 20). Αφού λοιπόν ο Θεός αγαπά τον Υιόν Του  τον Μονογενή  που είναι ο κληρονόμος πάντων, αγαπά και τα κτίσματά  Του σύμφωνα και με το, « ἀγαπᾷς γὰρ τὰ ὄντα πάντα καὶ οὐδὲν βδελύσσῃ, ὧν ἐποίησας· οὐδὲ γὰρ ἂν μισῶν τι κατεσκεύασας »(Σ. Σολ. ια’, 24).  Αυτή την αγάπη του Θεού για τον κόσμο την αποκάλυψε ο Ιδιος ο Χριστός στο Νικόδημο με τα εξής λόγια, « οὕτω γὰρ ἠγάπησεν ὁ Θεὸς τὸν κόσμον, ὥστε τὸν υἱὸν αὐτοῦ τὸν μονογενῆ ἔδωκεν, ἵνα πᾶς ὁ πιστεύων εἰς αὐτὸν μὴ ἀπόληται, ἀλλ' ἔχῃ ζωὴν αἰώνιον »( Ιω. γ’,16 ). Η αγάπη λοιπόν προέρχεται και πηγάζει από το Θεό με πρωταρχική αφετηρία την αγάπη του Πατρός προς τον Υιόν Του τον αγαπητό.  Ο  Ιωάννης γράφει σχετικά,  « ἡ ἀγάπη ἐκ τοῦ Θεοῦ ἐστι, καὶ πᾶς ὁ ἀγαπῶν ἐκ τοῦ Θεοῦ γεγέννηται καὶ γινώσκει τὸν Θεόν »(Α’, Ιω. δ’, 7 ). Αλλά και ο Απόστολος Παύλος γράφει για την αγάπη του Θεού, « ἡ δὲ ἐλπὶς οὐ καταισχύνει, ὅτι ἡ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ ἐκκέχυται ἐν ταῖς καρδίαις ἡμῶν διὰ Πνεύματος ῾Αγίου τοῦ δοθέντος ἡμῖν »( Ρω. ε’, 5).Τα λόγια λοιπόν αυτά  του Ιωάννη, «Ο Θεός αγάπη εστίν» και  « ἡ ἀγάπη ἐκ τοῦ Θεοῦ ἐστι,» φανερώνουν ότι η αγάπη είναι μεγάλο χάρισμα του Θεού. Έτσι τη χαρακτηρίζει και ο Απόστολος Παύλος με τα γνωστά λόγια « νυνὶ δὲ μένει πίστις, ἐλπίς, ἀγάπη, τὰ τρία ταῦτα· μείζων δὲ τούτων ἡ ἀγάπη.» (Α’ Κορ. 13). Πάντως ο Θεός, κατά την Ουσία  και Φύση,  είναι ακατάληπτος όπως γράφει και ο Ιωάννης ο Δαμασκηνός, « Ότι μεν ουν έστι Θεός, δήλον• τι δε έστι κατ' ουσίαν και φύσιν, ακατάληπτον τούτο παντελώς και άγνωστον » (P.G. 94, 797). Ο Ίδιος δε ο Κύριος είπε, « καὶ οὐδεὶς ἐπιγινώσκει τίς ἐστιν ὁ υἱός, εἰ μὴ ὁ πατήρ, καὶ τίς ἐστιν ὁ πατήρ, εἰ μὴ ὁ υἱὸς καὶ ᾧ ἐὰν βούληται ὁ υἱὸς ἀποκαλύψαι »( Λουκ. ι’, 22).Τέλος ας σημειωθεί ότι ο Ιωάννης είπε και ότι, « ὁ Θεὸς φῶς ἐστι καὶ σκοτία ἐν αὐτῷ οὐκ ἔστιν οὐδεμία »( Α’ Ιώ. α’,5). Δεν είπε μόνο ότι, « Ο Θεός αγάπη εστίν», με το οποίο αρχίσαμε και με το οποίο, ας κλείσουμε τα λίγα αυτά λόγια για την αγάπη του Θεού σύμφωνα με τον τίτλο του θέματος.

 

Ιωάννης Χ. Δήμος  πτχ. Θεολ. & Φιλοσ. Πανεπιστημίου Αθηνώ

ΣΟΦΟΣ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟΣ

Μία μητέρα της οποίας πέθανε το παιδάκι της, αν και
δεν είχε στενή σχέση με την Εκκλησία και ειδικότερα
με την Εξομολόγηση, ρώτησε τον Πνευματικό να της
πει, γιατί ο Θεός της πήρε το παιδί της. Τότε εκείνος,
ανάμεσα βέβαια στα πολλά άλλα που θα της είπε, όταν
έκρινε την κατάλληλη στιγμή, της διηγήθηκε και το
εξής: Κάποτε μία προβατίνα δεν έμπαινε στη στρούγκα,
όπως έκαναν τα άλλα πρόβατα, και υπήρχε κίνδυνος να
την κατασπαράξει ο λύκος αυτή και το αρνάκι της που
είχε μαζί της. Τότε ο βοσκός πήρε στην αγκαλιά του το
αρνάκι και μπήκε μέσα στη στρούγκα. Τι να κάνει η
προβατίνα, αναγκάστηκε κι’ αυτή, κι’ έτσι μπήκε στο
μαντρί. Η μητέρα ευχαρίστησε τον Πνευματικό για τα
σοφά λόγια που της είπε, και πήρε την απόφαση να
γνωρίσει τον Καλό Ποιμένα που αγαπάει τα πρόβατά
Του.

    Ιωάννης Χ. Δήμος  πτχ. Θεολ. & Φιλοσ. Πανεπιστημίου Αθηνών

ΤΗΝ ΩΡΑ ΠΟΥ ΠΡΟΣΕΥΧΕΤΑΙ

Αν ένας μιλήσει σε κάποιον την ώρα που προσεύχεται,
και εκείνος εκνευριστεί και δυσφορήσει εναντίον του,
επειδή του διέκοψε την προσευχή, ουσιαστικά δεν του
τη διέκοψε αυτός ο άλλος, αλλά την διέκοψε ο ίδιος με
αυτή την αντίδρασή του. Αν όμως του απαντούσε ήρεμα
και ήσυχα, αυτό θα ήταν συνέχεια της προσευχής του,
έστω και αν δεν έλεγε τα υπόλοιπα λόγια της.

    Ιωάννης Χ. Δήμος  πτχ. Θεολ. & Φιλοσ. Πανεπιστημίου Αθηνών

ΜΕ ΤΟ ΣΤΑΥΡΟ ΣΤΟ ΧΕΡΙ

Αν πας με το σταυρό στο χέρι, θα σε φάνε οι άλλοι;
Αυτό εξαρτάται από το ποιοι θα είναι οι άλλοι. Αν αυτοί
οι άλλοι είναι διώκτες του Χριστού, θα είναι και δικοί
σου διώκτες σύμφωνα με τα λόγια του Κυρίου, «ει εμέ
εδίωξαν, και υμάς διώξουσιν» (Ιω. ιε ́,20). Αν όμως οι
άλλοι αγαπούν το Χριστό, τότε δε θα σε φάνε αλλά θα
σε βοηθήσουν να φέρεις το σταυρό σου όπως και αυτοί
θα φέρουν το δικό τους. Πάντως σε κάθε περίπτωση δε
θα σε φάει κανείς, αν δεν το επιτρέψει ο Θεός. Αν όμως
επιτρέψει ο Θεός να σε φάνε, αυτό θα είναι για σένα
στέφανος δόξης, γιατί θα συμμετέχεις στο πάθος του
Κυρίου και κατά συνέπεια και στην Ανάσταση Αυτού,
« είπερ συμπάσχομεν ίνα και συνδοξασθώμεν» (Ρω.
η ́,17).

