Ιστολόγιο Τάλαντο

Άρχισε να διδάσκει ο μακάριος Ζωσιμάς , αφού σφράγισε πρώτα το στόμα του με το σημείο του σταυρού

Ο άνθρωπος του Θεού προχωρώντας και προκόβοντας πνευματικά, όλα τα θεωρεί σαν σκουπίδι , έστω κι αν όλος ο κόσμος είναι δικός του. Διότι , όπως λέω, δεν βλάπτει το να έχεις, αλλά το να είσαι προσκολλημένος σε όσα έχεις.

Θυμήθηκε τότε την περίπτωση του αδελφού με τα λαχανικά και αναρωτήθηκε.
Μήπως δεν έσπειρε, δεν κοπίασε, δεν καλλιέργησε; Μήπως τα ξερρίζωσε και τα πέταξε; Όχι. και όμως τα είχε σαν να μην τα είχε∙ απόδειξη ότι όταν πήγε ο γέροντας εκείνος θέλοντας να τον δοκιμάσει και άρχισε α τα καταστρέφει, δεν τα λογάριασε καθόλου ο αδελφός∙ αλλά όταν απόμεινε μια ρίζα του είπε:
-Αν θέλεις, πάτερ, άφησε την αυτή για να σου κάνω το τραπέζι.
Τότε κατάλαβε ο άγιος ότι ήταν γνήσιος δούλος του Θεού και όχι των λαχανικών και του λέει:
-Το Πνεύμα του Θεού , αδελφέ, έχει αναπαυθεί επάνω σου!
Αν όμως είχε προσπάθεια στα λαχανικά θα φανερωνόταν αμέσως, με τη θλίψη και την ταραχή.

Και έλεγε ότι αν δούν οι δαίμονες ότι κάποιος υβρίσθηκε ή ατιμάσθηκε ή ζημιώθηκε ή έπαθε ο,τιδήποτε παρόμοιο και θλίβεται όχι γιατί έπαθε άδικα, αλλά γιατί δεν υπέμεινε με γενναιότητα, φοβούνται, γιατί ξέρουν ότι μπήκε στον δρόμο της αλήθειας και θέλει να βαδίσει κατά τις εντολές του Θεού.

Θυμήθηκε τότε τον άγιο Παχώμιο που ήθελε να μεγαλώσει το μοναστήρι και γι’ αυτό τον μάλωσε ο μεγαλύτερος αδελφός του λέγοντας:
-Πάψε να είσαι υπερήφανος!
Και ο άγιος Παχώμιος αν και είχε δεχθεί θεία αποκάλυψη γι’ αυτό το έργο, είπε μόνο:
-Παρακινήθηκα από την ιδέα ότι θα ήταν καλό.
Κυριάρχησε στη καρδιά του και δεν αντιμίλησε καθόλου. Την νύχτα κατέβηκε σ’ ένα μικρό υπόγειο και άρχισε να κλαίει και να προσεύχεται λέγοντας:
¨Ω Θεέ μου, το φρόνημα της σαρκός ακόμη ζει μέσα μου…Αλλοίμονο μου! μετά από τόση άσκηση και προετοιμασία της καρδιάς , πάλι αρπάζομαι από τον θυμό, έστω και για καλό. Ελέησέ με να μη χαθώ, Κύριε».
Μ’ αυτά τα λόγια προσευχόταν . έμεινε όλη τη νύχτα επαναλαμβάνοντας τα με κλάματα, ώσπου ξημέρωσε. Και ήταν τόσος ο ιδρώτας που έχυσε-γιατί ήταν καλοκαίρι και φλεγόταν ο τόπος- ώστε τα’ αχνάρια των ποδιών του λάσπωσαν.

Μιαν άλλη φορά είπε:
Αν κανείς φέρει στο νού του κάποιος που τον λύπησε ή τον ζημίωσε ή τον ντρόπιασε ή τον διέσυρε χωρίς λόγο ή του έκανε οποιοδήποτε άλλο κακό, και αρχίσει να πλέει λογισμούς εναντίον του , αυτός επιβουλεύεται την ίδιδα του τη ν ψυχή , όπως οι δαίμονες, και είναι αρκετός μόνος του για την καταστροφή του. Αλλά τι λέω «να πλέκει»; Αν δεν τον θυμάται σαν γιατρό και ευεργέτη , αδικεί τρομερά τον ευατό του! Γιατί λές ότι πάσχεις αυτός σε καθαρίζει και οφείλεις να τον θεωρείς σαν γιατρό σταλμένο από τον Χριστό. Αυτό καθ’ εαυτό άλλωστε το ότι πάσχεις είναι δείγμα αρρωστημένης ψυχής∙ αν δεν ήσουν άρρωστος δεν θα έπασχες∙ και χρωστάς χάρη στον αδελφό διότι μέσω αυτού έμαθες την πορεία της αρρώστειας σου. Οφείλεις επομένως να δέχεσαι όσα σου κάνει σαν θεραπευτικά φάρμακα σταλμένα από τον Ιησού.
Αν όμως , όχι μόνο δεν τον ευχαριστείς αλλά και λυπάσαι και τον κατηγορείς και πλέκεις λογισμούς εναντίον του , είναι σαν να λές στον Ιησού:
-Δεν θέλω να γιατρευτώ από σένα! Δεν θέλω τα φάρμακα σου Θέλω να σαπίσω στα τραύματά μου! Θέλω να γίνω υπήκοος των δαιμόνων!
Αυτή όμως η αντίδραση είναι όλεθρος και κόλαση αιώνια για την ψυχή. ενώ αντίθετα σωτηρία της είναι η τήρηση των εντολών του Χριστού , γιατί αυτές σαν όργανα καυτηριασμού και καθαρτικά την καθαρίζουν από τις κακίες. Όποιος επομένως θέλει
Και ποθεί να γιατρευτεί , είναι ανάγκη να υπομένει όσα επιβάλλει ο γιατρός. Άλλωστε ούτε ο άρρωστος ευχαριστείται όταν εγχειρείται ή καυτηριάζεται ή πίνει καθάρσιο∙ πείθει όμως τον εαυτό του ότι χωρίς αυτά είναι αδύνατο ν’ απαλλαγεί απο την ασθένεια., παραδίνεται λοιπόν στο γιατρό ξέροντας ότι με λίγη ταλαιπωρία θα γλυτώσει από πολλή αδιαθεσία και πολυχρόνια νόσο.
Καυτήρας του Ιησού είναι όποιος μας βλάπτει.

Αφαίρεσε τους πειρασμούς και τον πόλεμο των λογισμών και δεν γίνεται κάνεις άγιος. «Όποιος αποφεύγει ωφέλιμο πειρασμό, αποφεύγει την αιώνια ζωή», είπε κάποιος άγιος.
Ποιος προξένησε στους αγίους μάρτυρες εκείνα τα στεφάνια, αν όχι όσοι τους αδίκησαν; Ποιος έγινε αιτία να δωρηθεί στον άγιο Στέφανο τέτοια δόξα, αν όχι όσοι τον λιθοβόλησαν;

Πρέπει να καταλάβουμε ένα πράγμα∙ ότι κανένας δεν λέει τόσο την αλήθεια , όσο αυτοί που μας κατηγορούν. Γνωρίζει ο Κύριος, «ο ετάζων καρδίας και νεφρούς» (Ψαλμ. 7,10), ότι αν όλοι οι άνθρωποι επαινούν και μακαρίζουν όλες τις πράξεις μου, στην πραγματικότητα είναι άξιες ψόγου και «αισχύνης εμπτυσμάτων» ( Ησ. 1,6). Ενώ αν πουν , «αυτό κι αυτό το κακό έκανες», εγώ θα πω, «μα μήπως έκανα και κανένα καλό»; Γιατί κανένας δεν ψεύδεται τόσο όσο αυτοί που με επαινούν και με μακαρίζουν∙ και κανείς δεν αληθεύει τόσο, όσο εκείνοι που με ψέγουν και μ’εξευτελίζουν, καθώς προείπα. Και πάλι δεν λένε όλη την αλήθεια. Διότι αν μπορούσαν, ( δεν λέω το πέλαγος, αλλά) έστω και κάποιο μέρος των κακών μου να δούν, θ’ αποστρεφόταν τη ακαθαρσία , τον βόρβορο και την δυσωδία της ψυχής μου.
Αν γίνουν τα σώματα των ανθρώπων γλώσσες, για να μας λοιδωρούν , είμαι βέβαιος ότι και πάλι δεν θα μπορέσει να περιγράψει την ατιμία μας∙ διότι καθένας που μας κατηγορεί , λέει μόνο ένα μέρος∙ όλα είναι αδύνατον να τα ξέρει. Αν ο δίκαιος Ιώβ είπε, «είμαι γεμάτος ατιμία» (Ιώβ 10,15), - και το «γεμάτος», δεν επιδέχεται καμία προσθήκη – τι να πούμε εμείς που είμαστε πέλαγος όλων των κακών; Ο διάβολος μας ταπείνωσε σε κάθε είδος αμαρτήματος. Οφείλουμε ωστόσο να ευγνωμονούμε τον Θεό που έτσι ταπεινωθήκαμε. Όσοι ευγνωμονούν γιατί ταπεινώθηκαν συντρίβουν τον διάβολο, αφού , καθώς είπαν οι πατέρες, αν κατέβει η ταεπινωση στον άδη, ανεβάζεται στον ουρανό και αν υψωθεί η υπερηφάνεια στον ουρανό καταποντίζεται στον άδη.
Ποιος πορεί τάχα να πείσει τον ταπεινό να πλέξει λογισμούς εναντίον κάποιου ή να τον κατηγορήσει ή έστω ν’ανεχθεί μομφή κατά του πλησίον; Ό,τι πάθει ή ακούσει ο ταπεινός παίρνει αφορμή για να κατηγορήσει και να υβρίζει τον εαυτό του.
Και έφερε σαν παράδειγμα τον αββά Μωϋσή , όταν τον έδιωξαν οι κληρικοί από το ιερό βήμα λέγοντάς του:
-Πήγαινε έξω , αράπη!
Κι εκείνος άρχισε να τα βάζει με τον εαυτό του:
Ακάθαρτε μαύρε! Καλά σου έκαναν! Αφού δεν είσαι άνθρωπος τι θες και πας με τους ανθρώπους;

Πράγματι , πρόσθεσε ο αββάς Ζωσιμάς, όποιος ποθεί τη αληθινή ευθεία οδό , μαλώνει αυστηρά τον εαυτό του όταν ταράζεται , και τον ελέγχει αδιάκοπα: « Τι μαίνεσαι ψυχή μου; τι ταράζεσαι και αφρίζεις; Μ’ αυτόν τον τρόπο δείχνεις ότι νοσείς∙ αν δεν νοσούσες δεν θα πονούσες! Γιατί, αντί να μέμφεσαι τον εαυτό σου , τα βάζεις με τον αδελφό , που σου φανέρωσε την αρρώστεια σου; μάθε αληθινά και στην πράξη τις εντολές του Χριστού, «ο οποίος όταν υβριζόταν δεν ύβριζε, και όταν έπασχε δεν απειλούσε» (Α΄ Πέτρ.2,22). Άκουσε Τον να λέει και εμπράκτως να το δείχνει: « έδωσα τη ΄ραχη μου σε μαστίγωμα, τις σιαγόνες σε ραπίσματα, το πρόσωπό μου δεν το απέστρεψα από την εντροπή των εμπτυσμάτων « (Ησ. 1,6). Και σύ , άθλια ψυχή, για μία ύβρη και προσβολή, παραδίνεσαι στο πλέξιμο χίλιων δυο λογισμών κι έτσι επιβουλεύεσαι τον ίδιο τον εαυτό σου , όπως οι δαίμονες. Τον σταυρό του Χριστού τον βλέπουμε∙ τα πάθη Του που πέρασε για μας τα διαβάζουμε κάθε μέρα∙ και όμως δεν ανεχόμαστε καμμία προσβολή …Πάει , ξεφύγαμε από τον ίδιο δρόμο».

Κάποτε τον ρώτησαν:
-Πως μπορεί κανείς όταν τον κακολογούν και τον εξευτελίζουν να μη θυμώνει;
Και αποκρίθηκε:
-Όποιος θεωρεί τον εαυτό του τιποτένιο, δεν ταράζεται, καθως είπε και ο αββάς Ποιμήν: «Εάν εξευτελίσεις τον εαυτό σου , θα βρείς ανάπαυση».

Ένας από τους αδελφούς που έμειναν μαζί μου και πήραν από μένα το μοναχικό σχήμα, μου λέει μια μέρα:
-Αββά μου, σε αγαπώ πολύ.
-Δεν βρήκα ακόμη κάποιον που να μ’ αγαπάει όπως τον αγαπώ εγώ, του απάντησα. Να, τώρα λές εσύ «σ’ αγαπώ»∙ το πιστεύω∙ αν όμως γίνει κάτι που δεν σ’ αρέσει δεν θα μείνεις ο ίδιος. Ενώ εγώ ό,τι κι αν πάθω από σένα δεν μπορώ ν’ απομακρυνθώ από την αγάπη σου.

