Αγιορείτου Μοναχού
«Αδιαλείπτως προσεύχεσθε»
Μελέτημα 1ον
Με την προσευχή μιλάει ο άνθρωπος άμεσα με τον Θεό. Με την προσευχή ο άνθρωπος γίνεται παιδί του Θεού! Με την προσευχή ξεπερνιούνται τα εμπόδια του βίου τούτου, δηλαδή οι θλίψεις, οι στενοχώριες, τα βάσανα, οι δυτυχίες, οι στερήσεις, οι μηχανορραφίες, οι ραδιουργίες, οι καταλαλιές και οι συκοφαντίες. Με την προσευχή συντρίβονται τα βέλη των ορατών και αοράτων εχθρών.
Με την προσευχή αποκτούμε τη μακαρία υπομονή του Θεανθρώπου και Σωτήρα Χριστού και των αγίων ανδρών της Παλαιάς και Καινής Διαθήκης. Με τη προσευχή αποκτούμε περισσότερη πνευματική δύναμη!.. Με την παίρνουμε την ουράνια παρηγοριά και παραμυθία της ψυχής! Με την προσευχή αποκτούμε την Ουράνια Σοφία. Με την προσευχή τελούνται τα επτά μυστήρια της Εκκλησίας μας. με την προσευχή λαμβάνουμε τον επιούσιον άρτον μας, δηλαδή τα υλικά και τα πνευματικά αγαθά! Με την προσευχή αντλούμε περισσότερο θάρρος , υπομονή και ελπίδες.
Με την προσευχή οι άγιοι άνδρες της Παλαιάς και της Καινής Διαθήκης ετέλεσαν θαύματα, νεκρούς ανέστησαν , ασθενείς θεράπευσαν και λογής –λογής βασανιστήρια υπέμειναν!... με την προσευχή γινόμαστε όμοιοι με τους αγ. Αγγέλους, οι οποίοι νύχτα- μέρα υμνούν και δοξολογούν τον Θεό! Με την προσευχή γίνονται τα θαύματα! Με την προσευχή θεραπεύονται ανίατες ασθένειες και εκδιώκονται τα δαιμόνια! Με την προσευχή μπορούμε να σταθούμε στα πόδια μας και να βαδίσουμε απρόσκοπτα το δρόμο του Θεού. Με την προσευχή ο νους και η καρδιά μας καθαρίζονται από κάθε κοσμική πονηριά! Με την προσευχή ο νους και η καρδιά μας γίνονται ναός του Παναγίου Πνεύματος! Με τη προσευχή ο Πατήρ, ο Υιός και το άγιον Πνεύμα εισέρχονται και κατοικούν στις καρδιές μας!...
Με την προσευχή η γλώσσα μας γίνεται σάλπιγγα του Αγ. Πνεύματος, σαλπίζουσα ουράνια ρήματα. Με την προσευχή μας δίνονται αόρατα οδηγίες και συμβουλές από το Πανάγιο Πνεύμα!... Με την προσευχή παραμένει διαρκώς κοντα΄μας ο φύλακας Άγγελος και μας φυλάσσει από κάθε κακό. Με την προσευχή ανοίγονται τα πνευματικά αυτιά της ψυχής και ακούνε τη γλυκόηχη ουράνια φωνή του Κυρίου μας Ιησού , καθώς επίσης ανοίγονται και τα πνευματικά μάτια της ψυχής. Με την προσευχή αποφεύγουμε να σκεφθούμε ή να κάμουμε το κακό. Με την προσευχή γινόμαστε ταπεινότεροι και αγαθότεροι. Με την προσευχή νικάμε τις πανουργίες των ορατών και αοράτων εχθρών! Με την προσευχή παρηγορούμεθα και ανακουφιζόμεθα στις λογή- λογής θλίψεις της ζωής!...
Για να ωφεληθούμε από την προσευχή πρέπει:
α) να ξεχνάς κάθε φροντίδα , και β) Το λόγο που προσφέρει το στόμα αυτόν να συλλογίζεται και ο νούς μας, δηλαδή να μη λαλεί άλλα η λγώσα και άλλα σκέπτεται ο νούς μας. τότε αληθινά η προσευχή ανεβαίνει στον Ουράνιον Πατέρα και παίρνουμε τα μεγάλα χαρίσματα και τις δωρεές του Αγ. Πνεύματος και συγχωρούνται οι αμαρτίες μας
Μελέτημα 2ον
Η προσευχή είναι από τις κυριότερες και ισχυρότερες δυνάμεις που κάνουν τον προσευχόμενο να ξαναγεννιέται και του χαρίζουν σωματική και πνευματική ευεξία. Χωρίς την προσευχή ούτε οι αμαρτίες μας συγχωρούνται ούτε Μυστήριον κάνουμε ούτε και ο Θεός μας δίνει τη βοήθεια του και τη Χάρη Του.
Η προσευχή είναι τα μάτια και τα φτερά της ψυχής μας και μας δίνει θάρρος και δύναμη ν’ αντικρύσουμε τον Θεό.
Προσευχήσου, λοιπόν, αδελφέ μου με τα στόμα, ώσπου να σε φωτίσει η Θ. Χάρη να προσεύχεσαι και με την καρδιά σου. Τότε θα συντελεσθεί μέσα σου με θαυματουργικό τρόπο εορτή και πανήγυρη και δεν θα προσεύχεσαι πια με το στόμα αλλά με την καρδιά. Σε κάθε σου εργασία από το πρωΐ μέχρι το βράδυ, ας προηγείται η προσευχή! Αυτή ας κυβερνάει όλε σου τις πράξεις! Αυτής γεννάει τη μετάνοια και το δάκρυ! Αυτή προχωράει ως τα μύχια των λογισμών μας. αυτή είναι η γεννήτρια της Θείας Αγάπης! Αυτή καθαρίζει το λογιστικό της ψυχής. Αυτή εξαγνίζει τους Αγγέλους και του Αγίου! …αυτή φυλάγει καθαρό το επιθυμητικό ψυχής με το να βρίσκεται μπροστά τον Θεό, να ομιλεί και να προσκολλάται σ’ Αυτόν μ’ όλη της την επιθυμία. Γιατί καθένας που αγαπάει και φοβάται τον Θεό είναι αδύνατο να μη σκέπτεται ταπεινά, είναι αδύνατο να κυβερνάται από το θυμό., γι’ αυτό και λέμε πως η οσία ταπείνωση καθαρίζει την ψυχή.
Μελέτημα 3ον
Ο Θεός έχει παραχωρήσει στη θέληση και στη δύναμη του ανθρώπου μόνο την ποσότητα της προσευχής. Έχει διδάξει τη συνεχή και αδιάλειπτη προσευχή πάντοτε και σε κάθε τόπο. Μόνο μ’ αυτόν τον τρόπο γινόμεθα κάτοχοι του μυστικού της αληθινής προσευχής και πίστεως. Μόνο έτσι τηρούμε τις εντολές του Θεού και πετυχαίνουμε τη σωτηρία μας. η ποσότητα λοιπόν της προσευχής εξαρτάται από τον άνθρωπο.
Οι Ξανθόπουλοι Κάλλιστος και Ιγνάτιος συμβουλεύουν συχνή προσευχή στο Όνομα του Ιησού Χριστού πριν από κάθε έργο και πράξη , επειδή η συχνότητα τελειοποιεί ακόμη και την ατελή προσευχή. Ο δε Διάδοχος Φωτικής παραδέχεται ότι, όταν ο άνθρωπος επικαλείται το όνομα του Θεού όσον μπορεί συχνότερα, δεν πέφτει εύκολα σε αμαρτήματα. Μάθε ότι κάθε παλμός και κάθε σκέψη προσευχής οφείλεται σ’ ενέργεια του Αγ. Πνεύματος και είναι η μυστική φωνή του Αγγέλου φύλακος του καθενός μας. Το όνομα του Ιησού Χριστού , που επικαλούμεθα στην προσευχή , περιέχει μέσα του ατοϋπάρχουσα και αυτενεργούσα ανορθωτική δύναμη.
Μην ανησυχείς λοιπόν από την ατέλεια και την ξηρασία της προσευχής σου, αλλά περίμενε μ’ επιμονή τον καρπό της συχνής επικλήσεως του Θείου Ονόματος και δεν θ’αργήσει να έλθει. Εκείνο που θα πρέπει να σε ανησυχεί είναι η αμέλεια για προσευχή. Αυτή ήταν η κύρια και μοναδική αιτία ,που έσπρωξε τον Απ. Πέτρο στο ν’ αρνηθεί τον Χριστό! …Αυτή ήταν εκείνη που τον είχε κάνει περήφανο∙ γιατί, όποιος νομίζει τον εαυτό του ασφαλή και σταθερό, δεν ζητάει με την προσευχή τη βοήθεια του Θεού.