     Ιωάννης Χ. Δήμος  πτχ. Θεολ. & Φιλοσ. Πανεπιστημίου Αθηνών

ΕΙΝΑΙ ΣΩΣΤΗ Η ΦΡΑΣΗ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ Ή ΘΑΝΑΤΟΣ;

 
Αυτός που τη λέει, θέλει να πει ότι προτιμάει να
παραμείνει ορθόδοξος ακόμη και, αν τον απειλήσουν με
θάνατο. Ακριβέστερο λοιπόν είναι να λέει, Ορθοδοξία
μέχρι θανάτου, σύμφωνα με το, «γίνου πιστός άχρι
θανάτου, και δώσω σοι τον στέφανον της ζωής» (Απ.
β ́,10). Δεν καλείται να διαλέξει από μόνος του την
Ορθοδοξία ή τον θάνατο, όπως δηλώνει η παραπάνω

φράση, Ορθοδοξία ή θάνατος. Αυτό θα συνέβαινε
μόνο, εάν βρισκόταν σε αυτό το δίλημμα.
Η φράση, Ορθοδοξία ή θάνατος, επειδή το «ή» είναι
διαζευκτικό, σύμφωνα με το συντακτικό της Ελληνικής
γλώσσης, σημαίνει ή το πρώτο ή το δεύτερο και
κατά συνέπεια δεν είναι σωστή, γιατί εδώ το ένα δεν
αποκλείει το άλλο. Αν κάποιος προτιμήσει το πρώτο,
δηλαδή την Ορθοδοξία, δε σημαίνει ότι κάποτε δε θα
πεθάνει, ούτε, εάν προτιμήσει το δεύτερο, δηλαδή το
θάνατο, σημαίνει ότι δε θα είναι ορθόδοξος. Αυτά,
έστω και αν είναι λίγο σχολαστικά.

    Ιωάννης Χ. Δήμος  πτχ. Θεολ. & Φιλοσ. Πανεπιστημίου Αθηνών

ΠΑΘΟΣ ΚΑΙ ΑΜΑΡΤΙΑ

Το πάθος δε φεύγει όπως η αμαρτία. Είναι γνωστό
ότι, όταν ένας ευσυνείδητος χριστιανός αισθανθεί
ότι έκανε κάποια αμαρτία, μπορεί να απαλλαγεί από
αυτή με τη συγχωρητική ευχή που θα του διαβάσει ο
Πνευματικός.
Αν όμως μία αμαρτία έχει ως αιτία κάποιο πάθος, δε
σημαίνει ότι μαζί με την αμαρτία αυτή που συγχωρήθηκε
με την ευχή του Πνευματικού, εξαλείφτηκε και έφυγε
και το πάθος, και ότι ο άνθρωπος πλέον έγινε απαθής
και τέλειος.
Έτσι, δεν αποκλείεται ο άνθρωπος να κάνει πάλι το ίδιο
αμάρτημα, εξ αιτίας αυτού του πάθους που έχει. Και
βέβαια εδώ δε θα εκθέσουμε τρόπους για την εξάλειψη
των παθών, για τα οποία το πρώτο αντίφωνο του δ’
Ήχου λέει, «Εκ νεότητός μου πολλὰ πολεμεί με πάθη,
αλλ’ αυτὸς αντιλαβού, και σώσον Σωτήρ μου».
Εδώ ας αναφέρουμε μόνο ότι ένα πάθος, ναι μεν δε
φεύγει αμέσως όπως φεύγει η αμαρτία με την ευχή
του Πνευματικού, αλλά οπωσδήποτε εξασθενεί,
έστω και σιγά-σιγά, όταν ο αγωνιζόμενος χριστιανός
χρησιμοποιεί τα κατάλληλα πνευματικά όπλα. Για τη
σταδιακή αυτή εξασθένηση των παθών, ας αναφέρουμε
ένα εκλαϊκευμένο περιστατικό.
Τα παλαιά τα χρόνια, ένας καλοπροαίρετος άνθρωπος

είχε καταντήσει ζωοκλέφτης. Το να κλέβει ζώα του
είχε γίνει πάθος. Όταν συνάντησε έναν Πνευματικό
και του εξομολογήθηκε τις αμαρτίες του και αυτό το
πάθος που είχε, εκείνος τον βοήθησε να το κόψει λίγο-
λίγο, γιατί κατάλαβε ότι δε θα το έκοβε αμέσως. Πριν
φύγει λοιπόν του είπε, σε παρακαλώ θα μου κάνεις τη
χάρη από εδώ και πέρα να μη κλέβεις άλογα; Ναι, του
απάντησε, αυτό είναι εύκολο. Και πράγματι σταμάτησε
να κλέβει άλογα.
Όταν πήγε ξανά για να εξομολογηθεί, του είπε ο
Πνευματικός πάλι πριν φύγει, σε παρακαλώ θα μου
κάνεις τη χάρη από εδώ και πέρα να μη κλέβεις γίδες;
Ναι, του απάντησε, αν και είναι δύσκολο θα το κάνω.
Και πράγματι σταμάτησε να κλέβει γίδες. Όταν πήγε
ξανά και ξανά, με τον ίδιο τρόπο, ο Πνευματικός του
μείωσε τα είδη των ζώων που έκλεβε. Έτσι, πήγε μια
μέρα στον Πνευματικό με χαρά και του είπε, πάτερ,
τώρα έμειναν μόνο οι κότες.

   Ιωάννης Χ. Δήμος  πτχ. Θεολ. & Φιλοσ. Πανεπιστημίου Αθηνών

ΕΧΕΙ ΣΗΜΑΣΙΑ ΚΑΙ Ο ΤΡΟΠΟΣ

Ένας, προκειμένου να στηρίξει μία γνωστή του γυναίκα
που αντιμετώπιζε ένα πολύ σοβαρό πρόβλημα υγείας
της είπε απότομα και αψυχολόγητα, όποιον αγαπά ο
Κύριος τον παιδεύει. Δεν της είπε ούτε τα προηγούμενα
από αυτή τη φράση λόγια του Αποστόλου Παύλου ούτε
τα επόμενα από τα οποία φαίνεται η πατρική αγάπη του
Θεού ιδιαίτερα την ώρα του πειρασμού (Εβρ. ιβ ́,4-
8). Έτσι εκείνη, την ώρα εκείνη που δεν κατάλαβε το
νόημα αυτών των λόγων και φαντάστηκε το Θεό ως
τιμωρό, του είπε απερίσκεφτα και απότομα και αυτή,
εμένα βρέθηκε να αγαπήσει;

   Ιωάννης Χ. Δήμος  πτχ. Θεολ. & Φιλοσ. Πανεπιστημίου Αθηνών

ΑΓΙΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΣΟΦΙΑ

 Ένας, κατά τα άλλα άγιος, είναι οπωσδήποτε και σοφός;
Όχι, γιατί η σοφία δε συμβαδίζει αναγκαστικά με την
αγιότητα. Πολλοί άγιοι ήταν άγιοι, αλλά δεν είχαν
τη σοφία που είχαν άλλοι άγιοι. Στις Οικουμενικές
Συνόδους όλοι ήταν άγιοι αλλά δεν είχαν όλοι τη σοφία
που είχαν λίγοι από αυτούς, για να μη αναφερθούν
παραδείγματα που άλλωστε είναι γνωστά. Η αγιότητα
αναφέρεται σε όλη την ανθρώπινη φύση ενώ η σοφία
μόνο στο νου. Ο νους έχει σοφία και όχι το πόδι. Τα
μέλη του σώματος είναι πολλά η κεφαλή όμως είναι
μία. Κεφαλή του σώματος είναι ο Χριστός και οι πιστοί
είναι τα μέλη. Τα μέλη είναι άγια χωρίς όμως σοφία,
γιατί την έχει η κεφαλή που είναι μόνο Μία. Επειδή
όμως η κεφαλή ανήκει στα μέλη και έχει σύνδεσμο μ’

αυτά, είναι δυνατό, «...κατά το μέτρον της δωρεάς του
Χριστού» (Εφ. δ ́,7), ένα μέλος ή γενικότερα τα μέλη
να έχουν, εκτός από την αγιότητα και σοφία σε κάποιο
βαθμό. Αυτό είναι δυνατό, γιατί τα μέλη έχουν και
αυτά νουν που είναι δέκτης της σοφίας. Όμως και στην
περίπτωση αυτή τα μέλη δεν οικειοποιούνται τη σοφία
αυτή, αλλά δια στόματος του Παύλου λένε, «ημείς
δε νουν Χριστού έχομεν» (Α ́ Κορ. β ́,16). Έτσι είναι
φρόνιμο και σοφό να μη λέει κανείς ότι είναι σοφός,
αλλά να λέει ότι όλα τα γνωρίζει ο Χριστός. Όταν
κανείς έχει το Χριστό, έχει και τη σοφία και μάλιστα
κηρύττει «Χριστόν Θεού δύναμιν και Θεού σοφίαν»
(Α ́ Κορ. α ́,24).
Ύστερα από αυτά γίνεται περισσότερο κατανοητό ότι
η σοφία του Θεού δε δεσμεύεται ώστε να συμβαδίζει
με την αγιότητα και μάλιστα να την προϋποθέτει
οπωσδήποτε.