Δεν πέρασε πολύς καιρός και δεν ξέρω τι του συνέβη∙ άρχισε να λέει πολλά εναντίον μου, ακόμη και αισχρά λόγια. τα μάθαινα όλα κι έλεγα στον εαυτό μου:
«Είναι καυτήρας του Ιησού , που στάλθηκε για να γιατρέψει την κενόδοξη ψυχή μου. από κάτι τέτοιους μπορεί κανείς να βγεί κερδισμένος αν βρίσκεται σε πνευματική εγρήγορση , όπως από εκείνους που τον επαινούν ζημιώνεται. Αυτός είναι αληθινός ευεργέτης μου»!
Έλεγα μάλιστα στους αγγελιοφόρους:
-Μόνο τα φανερά μου κακά ξέρει κι αυτά όχι όλα, αλλά ένα μικρό μέρος. Τα κρυφά όμως είναι αναρίθμητα.
Μετά από καιρό με συναντάει στην Καισάρεια. Έρχεται κατά τη συνήθεια του, με αγκαλιάζει και με καταφιλάει κι εγώ εκείνον σάν να μη συνέβη τίποτε. (Διότι κι ενώ έλεγε όλα αυτά, όταν με συναντούσε με αγκάλιαζε μ’ εγκαρδιότητα κι εγώ δεν του έδειχνα καμμίαν επιφυλακτικότητα ούτε το παραμικρό σημάδι , αν και τα μάθαινα όλα).
Αυτή τη φορά λοιπόν πέφτει στα πόδια μου και μου λέει:
-Συγχώρεσέ με, αββά μου, για τ’ όνομα του Κυρίου, διότι πολλά και φοβερά είπα εις βάρος σου.
Κι εγώ καταφιλώντας τον του απάντησα χαριεντιζόμενος:
-Θυμάται η θεοφιλία σου , πάτερ, τον λόγο που μου είπες κάποτε; Ας πληροφορηθεί λοιπόν η καρδιά σου ότι τίποτε δεν αγνοώ από όσα έχεις πει, αλλά όλα τα έμαθα και που και σε ποιους τα είπες. Δεν είπα όμως ποτέ ότι δεν είναι έτσι , ούτε με έπεισε κανείς να πω κάτι εις βάρος σου. Δεν παρέλειπα ποτέ να σε μνημονεύω στις προσευχές μου και θα σου φέρω ένα τεκμήριο αγάπης: Κάποτε πόνεσε πολύ το μάτι μου∙ τότε σ’έφερα στο νού μου και σταυρόνοντας το είπα: «Κύριε , Ιησού Χριστέ, με τις ευχές του αδελφού , θεράπευσε με». Και αμέσως γιατρεύτηκα!

Θυμήθηκε τότε ο μακάριος κάποιον αββά πραότατο, που για τη μεγάλη του αρετή και τα θαυμαστά σημεία που επιτελούσε, όλη η χώρα τον τιμούσε σάν άγγελο Θεού:
Μια μέρα πήγε κάποιος παρακινημένος από τον πονηρό και τον έβρισε βαρειά μπροστά σε όλους. Ο γέροντας στεκόταν προσέχοντας τον μέσα στο στόμα και λέγοντας:
-Χάρη Θεού στο στόμα σου αδελφέ.
-Ναι, φαύλε, γεροφαγά!...συνέχιζε μανιασμένος εκείνος. Αυτά τα λές για να φανείς στους άλλους πράος.
-Πράγματι, αδελφέ μου, παραδέχτηκε ο γέροντας, αυτό που λές είναι αληθινό.
Μετά το επεισόδιο τον ρώτησε κάποιος:
-Δεν ταράχτηκες καθόλου καλόγερε;
-Όχι! αποκρίθηκε. Αλλά ένιωθα σαν να σκέπαζε την ψυχή μου ο Θεός.

Όταν ήμουν σ’ ένα μοναστήρι της Τύρου – πριν βγώ στην έρημο- μας επισκέφθηκε ένας ενάρετος γέροντας την ώρα που διαβάζαμε τα «Αποφθέγματα των αγίων Γερόντων»
Διαβάζοντας φθάσαμε στον ασκητή εκείνο προς τον οποίο πήγαν οι λησταί και του είπαν:
-Θέλουμε όλα όσα έχεις στο κελλί σου.
Κι εκείνος απαντούσε:
-Όσα σας φαίνονται καλά, παιδιά μου , πάρτε τα.
Τα πήραν λοιπόν όλα και έφυγαν. Άφησαν μόνο ένα σκαλιστήρι. Το παίρνει αμέσως ο γέροντας και τρέψει πίσω τους φωνάζοντας:
-Παιδιά , πάρτε αυτό που ξεχάσατε.
Οι λησταί τότε, θαυμάζοντας την ανεξικακία του, τα επέστρεψαν όλα στο κελλί τους και μετανοημένοι είπαν μεταξύ τους:
-Πραγματικά ο άνθρωπος αυτός είναι του Θεού…
Μόλις λοιπόν το διαβάσαμε αυτό , μου λέει ο επισκέπτης μας γέροντας:
-Ξέρεις, αββά μου, αυτό το περιστατικό πολύ με ωφέλησε.
-Πως , πάτερ, τον ρώτησα εγώ.
Και μου διηγήθηκε:
-Κάποτε που έμενα στα μέρη του Ιορδάνη, το διάβασα, θαύμασα τον γέροντα κι έλεγα:
«Κύριε, Συ που με αξίωσες να έλθω στο σχήμα των αγίων αυτών γερόντων, αξίωσέ με ν’ ακολουθήσω και τα ίχνη τους».
Καθώς λοιπόν είχα τούτο τον πόθο, μετά δυο μέρες φθάνουν λησταί. Μόλις χτύπησαν την πόρτα και κατάλαβα ότι ήταν λησταί, είπα: «Δόξα τω Θεώ, τώρα είναι καιρός να δείξω τον καρπό του πόθου μου». άνοιξα και τους δέχθηκα με ιλαρόηττα. Άναψα ένα λυχνάρι και άρχισα να τους δείχνω τα πράγματα λέγοντας.
-Μην ανησυχείτε. Πιστεύω ότι με τη χάρη του Κυρίου δεν θα σας κρύψω τίποτε.
-Έχεις χρυσάφι; Με ρωτούν.
-Ναι, έχω τρία νομίσματα.
Και άνοιξα μπροστά του ένα κουτί. Τα πήραν κι έφυγαν με ειρήνη.
Τότε εγώ-συνεχίζει ο αββάς Ζωσιμάς- αστειευόμενος του είπα:
-Γύρισαν , όπως και στον γέροντα;
Μου απαντάει αμέσως:
-Ο Θεός να μην το δώσει, γιατί εγώ δεν ήθελα να επιστρέψουν.

Ο μακάριος Σέργιος μου διηγήθηκε τα εξής:
Βαδίζαμε κάποτε μ’ έναν άγιο γέροντα και χάσαμε τον δρόμο. Χωρίς να ξέρουμε που πάμε, βρεθήκαμε σ’ ένα σπαρμένο χωράφι και πατήσαμε κατά λάθος λίγα σπαρτά. Μόλις μας αντιλήφθηκε ο γεωργός, οργίσθηκε πολύ κι άρχισε να μας βρίζει:
-Μοναχοί είστε σείς; Αν φοβόσασταν τον Θεό, δεν θα το κάνατε αυτό!
Τότε μας λέει ο άγιος:
-Για το όνομα του Κυρίου, μη μιλήσει κανείς.
Και είπε στον γεωργό με πραότητα:
-Καλά λές παιδί μου! Αν είχαμε φόβο Θεού, δεν θα το κάναμε.
Εκείνος όμως συνέχισε να βρίζει αγριεμένος.
Ο γέροντας πάλι παραδέχθηκε:
-Έχεις δίκιο∙ αν είμαστε πραγματικοί μοναχοί , δεν θα σου κάναμε τέτοια ζημιά! Αλλά, για τον Κύριο, συγχώρησε μας, σε παρακαλούμε, που αμαρτήσαμε.
Έκπληκτος τότε πια εκείνος ρίχνεται στα πόδια του γέροντα λέγοντας:
-Συγχώρεσέ με συ , αββά, για τον Κύριο, και πάρε με μαζί σου.
Και ο μακάριος Σέργιος με βεβαίωσε:
-Π{πραγματικά μας ακολούθησε κι έλαβε το μοναχικό σχήμα.
Και τονίζει ο αββάς Ζωσιμάς:
Να τι κατόρθωσε μετά τον Θεό η πραότητας και η ειλικρινής ομολογία του αγίου: Να σώσει ψυχή πλασμένη «κατ’ εικόνα» Θεού , που την προτιμάει ο Κύριος περισσότερο από μύριους κόσμους με όλα τα αγαθά τους!

Μου διηγήθηκε ένας αγαπητός αδελφός τα ακόλουθα
Είχαμε πολλή αγάπη με κάποιο διάκο της λαύρας του αβά Γερασίμου στον Ιορδάνη. Κάποτε όμως, χωρίς να ξέρω για ποιο λόγο, άρχισε να μου φέρεται ψυχρά. Τον ρώτησα να μάθω την αιτία και μου είπε∙ «Αυτό κι αυτό έκανες». Εγώ τον βεβαίωνα ότι δεν συνέβη τίποτε τέτοιο, μα εκείνος μου απάντησε:
-Συγχώρησέ με, αλλά δεν πείθομαι ότι είσαι έτσι που τα λές.
Γυρίζοντας στο κελλί μου άρχισα να ερευνώ τη συνείδησή μου, αν είχα κάνει κάτι τέτοιο, αλλά δεν εύρισκα.
Η ψυχρότητα όμως με τον διάκο συνεχιζόταν. Τότε θυμήθηκα τα λόγια των αγίων Πατέρων και στρέφοντας λίγο τον λογισμό μου λέω στον εαυτό μου:
«Ο διάκονος με αγαπάει γνήσια και γι’ αυτό πήρε το θάρος να μου φανερώσει ό,τι είχε η καρδιά του για μένα, ώστε να μην το ξανακάνω. Αλλά εσύ αθλία ψυχή λές: «δεν το έκανα αυτό». μύρια κακά έχεις διαπράξει και τα έχεις λησμονήσει. Που είπαν όσα έκανες χθες ή πριν δέκα μέρες; Τα θυμάσαι; Κι αυτό λοιπόν το έκανες, όπως κι εκείνα, και το ξέχασες, όπως κι εκείνα»
Με τέτοιο λογισμό σηκώθηκα και πήγα να του βάλω ματάνοια. Χτύπησα την πόρτα. Μόλις όμως άνοιξε , μου έβαλε πρώτος εκείνος μετάνοια λέγοντας:
-Συγχώρησέ με, αδελφέ, γιατί με εξαπάτησαν οι δαίμονες και σε υποψιάσθηκα άδικα για κείνη την περίπτωση. Με πληροφόρησε όμως ο Θεός ότι πραγματικά εσύ ήσουν αθώος.
Και δεν με άφησε να του πω τίποτε, επιμένοντας ότι δεν υπάρχει πια λόγος.

ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΠΑΡΑΚΛΗΤΟΥ
ΩΡΩΠΟΣ ΑΤΤΙΚΗΣ
2003

Ένας αδελφός που έτυχε να αδικηθεί από κάποιον άλλο επήγε στον Αββά Σισώη και του εξωμολογήθη∙
-Πάτερ, ο τάδε αδελφός με αδίκησε κι’ ο λογισμός μου με βασανίζει να τον εκδικηθώ.
-Όχι τέκνον μου , άρχισε να τον συμβουλεύει ο Όσιος. Άφησε την εκδίκηση στα χέρια του Θεού.
- Δεν θα ησυχάσω, αν δεν τον κάνω να πονέση, όπως πόνεσα κι’ εγώ, εξακολούθησε να λέγη συνεπαρμένος από το πάθος του ο νέος.
Αφού δεν έπαιρνε από λόγια , ο Όσιος τον φώναξε να κάνουν προσευχή μαζί, για να τον φωτίση ο Θεός να καταλάβη ποιο ήτο το ψυχικό του συμφέρον. Εγονάτισαν ο ένας δίπλα σστον άλλον και ο Αββάς Σισώης, σηκώνοντας τα χέρια προς τον ουρανό, είπε αυτή την προσευχή∙
-Κύριε και Θεέ μας, εμείς τα παιδία σου σου δηλώνουμε σήμερα με τας πράξεις μας, ότι δεν έχομε πια ανάγκη να έχης Συ την φροντίδα μας, γιατί εμάθαμε μόνοι να φροντίζουμε για τον εαυτό μας και αυτοπροσωπως να εκδικούμεθα για λογαριασμό μας.
Ταράχτηκε ο αδελφός ακούγοντας τα λόγια της προσευχής , έστω και αν ήσαν απολύτως σύμφωνα με την ψυχική του κατάσταση.
-Συγχώρεσέ με, Πάτερ, είπε μετανοημένος στον Άγιο Γέροντα. Δεν επιθυμώ πια να εκδικηθώ τον αδελφό μου.