Ο Απ. Πέτρος είχε πολλούς λόγους να καταφύγει στην προσευχή: γιατί και ο Κύριος του το είχε παραγγείλει λέγοντας σ’ όλους του Αποστόλους « έχετε πάντα το νου σας και προσεύχεσθε, για να μη μπείτε σε πειρασμό». Ακόμη και ιδιαίτερη παρατήρηση του έκαμε ο Κύριος , όταν του είπε: «Πέτρε, κοιμάσαι;». Ακόμη ο Πέτρος είχε πρόσφατο το παράδειγμα του Κυρίου , που προσευχόταν συνέχεια επί ώρες. Κι’ όμως όλα αυτά δε μπόρεσαν να τον κάνουν να ξυπνήσει από το βαρύ ύπνο , που τον είχε κυριεύσει . Βλέπεις, αδελφέ, πόσο αδύνατος είναι ο ταλαίπωρος άνθρωπος, όταν δεν ζητάει με την προσευχή βοήθεια από τον Θεό;
Μελέτημα 6ον
Ο Πανάγαθος Θεός ακούει τις προσευχές όλων μας ανεξαιρέτως, αρκεί να εκπορεύονται και εκπέμπονται από τα βάθη της καρδιάς μας. Ακόμη και των αμαρτωλών τις προσευχές ακούει ο Κύριος, όταν γίνονται με πίστη και πραγματική μετάνοια. Χαίρεται μάλιστα ο Κύριος, όταν οι αμαρτωλοί , πικρά μετανιωμένοι για τις πράξεις τους , ζητούν συγχώρεση. Έτσι χάρηκε ο πατέρας της παραβολής του Ασώτου κι’ έσφαξε το μόσχο το σιτευτό , μόλις γύρισε ο παραστρατημένος υιός τους! Ο προφητάναξ Δαβίδ, ο μεγάλος αυτός ποιητής και ψαλμωδός, που οι προσευχές του περιέχονται στο ανυπέρβλητο Ψαλτήρι «Αμάρτησα απέντανι του Κυρίου» ομολόγησε, όταν συνήλθε από το παραστράτημα του. Και ο Κύριος του φανέρως : «Σου συγχώρεσα την αμαρτία σου, μη λοιπόν στενοχωρείσαι γι’ αυτήν».
Όταν ο αυταρχικός και σκληρόκαρδος βασιλειάς των Ιουδαίων Μανασσής ταπεινώθηκε νικημένος κι’ αιχμαλωτισμένος από τους Ασσύριους και προσέφυγε στον Θεό και τον παρεκάλεσενα τον συγχωρέσει για τα’ αμαρτήματά του, Εκείνος «και υπήκουσε αυτού και υπήκουσε της βοής αυτού και επέστρεψεν αυτόν εις Ιερουσαλήμ επί την Βασιλεία Αυτού»…
Κατά την παραβολή του Κυρίου Ιησού, όταν ο Τελώνης μπήκε στο ναό και ταπεινός και συντριμμένος ζήτησε συγώχρεση λέγοντας∙ «Θεέ μου, λυπήσου με τον αμαρτωλό και συγχώρεσέ με». Επειδή τα λόγια βγήκαν από τα μύχια της καρδιάς του, έκαναν τον Μεγαλοδύναμο να τον συγχωρέσει. Και κατά τη σταύρωση του Κυρίου μας Ιησού, ένα «Μνήσθητι μου, Κύριε», δηλαδή «θυμήσου με, Κύριε, όταν έλθης στη Βασιλεία σου» του ενός από τους δύο ληστές, στάθηκε ικανό , για να μπει αυτός μέσα στον Παράδεισο!
Μη διαστάσεις λοιπόν και συ αδελφέ μου , όταν ως άνθρωπος πέσεις σε κάποιο αμάρτημα , να ζητήσει τη συγχώρεση από τον Κύριο μας. να είσαι βέβαιος , πως , όταν η μετάνοια σου είναι πραγματική , θα σου δοθεί η άφεση.
Αγιορείτου Μοναχού
«Αδιαλείπτως προσεύχεσθε»
«Ορθόδοξος Κυψέλη»
Μελέτημα 8ον
Η σωτηρία του ανθρώπου εξαρτάται από την προσευχή, γιατί τον ενώνει με τον Θεό. Όταν ο άνθρωπος είναι ενωμένος με τον Θεό, είναι επόμενο να μη ξεφεύγει από το Νόμο του Θεού και να προσέχει σε κάθε βήμα του. Έτσι με την προσευχή όλοι μας οι σκοποί είναι θεάρεστοι. Όλες μας οι ενέργειες στρέφονται από επιτυχία, γιατί έχουμε συμπαραστάτη μας τον Θεό. Είναι λοιπόν η προσευχή κάτι αναγκαίο και πρωταρχικό στη ζωή μας.
Όμως ο σατανάς μας παραμονεύει πάντοτε, για να βρει μια στιγμή , που δεν κρατάμε το όπλο της προσευχής, ώστε να μας παρασύρει στο δρόμο του, που πάντα είναι εύκολος και κατηφορικός. Να, γιατί επιβάλλεται η προσευχή μας και να είναι πάντοτε συνεχής και αδιάλειπτη. Η εκτέλεση των άλλων χριστιανικών καθηκόντων μας γίνεται κατά διαστήματα, το καθήκον όμως της προσευχής επιβάλλεται να γίνεται αδιάκοπα και συνεχώς.
Πρέπει να ξέρεις, αδερφέ μου, ότι και η απλή επίκληση του Ονόματος του Κυρίου είναι προσευχή!... Και δε χωράει αμφιβολία, ότι αυτό μπορεί και πρέπει να γίνεται συνεχώς, σε κάθε αναπνοή μας…μ’ αυτόν τον τρόπο η σκέψη μας και η μνήμη μας κατευθύνεται συνεχώς στον Θεό. Η πορεία αυτή της σκέψης μας στη θεϊκή παρουσία σημαίνει δόσιμο ολοκληρωτικό του είναι μας στον Κύριο Ιησούν. Σημαίνει δόσιμο ψυχής μας σ’ Αυτόν. Να, γιατί οι Άγιοι Πατέρες μας συμβουλεύουν να επικαλούμεθα το Όνομα του Κυρίου Ιησού σε κάθε αναπνοή μας.
Οι δυνάμεις του κακού, που είναι αντίθετες στην προσευχή της καρδιάς μας, μας επιτίθενται από δύο μέρη: Από τ’ αριστερά και από τα δεξιά. Δηλαδή: Όταν δεν μπορούν να μας εμποδίσουν τη προσευχή με τις μάταιες και αμαρτωλές σκέψεις, φέρνουν στο μυαλό μας λογής-λογής υλιστικές σκέψεις, για να ματαιώσουν την προσευχή μας, που δεν ανέχεται να υποφέρει ο μισόκαλος σατανάς… και κάνει το παν, για να μας ξεγελάσει να εγκαταλείψουμε τη συνομιλία με τον Θεό, αρχίζοντας κοσμικές συνομιλίες μ’ ανθρώπους.
Κλείνε λοιπόν , αδελφέ μου, σαν άλλος Οδυσσέας τ’ αυτιά της ψυχής σου προς τις σειρήνες του κόσμου του αιώνα αυτού, που, κατά το ταξίδι της ζωής σου, ακούς από δεξιά ή αριστερά σου να σου τραγουδούν μαγικά τραγούδια για υλιστικές και μοντέρνες ιδέες.
Μελέτημα 9ον
Για να είναι αληθινή η προσευχή , πρέπει να γίνεται με αποκλειστικό σκοπό να μας συνδέσει με τον Θεό∙ γι’ αυτό η καλύτερη , η αληθινή προσευχή είναι εκείνη , που γίνεται στα κρυφά. Για τη μυστική προσευχή ο Ευαγγελιστής Ματθαίος γράφει: «Συ , όταν προσεύχεσαι , έμπα στο ταμείο σου και αφού κλείσεις καλά την πόρτα σου , προσευχήσου στον Πατέρα σου εκεί στα κρυφά». Ταμείο εδώ εννοεί την καρδιά μας και τον ψυχικό μας κόσμο γενικά. Εκεί όπου φυλάγουμε τους μύχιους λογισμούς μας, τα συναισθήματα μας και τις επιθυμίες μας. εκεί μας συμβουλεύει να μπαίνουμε κάθε φορά που θέλουμε να προσευχηθούμε. Και όταν μας λέει να κλείνουμε την πόρτα, εννοεί την πόρτα κυρίως των σωματικών περισπασμών και φροντίδων. Μόνο με το κλείσιμο αυτής της πόρτας εξασφαλιζόμαστε από κάθε πειρασμό και ο νους μας προσηλώνεται στον Θεό.
Ο δε ιερός Θεοτόκης γράφει: « Όταν προσεύχεσαι , βάλε όλη σου την προσοχή και επιμέλεια να ακούνε τα’ αυτιά σου όσα λέει το στόμα σου, και να αισθάνεται κη καρδιά σου όσα λαλεί η γλώσσα σου…. Τότε αληθινά μπήκες μέσα στο ταμείο σου και έκλεισες την πόρτα σου. τότε αληθινά η προσευχή σου ανεβαίνει σαν θυμίαμα ενώπιον του Κυρίου αι κατεβάζει από τον Ουρανό τη συγχώρεση των αμαρτιών σου και τα μεγάλα χαρίσματα του φιλάνθρωπου Θεού.
Αφετηρία και παντοτινή ενέργεια για την εξασφάλιση της σωτηρίας μας είναι η προσευχή, που κατ’ αυτόν τον τρόπο γίνεται το πρώτο καθήκον κάθε χριστιανού , που θέλει να φέρει άξια το όνομα του Κυρίου μας. για τους λόγους αυτούς το άγιο Ευαγγέλιο παραγγέλλει την αδιάλειπτη προσευχή.