  Ιωάννης Χ. Δήμος  πτχ. Θεολ. & Φιλοσ. Πανεπιστημίου Αθηνών

Γάμος: Οι Ελληνίδες λένε «όχι» – Γιατί τον αναβάλλουν συνεχώς οι γυναίκες – Τι αποδεικνύει έρευνα

 

Γάμος: Αλλαγές συμπεριφοράς στον γάμο διαπιστώνονται στην Ελλάδα από το 1980 και έπειτα, σύμφωνα με έρευνα του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας.

Ειδικότερα, οι γυναίκες αρχίζουν να τον αναβάλλουν, ενώ όλο και περισσότερες δεν παντρεύονται. Οι εξελίξεις αυτές επηρεάζουν και τη γονιμότητά τους, στον βαθμό που η απόκτηση του πρώτου παιδιού παραμένει στενά συνδεδεμένη με τη σύναψη του πρώτου γάμου στη χώρα μας. Πρόκειται για στοιχεία που αναφέρονται στο πλαίσιο του Ερευνητικού Προγράμματος «Δημογραφικά Προτάγματα στην Έρευνα και Πρακτική στην Ελλάδα» που χρηματοδοτείται από το Ελληνικό Ίδρυμα Έρευνας και Καινοτομίας (ΕΛ.ΙΔ.Ε.Κ.) στο πλαίσιο της Δράσης «1η Προκήρυξη ερευνητικών έργων ΕΛ.ΙΔ.Ε.Κ. για την ενίσχυση των μελών ΔΕΠ και Ερευνητών/τριών και την προμήθεια ερευνητικού εξοπλισμού μεγάλης αξίας» . Συγγραφέας της έρευνας είναι ο Γιώργος Κοντογιάννης, δρ Δημογραφίας, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, μεταδιδακτορικός ερευνητής, Ερευνητικό Πρόγραμμα (ΕΛΙΔΕΚ) «Δημογραφικά Προτάγματα στην Έρευνα και Πρακτική».

Πιο αναλυτικά, σύμφωνα με τα στοιχεία της έρευνας, από το 1980 οι γυναίκες αρχίζουν να παντρεύονται λιγότερο (οι συνθετικοί δείκτες που παρουσιάζονται παρακάτω θα επιτρέψουν τη λεπτομερέστερη ανάλυση της γαμηλιότητας), ενώ οι πρώτοι γάμοι σε κανένα έτος από το 1980 και έπειτα δεν ξεπερνούν τους 76 χιλ. του 1979. Κατά τη δεκαετία του 1980 οι πρώτοι γάμοι είναι λιγότεροι από 56.000 ανά έτος, στη δεκαετία του 1990 δεν ξεπερνούν τους 53.000 και από το 2016 και έπειτα δεν υπερβαίνουν τους 40.000, ενώ το 2020 (την πρώτη χρονιά της πανδημίας του COVID-19) είναι λιγότεροι από 26 χιλ. Όσον αφορά το σύνολο των γάμων το 1979 έχουμε 79 χιλ., τη δεκαετία του 1980 δεν ξεπερνούν τους 71χιλ. ανά έτος, τη δεκαετία του 1990 τους 63 χιλ., την επόμενη δεκαετία τους 59χιλ., ενώ από το 2012 και μετά είναι λιγότεροι από 50 χιλ.. Το 2020 καταγράφονται μόλις 30 χιλ. και το 2021(μη δίσεκτο έτος, δεύτερο έτος της πανδημίας) 39 χιλ..

Γάμος: Η πανδημία ωφέλησε πολιτικούς γάμους και σύμφωνο συμβίωσης

Οι πολιτικοί γάμοι, σύμφωνα με τα ίδια στοιχεία, αποτελούν έως τα μέσα της δεκαετίας του 2000 μόλις το 1/4 των ετησίως τελεσθέντων γάμων. Η τάση των ζευγαριών να επιλέγουν τον πολιτικό γάμο εντείνεται στη συνέχεια, με αποτέλεσμα να αποτελούν πλέον το 45-50% του συνόλου την περίοδο 2011-2019. Το 2020 φαίνεται ότι η πανδημία, σύμφωνα με την έρευνα, επηρέασε έντονα την επιλογή των ατόμων (το 60% περίπου των γάμων ήταν πολιτικοί), καθώς οι περιορισμοί που επέβαλλε η πολιτεία και αφορούσαν στον αριθμό των καλεσμένων, στις αποστάσεις μεταξύ τους κ.ά., αλλά και ο φόβος μετάδοσης του ιού, ώθησαν πολύ περισσότερα ζευγάρια από ό,τι συνήθως σε ένα τύπο γάμου που τελείται ενώπιον λιγότερων καλεσμένων.

Τέλος, ενώ τα πρώτα έτη μετά τη θέσπισή του περιορισμένος αριθμός ατόμων επιλέγει το Σύμφωνο Συμβίωσης, από το 2014 και έπειτα ο αριθμός των Συμφώνων αυξάνεται ταχύτατα (μόλις 593 Σύμφωνα το 2013, 1.590 το 2014, 4.909 το 2017, 9.021 το 2020 και 11.429 το 2021). Φαίνεται επομένως ότι ενώ η πανδημία αποθάρρυνε πολλά ζευγάρια από το να παντρευτούν το 2020 και το 2021, εντούτοις δεν αποτέλεσε ανασταλτικό παράγοντα για τη σύναψη Συμφώνου Συμβίωσης.

Γάμος: Αυξάνεται η μέση ηλικία στον πρώτο γάμο

Σχετικά με τη μέση ηλικία στον πρώτο γάμο είναι ενδεικτικό ότι μειώνεται σταθερά από τα μέσα της δεκαετίας του 1950 έως και τα τέλη αυτής του 1970 (25,4 έτη το 1956, αλλά 23,4 έτη την πενταετία 1978-1982). Από τις αρχές της δεκαετίας του 1980 όμως, η μέση ηλικία αυξάνεται αδιάκοπα (για 4 σχεδόν δεκαετίες), με αποτέλεσμα τη διετία 2019-2020 οι γυναίκες να παντρεύονται για πρώτη φορά στη χώρα μας στα 30,5 τους έτη, κάτι που επηρεάζει τον αριθμό των απογόνων που θα αποκτήσουν, καθώς οι πιθανότητες σύλληψης και τεκνοποίησης μειώνονται ταχύτατα μετά τα 35 τους έτη (υπενθυμίζεται ότι ο γάμος και η απόκτηση απογόνων είναι ακόμη έντονα συνδεδεμένοι στη χώρα μας).

Όπως προκύπτει από τα ίδια στοιχεία της παραπάνω έρευνας, η σύγκριση της πορείας της γαμηλιότητας στη χώρα μας με αυτή των άλλων ευρωπαϊκών χωρών παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Ειδικότερα, στη Βόρεια και Δυτική Ευρώπη στις επτά πρώτες δεκαετίες του 20ου αιώνα παρατηρείται μια σημαντική μείωση του ποσοστού των άγαμων γυναικών (ιδιαίτερα στην περίοδο 1945-1965), αλλά οι τάσεις ανατρέπονται από τα μέσα της δεκαετίας του 1960 και η γαμηλιότητα υποχωρεί προοδευτικά, η μέση ηλικία στον γάμο ανέρχεται με ταχείς ρυθμούς, οι όλο και λιγότεροι γάμοι γίνονται όλο και πιο εύθραυστοι και οι εκτός γάμου γεννήσεις αυξάνονται ταχύτατα.