Κάποιος Χριστιανός πήγε να συμβουλευθή τον Αββά Σιλουνανό.
-Έχω ένα θανάσιμο εχθρό, Πάτερ, του εξωμολογήθηκε. Τα κακά που μου έχει προξενήσει αυτός ο άνθρωπος είναι αναρίθμητα. Πρό καιρού κέρδισε με απάτη ένα μεγάλο κομμάτι από το χωράφι μου. Με συκοφαντεί, όπου βραθή, κακολογεί κι’ εμένα και την οικογένειά μου. μου έχει κάνει το βίο αβίωτο. Τώρα τελευταία μάλιστα επιβουλεύεται και την ζωή μου. Πρίν λίγες ημέρες έμαθα πως αποπειράθηκε να με δηλητηριάση. Δεν παίνει άλλο λοιπόν. Είμαι αποφασισμένος να τον παραδώσω στη δικαιοσύνη.
- Κάνε όπως θέλεις, του είπε με αδιαφορία ο Αββάς Σιλουανός.
-Δεν νομίζεις, Πάτερ, πως όταν τιμωρηθή και μάλιστα αυστηρά, όπως του πρέπει , θα σωθή η ψυχή του; ρώτησε ο άνθρωπος, που τώρα άρχισε να ενδιαφέρεται και για την ψυχική ωφέλεια του εχθρού του.
-Κάνε όπως σε αναπαύει, εξακολούθησε να λέγη με το ίδιο ύφος ο Όσιος.
_Πηγαίνω, λοιπόν , στο δικαστή κατ’ ευθείαν, είπε ο χριστιανός κι’ εσήκωθηκε να φύγη.
-Μη βιάζεσαι τόσο, του είπε με ηρεμία ο Όσιος. Ας προσευχηθούμε πρώτα να κατευοδώση ο Θεός την πράξη σου.
Άρχισε το «Πάτερ ημών»
« Και μη αφίης ημίν τα οφειλήματα ημών, ως ουδέ ημείς αφίεμεν τοις οφειλέταις ημών», ακούστηκε να λέγη μεγαλοφώνως ο Όσιος, σαν έφτασε σ’ αυτόν τον στίχο.
-Λάθος, Αββά , δε λέγει έτσι έτσι η Κυριακή Προσευχή, έσπευσε να διορθώση ο χριστιανός.
-Έτσι όμως είναι, απεκρίθη μ’ όλη του την απάθεια Γέρων. Αφού αποφάσισες να παραδόσεις τον αδελφό σου στο δικαστή , ο Σιλουανός δεν κάνει άλλη προσευχή για σένα.

Ένας από τους Γέροντες είδε μια μέρα δύο αδελφούς να μεταφέρουν ένα λείψανο.
-Τους νεκρούς βαστάζετε; τους φώναξε. Δεν πηγαίνετε να βαστάζετε τους ζωντανούς;

ΓΕΡΟΝΤΙΚΟΝ
ΘΕΟΔΩΡΑΣ ΧΑΜΠΑΚΗ
ΗΓΟΥΜΕΝΗ Ι. ΜΟΝΗΣ ΟΣΙΟΥ ΘΕΟΔΟΣΙΟΥ

Τροφή μου είναι τα βιβλία , γράμματα τρώω- με τα γράμματα τρέφομαι. Βιβλιοφάγος και γραμματοφάγος, για αυτό είμαι μονίμως πεινασμένος και διψασμένος. Σαν να μου έχουν πέσει τα αυτιά και δεν ακούω τους λόγους Εκείνου: «Εμόν βρώμα εστίν, ίνα ποιώ το θέλημα του πέμψαντό μας» (Ιω.3,34). Το γράμμα αποκτενεί , το πνεύμα ζωοποιεί. Όλη η σοφία του ανθρώπου και όλη η επιστήμη δεν είναι τάχα ένα κομποσκοίνι από γράμματα; Ο άνθρωπος έγινε γραμματισμένος , έγινε όλος ένα αλφάβητο και νομίζεις πως έγινε το αλφάβητο όλου του κόσμου και του Θεού. Ο πολιτισμός μας γεννήθηκε μέσα στα τυπογραφεία και κάθε τι το πολιτισμένο υποκλίνεται μπροστά στα γράμματα, σε αυτά τα λεπτεπίλεπτα είδωλα. Έτσι , τα γράμματα έγιναν ο θησαυρός και οι εκτιμητές κάθε αξίας. Ακόμα και ο Θεός άρχισε να εκυπώνεται αφού έπαψε να βιώνεται και να επιβιώνει. Τα τυπογραφεία μεταμορφώθηκαν σε ναούς, σε βασίλεια των γραμμάτων∙ αυτός είναι ο πολιτισμός μας. Βασίλευσε το γράμμα και σήμερα σκοτώνει την Ευρώπη, αφού «το γράμμα αποκτεννεί, το δε πνεύμα ζωοποιεί»(Β΄Κορ.3,6)

Η αμαρτία είναι το μόνο παρά φύσιν μέσα στην φύση και μαζί της ο θάνατος και ο διάβολος. Η τριάδα αυτή είναι το μοναδικό αφύσικο πράγμα μέσα στην φύση του Θεού, το μόνο ενάντιο στην φύση. Εδώ το αφύσικο αυτοανακηρύχθηκε σε φυσικό. Επί πλέον , ο θάνατος ανακηρύχτηκε σε ζωή και ο διάβολος ανακηρύχθηκε σε Θεό.

Από τότε που εμφανίστηκαν σε μας οι εφημερίδες, η ανάγνωση δηλαδή των εφημερίδων , έγιναν η «πρωινή προσευχή του μοντέρνου ανθρώπου». Αυτός ο «μοντέρνος» άνθρωπος μεταλλάσσεται γοργά σε «υπάνθρωπο» του οποίου ο πρόγονος μα και ο έσχατος απόγονος είναι ο «απάνθρωπος».

Μην πορεύεσαι μονάχος κανένα δρόμο του κόσμου αυτού παρά μονάχα έχοντας μπροστά σου τον Κύριο Ιησού ή με την ευχή του Ιησού εμπρός σου, με την πίστη σε Εκείνον εμπρός σου , με την αγάπη προς Εκείνον εμπρός σου, με την ανάσα , το δάκρυ και την κραυγή προς Εκείνον εμπρός σου. Τότε θα φεύγει από μπροστά σου κάθε θάνατος και κάθε πειρασμός , μα όχι εξαιτίας σου αλά εξαιτίας Εκείνου που στέκει μπροστά σου.

Ο Κύριος χάριν της νηστείας δίδει την προσευχή σε αυτόν που νηστεύει. Για χάρη πάλι της προσευχή, δίδει την νηστεία.

«ου γάρ εστίν η βασιλεία του Θεού βρώσις και πόσις, αλλά δικαιοσύνη και ειρήνη και χαρά εν Αγίω Πνεύματι» (Ρωμ. 14,17). Ο χριστιανοσοσιαλισμός ή ο κομμουνισμός υπερτονίζουν το αντίστροφο ρητό: η βασιλεία του Θεού είναι βρώσις και πόσις!

Με το βάπτισμα , ο καθένας μας καθίσταται ένας πιθανός άγιος. Οι Άγιοι εφάρμωσαν στην ζωή τους όλο το πρόγραμμα της ζωής, προδιαγεγραμμένο δια του αγίου Βαπτίσματος, σπερματικώς δοσμένο.

Εκείνο που δεν μπορεί να συνθλίψει η μυλόπετρα της λογικής θα το συνθλίψει η μυλόπετρα της Χάριτος…Η προσευχή λεπτύνει σταδιακά την ψυχή , εξαλείφει ακάθαρτους λογισμούς και αισθήματα, μεταπλάθει ατέλειες. Το σώμα στο τέλος καθίσταται ναός του Αγίου Πνεύματος. Αυτός είναι ο δρόμος του Χριστιανού: από τον εαυτό του προς τον Θεό, που σημαίνει από τον διάβολο προς τον Θεό. Και αν ακόμη ο Θεός απέσυρε όλα τα θαυμάσιά Του από αυτόν τον σκοτισμένο πλανήτη, δεν έχει αποσύρει όμως το πιο αγαπητό Του θαύμα: τους οικτηρμούς και το έλεος. Αυτά θα τα αποσύρει τελευταία, κατά την ημέρα της Φοβεράς Κρίσεως.

Τι είναι οι Βίοι των Αγίων; Είναι τα δόγματα μεταφρασμένα σε ζωή. Και τι είναι τα δόγματα; Είναι οι βίοι των Αγίων στην πράξη.

Την αμαρτία και το κακό θα πρέπει να τα εκλάβουμε ως ασθένεια της ανθρώπινης φύσης και ΄χι σαν φυσική αναγκαιότητα, σαν ένα ατύχημα, αρρώστια, σαν τον ορμαθό όλων των ασθενειών: τον θάνατο, τον οποίο καλούμαστε να θεραπεύσουμε.

Ούτε ο θάνατος είναι αναγκαιότητα , ούτε η δουλεία στην αμαρτία και το κακο, ούτε και η υπηρεσία στον διάβολο. Όποιος με αυτό τον τρόπο σκέφτεται ή έτσι διδάσκει ή το ισχυρίζεται, δεν είναι Χριστιανός. Αντίθετα , είναι χριστιανομάχος αφού απορρίπτει την ουσία του Χριστιανισμού και όλο τον αγώνα του Χριστού, την σωτηρία. Επειδή Εκείνος ήρθε για να μας σώσει: από τον θάνατο, την αμαρτία , τον διάβολο. Έτσι για πολλούς ο Χριστιανισμός έπαψε να είναι άσκηση και αναγκαιότητα και κατήντησε: κόσμημα ή εθνικό έθιμο, λαϊκή παράδοση, μνημείο, ηθικισμός, φιλοσόφημα, όλα εκτός από ριζοσπαστική μεταμόρφωση του ανθρώπου , από θνητό σε αθάνατο, από αμαρτωλό σε αναμάρτητο, από διαβολεμένο σε άνθρωπο του Θεού. Ο Χριστιανισμός έγινε ρηχός, τόσο ρηχός που καταστράφηκε πλήρως. Έτσι, ο υλικός πολιτισμός έγινε το πάν. Χάθηκε η αίσθηση της αθανασίας και κατά συνέπεια της ευλαβείας , του ουρανού , της ουράνιας καταγωγής του ανθρώπου, της θεοειδίας.

Μετάνοια: μόλις ο Πανοικτήρμων Κύριος αφυπνίσει μέσα στον άνθρωπο την συναίσθηση της αμαρτωλότητος, τον εισάγει ήδη στον αγώνα κατά της αμαρτίας.

Η αλήθειας της Εκκλησίας δεν είναι ένα αξίωμα, δεν είναι μία διδασκαλία, δεν είναι ένα συλλογιστικό συμπέρασμα,δεν είναι μία λογική έννοια, αλλά Πρόσωπο Ζωντανό, ο Θεάνθρωπος Χριστός, πάντοτε παρών, ως σώμα και Κεφαλή της Εκκλησίας.

Η Ορθοδοξία δεν αποδεικνύεται αλλά επιδεικνύεται: «έρχου και ίδε», πρώτιστα τον Θεάνθρωπο Χριστό, τους Αγίους , του Μάρτυρες.
Εκκλησιολογία, είναι η καθολική , γενικευμένη Χριστολογία, η Χριστοποίηση. Είναι η εφαρμοσμένη Χριστολογία η οποία περικλείει ολόκληρη την σωτηριολογία. Μία εμπειρική Χριστολογία, αυτό είναι η Εκκλησιολογία.

Να μελετάς την Αγία Γραφή , διά μέσου των Αγίων Πατέρων και ταυτόχρονα να μιμείσαι την βιοτή τους.

Ο ναός είναι ένα κομμάτι του ουρανού επί της γης, μία εξουράνωση της γης, μια όαση αθανασίας…μια όαση παραδείσου μέσα στο πέλαγος της επιγείου κολάσεως.

Είθε η ζωή μας έξω από τον ναό να γίνει προέκταση της ακολουθίας του ναού: προέκταση της προσευχή μας, της κατάνυξης και της ταπείνωσης μας.

Η γνώση δεν είναι απαραίτητη για την αιώνια ζωή. Για την αιώνια μακαριότητα δεν είναι απαραίτητη η εμπειρική γνώση του κακού.

Η σκέψη είναι πάντοτε μια καρφίτσα: πάνω της δεν μπορείς ποτέ σου να σταθείς. Μονάχα η προσευχή είναι βράχος ακλόνητος επάνω στον οποίο μπορώ ολόκληρος να στέκομαι και να επιβιώνων.

Αγώνας με τα πάθη. Η γνώση είναι σαν ένα μικρό νησάκι στον ωκεανό της ανθρώπινης υπάρξεως. Για μια στιγμή το πλημμυρίζει κάποιο πάθος με τα οργισμένα του κύματα. Τότε είναι που ο άνθρωπος κατανοεί πόσο λίγο έχει εμπεδώσει, έχει εμβαθύνει, έχει ριζώσει την γνώση του στον Κύριο και Χριστό. Για παράδειγμα το πάθος του θυμού , προς στιγμήν θολώνει αυτή την ελάχιστη γνώση μέσα στον άνθρωπο, το ίδιο και το πάθος της φιλαργυρίας, της φιληδονίας, του φθόνου . Ποιο είναι το καινό στους Αγίους; Το ότι διεύρυναν αυτή τους την γνώση ,την εμβάθυναν και την ρίζωσαν στον Χριστό. Έτσι δεν μπορεί να τους καταπιεί το πάθος, μπορεί μονάχα να τους πειράξει. Βρίσκονται σε μια συνεχή νήψη ψυχής και καρδίας και γι’ αυτό ποτέ δεν έχουν ανάπαυση στον αγώνα τους.