Όλες οι πράξεις ευσεβείας έχουν η κάθε μια τον καιρό τους. Η προσευχή δεν περιορίζεται χρονικά, είναι δικά της όλα τα χρόνια της ζωής μας. Χωρίς την προσευχή καμμία αγαθή πράξη δεν γίνεται καλά. Όποιος αποφασίσει να επικαλείται το όνομα του Κυρίου Ιησού συνεχώς , είναι φυσικό στην αρχή να συναντάει δυσκολίες. Όσο όμως περισσότερο επιμένει, τόσο γρηγορότερα συνηθίζει και εξοικειώνεται με την προσευχή . και η γλώσσα του και τα χείλη του αποκτούν τέτοια ικανότητα, ώστε χωρίς καμμία προσπάθεια ύστερα από λίγο καιρό ,αυτός που προσεύχεται αντιλαμβάνεται ότι η προσευχή του έγινε ένα συνεχές και ουσιώδες απόκτημα. Κι’ αν καμμία φορά του συμβεί για ένα οποιοδήποτε λόγο να την σταματήσει, αισθάνεται έντονα σαν κάτι να του λείπει!....Κατ’ αυτόν τον τρόπο η προσευχή του γίνεται συνήθεια και το μυαλό του αρχίζει να συνηθίζει και να παρακολουθεί την ενέργεια των χειλέων . Έτσι έχει για γενικό αποτέλεσμα τη δημιουργία μιας πηγής ευφροσύνης για την καρδιά, απ’ όπου εκπέμπεται η αληθινή προσευχή!...
Μελέτημα 10ον
Τούτη η γενική διαπίστωση , αδελφέ μου, πρέπει να σε σπρώξει και σένα να γίνεις λειτουργός της αδιάλειπτης προσευχής, που θα χαρίσει φωτισμό στο μυαλό σου και θα διώξει μακριά από σένα όλες τις κακές σκέψεις. Εάν επιθυμείς πραγματικά ν’ αποδιώξεις κάθε αντιχριστιανική σκέψη και να εξαγνίσεις το νού σου , αυτό θα το καταφέρεις με την προσευχή. Τίποτε δεν μπορεί να ρυθμίσει τις σκέψεις μας όσο η Προσευχή!... Ο Αγιος. Ιωάννης της Kλίμακος λέει τα εξής: «Νίκησε τους εχθρούς στο μυαλό σου με το όνομα του Ιησού. Δεν θα εύρεις άλλο όπλο δυνατότερο απ’ αυτό! ομοίως και τα πάθη σου θα κατασιγάσεις μέσα σου και θα τα εξαλείψεις με την προσευχή»!...
«Μείζων ο εν ημίων ή ο εν τω κόσμω», λέει η Αγ. Γραφή. Μη φοβάσαι ούτε ατυχήματα ούτε καταστάσεις. Η προσευχή θα σε προστατεύσει και θ’ απομακρύνει κάθε κακό από σένα. Θυμήσου τον Ραπ. Πέτρο , όταν έδειξε ολιγοπιστία και άρχιζε να βυθίζεται στη θάλασσα της Τιβεριάδος. Και πρόσεξε , αν είσαι οκνηρός κι απρόσεκτος στην προσευχή , δεν θα σημειώσεις πρόοδο ούτε στην επιδίωξη αφοσιώσεώς σου στον Κύριο ούτε στην απόκτηση της ειρήνης και της σωτηρίας.
Όσο για την αδιάλειπτη προσευχή, πρέπει να ξέρεις πως στην ουσία της είναι η συνεχής επίκληση του Ονόματος του Κυρίου Ιησού και θεού μας. Αν επικαλούμαστε το όνομα του Κυρίου Ιησού, προφέροντας το ψυθιριστά ή νοερά, κι’ όταν στεκόμαστε, κι’ όταν καθόμαστε, κι’ όταν συνομιλούμε κι’ όταν περπατούμε, κι’ όταν τρώγουμε, κι’ όταν κάνουμε ο,τιδήποτε άλλο παντού και πάντοτε, κάνουμε αδιάλειπτη προσευχή! Η συχνότητα στην προσευχή δημιουργεί μια συνήθεια για προσευχή , που δεν αργεί να γίνει δεύτερη φύση και φέρνει συχνά το νου και την καρδιά σε ανώτερη ψυχική κατάσταση! Η συχνή εξάσκηση στην προσευχή απομακρύνει την ψυχή από τα διάφορα αμαρτήματα επιστρατεύοντας την και εξασκώντας της να κάνει αυτό που είναι ουσιώδες, για να πετύχει την ένωση της με τον Θεό.
Η συχνότητα στην προσευχή είναι ο μοναδικός τρόπος για να φθάσει κανείς στο ύψος της αληθινής και καθαράς προσευχής. Αποτελεί το καλύτερο μέσο αποτελεσματικής προπαρασκευής για προσευχή και τον ασφαλέστερο δρόμο, για να φτάσει ο άνθρωπος στο τέρμα, την σωτηρία της ψυχής του! Δεν μπορεί να θεωρείται Χριστιανός εκείνος που αγνοεί τα παρακάτω:
α) Ότι πρέπει να προσεύχεται συχνά με επιμέλεια και ότι ο Θεός επιθυμεί αυτήν την προσευχή του,
β) Ότι πολλέ φορές τιμωρούμεθα από την αμέλεια μας για προσευχή , και
γ) ότι όλοι οι Άγιοι προσεύχονται θερμά και συνεχώς.
Ο Νικήτας Στηθάτος στη Φιλοκαλία λέει για την προσευχή: «Αυτός που κατόρθωσε να πετύχει την πραγματική και πλημμυρίστηκε το είναι του από την αγάπη του Χριστού, δεν γίνεται αιχμάλωτος των αισθήσεων του και δεν δίνει την προτίμησή του σε τίποτε. Δεν υπερτιμάει τον δίκαιο και δεν κατακρίνει κανένα και ομοιάζει με τον Θεό, «που ανατέλλει τον ήλιο επί πονηρούς και αγαθούς και βρέχει επί δικαίους και αδίκους».
Μελέτημα 11ον
Την νοερά προσευχή ο καθένας μας μπορεί να την αποκτήσει και να την κάνει μέσο επικοινωνίας του με τον Κύριο. Δεν στοιχίζει τίποτε, εκτός από την προσπάθεια της σιωπής και την φροντίδα για την όσο το δυνατόν συχνότερη επίκληση του γλυκύτατου ονόματος του Κυρίου Ιησού, που γεμίζει τον άνθρωπο με αγαλλίαση. Η ενδοσκόπηση του ψυχικού μας κόσμου μας δίνει την ευκαιρία να γνωρίσουμε τι μυστήριο είναι ο άνθρωπος. Να νιώσουμε την ευφροσύνη της αυτογνωσίας και να χύνουμε πικρά δάκρυα μετανοίας για τις πτώσεις μας και την αδυναμία της θελήσεώς μας. Με το νού μέσα στην καρδιά μας μπορούμε να κάνουμε σιωπηλοί κρίσεις και να διαβάζουμε μυστικά ολόκληρα βιβλία. Έτσι , ας μην αφήνουμε το νού μας να λέει τίποτε άλλο, παρά την σύντομη και μονολόγιστη καλούμενη προσευχή «Κύριε Ιησού Χριστέ Υιέ του Θεού, ελεήσόν με».
Αλλά δεν αρκεί μόνον αυτό. Χρειάζεται ακόμη να κινήσεις και τη θέλησή σου , δηλαδή να λες την ευχήν αυτή μ’ όλη τη δύναμη της αγάπης σου προς τον Κύριον Ιησούν. Μόνον όταν απερίσπαστη από άλλες έννοιες και σκέψεις έλθει η ψυχή μας σ’ επαφή με τον Κύριο, τότε προσκολλάται με αγάπη στα νοήματα της ευχής…Όμως ο νούς μας από τα μικρά μας χρόνια έχει συνηθίσει να πετάει ,καθώς λέμε στα αισθητά πράγματα του έξω κόσμου και στις διάφορες υποθέσεις , που μας απασχολούν ως άτομα. Ανάγκη λοιπόν να καταβάλλουμε κάθε προσπάθεια , για να κατευθύνεται την ώρα της προσευχής όλη μας η σκέψη στην καρδιά. Για να το πετύχουμε αυτό γρηγορότερα οι Άγιοι Πατέρες μας συμβουλεύουν τα παρακάτω: Όταν λέμε τη νοερά προσευχή , να κρατάμε την αναπνοή μας κατά τρόπο ώστε να μην αναπνέουμε με φυσικό ρυθμό, αλλ’ ύστερα από κάθε απαγγελία της ευχής. Το κράτημα αυτό της αναπνοής γίνεται αιτία να στενοχωρείται η καρδιά μας μ’ αποτέλεσμα να πονεί. Συνέπεια του πόνου είναι να επιστρέψει ο νους στην καρδιά και στη συνέχεια η ανάμνηση του Θεού μας φέρνει μια γλυκεία ευχαρίστηση. «Εμνήσθην του Θεού και ηυφράνθην», δηλαδή : «Θυμήθηκα τον Θεόν και ευχαριστήθηκα». Είναι διαπιστωμένο πια ότι εκείνοι που μνημονεύουν το όνομα του Κυρίου νιώθουν ηδονή και ευχαρίστηση.