Σε δηλώσεις του στο Αθηναϊκό – Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων ο κ. Κοντογιάννης τονίζει:

«Οι νοοτροπίες, αντιλήψεις και συμπεριφορές αναφορικά με τον γάμο αλλάζουν από το 1980 και έπειτα στην Ελλάδα. Έκτοτε οι γυναίκες αρχίζουν να αναβάλλουν τον γάμο, ενώ όλο και περισσότερες δεν παντρεύονται. Οι αλλαγές αυτές ξεκίνησαν αρκετά νωρίτερα στη Βόρεια και Δυτική Ευρώπη. Εντούτοις, αν και με καθυστέρηση, με μερικές ιδιαιτερότητες φτάνουν σταδιακά και στη χώρα μας. Κατά τη διάρκεια του 21ου αιώνα, ο γάμος δεν είναι πλέον “καθολικός”, δηλαδή δεν αφορά στη συντριπτική πλειονότητα των γυναικών (αξίζει να σημειώσουμε ότι τουλάχιστον 90 στις 100 γυναίκες από αυτές που γεννήθηκαν κατά τις δεκαετίες του 1940 και του 1950 τέλεσαν έναν πρώτο γάμο έως τα 50 τους έτη, αλλά φαίνεται ότι το πολύ 75 στις 100 γυναίκες θα συνάπτουν έναν πρώτο γάμο μεταξύ αυτών που γεννιούνται από το 1980 και έπειτα). Παράλληλα, όλο και περισσότερα ζευγάρια λύνουν το γαμήλιο δεσμό τους, ενώ όλο και περισσότερα εξ αυτών επιλέγουν τον πολιτικό γάμο και το σύμφωνο συμβίωσης αντί για το θρησκευτικό γάμο. Επομένως, σταδιακά αυξάνεται τόσο η εκτός γάμου συγκατοίκηση (είτε με τη μορφή του Συμφώνου Συμβίωσης είτε εκτός κάθε επισημοποιημένου δεσμού), όσο και η εκτός γάμου τεκνοποίηση, που παραμένουν σε πολύ χαμηλά επίπεδα στην Ελλάδα καθ’ όλη τη διάρκεια του 20ου αιώνα. Ως εκ τούτου, οι οικογενειακές δομές διαφοροποιούνται όλο και περισσότερο από αυτές του παρελθόντος στη χώρα μας και η μικρή σε μέγεθος πυρηνική οικογένεια που προκύπτει από το γάμο συνεχίζει να επικρατεί, ενώ παράλληλα αναδύονται νέα οικογενειακά πρότυπα, απαιτώντας νέες προσεγγίσεις στη διαμόρφωση των δημογραφικών και κοινωνικών πολιτικών».

 https://eleftherostypos.gr/ellada/gamos-oi-ellinides-lene-ochi-giati-ton-anavalloun-synechos-oi-gynaikes-ti-apodeiknyei-erevna

Ψέματα και ψεματάκια

 

Ο Κύριος είπε στους Ιουδαίους για το διάβολο, « ἐκεῖνος ἀνθρωποκτόνος ἦν ἀπ' ἀρχῆς καὶ ἐν τῇ ἀληθείᾳ οὐχ ἕστηκεν, ὅτι οὐκ ἔστιν ἀλήθεια ἐν αὐτῷ· ὅταν λαλῇ τὸ ψεῦδος, ἐκ τῶν ἰδίων λαλεῖ, ὅτι ψεύστης ἐστὶ καὶ ὁ πατὴρ αὐτοῦ. » ( Ιώ. η’, 44). Αφού λοιπόν ο διάβολος είναι  ο πατέρας του ψεύδους, όλα τα ψέματα και τα ψεματάκια δικά του παιδιά είναι και παιδάκια. Με άλλα λόγια, τα ψέματα και τα ψεματάκια παίρνονται από το ίδιο δοχείο του ψεύδους όπως γίνεται με τις κουτάλες και τα κουταλάκια. Είτε με την κουτάλα πάρει κανείς ένα πικρό υγρό είτε με το κουταλάκι την ίδια πίκρα γεύεται όπως και με το ψέμα και το ψεματάκι. Αλλά τι θα πει  ψέματα και ψεματάκια,  όταν ο Κύριος έχει πει, « ἔστω δὲ ὁ λόγος ὑμῶν ναὶ ναί, οὒ οὔ· τὸ δὲ περισσὸν τούτων ἐκ τοῦ πονηροῦ ἐστιν»( Ματ. ε’, 37); Υστέρα από αυτά, αν κάποιος έχει τη συνήθεια να λέει ψέματα ή ψεματάκια, μπορεί να δημιουργήσει πρόβλημα. στους άλλους.  Μπορεί κάποιος να το θεωρήσει αληθινό αυτό που του είπε και να ενεργήσει ανάλογα. Τότε εκείνος θα του πει, έλα καημένε το πίστεψες, ένα ψεματάκι ήταν. Άντε τώρα να καταλαβαίνει ο άλλος  πότε αυτός λέει αλήθεια και πότε ψέματα ή ψεματάκια. Πάντως ο Παύλος λέει, «μὴ ψεύδεσθε εἰς ἀλλήλους»( Κολ.γ’, 9).

 Ιωάννης Χ. Δήμος  πτχ. Θεολ. & Φιλοσ. Πανεπιστημίου Αθηνών

ΠΡΟΣΚΥΝΗΣΗ ΚΑΙ ΛΑΤΡΕΙΑ

 

Η λέξη λατρεία έχει άμεση σχέση με την   προσκύνηση στο Θεό. Όταν ο διάβολος είπε στο Χριστό, «…..Ταῦτά σοι πάντα δώσω ἐὰν πεσὼν προσκυνήσῃς μοι», ο Κύριος του είπε, «….. Ὕπαγε ὀπίσω μου, σατανᾶ· γέγραπται γάρ, Κύριον τὸν Θεόν σου προσκυνήσεις καὶ αὐτῷ μόνῳ λατρεύσεις » ( Ματ. δ’, 9-10). Οι λέξεις λοιπόν προσκύνηση και λατρεία αρμόζουν μόνο στο Θεό και σε κανένα άλλον, γιατί όλοι οι άλλοι άνθρωποι και άγγελοι είναι κτίσματα του Θεού και, « Οὐκ ἐλάτρευσαν τῇ κτίσει οἱ θεόφρονες παρὰ τὸν Κτίσαντα».  

  Ιωάννης Χ. Δήμος  πτχ. Θεολ. & Φιλοσ. Πανεπιστημίου Αθηνών

ΤΡΟΦΗ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΟΛΗ

 Όπως είναι γνωστό, ο Θεός έπλασε μεν τους πρωτόπλαστους, αλλά όχι με τα ρούχα τους. Όταν όμως δεν υπάκουσαν στην εντολή Του και είχαν απόλυτη ανάγκη από ενδύματα, τότε τους φόρεσε και αυτά. Αυτό δείχνει ότι η έξοδός τους από τον παράδεισο δεν ήταν τιμωρία, αλλά πράξη αγάπης του Θεού προς αυτούς και γενικότερα προς όλους τους ανθρώπους για να μη γίνει η αμαρτία αθεράπευτη και αιώνια. Ενδιαφέρεται λοιπόν ο Θεός όχι μόνο για την διατροφή, αλλά και για την περιβολή των ανθρώπων. Αυτό το είπε ο Ίδιος ο Χριστός με τα εξής λόγια, « μὴ οὖν μεριμνήσητε λέγοντες, τί φάγωμεν ἤ τί πίωμεν ἤ τί περιβαλώμεθα; πάντα γὰρ ταῦτα τὰ ἔθνη ἐπιζητεῖ· οἶδεν γὰρ ὁ πατὴρ ὑμῶν ὁ οὐράνιος ὅτι χρῄζετε τούτων ἁπάντων. ζητεῖτε δὲ πρῶτον τὴν βασιλείαν τοῦ Θεοῦ καὶ τὴν δικαιοσύνην αὐτοῦ, καὶ ταῦτα πάντα προστεθήσεται ὑμῖν » (Ματ. στ’, 31- 33). Δε μένει λοιπόν παρά να δοξάζει ο άνθρωπος το Θεό για τη φιλανθρωπία Του, όπως γράφει και ο Απόστολος Παύλος, « Εἴτε οὖν ἐσθίετε εἴτε πίνετε εἴτε τι ποιεῖτε, πάντα εἰς δόξαν Θεοῦ ποιεῖτε » (Α’ Κορ. ι’, 31). Ο Θεός όλα τα δίνει και τα έχει προνοήσει και όχι, όπως λάθος λέγεται, η μητέρα  φύση, γιατί και αυτή ο Θεός την έχει δημιουργήσει. Υπάρχει βέβαια και η πνευματική τροφή  που δίνει ο Θεός, αλλά αυτό δε σημαίνει ότι δεν πρέπει να γίνεται λόγος και για τα υλικά αγαθά Του. Ο Χριστός άλλωστε είπε, « ἐπείνασα γὰρ καὶ ἐδώκατέ μοι φαγεῖν, ἐδίψησα καὶ ἐποτίσατέ με, ξένος ἤμην καὶ συνηγάγετέ με, γυμνὸς καὶ περιεβάλετέ με » ( Ματ. κε’, 35)

 

 Ιωάννης Χ. Δήμος  πτχ. Θεολ. & Φιλοσ. Πανεπιστημίου Αθηνών

ΑΠΟΦΥΓΗ ΤΗΣ ΚΑΤΑΚΡΙΣΗΣ .