Κάθε στιγμή της ζωής μου είναι του Θεού. Τότε για ποιο λόγο να φοβούμαι ο,τιδήποτε ή οποιονδήποτε πλην του Θεού;

Ο Κύριος κυριαρχεί, ο διάβολος διαβάλλει και ο Θεός θεώνει. Είναι όμως το ίδιο φοβερό, όταν ο άνθρωπος θεώνει ή διαβάλλει , πάντοτε γίνεται εκτός εαυτού. Βάραθρο, όταν ο άνθρωπος θεώνει. Βάραθρο , όταν ο άνθρωπος διαβάλλει. Στην δεύτερη περίπτωση θρίαμβος του σατανισμού, στη πρώτη φαρισαϊσμός: «έχοντες μόρφωση ευσεβείας, την δε δύναμιν αυτής ηρημένοι»(Β΄Τιμ. 3,5).

Με την εκβιομηχάνιση ανατέλλει η εποχή του λίθου. Λιθολατρεία, αυτή είναι η ευρωπαϊκή κουλτούρα μαζί με τα υποκατάστατα της. Κατασκευαστές ειδώλων∙ οι πετρωμένες ψυχές φτιάχνονται , μαραίνονται και πετρώνουν σε αυτό το πολιτιστικό μίγμα της λατρείας των κτισμάτων στην Ευρώπη. Οι αρχιτέκτονες της εποχής του λίθου: όλες οι ουμανιστικές δυνάμεις της Ευρώπης.
Κανόνας: να προσεύχεσαι στον Θεό για κάθε άνθρωπο που επισκέφτηκες, συνάντησες ή αποχαιρέτησες. Ας σε αποχαιρετά με τη ευχή σου, είναι ο καλύτερος συνοδοιπόρος.
Αλίμονο στην κάθε σκέψη που δεν εξελίσσεται, δεν μεταμορφώνεται σε προσευχή.

Αυτό είναι που επιζητεί συνεχώς ο διάβολος: να εμφανίσει την αμαρτία ως αναπόφευκτη, να δείξει πως η αμαρτία είναι κάτι το φυσικό για να δικαιολογήσει έτσι τον εαυτό του. Η αμαρτία είναι κατά τον Άγιο Μακάριο της Αιγύπτου, η λογική του Σατανά. Έχει η αμαρτία την δική της λογική, την δική της απολογητική για να μπορεί να δικαιολογηθεί η ίδια, για να μπορεί να αναδειχθεί ως αναγκαία , ως κάτι το φυσικό. Αυτό κάνει συνεχώς ο διάβολος. Ο χριστός όμως είναι ο μόνος αληθινός Λόγος του κόσμου , η Θεία Λογική του κόσμου , είναι η λογική του αγαθού , η Θεία λογική του αγαθού. Η Λογοποίηση είναι η ουσία του κόσμου.
Αυτός που θα συναντηθεί ειλικρινώς με τον Κύριο και Χριστό , βιώνει να αλλάζουν όλα μέσα του. Θυμηθείτε ότι συναντήθηκε μαζί Του ένας χωρικός ψαράς και από εκείνη την συνάντηση προέκυψε ένας Απόστολος Πέτρος. Συναντήθηκε μαζί Του ο Σαύλος, ο πιο μορφωμένος άνθρωπος της εποχής του, συνάντησε τον Θεό στο πρόσωπο του Χριστού και έγινε ο πιο φημισμένος ανάμεσα στους ανθρώπους. Γιατί, ποιος του έδωσε όλη εκείνη την δύναμη που είχε αν όχι ο ίδιος ο Χριστός; Συναντήθηκε με τον Κύριο και ο Ζακχαίος, ο τυφλός και αμαρτωλός τελώνης και όλη του η ψυχή μεταμορφώθηκε. Το ίδιο και η δαιμονισμένη Μαγδαληνή με τα επτά της δαιμόνια, συναντώντας τον κύριο μεταβάλλεται σε Μυροφόρα. Μα και ο κακούργος επάνω στον σταυρό, συναντήθηκε με τον Θεό και αμέσως εισήλθε στον Παράδεισο. Με τον Κύριο συναντήθηκε και ο Ιουστίνος ο Φιλόσοφος και κατέστη Μάρτυρας του Χριστού. Το ίδιο και ο Μέγας Βασίλειος και ο Επίσκοπος Νικόλαος Αχρίδος και ο Ράστο-Άγιος Σάββας ο Σέρβος. Έτσι , η συνάντηση με τον Κύριο αποτελούσε πάντα το σημαντικότερο γεγονός για τον κάθε άνθρωπο , είτε αυτός κινείται προς τον Κύριο Ιησού είτε εναντίον εκείνου .

Όταν ο άνθρωπος ζει μονάχα για τον εαυτό του και δια του εαυτού του, όταν δηλαδή δεν χρειάζεται τίποτε από τον Θεό , τότε δεν είναι άνθρωπος. Ο γνήσιος ουμανισμός ή ανθρωπισμός είναι το μεγαλύτερο αμάρτημα γιατί αποτελεί την πλήρη απόρριψη του Θεού και όλων όσων προέρχονται από Θεού. Το αμάρτημα του Αδάμ δεν συνίσταται στην διάπραξη κάποιου εγκλήματος αλλά στην επιθυμία και κίνηση προς την αποδέσμευση του ανθρώπου από τον Θεό , δηλαδή στον ουμανισμό. Δεν μπορεί το πνεύμα του ανθρώπου να υπάρχει και να ενεργεί αφ’ εαυτού. Του είναι απαραίτητη η συνεχής άρδευση εξ ουρανού, εκ του Πνεύματος του Θεού. Ο Αδάμ, με την παρακοή του , έπαψε να δέχεται αυτή την πληρότητα από το Πνεύμα του Θεού , γι’ αυτό και ένιωσε την γύμνια του.
Με την κάθοδο του Αγίου Πνεύματος επάνω στους Αποστόλους, ανανεώθηκε αυτή η πλήρωση και επεκτείνεται διαρκώς μέσα στην Εκκλησία. Το πνεύμα του ανθρώπου είναι αφ’εαυτού σαν ένας κενός δοκιμαστικός σωλήνας ο οποίος πρέπει να πληρωθεί με το Πνεύμα του Θεού για να είναι ακέραιος και πλήρης. Δεν υπάρχει πλήρης ανθρώπινη σκέψη. Ο άνθρωπος σκέφτεται είτε εν Θεώ είτε, εν διάβολο. Αυτό φανερώνει και ο Ντοστογιέβσκι στον Ιβάν Καραμαζώφ ο οποίος χτυπά τον διάβολο με το μελανοδοχείο επειδή εκείνος τον βεβαιώνει πως του έχει ψιθυρίσει κάποια ιδέα.

Οι Άγιοι Πατέρες είναι οι ιεροί και αθάνατοι οδηγοί και διδάσκαλοι της αιωνίου ζωής. Οι αθάνατοι στρατηγοί στην αθάνατη στρατιά του Κυρίου. Μόνο σαν τους ακολουθούμε και συμπορευόμαστε με τους Αγίους και Οικουμενικούς Πατέρες, μπορούμε εμείς οι σημερινοί Χριστιανοί να είμαστε γνήσιοι Χριστιανοί, να νικήσουμε και να διαφυλάξουμε τηνπίστη μας. Είμαστε Χριστιανοί και μάλιστα γνήσιοι εφόσον φυλάττουμε την πίστη των Αγίων Πατέρων. Δίχως ετούτη την πίστη σωτηρία δεν έχουμε , μα μήτε και αιώνια ζωή. Μόνον έτσι μπορούμε να έχουμε την χαριτωμένη συναίσθηση του ορθοδοξείν η οποία δίδεται μέσω της προσευχητικής κοινωνίας μετά των Αγίων .

Aγιου Ιωάννου του Χρυσοστόμου

Δια τους κατηγορούντας τον Θεό διατί δεν εξαφανίζει τον διάβολον∙ και ότι δεν μας βλάπτει καθόλου η πονηρία του αν προσέχουμε.

Έχουμε ειπεί είς πρηγουμένην ομιλίαν ότι ο διάβολος δεν επικρατεί διά της βίας, ούτε με την τυραννίαν, τον καταναγκασμόν, ή την ωμήν επιβολή, διότι αν συνέβαινε τούτο θα μας είχε καταστρέψει όλους. Και εις απόδειξιν τούτου εφέραμεν ως παράδειγμα τους χοίρους, εναντίον των οποίων δεν ετόλμησαν να επιτεθούν οι δαίμονες πρίν λάβουν την αδειαν από τον Κύριον (Ματθ.8,31). Επίσης εφέραμεν ως παράδειγμα τα βουκόλια και τα ποίμνια του Ιώβ∙ διότι ούτε αυτά ετόλμησε ο διάβολος να τα καταστρέψει παρά μόνον όταν έλαβεν άνωθεν την εξουσίαν (Ιώ 1,12). Το πρώτον λοιπόν που εμάθομεν είναι ότι δεν μας επιβάλλεται διά της βίας ούτε από καμμίαν ανάγκην∙ μετά από αυτό επροσθέσαμεν ότι αν και νικά με απάτην, ούτε έτσι κατορθώνει να τους νικήσει όλους. Και πάλιν εφέραμεν ως παράδειγμα τον αγωνιστικόν Ιώβ, εναντίον του οποίου εχρησιμοποίησε αμέτρητα τεχνάσματα και ούτε έτσι κατόρθωσε να τον νικήσει , αλλά απεσύρθη ηττημένος.

Δεν είναι ο διάβολος που μας ζημιώνει αλλά, η ιδική μας αδιαφορία, είς κάθε περίπτωση ανατρέπει και υποσκελίζει όσους δεν προσέχουν. Ας αφήσωμεν τον διάβολον λοιπόν, που είναι πολύ πονηρός, όχι εκ φύσεως, αλλά από την ψυχική του διάθεση και την γνώμην∙ ότι ο διάβολος είναι εκ φύσεως πονηρός, ημπορείς να το πληροφορηθείς από τας ίδιας τας ονομασίας του,. Ονομάζεται διάβολος από το διαβάλλειν. Διότι διέβαλε τον άνθρωπον προς τον Θεόν λέγων∙ ‘’δεν σε λατρεύει δωρεάν ο Ιωβ∙ αλλά στείλε την χείρα σου και ψαύσε αυτά που έχει ∙ ει δε μη θα σε βλασφημήση κατά πρόσωπον’’ (Ιωβ1,9,11). Διέβαλε πάλιν τον Θεό προς τον άνθρωπον λέγων∙ ‘’ πύρ έπεσεν από τον ουρανόν και κατέκαυσε τα πρόβατα’’(Ιωβ,1,16).∙ προσπαθούσε να πείσει αυτόν ότι ο πόλεμος αυτός εξαπελύθη από επάνω από τον ουρανούς, και έφερε είς σύγκουσιν τον δούλο προς τον Κύριον, και τον Κύριον προς τον δούλον∙ μάλλον δε δεν τους έκαμε να συγκρουστούν, αλλά επεχείρησε να τους φέρει εις σύγκρουσιν όμως δεν ημπόρεσεν, ώστε, όταν ιδής άλλον δούλον να συγκρούεται με τον Δεσπότην, τον Αδάμ δηλαδή προς τον Θεόν, ο οποίος Αδάμ επίστευσεν εις την διαβολήν του, να μάθης ότι δεν ήντλησε την δύναμιν του από την ιδική του δύναμιν , αλλά από την ραθυμίαν και αδιαφορίαν εκείνου. Διά τούτο λοιπόν έχει ονομασθη διάβολος∙ τον να διαβάλλη όμως και το να μη διαβάλλη δεν είναι στοιχείον της φύσεως, αλλά πράξις που γίνεται και ‘’ απογίνεται’’, που συμβαίνει και που παύει να συμβαίνει, και όλα αυτά δεν έχουν θέσιν φύσεως ουσίας.

Θέλετε τώρα να έλθωμεν και είς μίαν άλλην ονομασίαν και θα ιδήτε ότι και αυτή η ονομασία δεν αναφέρεται είς την ουσίαν ούτε εις την φύσιν του διαβόλου; Ονομάζεται πονηρός, η δε πονηρία δεν είναι στοιχείο της φύσεως, αλλά της ψυχικής διάθεσης∙ διότι άλλοτε γίνεται και άλλοτε παύει να υπάρχει. Ούτε βέβαια να μου ισχυρισθείς ότι αυτή παραμένει εις εκείνον διά παντός∙ διότι δεν ήτο εξ αρχής εις εκείνον, αλλά προσετέθη αργότερον , δι’ αυτό ονομάζεται και αποστάτης∙ και όμως ενώ πολλοί άνθρωπο είναι πονηροί, αυτός μόνον ονομάζεται κατ’ εξοχήν πονηρός. Διατί τέλος πάντων ονομάζεται έτσι; Διότι ενώ δεν αδικήθηκε καθόλου από εμάς, ενώ δεν είχε ούτε μικράν ούτε μεγάλη κατηγόριαν όταν είδε να τιμάται ο άνθρωπος , αμέσως τον εφθόνησε δια τα αγαθά. Και τι χειρότερον από αυτήν την πονηρίαν ημπορούσε να υπάρξει κατά την οποίαν γεννάται έχθρα και πολέμος χωρίς καμμίαν αιτίαν;

Ας αφήσωμεν λοιπόν κατά μέρος τον διάβολον και ας φέρωμε προς συζήτησιν την κτίσιν, διά να μάθης ότι αίτιος των κακών εις ημάς δεν είναι ο διάβολος, αν εμείς θέλωμεν να προσέχωμεν. Δια να μάθης ότι ο έχων ασθενή θέλησιν και ο αμελής και ο αδιάφορος , και χωρίς να υπάρχει ο διάβολος, καταπίπτει και κρημνίζεται εις μαγάλα βάραθρα κακίας; Ο διάβολος είναι πονηρός∙ το γνωρίζω και ομολογείται από όλους, αλά πρόσεχε με μεγάλη προσήλωσιν αυτά που πρόκειται να ειπώ τώρα. Δεν είναι συνηθισμένα∙ αλλά είναι θέματα διά τα οποία από πολλούς πολλάς φοράς και σε πολλά μέρη γίνοντας συζητήσεις διά τα οποία διεξάγεται μεγάλη μάχη και πόλεμος όχι μόνον μεταξύ των πιστών προς τους απίστους, αλλά και μεταξύ των ιδίων των πιστών∙ και αυτό είναι το οδυνηρόν.