Έπειτα με το λίγο και μικρό αυτό κράτημα της αναπνοής λεπτύνεται η σκληρότητα της καρδιάς και γίνεται πιο ταπεινή και πιο κατάλληλη για κατάνυξη και πιο εύκολη στα δάκρυα. Μ’ άλλα λόγια ο ψυχικός μας κόσμος γίνεται πιο κατάλληλος για να λάμψει μέσα μας το Θείο φώς!... Λέει ο Αγ. Μάρκος «Η ανάμνηση του Θεού για την καρδιά είναι πόνος που προκαλείται για την ευσέβεια. Όποιος ξεχνάει το Θεό γίνεται δούλος των παθών και ανάλγητος στον πόνο». Αλλού πάλι ο ίδιος λέει: «Ο νούς όταν προσεύχεται απερίσπαστος , στενοχωρεί την καρδιά, και τις συντριμμένες και ταπεινωμένες καρδιές ο Θεός ποτέ δεν τις εξουθενώνει».
Μελέτημα 12ον
Από τα παραπάνω βγαίνει το συμπέρασμα ότι πιο πολύ οι αρχάριοι έχουν ανάγκη από το κράτημα της αναπνοής, όταν προσεύχονται. Όσο για τους προοδευμένους στην εργασία της νοεράς προσευχή, και χωρίς το κράτημα αυτό μπορούν ν’ αυτοσυγκεντρώνονται και να προσεύχονται. Όμως κι’ αυτοί , σε στιγμές πολέμου λογισμών και παθών , με τη σύμμετρη αναπνοή , που επιβάλλει το κράτημα της, θα τα καταφέρουν καλύτερα.
Σε παρακαλώ λοιπόν θερμά , αδελφέ μου , μαζί με την άλλη ακολουθία και προσευχή , που κάθε μέρα διαβάζεις, να καταγίνεσαι και με την καρδιακή και νοερά αυτή προσευχή, έχοντας την για αδιάλειπτο και παντοτινό σου έργο. Όταν καλείς μέσα από την καρδιά σου με τον ενδιάθετο λόγο το γλυκύ, κοσμοπόθητο και παντοπόθητο όνομά του Ιησού, όταν ποθείς και αγαπάς μ’ όλη σου τη θέληση τον Ιησού , όταν επιστρέφεις όλες σου τις ψυχικές δυνάμεις στον Ιησού και όταν με συντριβή και ταπείνωση ζητείς το έλεος από τον Ιησού , σε πληροφορώ ότι θα απολαύσεις μεγάλη ωφέλεια και θα θερίσεις πλούσιους καρπούς.
Και αν δεν μπορείς πάντοτε να καταγίνεσαι μ’ αυτό ,γιατί θα σ’ εμποδίζουν οι φροντίδες κι οι ταραχές του κόσμου, έχε τουλάχιστον καθορισμένες μια – δυο ώρες τη μέρα- πιο πολύ τα βράδια- κατά τις οποίες να αποσύρεσαι σε τόπο ήσυχο και σκοτεινό και να καταγίνεσαι εκεί απερίσπαστος με την ιερή και πνευματική εργασία. Σίγουρα τότε θα έχεις και συ τα αποτελέσματα της προσευχής που φανερώνονται πλούσια στο πνεύμα μας, στα συναισθήματα μας αλλά και στις αποκαλύψεις μας.
Μελέτημα 13ον
Οι καρποί της νοεράς προσευχής είναι οι εξής:
«Πρώτος καρπός: Εκείνος που κλείνεται μέσα στην καρδιά του , αποξενώνεται απ’ όλα τα ωραία της ζωής και , καθώς ζεί μέσα στο πνεύμα , δεν καταχτιέται από τις επιθυμίες της σάρκας. Ακόμη , όταν ο νούς ενός ανθρώπου συνηθίσει να μένει μέσα στην καρδιά, αυτός ο άνθρωπος όχι μόνον αγαπάει να κλείνει την πόρτα του στόματός του και να σιωπά, αλλά με την προσευχή του κλείνει και την εσωτερική πόρτα των λογισμών και δεν αφήνει τα πονηρά πνεύματα να λαλούν με αυτούς όσα κακά και πονηρά θέλουν. Διότι με τους πονηρούς λογισμούς γίνεται ακάθαρτος ο άνθρωπος ενώπιον του Θεού του ανακρίνοντος καρδίας και νεφρούς. Γι’ αυτό και ο Αγ. Ιωάννης της Κίμακος λέει : «Κλείνε καλά την πόρτα της γλώσσας για τα λόγια , και την εσωτερική σου πόρτα για τους λογισμούς».
Δεύτερος καρπός είναι , κατά τον Θεσσαλονίκης Γρηγόριον , η με τη νοερά προσευχή απόκτηση ταπεινώσεως, πένθους και δακρύων. Ερωτά ο άγιος «Πώς να μη ταπεινωθεί ο δυστυχής , όταν βλέπει όλον τον κόσμο της καρδιάς του σκοτεινό και ζοφώδη από το πυκνό σκότος , το οποίο προξενήθηκε σ’ αυτόν από τις τόσες αμαρτίες που έκαμε στην ζωή με λόγια, μ’ έργα και με λογισμούς;». γράφει και ο Όσιος Μάρκος: «Εκείνος που είναι αιχμάλωτος των λογισμών του ,πως είναι δυνατό να δει την αμαρτία που έχει μέσα του, αφού σκεπάζεται από τους λογισμούς; Πως είναι δυνατό να τη διακρίνει αφού σκεπάζεται από το σκοτάδι και την ομίχλη της ψυχής, που προέρχεται από κακές πράξεις;»
Πώς να μη πενθήσει και να μη λυπηθεί ο ταλαίπωρος, όταν βλέπει το λογιστικό του μέρος γεμάτο από τόσους υπερήφανους λογισμούς; Από τόσους άλογους και τόσους βλάσφημους αι δαιμονιώδεις λογισμούς; Πώς να μη κλάψει ο ελεεινός όταν βλέπει το επιθυμητικό αιχμάλωτο από τόσους αισχρούς λογισμούς και τόσες άτοπες επιθυμίες, και το θυμικό του σε τόσες άτακτες ορμές μίσους και φθόνου κατά του πλησίον του; Πώς να μη φωνάζει προς τον Κύριο Ιησούν να τον ελεήσει και τον ιατρεύσει; Πώς να μη φωνάξει προς τον Κύριο Ιησούν , όταν βλέπει όλον τον εσωτερικόν άνθρωπο όχι ναόν του Θεού και της Χάριτος, αλλά σπήλαιον των ληστών και εργαστήριον της αμαρτίας και των δαιμόνων; Όθεν με την ταπείνωση τούτη και το πένθος και τα δάκρυα ίλεως γίνεται ο Θεός εις αυτόν και τον ανακουφίζει από τα πάθη και τον ελευθερώνει από τις προσβολές των λογισμών και των δαιμόνων.
Μελέτημα 14ον
Τρίτος καρπός της νοεράς προσευχής είναι η επιστροφή του νου στην καρδιά και η διαμονή σ’ αυτήν , όποτε βλέπει ο νους τις κακές κλίσεις της καρδιάς, τις πονηρές κινήσεις των λογισμών του τις επιβουλές και τις κλοπές κι ενέδρες των ακαθάρτων πνευμάτων.Έτσι βλέπει καθαρά ,σαν σε καθρέπτη , όλα του τα σφάλματα μέχρι τα παραμικρά κι έτσι επικαλείται ον Κύριον Ιησούν σε βοήθεια και ζητεί συγχώρεση , μετάνοια , λυπείται , προσθέτει πένθος , ταπείνωση στην ταπείνωση και κάνει όσα μπορεί, για να διορθώθει και να μην αμαρτάνει πλέον. Για τούτο και περί της νοεράς προσευχής είπε ο Αγ. Ιωάννης της Κλιμακος: «Την κατάσταση που επικρατεί μέσα σου η προσευχή σου θα την φανερώσει. Καθρέπτην αυτήν έχουν δώσει για τους μοναχούς, οι Θεολόγοι
Τέταρτος καρπός της νοεράς προσευχής είναι η καθαρότητα της ανθρωπίνης φύσεως και η μετά την κάθαρση διδομένη υπερφυσική ενέργεια του Αγ. Πνεύματος. Οι Άγιοι Πατέρες μετά τις νηστείες, αγρυπνίες, γονυκλισίες και λοιπές κακοπάθειες του σώματος, για να καθαρίσουν την ανθρώπινη φύση από τα πάθη, επενόησαν και τη μέθοδο της επιστροφής του νου στην καρδιά. Έτσι αφ’ ενός καθαρίζοντας ευκολότερα ο νοός και η καρδιά που είναι τα πλέον ευκολότρεπτα στο κακό και αφ’ ετέρου κάνουν κατάλληλη την ανθρώπινη φύση να δεχθεί την υπερφυσική Χάρη κι ενέργεια του Θεού εξ όλης της ψυχής του , εξ όλης της καρδιάς του ,ε ξ όλης της ισχύος του και εξ όλης της διανοίας του, κατά την πρώτη εντολήν…
Αγιορείτου Μοναχού
«Αδιαλείπτως προσεύχεσθε»
«Ορθόδοξος Κυψέλη»
Μελέτημα 15ον
Πέμπτος καρπός της νοεράς προσευχής είναι ότι , εάν ο νούς συνηθίσει να μπαίνει στην καρδιά και να συνομιλεί με τον ενδιάθετο λόγο και να βρίσκει το θέλημα του, δεν μένει χωρίς χαρά κι ευφροσύνη. Συμβαίνει δηλαδή κάτι παρόμοιο με κάποιον ξενιτεμένο , που , όταν γυρίσει στο σπίτι του, χαίρεται και ευφραίνεται , που αξιώθηκε να δει τη γυναίκα και τα παιδιά του ύστερα από τόσα χρόνια ξενιτιάς. Έτσι συμβαίνει και στο νουν, όταν εισέλθει στην καρδιά του, καθώς λέει και ο Θείος Νικηφόρος ο μονάζων: «Όπως ο άνδρας που έλειπε καιρό από το σπίτι του, όταν επιστρέψει , γίνεται έξαλλος από τη χαρά του, έτσι και ο νους , όταν ενωθεί με την ψυχή , γεμίζει από ανείπωτη χαρά κι ευφροσύνη».