 

Ένας τρόπος για να μη κατακρίνει κανείς τους άλλους είναι να παραβλέπει τα όποια σφάλματα τα οποία αυτοί κάνουν, και να βλέπει επάνω τους το αόρατο χέρι του Θεού που εργάζεται τη σωτηρία τους, όπως και τη δική του βεβαίως. Ο Κύριος είπε στον Νικόδημο, « οὕτω γὰρ ἠγάπησεν ὁ Θεὸς τὸν κόσμον, ὥστε τὸν υἱὸν αὐτοῦ τὸν μονογενῆ ἔδωκεν, ἵνα πᾶς ὁ πιστεύων εἰς αὐτὸν μὴ ἀπόληται, ἀλλ' ἔχῃ ζωὴν αἰώνιον »(Ιω.γ’,16). Ο Απόστολος Παύλος γράφει σχετικά, « εἰς τοῦτο γὰρ καὶ κοπιῶμεν καὶ ὀνειδιζόμεθα, ὅτι ἠλπίκαμεν ἐπὶ Θεῷ ζῶντι, ὅς ἐστι σωτὴρ πάντων ἀνθρώπων, μάλιστα πιστῶν » (Α’ Τιμ. δ’, 10). Αλλά και ο Ιούδας στην Επιστολή του γράφει, « Ἀγαπητοί, πᾶσαν σπουδὴν ποιούμενος γράφειν ὑμῖν περὶ τῆς κοινῆς σωτηρίας, ἀνάγκην ἔσχον γράψαι ὑμῖν παρακαλῶν ἐπαγωνίζεσθαι τῇ ἅπαξ παραδοθείσῃ τοῖς ἁγίοις πίστει »( Ιουδ. α’, 3). Προς τι λοιπόν να κατακρίνει κανείς τον αδελφό του;  υπέρ ου Χριστός απέθανε.

 

 Ιωάννης Χ. Δήμος  πτχ. Θεολ. & Φιλοσ. Πανεπιστημίου Αθηνών

Κώστας Αποστολάκης: «Κάθε μέρα ζητάω συγγνώμη από την πρώην σύζυγό μου και από τον Θεό»

Ο Κώστας Αποστολάκης μίλησε στην εκπομπή «Εμείς» σε ένα διάλειμμα από τις πρόβες της παράστασης «Τι είδε ο μπάτλερ». Ο δημοσιογράφος Γιώργος Οικονομάκης βρέθηκε στα καμαρίνια του θεάτρου Άλμα και συζήτησε με τον ηθοποιό για το θέατρο, την πίστη του στον Θεό και τη μεγάλη συγγνώμη που ζητάει ο ίδιος καθημερινά από την πρώην σύζυγό του.

 «35 χρόνια προσπαθούσα να φτιάξω κάτι μόνος μου και δεν έφτιαξα τίποτα. Τα «εγώ» μου δεν μπορούσαν να συννενοηθούν. Πίστευα στα ταρώ, στη χαρτομαντεία, στην τύχη, στα όνειρα, στα φαντάσματα αλλά όχι στον Θεό. Πώς γίνεται να υπάρχουν όλα τα μεταφυσικά εκτός από τον Θεό;» εξομολογείται ο Κώστας Αποστολάκης για την στροφή του προς την πίστη.

Για το θείο σημάδι που του φανερώθηκε αποκαλύπτει: «Έχεις νιώσει να σου σπάνε τη σπονδυλική σου στήλη; Εγώ το ένιωσα από μπροστά χωρίς να κάνω τίποτα. Ήταν ένα φως. Κι από ‘κείνη την ώρα ένιωθα μία ευτυχία χωρίς να συμβαίνει τίποτα».

«Κουράστηκε η ψυχή μου να ζει με ποτά, ξενύχτια, γυναίκες, ψευτιές, διπλωματία, υποκρισία, έπαρση. Με την αλήθεια ήμουν στα μαχαίρια» δηλώνει ο ηθοποιός, ενώ επισημαίνει ότι οι επισκέψεις στο Άγιο Όρος του μαθαίνει να μην έχει ανάγκη την ύλη.

«Τίποτα δεν πήγε καλά στον γάμο μου, γιατί δεν ήμουν όπως πρέπει. Ήμουν εγωιστής και δειλός. Κάθε μέρα ζητάω συγγνώμη από την πρώην σύζυγό μου και από τον Θεό» καταλήγει ο Κώστας Αποστολάκης.

Η αρχή της συνέντευξης είναι στο 30΄και 40'' του παρακάτω βίντεο

ΑΓΓΕΛΟΣ Η’ ΑΝΘΡΩΠΟΣ;

 

Ένας είπε σε ένα φίλο του, θα ήθελες να σε είχε κάνει ο Θεός άγγελο και όχι άνθρωπο; Όχι όχι, του απάντησε εκείνος, χωρίς καν να το σκεφτεί, πράγμα που σημαίνει ότι το είχε σκεφτεί και μελετήσει προ πολλού, πριν κάποιος τον ρωτήσει. Έτσι, τώρα που τον ρώτησε ο φίλος του, του εξήγησε αμέσως και τους λόγους για τους οποίους του είπε όχι.  Αν με είχε κάνει ο Θεός άγγελο, δεν ξέρω, αν τώρα θα ήμουν ένας άγγελος ή ένας δαίμονας, γιατί και οι δαίμονες κάποτε άγγελοι ήταν. Αν ήμουν τώρα άγγελος, δε θα είχα το προνόμιο να δεχτώ το Χριστό μέσα μου, γιατί ο Χριστός είναι Θεός και άνθρωπος και όχι Θεός και άγγελος. Ο Παύλος λέει σχετικά,  « οὐ γὰρ δήπου ἀγγέλων ἐπιλαμβάνεται, ἀλλὰ σπέρματος ᾿Αβραὰμ ἐπιλαμβάνεται »( Εβρ. β’, 16). Αν ήμουν τώρα άγγελος, δε θα είχα το προνόμιο να απολαύσω τα δώρα του Θεού, «εἰς ἃ ἐπιθυμοῦσιν ἄγγελοι παρακύψαι» (Α’ Πέτρ. α’,12). Είναι παράλογο λοιπόν να μη ευχαριστεί κανείς το Θεό που τον έκανε άνθρωπο και όχι άγγελο.

 Ιωάννης Χ. Δήμος  πτχ. Θεολ. & Φιλοσ. Πανεπιστημίου Αθηνών

ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ

 Όταν και όπου επικρατούσε ο θεσμός της δουλείας, όπως είναι γνωστό, ο δούλος δε μπορούσε να κάνει τίποτα από μόνος του για να ελευθερωθεί. Αν όμως μάθαινε ότι υπάρχει κάποιος που έχει τον τρόπο και τη δυνατότητα να τον ελευθερώσει, ασφαλώς θα ήθελε πολύ να τον γνωρίσει. Εδώ όμως ας  αναφερθούμε μόνο  στη δουλεία της αμαρτίας. Αυτός  που μπορεί να ελευθερώσει τον κάθε άνθρωπο από τη δουλεία της αμαρτίας και της πλάνης είναι ο λόγος του Χριστού που οδηγεί στη γνώση της αλήθειας. Δε μένει λοιπόν παρά να μένει κανείς πιστός στο λόγο Του, και τότε θα γνωρίσει την αλήθεια και αυτή θα τον ελευθερώσει. Το είπε ο Ίδιος ο  Κύριος «προς τους πεπιστευκότας αυτώ Ιουδαίους· εάν υμείς μείνητε εν τω λόγω τω εμώ, αληθώς μαθηταί μου εστε, και γνώσεσθε την αλήθειαν, και η αλήθεια ελευθερώσει υμάς» (Ιω. η´,31-32). Προς το σκοπό αυτό, δηλαδή της γνώσης της αλήθειας, ο Κύριος  είπε και τα εξής για το έργο του Αγίου  Πνεύματος.  « Όταν δε έλθει Εκείνος, το Πνεύμα της αληθείας, οδηγήσει υμάς εις πάσαν την αλήθειαν» (Ιωάννης ισ', 12-13). Δυστυχώς όμως,  όπως γράφει  ο  Απόστολος Παύλος στον Τιμόθεο, « ἔσται γὰρ καιρὸς ὅτε τῆς ὑγιαινούσης διδασκαλίας οὐκ ἀνέξονται, ἀλλὰ κατὰ τὰς ἐπιθυμίας  τὰς ἰδίας ἑαυτοῖς ἐπισωρεύσουσι διδασκάλους κνηθόμενοι τὴν ἀκοήν, καὶ ἀπὸ μὲν τῆς ἀληθείας τὴν ἀκοὴν ἀποστρέψουσιν, ἐπὶ δὲ τοὺς μύθους ἐκτραπήσονται» ( Β’ Τιμ. δ’, 2-4 ). Ύστερα από αυτά, δεν είναι  σωστό ένας Χριστιανός να αποστρέφεται τα λόγια του Χριστού και να πιστεύει  σε  λόγια προερχόμενα  εκ του πονηρού.   Όμως η σοφία του Θεού  υπερέχει της πονηρίας του πονηρού και έτσι, « Πεπλάνηται ο πλάνος ο πλανηθείς λυτρούται σοφία ση, Θεέ μου». (Στάσις  Τρίτη).