Δια τον διάβολον λοιπόν ότι συμφωνούν , καθώς είπα, ότι είναι πονηρός∙ τι θα ειπούμε όμως διά την δημιουργίαν , την ωραία και θαυμαστήν; Μήπως και η δημιουργία είναι πονηρά; Και ποιος είναι τόσο μιαρός; Ποιος είναι τόσο ανόητος και παρανοϊκός ώστε να κατηγορήση την κτίσιν; Τι θα ειπούμε λοιπόν δι’ αυτήν; Διότι δεν είναι πονηρά, αλλά είναι ωραία και αποτελεί απόδειξιν της σοφίας του Θεού και της δυνάμεως της φιλανθρωπίας του. Άκουσε λοιπόν πως θαυμάζει αυτήν ο προφήτης λέγων: ‘‘ Πόσον εμεγαλύθησαν τα έργα σου , Κύριε, όλα τα έκαμες με σοφίαν’’ (Ψάλμ.103,24)∙ δεν αναφέρεται εις το καθένα χωριστά, αλλά υποχωρεί εμπρός εις το ακατάληπτον της σοφίας του Θεού. Ότι την έπλασε τόσον ωραία και μεγάλην επωφελώς, άκουσε κάποιον που το λέγει∙ ‘‘ από το μέγεθός και την ομορφιά των κτισμάτων φαίνεται αναλόγως και ο δημιουργός των’’ (Σόφ. Σολ.13,5)∙ άκουσε τον Παύλον που λέγει∙ ‘‘ διότι τα αόρατα στοιχεία της θεότητος από την δημιουργίαν του κόσμου φαίνονται καθαρά με την σκέψιν μέσα εις τα δημιουργήματα’’ (Ρωμ .1,20). Διότι κάθε ένας απο αυτούς δι’ όσων είπεν, άφησε να εννοθή ότι η κτίσις η ίδια μας οδηγεί εις την θεογνωσίαν∙ ότι αυτή συνετελεί να γνωρίσωμεν καλώς τον Δεσπότην

Τι λοιπόν αν ίδωμεν οτι αυτή η ωραία και θαυμαστή κτίσις υπήρξε διά πολλούς αιτία ασεβείας , θα την κατηγορήσωμεν; Καθόλου , αλλά θα κατηγορήσωμεν εκείνους που δεν εχρησιμοποίησαν όπως πρέπει το φάρμακόν. Που ευρίσκεται λοιπόν η αιτία της ασεβείας; ‘‘ Εσκοτίσθη ‘’, λέγει, ‘‘ η σκέψις των φιλοσόφων και εσεβάσθησαν και ελάτρευσαν την κτίσιν αντί του δημιουργού’’ (Ρωμ. 1, 21, 25). Πουθενά δεν υπάρχει εδώ ο διάβολος∙ πουθενά ο δαίμων , αλλά ενώπιον όλων απλώνεται η κτίσις μόνη και γίνεται διδάσκαλος θεογνωσίας. Πως λοιπόν έγινεν αιτία ασεβείας; Όχι από την φύσιν της , αλλά από την αμέλεια αυτών που δεν προσέχουν.

Τι λοιπόν , ειπέ μου, θα αφανήσωμεν την κτίσιν; Και διατί ομιλώ διά την κτίσιν; Ας έλθωμεν εις τα μέλη του ιδίου του σώματος μας. διότι , αν δεν προσέχωμεν , θα εύρωμεν ότι και αυτά γίνονται αιτία της απωλείας μας όχι από την φύσιν των ,αλλά από την ιδική μας αμέλειαν.

Σκέψου , σε παρακαλώ, ότι σου εδόθη ο οφθαλμός διά να δοξάζεις τον Δεσπότην βλέπων την κτίσιν. αλλά αν δεν κάμης καλήν χρήσιν του οφθαλμού, σου γίνεται πρόξενος μοιχίας (Ματθ. 5, 28)∙ η γλώσσα σου εδόθη διά να δοξάζεις και να υμνείς τον δημιουργόν ∙ αλλά εάν δεν προσέχεις , αυτή σου γίνεται αιτία βλασφημίας (Ιων. 3, 5- 12)∙ τα χέρια σου εδόθηκαν διά να τρέχεις εις καλά έργα αλλ’ αν αμελεής , δι’αυτών θα οδηγηθείς εις κακάς πράξεις. Βλέπεις ότι τον ασθενή τον βλάπτουν τα πάντα; Βλέπεις ότι τον ασθενή και τα σωτήρια φάρμακα τον φέρουν εις τον θάνατον, όχι από την φύση των , αλλά από την αδυναμία εκείνου; Θεός εδημιούργησε τον ουρνανόν διά να θαυμάζεις το έργον και να προσκυνήσεις τον Δεσπότην∙ αλλά άλλοι , αφού εγκατέλειψαν τον δημιουργόν , προσεκύνησαν τον ίδιον τον ουρανόν∙ αυτά όλα προήλθαν από την αμέλεια και τηνανοησία των.

Αλλά διατί ομιλώ διά την κτίσιν; και μήπως ημπορεί να γίνη κάτι άλλο παρισσότερον σωτήριον από τον σταυρόν; Όμως αυτός ο σταυρός υπήρξε σκάνδαλον διά τους αδυνάτους. ‘’Διότι το κήρυγμα περί του σταυρού διά τα τέκνα της απωλείας είναι μωρία, ενώ διά τους σωζομένους είναι δύναμις Θεού’’(Α΄Κορ. 1,18). Και πάλι∙ ‘‘ κηρύσσομεν τον Χριστόν τον εσταυρωμένον , ο οποίος είναι σκανδαλον διά τους Ιουδαίους, δια τους ειδολολάτρας δε μωρία’’ (Α΄Κορ. ,23). Τι ημπορεί να γίνη περισσότερον φωτισμένη διδασκαλία από την διδασκαλία του Παύλου , και των αποστόλων; Αλλά οι απόστολοι αυτοί διά πολλούς υπήρξαν οσμή θανάτου∙ διότι λέγει∙ ‘‘δι’ άλλους οσμή θανάτου προς θάνατον, δι’ άλλους οσμή ζωήν προς ζωήν’’ (Β΄Κορ.2,16).Βλέπεις λοιπόν ότι ο μέν αδύνατος εις την πίστιν βλάπτεται και από τον Παύλον , ενώ ο ισχυρός δεν αδικείται ούτε από τον διάβολον;

Θέλεις να φέρωμεν τον λόγον και εις τον Χριστόν; Τι ημορεί να συγκριθή με την σωτηρίαν εκείνην; Τι άλλο υπήρξεν ωφελιμότερον από την παρουσίαν εκείνην; Αλλά αυτή η παρουσία η σωτήριος, η χρήσιμη, έγινεν αφορμή κολάσεως διά πολλούς. ‘‘ Διότι ‘’ , λέγει, ‘‘ εγώ ήλθα εις τον κόσμον τούτον προς κρίσιν , ώστε αυτοί που δεν έβλεπαν να ιδούν και αυτοί που έβλεπαν να γίνουν τυφλοί’’ (Ιω. 9,39). Τι λέγεις; Το φως έγινεν αιτία τυφλώσεως; Δεν έγινε το φως αιτία τυφλώσεως, αλλά η αδυναμία των οφθαλμών της ψυχής δεν ημπόρεσε να δεχθή το φώς.

Eίδες ότι ο αδύνατος βλάπτεται από παντού, ο δε ισχυρός ωφελείται από παντού; Διότι παντού αιτία είναι η ψυχική διάθεση , παντού κυρίαρχος είναι η γνώμη. Επειδή ο διάβολος, αν θέλεις να μάθεις, είναι και χρήσιμος εις ημάς, αν τον χρησιμοποιήσωμεν όπως πρέπει , και μας ωφελεί τα μέγιστα και επιτυγχάνωμεν από αυτόν κέρδη όχι μικρά. Και αυτό το απεδείξαμεν πολλάκις κι από την περίπτωσιν του Ιώβ…

Όλα αυτά τα είπα τώρα, όχι για να απαλλάξω τον δάβολον από την κατηγορίαν, αλλά για να σας ελευθερώσω από την ραθυμίαν. Καθ’ όσον εκείνος επιθυμεί πολύ να επιρρίπτωμεν εις αυτόν τας ευθύνας των ιδικών μας αμαρτημάτων , ώστε τρεφόμενοι με αυτήν την ελπίδα και διαπτάττοντας παν είδος κακίας, να αυξήσωμεν οι ίδοι την εις βάρος μας τιμωρίαν, διότι ουδόλως συγχωρούμεθα με την μετάθεσιν της ευθύνης εις εκείνον διά τας ιδικάς μας αμαρτίας∙ όπως δεν συνεχωρήθη και η Εύα. Εμείς όμως να μη κάμωμεν αυτό, αλλά να εμβαθύνωμεν εις τον εαυτόν μας και εις τα τραύματα μας∙ διότι έτσι θα ημπορέωμεν να επιθέσωμεν και τα φάρμακα διά την θεραπείαν , διότι εκείνος που αγνοεί την νόσον του δεν θα φροντίση καθόλου δια την θεραπείαν της.

Έχομεν πολλάς αμαρτίας∙ το γνωρίζω και εγώ∙ όλοι είμεθα υπό κολασμόν∙ αλλά δεν έχομεν αποκλεισθή από την συγγνώμην , ούτε ευρισκόμεθα έξω από την μετάνοιαν∙ διότι ιστάμεθα ακόμη εις το σκάμμμα έτοιμοι διά τους αγώνας της μετανοίας. είσαι γέρων και έφθασες εις την εσχάτην έξοδον από την ζωήν; Μη νομίσης ότι εξ αιτίας αυτού έχεις χάσει την ευκαιρίαν της μετανοίας, ούτε να απελπισθής διά την σωτηρία σου, αλλά θυμήσου τον ληστήν που συνεχωρήθη επάνω εις τον σταυρόν. Πράγματι , ποιόν χρονικόν διάστημα είναι συντομώτερον από την στιγμήν εκείνην κατά την οποίαν εστεφανούτο; Όμως δι’ αυτόν ήτο αρκετή διά να σωθή. Είσαι νέος; Μη επαναπαύεσαι με θάρρος εις την νεότητα, ούτε να νομίσεις ότι έχεις αρκετήν προθεσμίαν της ζωής∙ ‘‘ διότι η ημέρα του Κυρόυ έρχεται ως κλέπτης μέσα εις την νύκτα’’ (Α΄Θεσ. 5,2). Διά τούτο και δεν μας εγνωστοποίησε την ημέραν του θανάτου μας , διά να επιδείξωμεν ζήλον και φροντίδα. Δεν βλέπεις κάθε ημέραν νέους να αποθνήσκουν; Διά τούτο μας προτρέπει κάποιος∙ « Μη βραδύνης να επιστρέψεις προς τον Κύριον , ούτε να αναβάλλης απο ημέρας προς ημέραν , μήπως καθώς βραδύνεις καταφθαρης» (Σοφ. Σειράχ 5,7). Ο γέρων λοιπόν ας έχει εκείνην την παραίνεσιν υπ’ όψιν ∙ ο νέος αυτήν εδώ την νουθεσίαν. Αλλά είσαι ασφαλής, έχεις πλούτη και καυχάσαι διά τα χρήματα σου και δεν σου συμβαίνει κανένα κακόν; Άκουσε τι λέγει ο Παύλος∙ ‘‘ Όταν λέγουν ειρήνην και ασφάλειαν , τότε επέρχεται εις αυτούς ο όλεθρος’’ (Α΄Θεσ. 5,3). Διοτι όλα τα πράγματα υφίστανται μεταβολάς∙ δεν εξουσιάζομεν τον θάνατον∙ ας γίνωμεν κύριοι της αρετής , διοτι ο Κύριος μας ο Χριστός είναι φιλάνθρωπος. Θέλετε να σας αναφέρω και οδούς της μετανοίας; είναι πολλοί και ποικίλαι και διάφοροι μεταξύ των ,όλαι όμως οδηγούν προς τον ουρανόν. Πρώτη οδός μετανοίας είναι η καταδίκη των αμαρτημάτων μας∙ ‘‘ Λέγε εσύ πρώτος τας αμαρτίας σου διά να δικαιωθής’’( Ησ. 43,26).δι’ αυτόν είπε και ο Προφήτης∙ ‘‘είπα, θα καταδικάσω τον εαυτόν μου διά της ανομίαν μου προς τον Κύριον , και συ εσυγχώρησες την ασέβειαν της καρδίας μου’’ (Ψαλμ.31,5). Αναγνώρισε λοιπόν και συ τα αμαρτήματά σου∙ αυτόν είναι αρκετό εις τον Κύριον ως απολογία∙ διότι αυτός που κατεδίκασε τα αμαρτήματα του είναι δυσκολότερον να περιπέση παλιν εις τα ίδια αμαρτήματα. Ύψωσε την συνείδησιν που έχει μέσα σου εις κατήγορον , διά να μη έχεις εκεί άλλον κατήγορον επί του βήματος του Κυρίου. Αυτή είναι μία οδός μετανοίας αρίστη. Υπάρχει και άλλη που δεν είναι κατωτέρα αυτής, το να μη μνησικακείς εναντίων των εχθρών, το να συγκρατής την οργή σου, να συγχωρείς τα αμαρτήματα των συνανθρώπων σου∙ διότι έτσι θα συγχωρηθούν και τα ιδικά μας αμαρτήματα που διεπράξαμεν προς τον Κύριον. Ιδού λοιπόν και δεύτερος τρόπος καθαρισμού των αμαρτημάτων μας.Διότι λέγει ‘‘αν συγχωρήσετε τους οφειλέτες σας, και ο ουράνιος Πατήρ σας θα σας συγχωρηση’’. (Ματθ. 6,14).