Αφήνω κατά μέρος όλα τα άλλα αγαθά κι υπερφυσικά χαρίσματα, τα οποία αξιώνεται ο πιστός από τη νοερά τούτη επιστροφή του νου και την καρδιακή προσευχή. Μπορείς, αδελφέ μου, να φυλάξεις το νου και την καρδιά σου αν όχι τελείως καθαρή και απαθή- γιατί τούτο είναι δύσκολο να το πετύχεις μέσα στον κόσμο- , τουλάχιστον ολιγοπαθή και όσο σού είναι δυνατόν καθαρά. Η Αγ. Γραφή λέει: «Φύλαγε τον εαυτό σου και μην αφήνεις κανένα κρυφό λογισμό να γίνει ανόμημα στην καρδιά σου». και ο Σολομών παραγγέλει: «Πρόσεχε όλες τις πόρτες της καρδιάς σου ,γιατί όλες είναι έξοδοι προς την ζωήν».
Ο Αγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης , εκφράζεται ως εξής για τη συνεχή επίκληση του ονόματος του Ιησού :
« Ο Ιησούς ας είναι το γλυκύ μελέτημα της καρδιάς σου.
Ο Ιησούς ας είναι το εντρύφημα της γλώσσας σου.
Ο Ιησούς ας είναι το συνεχές αδολέσχημα και η ιδέα του νου σου.
Ο Ιησούς ας είναι η αναπνοή σου και ποτέ να μη χορταίνεις επικαλούμενος τον Ιησούν.
Από αυτή τη συνεχή και γλυκύτατη μνήμη του Ιησού θέλουν εμφυτευθεί και γίνουν μεγάλα δένδρα οι τρεις εκείνες μεγάλες και θεολογικές αρετές, η πίστις, η επλίς και η αγάπη».
Λοιπόν και συ, αδελφέ μου, λέγε το όνομα του Ιησού με αγάπη και δάκρυα, διότι κατά τον Αγ. Ισαάκ «Η θύμηση των αγαπημένων προκαλεί δάκρυα». Όταν έτσι κάνεις, ύστερα από λίγο χρόνο θα έχεις τη συναίσθηση ότι η προσευχή του Χριστού πέρασε από τα χείλη στην καρδιά σου και στον κάθε χτύπο της επαναλαμβάνονται οι λέξεις της. Τα μάτια σου τότε θα σου φαίνεται ότι βλέπουν με την καρδιά σου και μέσα της θα νιώθεις κάτι σαν ελαφρό πόνο, ενώ στη σκέψη σου θα βασιλεύει μεγάλη αγάπη για τον Κύριο Ιησούν. Όποιος ασχολείται με την αδιάκοπη εσωτερική προσευχή όχι μόνο σωφρονεί, αλλά και βλέπει καλά και θεολογεί. «Ζείτε αγνή πνευματική ζωή και τότε δεν θα υποκύπτετε στις επιθυμίες της σάρκας», λέει ο Θείος Παύλος. Η προσευχή είναι ένα λειτούργημα που βοηθάει τον άνθρωπο να επικοινωνεί με το Δημιουργό του. Όλοι οι άγιοι Πατέρες στην κατά κόσμο ζωή την προσευχή είχαν απασχόληση τους και κυριαρχικό βίωμα τους.
Μελέτημα 16ον
Ο Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης γράφει: οι τρόποι με τους οποίους πρέπει να προσεύχεσαι είναι δύο, εσωτερικός κι εξωτερικός. Ο εσωτερικός είναι το να βιάζεσαι να συμμαζώνεις το νού σου στα λόγια της προσευχής και άλλο κανένα πράγμα να μην τον αφήνεις να συλλογίζεται σοζαζόμενος ότι παρίσταται ενώπιον του Θεού. Και για να συμμαζώνεται ο νούς οσυ ευκολότερα βάστα και λίγο την αναπνοή σου. Την δε καρδιά σου κάνε την να νοστιμεύεται στα λεγόμενα , καθώς νοστιμεύεται και στα καλά φαγητά. Να έχεις ταπείνωση , συντριβή και κατάνυξη, και άλλοτε μεν να προσεύχεσαι με το νού και ην καρδιά , που είναι καλύτερο , άλλοτε δε και με το στόμα.
Ο δε εξωτερικός τρόπος ,κατά τον αυτόν Αγ. Νικόδημον , είναι το να προσεύχεσαι πότε σκύβοντας κάτω την κεφαλή σου, σαν τον τελώνη, πότε στεκόμενος, πότε γονατιστός και πότε σηκώνοντας τα χέρια σου. Όλοι αυτό οι τρόποι είναι μαρτυρημένοι από τις Θεός Γραφές.
Ο καιρός της προσευχής είναι το να προσεύχεσαι στους διορισμένους από την Εκκλησία επτά καιρούς(= εσπερινός , απόδειπνον, μεσονυκτικόν, όρθρον και ώρες) κατά το ψαλμικό «Επτά φορές τη μέρα Σε ύμνησα». Ιδιαίτερα να βιάζεις τον εαυτό σου στο να προσεύχεσαι παντοτινά και αδιάλειπτα, καθώς παραγγέλει ο Απ.Παύλος «Αδιαλείπτως προσεύχεσθαι». Να προσεύχεσαι λοιπόν και όταν κάνεις την τέχνη ή άλλη σου υπηρεσία και να τις αρταίνεις μ ε την προσευχή ωσάν με αλάτι, κατά τον Μέγαν Βασίλειον.
Ο τόπος της προσευχή κατά πρώτον λόγον είναι ο ναός. Κατά δεύτερον λόγον να είναι ο πλέον ήσυχος τόπος του σπιτιού σου· διότι βλέπουμε και τον Απ. Πέτρον που «ανέβη πάνω στο δώμα του σπιτιού να προσευχηθεί».
Λοιπόν με τέτοιο τρόπο προσευχόμενος ομολόγησε ότι όλη σου η ελπίδα και δύναμη είναι ακουμβισμένο πάνω στη δύναμη του λυτρωτού σου και όσο Εκείνος σε κρατάει να μη πέσεις, τόσο θέλεις μείνει όρθιος και από τους πειρασμούς ανίκητος. Και συνεχίζει ο Αγ. Νικόδημος: «Κάμε απόφαση , ότι από τώρα και εμπρός ν’ αφιερώνεσαι κάθε μέρα στον Δεσπότη Χριστό και να μ η αποκάμεις ζητώντας Του έλεος και όλα τα προς σωτηρίαν αιτήματα». Και αν περάσει μήνας κι αν χρόνος κι αν τρία ή τέσσερα και περισσότερα έτη, ώσπου να εισακουσθείς, μη παραιτείσαι , αλλά με πίστη ζήτα πάντοτε υπηρετώντας το αγαθόν». Επειδή βλέπουμε τον δίκαιον εκείνον Ισαάκ, που παρακαλούσε τον Θεό είκοσι ολόκληρα χρόνια, για να του δώσει παιδί και ύστερα τον εισήκουσε. Και πολλοί από τους Αγίους εφώναζαν στο Θεό κάθε μέρα «έλεος, έλεος ,έλεος», άλλος επί πενήντα και άλλος εξήντα χρόνια και ύστερα έπαιρναν το ζητούμενο ή στον καιρόν της ζωής ή στον καιρό του θανάτου!...
Κατά τον Μέγα Βασίλειο κάνει τούτο ο Θεός και δεν μας δίνει εύκολα το ζητούμεμνο και γι’ άλλες αιτίες, που Αυτός ξέρει, κυρίως όμως, για να μας κάνει να στεκόμαστε πάντοτε κοντά Του και για να φυλάξουμε αυτό, που πήραμε με τόσες δυσκολίες.
Παρακάλεσε τον Κύριον, αδελφέ μου, να σου δώσει αυτό το πνεύμα και χάρισμα της προσευχή, με το οποίον ωσάν με ένα χρυσό κλειδί να μπορείς ν’ ανοίγεις σε κάθε καιρό , κατά τις ανάγκες σου, τους θησαυρούς της χάριτος και βοήθείας Του.
Τετάρτη 16 Σεπτεμβρίου 2009
Αγίου Νικοδήμου Αγειορείτου: Περί των ειδών της μαγείας
Ότι πάμπολλα είναι τα είδη των μαγικών
Καθώς ο διάβολος υπήρχε πριν από την πτώση του νους ενοειδής και αμέριστος για την προς υπέρ νουν ένα ομοίωση, το οποίο (υπέρ νουν ένα) είναι ο Θεός, και ύστερα χωρίσθηκε από το υπέρ νουν ένα και αφού έπεσε σε πολλά έγινε νους ποικίλος και πολυμέριστος, με τον ίδιο τρόπο και τα είδη της κακίας που εφεύρε και επινόησε είναι πολυποίκιλα και σχεδόν αναρίθμητα∙ έτσι ακολούθως και τα είδη των μαγικών που και επινόησε και τα έσπειρε στους ταλαίπωρους ανθρώπους είναι διάφορα και πάμπολλα. Γι’ αυτό για να γίνει και ο παρών λόγος σαφής και ευκολοκατάληπτος σε αυτούς που τον διαβάζουν, καλό είναι να πούμε από πριν όσα είδη μαγείας μπορούμε και πως ονομάζονται αυτοί που τα μεταχειρίζονται και μετά να πούμε για την γιατρειά αυτών και για τη διόρθωσή τους.