 Iωάννης Χ. Δήμος  πτχ. Θεολ. & Φιλοσ. Πανεπιστημίου Αθηνών

ΠΡΟΣΦΩΝΗΣΕΙΣ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ

 

Ο Χριστός δεχόταν κάθε προσφώνηση που γινόταν προς Αυτόν, όπως φαίνεται στις παρακάτω παραπομπές. 

 

α ) « υἱὲ Δαυῒδ ᾿Ιησοῦ, ἐλέησόν  με» ( Μάρκ. ι’, 47).

 

β) « θέλομεν τον Ιησούν ιδείν» (Ιω.ιβ΄,21).

 

γ) « Κύριε, εἰ ἦς ὧδε, ὁ ἀδελφός μου οὐκ ἂν ἐτεθνήκει » ( Ιώ.ια’, 21).

 

δ) « ὁ Κύριός μου καὶ ὁ Θεός μου »(Ιω. κ’, 28). 

 

ε) « ὁ Κύριός ἐστι » ( Ιω. κα’, 7).

 

στ) « ὑμεῖς φωνεῖτέ με, ὁ Διδάσκαλος καὶ ὁ Κύριος, καὶ καλῶς λέγετε· εἰμὶ γάρ »( Ιω. ιγ’, 13).

 

ζ) Καλές λοιπόν είναι αυτές οι  προσφωνήσεις και άλλες που μπορεί να αναφέρει κανείς, αλλά ο Κύριος  είπε  και  τα παρακάτω που  χρήζουν ιδιαιτέρας προσοχής.

 

η) « Τί δέ με καλεῖτε Κύριε Κύριε, καὶ οὐ ποιεῖτε ἃ λέγω;»( Λουκ.στ’, 46).

 

θ)« Οὐ πᾶς ὁ λέγων μοι Κύριε Κύριε, εἰσελεύσεται εἰς τὴν βασιλείαν τῶν οὐρανῶν, ἀλλ᾿ ὁ ποιῶν τὸ θέλημα τοῦ πατρός μου τοῦ ἐν οὐρανοῖς.»( Ματ. ζ’. 21).

 

ι) «εἴ τις ἔχει ὦτα ἀκούειν, ἀκουέτω » ( Μάρκ. ζ’, 16).

 

 

 Iωάννης Χ. Δήμος  πτχ. Θεολ. & Φιλοσ. Πανεπιστημίου Αθηνών

 

Ο ποιών τους αγγέλους αυτού πνεύματα και τους λειτουργούς αυτού πυρός φλόγα

 Σωτήριου Μυλωνά Υπ. Δρ. Θεολογίας Α.Π.Θ.

Οι Άγγελοι είναι εξολοκλήρου πνεύματα: «Ο ποιών τους αγγέλους αυτού πνεύματα και τους λειτουργούς αυτού πυρός φλόγα». Του Σωτηρίου Μυλωνά. Οἱ ἄγγελοι εἶναι ἐξολοκλήρου πνεύματα, ἀσώματα ὄντα, δημιουργημένα ἀπὸ τὸν Θεὸ, ὅπως καὶ οἱ ἄνθρωποι. Ἐπειδὴ ὅμως τὸ ἀπολύτως ἄυλο ἁρμόζει μόνο στὸν Θεό, οἱ Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας δίδαξαν πὼς οἱ Ἅγιοι Ἄγγελοι ἔχουν κάποιο εἶδος αἰθέριου σώματος ποὺ εἶναι πολὺ λεπτότερο ἀπὸ ὁποιαδήποτε ἄλλη ὕλη ἔχει γίνει ποτὲ ἀντιληπτὴ ἀπὸ τὸν ἄνθρωπο.

Κατὰ τὸν Μέγα Βασίλειο, ἡ φύση τῶν νοητῶν ὄντων ξεπερνᾶ τὴν ἀνθρώπινη διάνοια, γιατί εἶναι σύμφωνη μὲ τὴν κατάσταση γιὰ τὴν ὁποία δημιουργήθηκε, δηλαδὴ τὸ νὰ εἶναι ὑπερχρόνια κι αἰώνια, κάτι τὸ ὁποῖο δὲν μπορεῖ νὰ γίνει κατανοητὸ ἀπὸ τὸν ἀνθρώπινο νοῦ.

Ὁ Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνός, συνοψίζοντας τὶς διδασκαλίες περὶ ἀγγέλων ποὺ διατύπωσαν οἱ ἄλλοι Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας πρὶν ἀπὸ αὐτόν, διευκρινίζει λέγοντας ὅτι οἱ ἄγγελοι εἶναι ἀσώματοι καὶ ἄυλοι σὲ σχέση μὲ τὸν ἄνθρωπο καὶ ὄχι σὲ σχέση μὲ τὸν Θεό.

Σὲ ἀντίθεση μὲ τὶς ἀπόψεις τῶν ἐξ Ἀνατολῆς Πατέρων, στὴ Δύση υἱοθετήθηκε ἡ ἀπόλυτη πνευματικότητα καὶ τὸ άπολύτως ἄυλο τῶν ἀγγέλων. Σημειώθηκαν βέβαια ἀντιδράσεις γιὰ τὴν ἀποδοχὴ αὐτῆς τῆς θεωρίας, ὡστόσο στὴν ἐποχὴ τοῦ Θωμὰ τοῦ Ἀκινάτη ἡ θέση αὐτὴ ἔγινε γενικὰ ἀποδεκτή.

Στὴν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία δόθηκε ὁριστικὴ λύση μὲ τὴν Ζ΄ Οἰκουμενικὴ Σύνοδο, ὁπότε κι ἔγινε δεκτὴ ἡ ἄποψη ὅτι οἱ ἄγγελοι δὲν εἶναι ἐξολοκλήρου ἀσώματοι, γιατὶ αὐτὴ ἡ ἰδιότητα ἀνήκει μόνο στὴν Ἁγία Τριάδα, ἔχουν ὅμως αἰθέριο σῶμα.

Οἱ ἄγγελοι, ἐπειδὴ εἶναι ὄντα πνευματικά, δὲ χωρίζονται σὲ φύλα, δὲν ἔχουν ἀνάγκη παιδείας ἢ θεραπείας, δὲν πεθαίνουν. Δὲ βιώνουν τὴ δυστυχία, τὴν ἀμφιβολία, τὸν πόνο ἢ τὴν ἀπώλεια. Ἀκόμη, δὲν ἔχουν ἀνάγκη διατροφῆς ἢ ἀναπαύσεως. Κάθε ἄγγελος ἔχει τὴ δική του ἀτομικότητα, τὴ δική του θέληση. Οἱ ἄγγελοι χαρακτηρίζονται ἀπὸ τὴν κατὰ χάριν ἀθανασία, κάτι ποὺ τοὺς κάνει μετόχους καὶ κατόχους της ἐπουράνιας μακαριότητας.