Θέλεις να μάθης και μία τρίτην οδόν μετανοίας; Να κάμης προσευχήν θερμήν και ειλικρινή που να πηγάζη από τα βάθη της καρδιάς σου. Δεν είδες εκείνην την χείραν πως εξευμένισε τον αναίσχυντον εκείνον δικαστήν; (Λουκ. 18. 1-8). Ενώ σε έχεις Κύριον ήμερον και προσηνή και φιλάνθρωπον∙ εκείνη εζήτει εναντίον των εχθρών , σύ όμως δεν ζητείς εναντίον εχθρών , αλλά υπέρ της ιδικής σου σωτηρίας.

Αν θέλης να μάθης και τέταρτη οδόν μετανοίας, θα σου ειπώ την ελεημοσύνην∙ διότι αυτή έχει πολλήν και ανέκφραστον δύναμιν. Και πράγματι όταν ο Ναβουχοδονόσορ έφθασεν εις λογής κακίαν και διέπραξεν κάθε ασέβειαν, ο Δανιήλ του είπε∙ ‘‘Βασιλεύ, να εισακούσης την συμβουλήν μου∙ λυτρώσου από τα αμαρτήματα σου με τας ελεημοσύνας, και από τας ανομίας σου λυτρώσου με την ευσπλαχνίαν σου διά τους πτωχούς’’ (Δαν.4,24 ). Ποίον πράγμα ημπορεί να γίνη ίσον με την φιλανθρωπίαν; Ύστερα απο αναρίθμητα αμαρτήματα, ύστερα από τόσας παρανομίας υπόσχεται να απαλλάξη όλων αυτών τον δράστη, εάν δειχθή φιλάνθρωπος εις τους συνδούλους του. Και πέμτη η μετριοφροσύνη και η ταπεινοφροσύνη που εκμηδενίζουν την φύσιν των αμαρτημάτων όχι ολιγότερον από όλους τους άλλους τρόπους που ανεφέραμεν∙ και μάρτυς ο τελώνης , ο οποίος δεν είχε να αναφέρη λαμπρά έργα, αλλά αντί όλων αυτών προσέφερε την ταπεινοφροσύνη και απηλλάγη από το βαρύ φορτίον των αμαρτημάτων (Λουκ 18, 13 ).

Ιδού λοιπόν εδειξαμεν πέντε οδούς μετανοίας.

πρώτη την κατανόηση των αμαρτημάτων μας,
δευτέραν την συγχώρησιν των αμαρτιών του πλησίον,
τρίτην εκείνην που προέρχεται από την προσευχήν,
τετάρτην εκείνην που προέρχεται από την ελεημοσύνην και
πέμπτην την προερχόμενην από την ταπεινοφροσύνην.

Μη βραδύνης , λοιπόν , αλλά να βαδίζης κάθε ημεραν όλας αυτάς τας οδούς∙ καθ’ όσον είναι εύκολοι οδοί και δεν ημπορείς να προβάλεις ως πρόσχημα την πενίαν∙ αλλά και αν ακόμη ζής πτωχότερα από όλους και την οργήν θα ημπορέσης και να αφήσης κατά μέρος και να ταπεινοφρονείς θα ημπορέσεις και να προσευχηθής επαρκώς και να καταδικάσης τα αμαρτήματα σου∙ και εις τίποτε δεν γίνεται η πενίαν εμπόδιον. Και τι λέγω εδώ , αφού ούτε δι’ εκείνην την μέθοδον της μετανοίας που απαιτεί την καταβολήν των χρημάτων (δηλαδή την ελεημοσύνη) ούτε εκεί αποτελεί εμπόδιον εις ημάς η πενία. Και αυτό το εφανέρωσε εις ημάς η χείρα που κατέβαλε το δύο λεπτά (Μαρκ. 12,41-44).

Αφού λοιπόν εδιδάχθημεν την θεραπείαν των τραυμάτων μας, ας θέτωμεν επάνω εις αυτά τα φάρμακα, ώστε, αφού ανακτήσωμεν την πραγματικήν υγείαν να απολαύσωμεν και την ιεράν τράπεζαν με παρρησίαν και με μεγάλην δόξαν να συναντήσωμεν τον βασιλέα της δόξης Χριστόν και να επιτύχωμεν τα αιώνια αγαθά με την χάριν και τους οικτηρμούς και την φιλανθρωπίαν του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού , διά του οποίου και μετά του οποίου δόξα και δύναμις και τιμή τώρα και πάντοτε και εις τους αιώνας των αιώνων . Αμήν.

Έβδομος είναι ο αγώνας κατά της κενοδοξίας∙ αυτή είναι πολύμορφο και πολύ λεπτό πάθος και δεν γίνεται γρήγορα αντιληπτή ούτε και από τον ίδιο τον πειραζόμενο . Οι προσβολές των άλλων παθών είναι πιο φανερές και η εναντίον τους μάχη είναι κάπως ευκολότερη διότι η ψυχή γνωρίζει τον εχθρό και τον ανατρέπει αμέσως με την αντίρρηση και την προσευχή. Η κακία όμως της κενοδοξίας, επειδή είναι πολύμορφη όπως ειπώθηκε, αντιμετωπίζεται δυσκολότερα. Εισδύει σε κάθε ασχολία: στον λόγο, στην σιωπή , στην εργασία, στην αγρυπνία, στην νηστεία∙ όπως και στην προσευχή, στην ανάγνωση , στην ησυχία και στην μακροθυμία. Μέσα από όλα αυτά επιχειρεί να τοξεύει στον στρατιώτη του Χριστού. Όποιον λοιπόν δεν μπορέσει να τον εξαπατήσει με την πολυτέλεια των ενδυμάτων ώστε να κενοδοξεί, αυτόν προσπαθεί να τον πειράξει με το ευτελές ένδυμα. Εκείνον που δεν μπόρεσε να ωθήσει στην έπαρση μέσα από την τιμή , αυτόν τον κάνει άφρονα με το να νομίζει ότι υποτιμάται. Όποιον δεν μπόρεσε να τον πείσει να κενοδοξεί μέσα από την γνώση , εκείνον τον δελεάζει με την σιωπή τάχα ως ησυχαστή∙ και όποιον δεν κατάφερε να τον αποχαυνώσει με την πολυτέλεια των φαγητών, τον ωθεί σε αυτοέπαινο με την νηστεία. Γενικότερα, κάθε έργο και κάθε ασχολία παρέχει αφορμή πολέμου στον πονηρό αυτόν δαίμονα.(…)
Όποιος λοιπόν επιθυμεί να αθληθεί ολοκληρωτικά και να αποκτήσει τον τέλειο στέφανο της δικαιοσύνης, πρέπει να φροντίσει με κάθε τρόπο να νικήσει το πολύμορφο αυτό θηρίο και να έχει πάντοτε κατά νουν εκείνο που είπε ο Δαβίδ: ο Κύριος διασκόρπισε τα οστά των ανθρωπαρέσκων. Ακόμη , να μην ενεργεί τίποτα επιδιώκοντας τον ανθρώπινο έλεγχο∙ αντίθετα να επιζητεί μόνον τον μισθό από τον Θεό. Να ταπεινώνει τον εαυτό Του ενώπιον Του με την συνεχή απόρριψη των λογισμών που εισβάλουν στην καρδιά του και τον επαινούν. Με αυτόν τον τρόπο, συν Θεώ, θα μπορέσει να απαλλαγεί από το πνεύμα της κενοδοξίας.

Κασσιανού του Ρωμαίου
Φιλοκαλία των ιερών νηπτικών
Επιτομή.

Πνευματική χάρη χρειάζεται για να μιλήσουμε για το Άγιο Πνεύμα. Αλλά και πάλι δε θα μπορέσουμε να πούμε εκείνα που ταιριάζουν. Υπάρχει μάλιστα και κάποιος κίνδυνος. Και ο κίνδυνος αυτός φαίνεται μεγάλος, αν κρίνουμε από τα λόγια του Κυρίου: «Εκείνος που θα πει λόγο κατά του Αγίου Πνεύματος, δε θα του συγχωρεθεί ούτε στον παρόντα ούτε στον μέλλοντα αιώνα.

Υπάρχει λοιπόν ο φόβος καμιά φορά , είτε από άγνοια είτε από νομιζομένη ευλάβεια, να πούμε κάτι που δεν αρμόζει, και να καταδικαστούμε αιώνια! Γι’ αυτό ας αναφέρουμε εκείνα που το ίδιο το Άγιο Πνεύμα μας αποκάλυψε μελετώντας στις θείες Γραφές, κι ας αρκεστούμε σ’ αυτά.

Ένα και μοναδικό είναι Άγιο Πνεύμα, ο Παράκλητος. Και όπως ένας είναι ο Θεός Πατέρας και δεν υπάρχει δεύτερος, και όπως ένας είναι ο μονογενής Υιός και Λόγος του Θεού και αδελφό δεν έχει, έτσι ένα είναι και το Άγιο Πνεύμα. Δεν υπάρχει δεύτερο ισότιμο πνεύμα. Είναι κάτι το θεϊκό και ανεξιχνίαστο. Είναι ζωντανό, λογικό, πάντοτε και πανταχού παρόν μαζί με τον Πατέρα και τον Υιό. Δεν είναι μια ενέργεια ή μια αναπνοή ή μια ομιλία από τα χείλη του Πατρός ή του Υιού, που σκορπίζεται στον αέρα, αλλά ένα πρόσωπο με ιδιαίτερη υπόσταση, μια ξεχωριστή ύπαρξη. Αυτό το ίδιο λαλεί και ενεργεί και οικονομεί και αγιάζει. Αυτό φωτίζει τις ψυχές των δικαίων. Αυτό και τους Προφήτες και τους Αποστόλους.

Είναι κάτι πολύ μεγάλο, θαυμαστό και παντοδύναμο. Σκέψου: πόσες ψυχές είμαστε εδώ πέρα; Βρίσκεται ανάμεσά μας και βλέπει του καθενός τις πράξεις. Διαβάζει τους λογισμούς του , τη συνείδησή του. Ακούει όσα λέμε. Βλέπει τι σκεπτόμαστε, τι πιστεύουμε. Μεγάλο πράγμα!

Αλλά κι αυτό δεν είναι τίποτα. Γιατί φαντάσου, λ.χ. τους χριστιανούς όλης της χώρας. Κι ακόμα τους επισκόπους , τους πρεσβυτέρους, τους διακόνους, τους μοναχούς και τους λαϊκούς όλων των εθνών, και βλέπε το μεγάλο προστάτη, τον παροχέα των χαρισμάτων , να δίνει στον ένα σωφροσύνη, στον άλλο παρθενία. Σ’ άλλον ελεημοσύνη και σ’ άλλον ακτημοσύνη. Κι όπως ο ήλιος με μια του ακτίνα καταυγάζει τα πάντα, έτσι και το Άγιο Πνεύμα αυτούς που έχουνε μάτια. Κι εκείνοι που δε συνηθίσανε τα μάτια τους να βλέπουνε αυτές τις δωρεές, ας μην κατηγορούν το Άγιο Πνεύμα, αλλά την απιστία τους.

Είδες την εξουσία που έχει σ’ όλο τον κόσμο; Τώρα μη μένεις πάνω στη γη. Ανέβα πιο ψηλά. Ανέβα μαζί μου νοερά στον ουρανό, και βλέπε τόσες και τόσες μυριάδες Αγγέλων . ανέβα ακόμα πιο πάνω αν μπορείς. Βλέπε Αρχαγγέλους, βλέπε Πνεύματα, βλέπε Δυνάμεις, βλέπε αρχές , Εξουσίες, βλέπε Θρόνους, Κυριότητες. Βλέπε τα Χερουβείμ και Σεραφείμ. Όλων αυτών επιστάτης και δάσκαλος και αγιοποιός είναι ο Παράκλητος.