Τι είναι μαγεία
Πρώτο , λοιπόν , είδος μαγείας είναι η κυρίως και καθαυτό λεγόμενη μαγεία, η οποία φαίνεται ότι είναι σαν μια τέχνη και επιστήμη, με την οποία καλούνται οι δαίμονες και ερωτώνται και αποκρίνονται φανερώνοντας ή θησαυρούς κρυμμένους ή διάλυση ενυπνίων ή δηλώνοντας άλλα απόκρυφα∙ αυτοί που μεταχειρίζονται αυτή την τέχνη ονομάζονται μάγοι, οι οποίοι διαιρούν τους δαίμονες σε τρείς τάξεις , σε ανώτερους, αυτούς στον αέρα, σε μέσους στη γη και σε κατώτερους, αυτούς τους κάτω από τη γη και λένε, ότι αυτοί του αέρα είναι αγαθοποιοί , αυτοί στη γη είναι καλοί και κακοί, και αυτοί που βρίσκονται κάτω από τη γη είναι όλως διόλου κακοί και μ’ όλο που όλοι οι δαίμονες είναι αληθινά κάκιστοι και κακοποιοί και ποτέ δεν είναι αγαθοποιοί. Τέτοιοι ήταν οι Αιγύπτιοι ο Ιαννής δηλ. Ιαμβρής, για τους οποίους γράφει ο Παύλος στην προς Τιμόθ. β΄ επιστολή, κεφ. γ΄στιχ. 8, και οι Χαλδαίοι, καθώς είναι γραμμένο στο β΄ κεφάλαιο του Δανιήλ, οι οποίοι λεγόντουσαν και σοφότεροι των άλλων σοφών. Αυτοί ήταν οι μάγοι όπου ήλθαν και προσκύνησαν τον Χριστό, για τους οποίους μιλάει ο μέγας Βασίλειος, ότι καταγίνονταν με την αστρολογία και στις κινήσεις και τις αιτίες και τα πάθη της φύσεως. «Έθνος Περσικόν οι μάγοι, μαντείας και επαοιδίαις και φυσικαίς τισίν αντιπαθείαις προσέχοντες και περί την τήρησιν των μεταρσίων εσχολακότες» (Λόγ. εις την Χριστού Γέννησιν). Έτσι συνάγεται ότι οι μάγοι ονομάζονται κοινώς όλοι οι μάντεις και επαοιδοί και γύφτες και οι τα περίεργα μεταχειριζόμενοι.
Τι είναι η μαντεία.
Δεύτερο είδος των μαγικών είναι η μαντεία, την οποία εκείνοι που μεταχειρίζονται ονομάζονται μάντεις. Αυτοί είναι εκείνοι που αφιερώνουν τον εαυτό τους στους δαίμονες και δια μέσου της παλάμης του χεριού τους ή της λεκάνης ή των θυσιών ή απατηλών εμπλάστρων ή άλλων τέτοιων σημειων , νομίζονται ό τι προλέγουν εκείνα που πρόκεται να γίνουν , σύμφωνα με τον Ματθαίο Βλάσταη (στοιχ. μ΄)
Τι είναι η γοητεία.
Τρίτον είδος είναι η γοητεία και αυτοί που την ενεργούν λέγονται γόητες, οι οποίοι παίρνουν το όνομα τους από τους γόους και θρήνους που κάνουν επάνω στα μνήματα, επικαλοόυμενοι δαίμονες για να κάνουν κάποιον παράλυτων και κλινήρη σε όλη του τη ζωή ή τυφλό ή κουφό ή ασθενή. Γι’ αυτούς νομίζουν κάποιοι ότι βγάζουν και τους νεκρούς από τον άδη, καθώς η εγγαστρίμθος τον προφήτην Σαμουήλ (Α΄βασιλ. κη΄ 3). Με τους γόητες αυτούς συναριθμούνται και εκείνοι που βλέπουν στους τάφους κάποιες φαντασίες και ανοίγοντας τους καίνε τους λεγόμενους βρυκόλακες∙ μερικόι θέλουν τους γόητες να είναι ίδιοι με τους γητευτές, όπως ο Ματθαίος Βλασταρης(στοιχ. μ΄) , άλλοι όμως λένε ότι είναι άλλοι οι γητευτές.
Τι είναι η γητεία
Τέταρτο είδος είναι η γητεία, και οι εργαζόμενοι σε αυτήν λέγονται γητευτές, οι οποίοι μαζί με τις επικλήσεις των δαιμόνων , σμίγουν και τους ψαλμούς του Δαβίδ και τα ονόματα των αγίων και του Χριστού και της Θεοτόκου, καθώς τέτοιες είναι οι κακόγριες, οι Ατσιγκάνες και οι μεθύστριες γυναίκες
Τι είναι η επαοιδία
Πέμπτο είδος είναι η επαοιδία, και αυτοί την την ενεργούν ονομάζονται επαοιδοί, οι οποίοι τραβούν τους δαίμονες σε εκείνα που θέλουνε κάποιες επωδές και καλέσματα, εκείνους τους οποίους ονομάζει η Γραφή ότι αντιστάθηκαν στον Μωϋσή και έκαναν κατά φαντασία μερικά θαύματα, όπως φαίνεται στο ζ΄ και η΄ κεφάλαιον της Εξόδου και εκείνοι που δένουν τα θηρία, όπως λύκους αρκούδες και άλλα για να μη τους φάνε τα ζώα τους όταν βρίσκονται έξω την νύχτα και εκείνοι που πιάνουν τα φίδια και τα κάνουν να μη τους δαγκώνουν. Επαοιδοί ονομάζονται και εκείνοι που με διαβολική τέχνη και μαγεία δένουν τα ανδρόγυνα.
Τι είναι η φαρμακεία
Έκτο είδος είναι η φαρμακεία, και αυτοί που την μεταχειρίζονται ονομάζονται φαρμακοί, οι οποίοι με μαγική τέχνη κατασκευάζουν κάποια φαρμακερά πιοτά, ή για να θανατώσουν κάποιον, ή για να σκοτίσουν τον εγκέφαλο του , ή για να τον τραβήξουν στην σαρκική αγάπη τους, τα οποία μάλιστα μεταχειρίζονται οι γυναίκες προς τους άνδρες, για να τους τραβήξουν σε έρωτα.
Τι είναι η οιωνοσκοπία
Έβδομον είναι η οιωνοσκοπία, και αυτοί που την μεταχειρίζονται ονομάζονται οιωνιστές, οι οποίοι προλέγουν τι έχει να γίνει, ή από το πέταγμα των πουλιών ή από τις διάφορες φωνές τους και μάλιστα από τους κόρακες, από όπου λέγεται και οιωνοσκοπία. Με τους οιωνιστές συναριθμούνται και εκείνοι που πιστεύουν πως υπάρχουν συναπαντήματα και ερωτήσεις των ανθρώπων καλά ή κακά, και μάλιστα όταν πηγαίνουν να ψαρέψουν ή να κυνηγήσουν ή να κάνουν ταξίδι. Όμοια και εκείνοι που πιστεύουν όνειρα και τύχες και ροιζικά και στοιχεία και ποδαρικά και όνειρα και πως οι ημέρες και ώρες, άλλες είναι καλές και άλλες είναι κακές, και μάλιστα οι Τρίτες, στις οποίες ούτε οι ναύτες κινούν από το λιμάνι για να ταξιδέψουν , ούτε οι έμποροι αρχίζουν το εμπόριο τους, ούτε οι υπόλοιποι κάνουν αρχή για τις υποθέσεις τους που έχουν να κάνουν. Σε αυτό το είδος αναφέρονται και εκείνοι που παρατηρούν τις λεγόμενες δρύμες και εκείνοι που από περιέργεια διαβολική δεν δίνουν στους γείτονες τους φωτιά και φως. Εκείνοι που θυμιάζουν τα στοιχεία του σπιτιού τους και τις συκιές τους και χαιρετούν το φεγγάρι προσκυνώντας, όταν το δουν καινούργιο, και πιστεύουν πως υπάρχουν νεράιδες στην θάλασσα και στις βρύσες και καλικάντζαροι. Παρόμοια και εκείνοι που περιεργάζονται τις φυσικές κινήσεις των μελών του σώματός τους και όταν τους τρώει το χέρι και η μύτη, λένε ότι έχουν να πιάσουν χρήματα ή κάτι άλλο και να μυρίσουν ευώδη και μυριστικά, και όταν παίζει το μάτι τους, προμαντεύουν ότι έχουν να δουν κανένα φίλο ή κάτι άλλο. Και όταν τύχει να βοήσει το αυτί τους, λένε ότι έχουν να ακούσουν τίποτα λόγια και νέα και άλλα όμοια φλυαρήματα, για τα οποία λέει ο σοφός Ιωσήφ Βρυέννιος ( τομ . γ΄, σελ. 121). Με τους παραπάνω συναριθμούνται και εκείνοι οι λεγόμενοι Χριστιανοί , οι οποίοι όταν έχουν να θεμελιώσουν καινούργιο σπίτι ή να κατασκευάσουν καράβι, ή καΐκι ή βάρκα, σφάζουν στα θεμέλια του σπιτιού τους και στην καρίνα του καραβιού και του καϊκιού και της βάρκας, πρόβατο ή πετεινό ή άλλο ζώο ήμερο, με σκοπό να έχει το σπίτι και το καΐκι τους, στοιχειό καλό και ήμερο , προσφέροντας αυτά θυσία στον διάβολο.