Δὲν μποροῦν νὰ ὑποστοῦν φυσικὴ ἀλλοίωση. Οἱ ἄγγελοι δὲν δημιουργήθηκαν ἀτελεῖς, ὥστε νὰ χρήζουν ἐξελίξεως, δὲν παύουν ὅμως νὰ ἐξαρτῶνται ἀπὸ τὸν Θεό. Διατηροῦνται στὴν ἀρχικὴ κατάσταση ποὺ δημιουργήθηκαν, γιατί ἡ σύστασή τους εἶναι ἀμετάβλητη. Τέλος, οἱ ἄγγελοι δὲν περιορίζονται ἀπὸ τὸν χρόνο καὶ τὸν χῶρο, εἶναι ὄντα ταχύτατα στὶς κινήσεις τους καὶ μποροῦν νὰ βρίσκονταί σὲ ὅποιο μέρος ἐπιθυμοῦν.

«Πρὸς τὸ μνῆμα ἐπέστης τοῦ Χριστοῦ ἀναστάντος, καὶ ἔφης ταῖς σεμναῖς Μυροφόροις· Τί ζητεῖτε Χριστὸν ἐν νεκροῖς; ἠγέρθη ὁ ζωὴν πηγάζων Κύριος, ὦ Γαβριὴλ φωτόμορφε…»

Δὲν εἶναι ὀρθὸ νὰ γίνεται λόγος γιὰ μιὰ ἐξελικτικὴ πνευματικὴ πορεία τῶν ἀγγέλων παρόμοια μὲ αὐτὴ ποὺ σημειώνεται στοὺς ἀνθρώπους. Αὐτὸ παρατηρεῖται γιατί οἱ ἂγγελοι δὲν ἀνέλαβαν ἀπὸ τὴν ἀρχὴ μιὰ φύση ποὺ βρισκόταν σὲ νηπιακὸ ἐπίπεδο, οὔτε οὐσιαστικὰ κλήθηκαν νὰ ἐκγυμνασθοῦν σταδιακά, οὕτως ὥστε νὰ φτάσουν σὲ ἕνα ἐπίπεδο ὅπου θὰ δέχονταν τὶς ἐνέργειες τοῦ Ἁγίου Πνεύματος καὶ κατὰ αὐτὸν τὸν τρόπο θὰ ἔφταναν στὴν τελείωσή τους.

Εἶναι ἐγγενής, κατὰ ἕνα μέρος, ἡ ἁγιότητά τους, πάντοτε βέβαια ὡς Δωρεὰ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος καὶ χωρὶς νὰ θεωροῦνται ἀπὸ τὴ φύση τους Ἅγιοι. Αὐτός εἶναι καὶ ὁ λόγος ποὺ παγιώθηκε κατὰ κάποιον τρόπο ἡ ἀρετή τους καὶ δὲν μεταπίπτουν στὴν κακία· εἶναι τὸ ἀποτέλεσμα τῶν ἀκτίστων ἐνεργειῶν τοῦ Θεοῦ, τοῦ ἄκτιστου θείου Φωτός.

Ἀσφαλῶς καὶ ἡ τελειότητα αὐτὴ τῶν ἀγγέλων μπορεῖ νὰ εἰπωθεῖ σὲ σχέση μὲ τὴν ἀνθρώπινη φύση καὶ πορεία πρὸς τὴν τελείωση καὶ ὄχι σὲ σχέση μὲ τὴν ἀπόλυτη τελειότητα τοῦ Τριαδικοῦ Θεοῦ. Σὲ σχέση μὲ τὴν τέλεια φύση τῆς Ἁγίας Τριάδας, ἀφενὸς δὲν τίθεται θέμα σύγκρισης, ἀφετέρου ἐλάχιστη εἶναι ἡ ὑπεροχή της ἀπὸ αὐτὴν τῶν ἀνθρώπων.

Ὁ Μέγας Βασίλειος στὸ ἔργο τοῦ «Περὶ Πίστεως» ἀναφέρει ὅτι συγκριτικὰ μὲ τὴν ἄτρεπτη, τὴν ἀπρόσιτη καὶ τέλεια θεία φύση δὲν μπορεῖ νὰ σταθεῖ καμία ἄλλη, οὔτε καὶ αὐτὴ τῶν Ἀρχαγγέλων μαζὶ μὲ ὅλη τὴ λογικὴ φύση συγκεντρωμένη. Ἡ τελείωση, ἡ ἀνωτερότητα, ἡ λάμψη, ὁ φωτισμὸς τῆς φύσης τῶν ἀγγέλων στέκονται μόνο συγκρινόμενα μὲ τὰ ἄλλα δημιουργήματα τῆς θείας βούλησης.

Αὐτὸ συμβαίνει γιατί οἱ Ἂγγελοι δὲν εἶναι ἀπὸ τὴ φύση τους ἃγιοι, ἀλλὰ ἁγιάζονται ἀπὸ τὴ Δωρεὰ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Ἑπομένως, ἡ ἁγιότητά τους δὲν πηγάζει ἀπὸ τὴν οὐσία τους ὡς ἰδίωμα τῆς φύσης τους. Ἐξάλλου, ἂν συνέβαινε οἱ ἄγγελοι νὰ εἶναι ἀπὸ τὴ φύση τους ἅγιοι, τότε δὲ θὰ σημειώνονταν ἡ πτώση τοῦ Ἑωσφόρου καὶ τῶν λοιπῶν ἀγγελικῶν ταγμάτων ποὺ ἔγιναν δαίμονες.

Ὁ ἁγιασμὸς τους πραγματοποιεῖται σὰν μιὰ πρόοδος, γιὰ τὴν ὅποια συναινοῦν καὶ οἱ ἴδιοι. Τὸ αὐτεξούσιο δόθηκε πρῶτα στοὺς ἀγγέλους ποὺ ἐξαρχῆς βρίσκονται ἀνάμεσα στὴν ἀρετὴ καὶ στὴν κακία. Χρειάζονται ἀπόλυτα τὸν φωτισμὸ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος γιὰ τὴν τελείωσή τους, τὴ θεία φώτιση, ποὺ οὐσιαστικὰ πρέπει νὰ θεωρεῖται ὡς ἡ στερέωσή τους στὸ καλὸ καὶ τὴν ἀρετή, ἀπὸ τὴν ὁποῖα πλέον δὲν ἐκπίπτουν λόγω τῆς Θείας Χάριτος.

Κατὰ συνέπεια οἱ οὐράνιες Δυνάμεις δὲν εἶναι ἀπόλυτα τέλειες, ἀλλὰ ἐπιδεκτικὲς προόδου καὶ παράλληλα εἶναι καὶ αὐτεξούσιες. Ἡ πτώση τοῦ Ἑωσφόρου δηλώνει τὴ χρήση τοῦ αὐτεξουσίου του ποὺ δὲν ἐπέλεξε τὸ ἀγαθὸ καθὼς καὶ τὴν ἀναγκαιότητα τοῦ φωτισμοῦ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος γιὰ τὴν τελείωσή του.

Ὁ Γρηγόριος ὁ Θεολόγος ἀναφέρει χαρακτηριστικά ὅτι τό Ἅγιο Πνεῦμα ἐνεργοῦσε στίς ἀγγελικές καί οὐράνιες δυνάμεις. Ἀκόμα καί αὐτή ἡ τελείωσή τους, ἡ καλή χρήση τοῦ αὐτεξουσίου τους, ποὺ τοὺς ὁδηγεῖ στήν ἀρετή καί στήν ἀπόλυτη ἀδυναμία διάπραξης τοῦ ὁποιουδήποτε κακοῦ, πηγάζει ἀκριβῶς ἀπὸ τὸν φωτισμό τοῦ Ἁγίου Πνεύματος καὶ μόνο.

Ἀπὸ τὴ χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος οἱ ἂγγελοι παραμένουν ἂπτωτοι. Ἡ ὁριστικὴ κρίση τους ἔλαβε χώρα κατὰ τὴν πτώση τοῦ Ἑωσφόρου, ὁπότε ὁρισμένοι κατακρίθηκαν ὡς δαίμονες καὶ ἄλλοι, μὲ τὴν παρότρυνση τοῦ Ἀρχιστρατήγου Μιχαὴλ «στῶμεν καλῶς, στῶμεν μετὰ φόβου», δικαιώθηκαν κι ἔλαβαν πλέον μόνιμη τὴν ἁγιαστικὴ χάρη.