Το Άγιο Πνεύμα έχει διάφορες ονομασίες. Και για να μη νομίσουν μερικοί αμαθείς ότι πρόκειται για πολλά και διάφορα πνεύματα, η Εκκλησία μας διδάσκει στον Σύμβολο της Πίστεως πως είναι ένα. Είναι το τρίτο πρόσωπο της Αγίας Τριάδος, το « το εκ του Πατρός εκπορευόμανον…το λαλήσαν διά των προφητών».
Αλλ’ ας πούμε λίγα γι’ αυτές τις ονομασίες. Ονομάζεται Πνεύμα και πνεύμα της αληθείας και Παράκλητος, όπως ο ίδιος ο Κύριος τα’ ονομάζει. Επίσης πνεύμα Θεού και πνεύμα Πατρός. Πνεύμα Κυρίου το ονομάζει ο απόστολος Πέτρος. Πνεύμα Θεού και πνεύμα Χριστού ο απόστολος Παύλος. Ακόμα πνεύμα Υιού του Θεού. Στην προς Ρωμαίους επιστολή του θα το συναντήσουμε πνεύμα αγιωσύνης και πνεύμα υιοθεσίας, και παρσκάτω σ’ άλλες επιστολές πνεύμα αποκαλύψεως, πνεύμα επαγγελίας και πνεύμα χάριτος. Θυμίσου και τους Ψαλμούς, όπου άλλοτε το συναντάμε αγαθόν και άλλοτε ηγεμονικόν. Ο δε προφήτης Ησαΐας το ονομάζει πνεύμα σοφίας κα βουλής και συνέσεως και ισχύος και γνώσεως, πνεύμα ευσεβείας και φόβου Θεού.

Πνεύμα ονομάζεται και ο δαίμονας , αλλ’ ακάθαρο πνεύμα. Όπως η Γραφή μιλώντας για την ψυχή του ανθρώπου λέει «πνεύμα του ανθρώπου» ή για τον άνεμο «πνεύμα καταιγίδος» ή για την αμαρτία «πνεύμα πορνείας» κλπ. , έτσι κι εδώ. Δεν πρόκειται λοιπόν για το Άγιο Πνεύμα , μη γένοιτο! Υπάρχει άλλωστε μεγάλη διαφορά. Το ακάθαρτο πνεύμα , όταν έρχεται στην ψυχή (ας μας γλυτώσει ο Κύριος από μιά τέτοια μάστιγα), έρχεται σαν αιμοβόρος λύκος, έτοιμος να κατασπαράξει το πρόβατο. Αγριεύει την ψυχή και την καταθλίβει, σκοτίζει τη διάνοια, μπερδεύει τη γλώσσα, παραμορφώνει το στόμα, που βγάζει αφρούς και άναρθρες κραυγές. Όλος ο άνθρωπος πέφτει στον σκοτάδι. Τα μάτια του ανοίγουν διάπλατα, μα η ψυχή δε βλέπει τίποτα. Και τρέμει σπαρακτικά ο άθλιος άνθρωπος. Αισχρότατοι εχθροί του ανθρώπου οι δαίμονες, δίχως έλεος.

Τίποτε όμως παρόμοιο δε συμβαίνει με το Άγιο Πνεύμα. Αντίθετα, όλες Του οι ενέργειες αποβλέπουν στο αγαθό και στη σωτηρία μας. πρώτ’ απ’ όλα η παρουσία Του είναι ήμερη και ευωδιαστή, το φορτίο Του ελαφρότατο. Αστραφτερές ακτίνες φωτός και γνώσεως προαναγγέλλουν την παρουσία Του. Έρχεται με τη στοργή και την ευσπλαχνία του Πατέρα. Έρχεται να σώσει, να γιατρέψει, να διδάξει, να νουθετήσει, να ενισχύσει και να παρηγορήσει. Έρχεται να φωτίσει τη διάνοια. Να της δείξει εκείνα που δε φαντάστηκε ποτέ της. Έρχεται, κι ο μικρός ο άνθρωπος βλέπει ανοιγμένους τους ουρανούς. Βλέπει , σαν τον Ησαϊα, τον Κύριο «επί θρόνου υψηλού και επηρμένου». Σαν τον Ιεζεκιήλ, «τον επί των Χερουβίειμ». Βλέπει , όπως ο Δανιήλ, «μυριάδας μυριάδων και χιλιάδας χιλιάδων». Βλέπει την αρχή και το τέλος του κόσμου , γιατί είναι παρούσα η πηγή του φωτός και της γνώσεως.

Ας ανοίξουμε τις θείες Γραφές κι ας πιούμε νερό από τα δοχεία των αγίων Πατέρων μας. Να πιούμε νερό ζωντανό, που αναβλύζει για να μας χαρίζει την αιώνια ζωή. Έτσι παρομοίασε ο Κύριος κάποτε το Άγιο Πνεύμα, που επρόκειτο να λάβουν όσοι θα πίστευαν σ’ Αυτόν. Και κάπου αλλού λέει : « Όποιος πιστεύει σε μένα, καθώς είπε η Γραφή, ποταμοί ζωντανού νερού θα τρέξουν από τα σπλάγχνα του». Όχι αισθητοί ποταμοί , που ποτίζουν τη χέρσα γη, αλλά ποταμοί νοητοί , που πλημμυρίζουν με φώς τις ψυχές.

Και γιατί άραγε παρομοίασε με νερό τη χάρη του Πνεύματος; Γιατί το νερό είναι το κύριο συστατικό της ζωής. γιατί απ’ τον ουρανό κατεβαίνει το νερό της βροχής. Γιατί μία και απλή είναι η μορφή του, μα η ενέργεια του πολυποίκιλη. Βρέχει σ’ όλη την πλαση. Αλλ’ αυτή η βροχή δίνει λευκότητα στα κρίνα, κόκκινο στα τριαντάφυλλα, ποοφύρα στους μενεξέδες και τους υακίνθούς. Άλλον καρπό θρέφει στον φοίνικα κι άλλον στη κληματαριά. Γίνεται «εν πάσι τα πάντα», κι όμως είν’ αυτή η ίδια , η απλή βροχή.

Έτσι και το Πνεύμα το Άγιο. Είναι ένα και αδιαίρετο, αλλά μοιράζει τα χαρίσματα Του όπως θέλει. Στον ένα κινεί τη γλώσσα να λαλεί σοφία. Στον άλλο φωτίζει την ψυχή κα προφητεύει. Σ’ άλλον δίνει το κατά δαιμόνων χάρισμα και σ’ άλλον τη δυνατότητα να ερμηνεύει τις Γραφές. Διδάσκει τον ένα να νηστεύει και ν’ ασκείται , τον άλλο να σωφρονεί και να εγκρατεύεται. Άλλον απομακρύνει από τα πράγματα του κόσμου κι άλλον προετοιμάζει για το μαρτύριο.

Όπως το μισοξεραμένο δέντρο όταν ποτιστεί πετάει βλαστάρια, έτσι κι η αμαρτωλή ψυχή με τη μετάνοια και τη χάρη του Αγ. Πνεύματος φέρνει γλυκόχυμους καρπούς. Εκεί που καθόσουνα , καμιά φορά δε στάθηκε ο λογισμός σου στην αγνότητα ή την παρθενία; Ο Παράκλητος τον οδήγησε εκεί! και πόσες φορές κάποια κόρη , που βρισκότανε στα πρόθυρα του γάμου δεν έφυγε ακολουθώντας το δάσκαλο της παρθενίας;.. Είναι πάρα πολλοί κι εκείνοι που ζούσανε στα παλάτια και μια μέρα τα εγκαταλείψανε όλα, πλούτο , τιμές και αξιώματα, με την καθοδήγηση του Αγίου Πνεύματος…Άπειρες φορές ο νέος έκλεισε τα μάτια του μπροστά στην ομορφιά . απέφυγε να δει , και ξέφυγε το μολυσμό. Γυρεύεις να μάθεις ποιος δίδαξε την ψυχή του νέου; Το Πνεύμα το Άγιο…Τόσες και τόσες πλεονεξίες στον κόσμο αυτό, κι οι Χριστιανοί επιδιώκουν την ακτημοσύνη. Γιατί; Γιατί τους έταξε πολύ περισσότερα το Άγιο Πνεύμα…

Ας ακολουθήσουμε λοιπόν το έργο του Παρακλήτου μεσ’ από τις Γραφές. Είναι το ίδιο Πνεύμα και στις δυο Διαθήκες. Στην παλαιά προφήτεψε τον ερχομό του Χριστού και στην Καινή κατέβηκε, Τον έδειξε και διακήρυξε τη θεότητά Του.

Ο Προφήτης Ελισσαίος θεράπευσε τον Ναιμάν από τη λέπρα και δε δέχτηκε κανένα από τα δώρα του. Τρέχει ο Γιεζί να πάρει αυτός το μισθό για τα ξένα κατορθώματα. Και παίρνει τα χρήματα από τον Ναιμάν και τα κρύβει. Αλλά τα κρυφά δεν κρύβονται από τους αγίους. Επιστρέφει ο Γιεζί και τιν ρωτάει ο Προφήτης: «πούθε έρχεσαι Γιεζί; Δεν πως η καρδιά μου δεν ήτανε μαζί σου; Εγώ ήμουνα εδώ, κλεισμένος στο σώμα μου, αλλά το Πνεύμα του Θεού που έχω μέσα μου , έβλεπε πολύ μακριά. Λοιπόν , απ’ το σκοτάδι ήρθες και στο σκοτάδι θα πορευτείς. Πούλησες τη θεραπεία του λεπρού; Θα κληρονομήσεις τη λέπρα του. Εγώ τήρησα την εντολή που μου είπε: ‘‘Δωρεάν ελάβετε, δωρεάν δότε’’. Εσύ πούλησες τη χάρη του Αγίου Πνεύματος. Πάρε τώρα εκείνο που αγόρασες.

Το Πνεύμα το Άγιο χαρίτωσε και φώτισε όλους τους δίκαιους και τους προφήτες. Τον Ενώχ και τον Νώε. Τον Αβραάμ, τον Ισαάκ και τον Ιακώβ. Για τον Ιωσήφ ακόμα κι ο Φαραώ κατάλαβε, πως είχε Πνεύμα Θεού μέσα του. Για τον Μωυσή και τα θαύματα που έκανε με τη δύναμη του Παρακλήτου, έχεις ακούσει πολλές φορές. Αυτή η δύναμη στερέωνε και τον πολύαθλο Ιώβ. Με την ίδια δύναμη – για να περάσουμε και στους Κριτές- ο Γοθονιήλ κυβέρνησε κι ο Γεδεών ενδυναμώθηκε. Ο Ιεφθάε νίκησε, η Δεββώρα, αν και γυναίκα, πολέμησε και ο Σαμψών έκανε υπερφυσικά κατορθώματα. Για τον Σαμουήλ και τον Δαβίδ μιλάνε καθαρά τα βιβλία των Βασιλειών. Για τον Ηλία και τον Ελισαίο, τους θαυματουργούς, και τίποτα να μη λέγαμε, είναι φανερό πως ήτανε γεμάτοι από το Άγιο Πνεύμα. Κι αν ξεφυλλίσει κανείς τα βιβλία των προφητών , θα συναντήσει πολλές μαρτυρίες για το Πνεύμα το Άγιο.

Λέει ο προφήτης Ιεζεκιήλ: «Κι έπεσε πάνω μου το Πνεύμα και μου είπε: λέγε, τάδε λέγει Κύριος». Το «έπεσε πάνω μου» να το εκλάβουμε
Σωστά. Θέλει να πει ότι τον έσφιξε στην αγκαλιά Του με στοργή- όπως ο Ιακώβ όταν συναντήθηκε με τον Ιωσήφ έπεσε στον τράχηλο του, κι όπως στα Ευαγγέλια ο Πατέρας του άσωτου έπεσε πάνω στο μετανοημένο γιό του.

Αυτό το ίδιο σόφισε το νεαρό Δανιήλ και δίκασε τους πρεσβυτέρους: Συκοφαντήθηκε η Σωσάννα και καταδικάστηκε σε θάνατο. Η αγνή σαν ακόλαστη. Υποστήριξη από πουθενά. Ποιός θα τη γλύτωνε από τους άρχοντες; Ήδη βάδιζε στο δρόμο του μαρτυρίου. Οι δήμιοι την είχαν στα χέρια τους. Αλλά ο Παντοδύναμος αρωγός ήταν μπροστά, ο Παράκλητος, το Πνεύμα της αληθείας. Φωνάζει τον Δανιήλ: « Έλα μαζί μου . εσύ , το παιδάκι, έλεγξε αυτούς , τους μεγαλύτερους σου , που τώρα στα γεράματά σου έπεσαν σε αμαρτήματα της νιότης».Και με την παρέμβαση του Δανιήλ, σώθηκε η αθώα Σωσσάνα.