Τι είναι η νεφοδιωκτική
Ένατο είδος μαγέιας είναι η νεφοδιωκτική, και αυτοί ονομάζονται νεφοδιώκτες, οι οποίοι παρατηρώντας τα σχήματα των νεφελών , και μάλιστα όταν ο ήλιος βασιλεύει, προλέγουν τα μέλλοντα, ώστε αν δουν τα σύννεφα σαν σχήμα ανθρώπου με όπλα, προλέγουν ότι έχει να γίνει πόλεμος και άλλα παρόμοιες φλυαρίες.
Τι είναι η μαθηματική και αστρολογία
Ένατο είδος μαγείας είναι η μαθηματική και αστρολογία, και αυτοί που την μεχειρίζονται ονομάζονται μαθηματικοί και αστρολόγοι, οι οποίοι είναι εκείνοι που λένε πως διοικούνται και κυβερνούνται τα προαιρετικά των ανθρώπων κινήματα , από την κίνηση του ουρανού και των αστέρων. Και στα άστρα αφιερώνουν ολοκληρωτικά τα πάθη και τις ορμές της ψυχής, και στο διαφορετικό σχηματισμό των αστέρων , εξαρτούν αυτά που τους συμβαίνουν στη ζωή των ανθρώπων, και εκείνα που με συνέργεια των δαιμόνων μαντεύονται με τα αστέρια και προσέχουν στα αστέρια σαν να είναι θεοί και, απλά να πούμε , μαθηματικοί ονομάζονται αυτοί που με περιέργεια και έξω του πρέποντος μεταχειρίζονται τα μαθηματικά. Με τους μαθηματικούς και αστρολόγους πρέπει να συναριθμούνται και εκείνοι που προμαντεύουνε τι μέλλει να γίνει, από τις βροντές και τις αστραπές και τους σεισμούς και τις αστραπές και από τις ημέρες του Αυγούστου , τις καλούμενες ημερομήνια.
Τι είναι τα φυλακτάρια
Δέκατο είδος μαγείας είναι τα φυλακτάρια, τα οποία όσοι μεταχειρίζονται ονομάζονται φυλακτήριοι. Είναι εκείνοι που κάνουν τα φυλακτά, τυλίγοντας τα με κλωστή μεταξωτή και γράφοντας σε αυτά ονόματα δαιμονικά. Φυλακτήριοι λέγονται ακόμη και εκείνοι που παίρνουν τα φυλακτήρια αυτά και τα κρεμούν στο λαιμό τους ή στο χέρι τους για να τα έχουν σε εμπόδιο κάθε κακού. Με αυτούς πρέπει να συναριθμούνται και εκείνοι που σέρνουν τις αρκούδες, οι οποίοι κρεμώντας από το κεφάλι και από όλο το σώμα τους βαμμένα σχοινιά, κουρεύουν από τις τρίχες των αρκούδων και τις δίνουν με τα βαμμένα στους ανθρώπους για να τα έχουν φυλακτά εμποδιστικά στις ασθένειες και στη βασκανία των ανθρώπων∙ με αυτούς συναριθμούνται και εκείνοι οι ιερείς που γράφουν φυλακτά για να περάσει η θέρμη ή άλλη ασθένεια∙ παρόμοια και εκείνοι πού φτύνουν στο κόρφο τους , τάχα για να εμποδίσουν με το φτύσιμο τη βασκανία.
Τι είναι κλήδονες
Ενδέκατο είδος είναι οι κλήδονες, οι οποίοι είναι μια παρατήρηση των μελλόντων με λόγια και κλήσεις από το κλώ, το καλώ, όπως λέει ο Θεοδώρητος(β΄τόμος της Οκτατεύχου), τα οποία έως σήμερα γίνονται με πολλούς τρόπους και μάλιστα στα νησιά κατά το γεννέσιο του Προδρόμου, με τα οποία προμαντεύουν την τύχη και την μοίρα και το ριζικό κάθε άνδρα ή γυναίκας. Με τους κλήδονες συναριθμούνται και οι πυρκαγιές που ανάβουν μερικοί μπροστά στα εγαστήρια τους και περνούν τόσο στις πρωτομηνιές όσο και στα γεννέσιο του Προδρόμου∙ ομοίως και οι εγγαστρίμυθοι , αυτοί που από την κοιλιά τους φωνάζουν και λένε μύθους και μαντείες, οι οποίες λέγονται εντερομαντείες. Το ίδιο και οι γνώστες, οι οποίοι από την ανατομή των σπλάγχνων των ζώων μαντεύουν από όπου ονομάστηκαν και ηπατοσκόποι∙ παρόμοια και οι κακόγριες εκείνες που μαντεύουν με κριθάρια ή με κουκιά ή χύνουν κάρβουνα ή χασμουριούνται ή φυσούν ή κρυφομιλούν ή άλλα όμοια κάνουν.
Τι είναι το 12ο είδος της μαγείας
Δωδέκατο είδος μαγείας είναι το να περνούν μερικοί τα ασθενή παιδία τους από κουλούρες τάχα για να γίνουν δυνατά∙ το να βάζουν οι βοσκοί μικρό κόκαλο στο πόδι των προβάτων και των τράγων για να αυξήσει το ποίμνιό τους∙ το να κάνουν μαγικά οι ψαράδες στη θάλασσα για να μαζεύονται τα ψάρια να τα πιάνουν∙ το να πηγαίνουν στους μάγους να ζητούν βοήθεια για να νικήσουν σε δίκη που έχουν με άλλον∙ το να ξεσηκώνονται μερικοί άνδρες και γυναίκες και μάλιστα οι κακόγριες και να πηγαίνουν από τόπο σε τόπο και εκεί ή να πνίγουν βρέφη ή άλλα κακά να κάνουν όπως έκανε ο Ηλιόδωρος ο μάγος και στην Πάτμο ο Κύνωψ και ο Σίμων. Το να παίρνουν μερικοί ιερείς κεριά πίσσινα και να πηγαίνουν μέσα στα βουνά και τα λαγκάδια και εκεί να τα ανάβουν και φορώντας ανάστροφα τα ιερά τους να διαβάζουν την Σολομωνική ή να πούμε καλύτερα την δαιμονική και έτσι να κάνουν να πεθαίνουν οι εχθροί τους ή να ψοφούν τα ζώα τους, καθώς ένα τέτοιο πράγμα γίνεται στην Κρήτη και την Κύπρο ( τον 18ον αιώνα)
Τι είδος μαγείας είναι τα βαστάγματα των εικόνων
Δέκατο τρίτο είδος μαντείας και μαγείας είναι το να βαστάζουν κάποιοι κοσμικοί Χριστιανοί , τις ιερές εικόνες του αγίου Γεωργίου, του Αρχαγγέλου Μιχαήλ και άλλων αγίων στους ώμους τους, και να τρέχουν σαν τρελλοί και δαιμονισμένοι εδώ και εκεί μέσα στα βουνά και τα λαγκάδια και να χτυπούνε πότε σε ένα μέρος και πότε σε άλλο με τις άγιες εικόνες, λουσμένοι στον ιδρώτα τάχα από το βάρος των αγίων εικόνων, και προμαντεύοντας κάποια πράγματα, και φανερώνοντας εκείνα που κάποιοι έχασαν και άλλα παρόμοια.
Αυτά είναι τα κυριότερα και καθολικότερα είδη της μαγείας∙ είναι όμως και άλλα πάμπολλα, άλλα αυτά μπορούνε να αναφέρονται∙ καθώς τα περισσότερα είδη από αυτά , τόσο η θεία Γραφή , όσο και διάφοροι κανόνες των ιερών Συνόδων και των θείων Πατέρων περιλαμβάνουν , και μάλιστα ο ξα΄ και ξε’ κανόνας της αγίας και οικουμενικής ς΄ Συνόδου. Καιρός όμως είναι να πούμε τώρα ότι αυτά τα είδη των μαγικών , είναι τελείως εμποδισμένα να τα κάνουν οι Χριστιανοί∙ διότι αν η θεία Γραφή εμποδίζει και λέει να μη τα μεταχειρίζονται αυτά οι Εβραίοι , οι Εβραίοι που ήταν αρχάριοι , και ήταν σαν νήπια κάτω από τη σκιά του νόμου, πόσο μάλλον εμποδίζει τους Χριστιανούς να μην ενεργούν αυτά τα πράγματα; Τους Χριστιανούς , που είναι τέκνα της αλήθειας και της χάριτος του Ευαγγελίου, που έφτασαν σε μέτρα άνδρα τέλειου και σε μέτρο ηλικίας του πληρώματος του Χριστού, κατά τον Απόστολο.