Σημαντική εἶναι ἡ ἐπισήμανση τοῦ Ἁγίου Ἰωάννη τοῦ Δαμασκηνοῦ ὁ ὁποῖος συγκεκριμένα ἀναφέρει ὅτι ἐμεῖς οἱ ἄνθρωποι δέν ξέρουμε ἐὰν οἱ ἄγγελοι εἶναι ἴσοι μεταξύ τους· αὐτὸ μόνο ὁ Ἴδιος ὁ Δημιουργός τὸ γνωρίζει. Διακρίνονται ὅμως οἱ ἂγγελοι ὡς πρὸς τὸν φωτισμό τους, καὶ φωτίζει ὁ ἕνας τὸν ἄλλον.

Αὐτοὶ ποὺ ὑπερέχουν φωτίζουν καὶ διαφωτίζουν τοὺς κατώτερους σὲ γνώση καὶ φωτισμό. Σημαντικὴ παράλειψη θὰ ἦταν ἐὰν δὲν ἀναφερόμασταν καὶ στὴν ἄγνοια τῶν ἀγγέλων γιὰ τὰ ἔσχατα καὶ τὴ Δευτέρα Παρουσία τοῦ Κυρίου, γεγονὸς ποὺ μαρτυρεῖ γιὰ μιὰ ἀκόμη φορτὴν ἀδυναμία τῆς σύγκρισης τῆς τέλειας φύσης τῆς Ἁγίας Τριάδος μὲ αὐτὴν τῶν οὐρανίων Δυνάμεων.

Σωτήριος Μυλωνάς
Υπ. Δρ. Θεολογίας Α.Π.Θ.

Σύναξις των Αρχαγγέλων Μιχαήλ και Γαβριήλ και των λοιπών Ασωμάτων και Ουράνιων Αγγελικών Ταγμάτων

ΑπολυτίκιονἮχος δ’

Τῶν οὐρανίων στρατιῶν Ἀρχιστράτηγοι,
δυσωποῦμεν ὑμᾶς ἡμεῖς οἱ ἀνάξιοι, ἵνα ταῖς ὑμῶν δεήσεσι τειχήσετε ἡμᾶς,
σκέπη τῶν πτέρυγων τῆς αὔλου ὑμῶν δόξης,
φρουροῦντες ἡμᾶς προσπίπτοντας, ἐκτενῶς καὶ βοώντας
Ἐκ τῶν κινδύνων λυτρώσασθε ἡμᾶς,
ὡς Ταξιάρχαι τῶν Ἄνω Δυνάμεων.

“Εχων Σέ προστάτην και βοηθόν,
φύλακα καί ρύστην της ψυχής μου της ταπεινής,
Μιχαήλ Πρωτάρχα καί Μέγα Ταξιάρχα,
εν ώρα του κινδύνου, Σύ μοι βοήθησαν

1 στους 5 είχε επιθανάτιες εμπειρίες μετά από καρδιακή ανακοπή

 

Αρκετοί άνθρωποι -έως ένας στους πέντε- που επιβίωσαν μετά από καρδιακή ανακοπή χάρη σε καρδιοπνευμονική αναζωογόνηση (ΚΑΡΠΑ), μπορούν να περιγράψουν στη συνέχεια επιθανάτιες εμπειρίες που τους συνέβησαν όσο είχαν χάσει τη συνείδησή τους και βρίσκονταν στο κατώφλι του θανάτου. Αυτό αποκαλύπτει μια νέα επιστημονική πολυκεντρική κλινική μελέτη (AWARE II - AWAreness during REsuscitation) που πραγματοποιήθηκε σε ΗΠΑ και Βρετανία και παρουσιάστηκε την Κυριακή σε καρδιολογικό συνέδριο της American Heart Association στο Σικάγο.

Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον κορυφαίο στον κόσμο ειδικό σε θέματα επιθανάτιων εμπειριών, τον εντατικολόγο δρ Σαμ Πάρνια, αναπληρωτή καθηγητή του Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης και του ιατρικού κέντρου Langone Health, μελέτησαν τις περιπτώσεις 567 ανθρώπων των οποίων οι καρδιές σταμάτησαν να χτυπούν ενόσω νοσηλεύονταν σε 25 νοσοκομεία και οι οποίοι υποβλήθηκαν σε ΚΑΡΠΑ μεταξύ 2017-2020. Παρά την άμεση επέμβαση, λιγότερο από το 10% των ασθενών ανέρρωσαν επαρκώς για να πάρουν εξιτήριο από το νοσοκομείο.

Από αυτούς, περίπου το 20% είχαν να διηγηθούν αργότερα κάποιου είδους διαυγή επιθανάτια εμπειρία (near-death experience). Μεταξύ άλλων, ανέφεραν μια αντίληψη διαχωρισμού από το σώμα τους, την αποστασιοποιημένη παρατήρηση των συμβάντων στον εαυτό τους χωρίς να νιώθουν πόνο, μια θετικότερη εσωτερική αξιολόγηση της ζωής τους και της στάσης τους προς τους άλλους κ.α. Οι ερευνητές ανέφεραν ότι αυτές οι εμπειρίες είναι διαφορετικές από ψευδαισθήσεις, παραισθήσεις ή όνειρα.

Η μελέτη του εγκεφάλου επίσης έδειξε μια αυξημένη δραστηριότητα με εγκεφαλικά κύματα γάμα, δέλτα, θήτα, άλφα και βήτα έως μία ώρα μετά την εφαρμογή της τεχνικής ΚΑΡΠΑ. Ορισμένα από τα κύματα αυτά υπό φυσιολογικές συνθήκες συμβαίνουν όταν οι άνθρωποι έχουν κανονική συνείδηση και επιτελούν ανώτερες νοητικές λειτουργίες όπως σκέψη, μνήμη και αντίληψη.

"Αυτές οι εμπειρίες και οι αλλαγές των εγκεφαλικών κυμάτων μπορεί να είναι τα πρώτα σημάδια της αποκαλούμενης επιθανάτιας εμπειρίας και τις ανιχνεύσαμε για πρώτη φορά σε μια μεγάλη μελέτη. Τα ευρήματα μας παρέχουν ενδείξεις ότι όσο βρίσκονται στο κατώφλι του θανάτου και σε κώμα, μερικοί άνθρωποι βιώνουν μια μοναδική εσωτερική συνειδητή εμπειρία, μεταξύ άλλων έχοντας επίγνωση χωρίς να νιώθουν άσχημα", δήλωσε ο δρ Πάρνια.

Πρόσθεσε ότι αυτή η διαυγής και έντονη εγκεφαλική δραστηριότητα, μαζί με τις αφηγήσεις ιστοριών επιθανάτιων εμπειριών, δείχνει ότι η ανθρώπινη αίσθηση του εαυτού και της συνείδησης, όπως και άλλες βιολογικές σωματικές λειτουργίες, πιθανώς δεν σταματά τελείως κοντά στη στιγμή του θανάτου.

"Αυτές οι διαυγείς εμπειρίες δεν μπορούν να θεωρηθούν "τρικ" ενός διαταραγμένου ή θνήσκοντος εγκεφάλου, αλλά μάλλον μια μοναδική ανθρώπινη εμπειρία που αναδύεται στο κατώφλι του θανάτου. Καθώς ο εγκέφαλος "κλείνει", σταματούν και πολλά από τα φυσικά συστήματα αναστολής που διαθέτει. Αυτό παρέχει πρόσβαση στα βάθη της συνείδησης ενός ανθρώπου, μεταξύ άλλων στις αποθηκευμένες αναμνήσεις, σε σκέψεις από την πρώιμη παιδική ηλικία και σε άλλες όψεις της πραγματικότητας. Μολονότι κανένας δεν ξέρει τον εξελικτικό σκοπό αυτού του φαινομένου, ξεκάθαρα εγείρει προκλητικά ερωτήματα για την ανθρώπινη συνείδηση, ακόμη και κατά τον θάνατο", ανέφερε ο Πάρνια.

Οι ερευνητές επεσήμαναν ότι αν και οι έως τώρα μελέτες δεν έχουν καταφέρει να αποδείξουν πλήρως την πραγματικότητα ή το νόημα τέτοιων εμπειριών των ασθενών και τους ισχυρισμούς τους για την ύπαρξη επίγνωσης σχετικά με τον θάνατο, έχει αποδειχθεί επίσης αδύνατο να καταρριφθούν αυτοί οι ισχυρισμοί και οι εμπειρίες. Γι' αυτό υπογράμμισαν την ανάγκη οι επιθανάτιες εμπειρίες να τύχουν περαιτέρω απροκατάληπτης έρευνας.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