Κι ο Ναβουχοδονόσωρ, που γνώριζε ότι στην καρδιά του Δανιήλ αναπαυότανε το Άγιο Πνεύμα, τον κάλεσε μια μέρα και του είπε: «Βαλτάσαρ, πρύτανη των μάντεων. Εγώ ξέρω πολύ καλά ότι το Πνεύμα του Θεού έχεις μέσα σου. « Το ότι είχε το Πνεύμα το Άγιο ήταν αλήθεια, αλλά μάγος δεν ήταν. «Εξήγησέ μου , του λέει, το όραμα που είδα και που δε μπορώ να το ερμηνεύσω». Βλέπεις τη δύναμη του Αγίου Πνεύματος; Αυτός που είδε το όραμα δεν μπορεί να το ερμηνεύσει. Ο Δανιήλ που δεν το είδε, το γνωρίζει και το ερμηνεύει.

Πραγματικά , θα ήταν δυνατόν να διαλέξουμε και να διηγηθούμε πάμπολλα περιστατικά από την Παλαιά Διαθήκη. Όμως δε μας παίρνει ο καιρός. Είναι αρκετά τα όσα είπαμε. Ας περάσουμε τώρα και στην Καινή Διαθήκη., να σταχυολογήσουμε κι από δώ μερικά. Το άγιον Πνεύμα κατήλθε και στην Παρθένο Μαρία. Επειδή επρόκειτο να γεννήσει το Χριστό , τη σκέπαζε η θεία χάρη κι ο Παράκλητος την ετοίμαζε να γίνει κατοικητήριο του Θεού και Λόγου. Δε χρειάζεται και πολλά λόγια για να μάθεις πως η γέννηση υπήρξε αμόλυντη και άχραντη. Το ξέρεις πολύ καλά. Ο Γαβριήλ ήταν που της είπε: « Εγώ είμαι ο προάγγελος όσων θα γίνουν, μα όχι και ο συνεργός. Είμαι βέβαια Αρχάγγελος, αλλά μέχρι εδώ φτάνει η δικαιοδοσία μου. κι εγώ μεν σου αναγγέλω το ‘‘Χαίρε Κεχαριτωμένη’’, αλλά τον τρόπο της γεννήσεως δεν είμαι σε θέση να σου τον εξηγήσω. ‘‘Πνεύμα άγιον επελεύσεται επί σε και δύναμις του Υψίστου επισκιάσε σοι’’.

Αλλά το Πνεύμα το Άγιο παρουσιάστηκε περίτρανα στη βάπτιση του Κυρίου. Ας δούμε τι γράφει ο Ευαγγελιστής: « Ανοίχτηκαν οι ουρανοί και ειδε (ο Ιωάννης) το Πνεύμα του Θεού να κατεβαίνει σαν περιτέρι πάνω στον βαπτιζόμενο». Έπρεπε , όπως ερμηνεύουν μερικοί , οι απαρχές και τα πρωτεία της χάριτος του Αγίου Πνεύματος , που παρέχεται με το βάπτισμα, να προσφερθούν στην ανθρώπινη φύση του δοτήρος αυτής της χάριτος, του Χριστού.

Τη χάρη του Παρακλήτου μοίρασε στους Αποστόλους Του ο Κύριος, τότε που τους έδωσε και την εξουσία «δεσμείν καιθ λύειν» τα αμαρτήματα των ανθρώπων. Ήταν τότε που τους παράγγειλε να παραμείνουν στα Ιεροσόλυμα, περιμένοντας να «ενδυθούν δύναμιν εξ ύψους».

Ανέβηκε λοιπόν ο Κύριος στους ουρανούς κι εκπλήρωσε την υπόσχεσή Του. Έτσι , όταν έφτασε η μέρα της Πεντηκοστής, κατέβηκε ο Παράκλητος στους Αποστόλους, που συναθροισμένοι στο υπερώο περίμεναν τον ερχομό Του. Κατέβηκε να τους ενδύσει δύναμη και να τους βαπτίσει , όπως τους υποσχέθηκε ο Κύριος. Δεν έλαβαν απλώς ένα μέρος της χάριτος, αλλά μιαν αυτοτελή δύναμη. Όπως ακριβώς ο βαπτιζόμενος βυθίζεται ολόκληρος μέσα στο νερό, έτσι και οι Απόστολοι βαπτίστηκαν μέσα στο Άγιο Πνεύμα. Και το νερό περιβρέχει μόνο το σώμα. Αλλά το Πνεύμα του Θεού ψυχή και σώμα. Αμφιβάλεις; Θα σου φέρω παράδειγμα. Είναι φτωχό κι απλοϊκό, αλλά χρήσιμο. Πάρε τη φωτιά και το σίδερο. Πως η φωτιά περνάει μέσα στο σίδερο και το κάνει όλο πύρινο; Το ψυχρό γίνεται ζεστό! Το μαύρο κατακόκκινο, λαμπρό! Λοιπόν , γιατί σου φαίνεται παράξενο, που το Πνεύμα το Άγιο εισέρχεται στο τρίσβαθα της ψυχής;

Κατέβηκε ο Παράκλητος. Και για να μην περάσει απαρατήρητη η κάθοδος μιάς τόσο μεγάλης χάριτος, ακούστηκε κάτι σαν επουράνια σάλπιγγα, σαν βουητό ενός σφοδρότατου ανέμου. Πλημμύρισε από το φώς το υπερώο κι έγινε η νοητή κολυμβήθρα, όπου βαπτίστηκαν Μαθητές. Πύρινες γλώσσες έκαναν την εμφάνιση τους, διαμοιράστηκαν στον καθένα κι όλοι λούστηκαν στο φώς του Αγίου Πνεύματος. Μετέλαβαν φωτία! Φωτιά που δεν κατακαίει , αλλά ζωογονεί. Που αφανίζει τα’ αγκάθια των αμαρτιών και λαμπρύνει την ψυχή. Πύρινες γλώσσες σαν άλλα διαδήματα, ανεπανάληπτα, στόλισαν τις κεφαλές των Αποστόλων . κάποτε μια φλεγόμενη ρομφαία φρουρούσε τις πύλες του παραδείσου. Τώρα η πύρινη γλώσσα τις άνοιξε, χαρίζοντας τη σωτηρία.

« Και ήρξαντο λαλείν εταίρες γλώσσαις» , καθώς φώτιζε το Άγιο Πνεύμα. Γαλιλαίοι ο Πέτρος κι ο Ανδρέας, στα περσικά ή στα μηδικά μιλούσαν. Το ίδιο και ο Ιωάννης και οι άλλοι Απόστολοι. Και τα πλήθη των ξένων ακούγανε καθένας στη γλώσσα του για τα μεγαλεία του Θεού.

Ποιος είναι τόσο μεγάλος δάσκαλος, να μας διδάξει μεμιάς όσα δεν ξέρουμε; Τόσα χρόνια μελέτη και ασκήσεις, και μόνο τα ελληνικά κατορθώνουμε να μάθουμε. Το Άγιο Πνεύμα τα διδάσκει όλα μονομιάς. Αυτό είναι αληθινά μεγάλη σοφία και θεϊκή δύναμη. Πώς να συγκρθεί η πολυχρόνια αμάθεια των Αποστόλων , με την αθρόα και ξαφνική γλωσσολαλιά; «Γλεύκους μεμεστωμένοι εισίν», έλεγαν οι χλευάζοντες . Ήταν αλήθεια… μεθυστικό κρασί είναι η χάρη του Αγίου Πνεύματος!

Ο Πέτρος τώρα φωτισμένος από τη χάρη Του και γνωρίζοντας καλά ποιο έχει σύμμαχο, στάθηκε με τους έντεκα και ύψωσε τη φωνή του προς τα πλήθη. Έτσι , με τη σαγήνη του κηρύγματος, ψάρεψε τρεις χιλιάδες ψυχές. Τέτοια ήταν η χάρη που συνεργούσε με τους Αποστόλους, που έκανε τόσους πολλούς από τους σταυρωτές του Χριστού να πιστέψουν και α βαπτιστούν στ’ όνομα Του!

Η δύναμη του Παρακλήτου έκανε τα τόσα εκπληκτικά θαύματα. Πλήθος αρρώστων και δαιμονισμένων εύρισκαν τη θεραπεία τους. Ακόμα κι η σκιά του Πέτρου θεράπευε τους ασθενείς. Κι όχι μόνο οι δώδεκα, αλλά και τα πρωτότοκα τέκνα της στείρας μέχρι τότε Εκκλησίας, οι επτά διάκονοι. Και πρώτος απ’ όλους ο Στέφανος, ο πρωτομάρτυρας. Άνδρας γεμάτος πίστη και φωτισμό του Αγίου Πνεύματος, που έκανε μεγάλα και εξαίσια θαύματα και που κανένας δε μπορούσε ν’ αντισταθεί στη σοφία και στο πνεύμα με το οποίο συζητούσε. Κι όταν συκοφαντήμένος καταδικάστηκε από το συνέδριο, γεμάτος από την παρουσία του Παρακλήτου ,αντίκρισε ανοιγμένους τους ουρανούς και «Ιησούν εστώτα εκ δεξιών του Θεού».

Και πώς να διηγηθεί κανείς επάξια τις θαυμάσιες ενέργειες του Αγίου Πνεύματος, που εκδηλώθηκαν στη ζωή του Αποστόλου Παύλου; Η ψυχή το είχε γεμίσει από τη δύναμή Του. Ο Παράκλητος τον ανέδειξε «σκεύος εκλογής» για να ομολογήσει την πίστη του στο Χριστό, μπροστά σε βασιλιάδες και ειδωλολάτρες και Ισραηλίτες. Μεταμόρφωσε τον άλλοτε διώκτη σε θερμότατο κήρυκα, που άπλωσε το κήρυγμα του από τα Ιεροσόλυμα ως το Ιλλυρικό πέλαγος, που κατήχησε κι αυτήν ακόμα τη βασιλίδα Ρώμη κι είχε την προθυμία να φτάσει μέχρι και την Ισπανία.

Πώς να παρατρέξουμε τις θαυμαστές πράξεις του στην Κύπρο , με την τύφλωση του μάγου Ελύμα, και στα Λύστρα με τη θεραπεία του χωλού! Θαυμαστές ενέργειες του Πνεύματος του Αγίου! Κι ακόμα στην Κιλικία , στη Φρυγία και στη Γαλατία, στη Μυσία και στη Μακεδονία. Στους Φιλίππους εκβάλει το πνεύμα πύθωνος. Και τη νύχτα, μετά το σεισμό και την αποφυλάκισή του , βαπτίζει ολόκληρη την οικογένεια του δεσμοφύλακα.

Κηρύττει στη Θεσσαλονίκη και στη μέση της Αθήνας στον Άρειο Πάγο. Στην Κόρινθο και σ’ όλη την Αχαΐα. Στην Έφεσο μαντήλια και περιζώματα του θεραπεύουν αρρώστους και διώχνουν ακάθαρτα πνεύματα, και στην Τρωάδα ανασταίνει τον Ευτύχιο, που έπεσε από τον τρίτο όροφο και τον σηκώσανε νεκρό.

Και όταν στη Καισάρεια σιδηροδέσμιο οδηγήθηκε μπροστά στους ηγεμόνες ν’ απολογηθεί, τόση χάρη και σοφία έλαβε από το Πνεύμα το Άγιο, ώστε ο ίδιος ο βασιλιά των Ιουδαίων Αγρίπας να πει: «Λίγο ακόμα και με πείθεις να γίνω Χριστιανός».

* * *
Είναι και άλλα, τόσα πολλά. Δε θα μας έπαιρνε ο χρόνος να τα λέγαμε όλα. Και μόνο τα όσα αναφέρει ο Παύλος στις δεκατέσσερις επιστολές του για το Άγιο Πνεύμα, θα έφταναν να καλύψουν πολλές ομιλίες. Για την ώρα αρκούν αυτά. Τα κενά και τις ελλείψεις θα τ’ αναπληρώσει η δύναμη του Παρακλήτου. Εγώ σας προσέφερα ελάχιστα. Εσείς πάρτε περισσότερα. Το Άγιο πνεύμα χαρίζει όσα μπορούνε να βαστάξουμε. Τα δώρα Του είναι πλούσια για όσους έχουν καθαρή καρδιά. Κι η καθαρή καρδιά είναι το περιβόλι του Παρακλήτου με τους γλυκόχυμους καρπούς του: Την αγάπη και τη χαρά , την ειρήνη και τη μακροθυμία, τη χρηστότητα και την αγαθοσύνη, την πίστη , την πραότητα και την εγκράτεια.

Ιερά Μονή Παρακλήτου
Ωροπός Αττικής 2001

Ιστολόγιο Τάλαντο

Σελίδες

Σάββατο 12 Σεπτεμβρίου 2009

Ο Άγιος Νικόδημος, η Παιδεία και τα Θρησκευτικά

Παρασκευή 11 Σεπτεμβρίου 2009

ΦΙΛΟΣΤΟΡΓΟΙ-Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη

Αββά Ζωσιμά: Όταν σε αδικούν

Ανεξικακία

Κεφάλαια ασκητικά και Θεολογικά

Aγιου Ιωάννου του Χρυσοστόμου

Περί κενοδοξίας

Αγίου Κυρίλου Ιεροσολύμων: Ο Παράκλητος

Λίστα ιστολογίων

Διαδικτυακές Αναρτήσεις

Το Ιστολόγιο Τάλαντο εφαρμογή στο κινητό τηλεφώνο

Δημοφιλείς αναρτήσεις εβδομάδας

Αρχειοθήκη ιστολογίου

Ηλεκτρονικό Τ@χυδρομείο:

Αγαπημένα Θέματα

Αναγνώστες