Τι πρέπει οι Χριστιανοί να κάνουν για να προφυλάγονται από τα μαγικά
Πλήν για να προφυλάγεστε από τα μαγικά και από την ενέργεια των δαιμόνων και μάγων , να έχετε όλοι μικροί και μεγάλοι , άνδρες και γυναίκες, τίμιο Σταυρό, είτε ξύλινο, είτε χάλκινο, είτε άλλη ύλης κρεμασμένο στον λαιμό σας, καθώς αναγιγνώσκουμε στο βίο των αγίων πέντε Μαρτύρων , ότι και οι παλιοί Χριστιανοί όλοι είχαν Σταυρό στον τράχηλό. Και για αυτό, ο αποστολικός Παγκράτιος, ο Ταυρομενίας Επίσκοπος , σε όσους βάπτιζε Χριστιανούς , έδινε και ένα Σταυρό κέδρινο∙ διότι πολύ φοβάται ο διάβολος και οι δαίμονες τον τύπο του τιμίου Σταυρού και φεύγουν από εκεί όπου τον βλέπουν, καθώς και αυτοί οι ίδιοι οι δαίμονες το ομολόγησαν. Γιατί όταν ρωτήθηκαν κάποτε από τον άγιο Ιωάννη τον Βοστρινόν, που είχε εξουσία κατά των ακάθαρτων πνευμάτων , ποια πράγματα από τους Χριστιανούς φοβούνται περισσότερο; Αποκρίθηκαν , ότι φοβούνται τρία πράγματα∙ τον Σταυρό που φοράνε οι Χριστιανοί στον τράχηλό, το άγιο Βάπτισμα και την θεία Κοινωνία, όπως αυτό αναφέρεται στις χειρόγραφες Συλλογές που έκανε ο Ιωάννης Αντιοχείας. Γι’ αυτό είναι προφύλαξη μεγάλη και το να κάνουν οι Χριστιανοί τον Σταυρό τους κάθε φορά που πίνουν νερό ή όταν αρχίζουν να κάνουν κάθε υπηρεσία και τέχνη, καθώς τους παραγγέλλει ο θείος Κύριλλος ο Ιεροσολύμων.
Μεγάλο όμως όπλο και άρμα κατά του διαβόλου είναι και το να έχουν οι Χριστιανοί στο σπίτι τους άγιο Ευαγγέλιο επειδή λέει ο Χρυσόστομος ότι στο σπίτι εκείνο που υπάρχει Ευαγγέλιο εκεί δεν μπαίνει ο διάβολος∙ «Ει γάρ εν οικία ένθα αν Ευαγγέλιον η κείμενον, ου τολμήσει προσελθείν ο διάβολος∙ πολλώ μάλλον ψυχής νοήματα τοιαύτα περιφερούσης, ουχ άψεται ποτέ, ουδέ επιβήσεται δαίμων∙ ουχ αμαρτίας φύσις» (Ομιλία , λβ΄εις το κατά Ιωάν.)∙ και οι παλιοι Χριστιανοί είχαν και από το λαιμό τους κρεμασμένα μικρά άγια Ευαγγέλια σε προφύλαξή τους και μάλιστα οι γυναίκες και τα παιδία, όπως μαρτυρέι ο ίδιος ο Χρυσόστομος λεγοντας∙ «ουχ όράς πως αι γυναίκες και παιδιά , τα μικρά , αντί φυλακής μεγάλης Ευαγγέλια εξαρτώσι του τραχήλου και πανταχού περιφέορυσιν, όπου περ αν απιώσιν;» (Ανδρ. ιθ΄). Πολλοί όμως και σήμερα περιφέρουν μαζί τους άγια Ευαγγέλια. Τα ανδρόγυνα για να μη φοβούνται από το δέσιμο όταν στεφανώνονται, πρέπει να εξομολογούνται πριν του γάμου, να νηστεύουν τρεις ημέρες και να στεφανώνονται γινομένης λειτουργίας και έτσι να μεταλαμβάνουν τα θεία Μυστήρια. Κάποιοι όμως λένε, ότι είναι προφυλακτικό του δεσμού και το να βαστάνε επάνω τους γραμμένο το τροπαράκι εκείνο της Πεντηκοστής, που λέει∙ «Λύει τα δεσμά και δροσίζει την φλόγα, ο τρισσοφεγγής της θεαρχίας τύπος» και προ πάντων πρέπει να έχουν τα ανδρόγυνα, πίστη στερεά και αδίστακτη στον Κύριο, ο οποίος θα διαλύσει τις ενέργειες των δαιμόνων. Αν για τηνολιγοπιστία κάποιων Χριστιανών , δείχνουν οι δαίμονες κάποιες φαντασίες, σε μερικών ανθρώπων τάφους ή σπίτια ή σε άλλον τόπο, εκεί πρέπει να καλείται ιερέας να ψάλλει αγιασμό και να ραντίζεται ο τόπος και με τη θεία χάρη διαλύεται η ενέργεια των δαιμόνων. Και μάλιστα εξαιρετικά όταν χριστιανός έχει να κτίσει σπίτι ή μύλο ή να κατασκευάσει καΐκι, ας περνει τον ιερέα να ψάλλει αγιασμό και να διαβάσει τη ευχή του ευχολογίου για θεμέλιο οίκου και τότε ας βάζεται το θεμέλιο του σπιτιού και ας κατασκευάζεται το καΐκι.
Ότι αν και αληθινά οι μάγοι μπορούσαν να δώσουν υγεία, πάλι πρέπει να τους αποστρεφόμαστε.
Και για να πω με συντομία, αν είσαι βέβαιος αδελφέ, ότι οι μάγοι και οι δαίμονες σε κάνουν υγιή από την ασθένεια και πληροφορείσαι , ότι μπορούν υποθετικά να σου χαρίσουν πενήντα χρόνια ζωής και ότι έχουν δύναμη να αναστήσου νεκρό( τα οποία και τα δύο είναι αδύνατα σε αυτούς) πάλι πρόσεχε, πρόσεχε, πρόσεχε, να μη προστρέξεις σ’ αυτούς για να σε βοηθήσουν· γιατί; Γιατί αρνείσαι τον Θεό προδίδεις τον Χριστό, αθετείς την ευσέβεια και τη πίστη σου και εξ εναντίας, γιατί λατρεύεις τον διάβολο, προσκυνάς τους υπηρέτες του δαίμονες και γίνεσαι σ’ αυτούς υπόδουλος σε όλο το υπόλοιπο διάστημα της ζωής σου, διότι αν και γίνεις υγιής από την ασθένειά σου θα πάσχεις όμως παντοτινά από ένα έλεγχο πικρό της συνειδήσεώς σου, ότι για μια μικρή ασθένεια, παρέβηκες τις υποσχέσεις που έδωσες στον Χριστό και αρνήθηκες την πίστη σου. Έτσι η υγεία σου αυτή θα είναι πικρότερη και από την πλέον βαρύτερη ασθένεια, όπως λέει ο χρυσόγλωσσος Ιωάννης. Θέλεις να το πληροφορηθείς; Άκουσε τι λέει στο Δευτερονόμιο. Εάν αναστή εν σοι προφήτης ή ενυπνιαζόμενος ενύπνιον και δω σημείνον και τέρας ο ελάλησε προς σε λέγον· πορευθώμεν και λατρεύσωμεν θεοίς ετέροις, ούκ ακούσεσθε των λόγων του προφήτου εκείνου … ότι πειράζει Κύριος ο Θεός υμώς ειδέναι, ει αγαπάτε τον Θεόν υμών , εξ όλης της ψυχής υμών» (Δεύτερ. ιγ΄1). Δηλαδή εάν ο προφήτης εκείνος πει, ότι εγώ μπορών να αναστήσω νεκρό, μόνο πεισθήτε σε μένα και προσκυνήστε τα είδωλα ή τους δαίμονες και στα αλήθεια μπορέσει με το έργο να αναστήσει τον νεκρό, που υποσχέθηκα, πάλι να μην του ακούσετε για να προσκυνήσετε τον διάβολο και τους δαίμονες, διότι ο Θεός συγχώρησε να κάνει ο προφήτης κείνος αυτό το θαυμαστό για να δει αν εσείς τον αγαπάτε με όλη σας την καρδιά και δεν λατρεύετε κάποιον άλλον έξω από αυτόν. Έτσι ερμηνεύει το ρητό αυτό ο θείος Χρυσόστομος, σε αυτόν τον κατά Ιουδαίων λόγο του. Ακούς αδελφέ φοβερό λόγο που λέει ο ίδιος ο Θεός; Λοιπόν άφησε την πρόφαση αυτή που σου υποβάλει ο διάβολος το να πηγαίνεις στους μάγους για θεραπεία της ασθένειας σου και φύγε από αυτούς σαν από φωτιά.
Ότι μόνο ο Θεός ξέρει τα αποκρυφα- ότι οι άγγελοι και άνθρωποι από τον Θεό γνωρίζουν τα απόκρυφα- Ότι οι δαίμονες απόκρυφα δεν γνωρίζουν
Προς την β΄ πρόφαση εκείνων που λένε ότι πηγαίνουν στους μάγους και τους δαίμονες για να μάθουν τι έχουν να πάθουν ή για να βρούν θησαυρούς και άλλα απόκρυφα πράγματα, αποκρινόμαστε ότι μόνο ο Θεός κυρίως είναι που ξέρει όλα τα απόκρυφα πράγματα και προγνωρίζει τα μέλλοντα , καθώς λέει ο Ιερεμίας· « ο ων Κύριε… ου μη αποκρυβη από σου ουδέν» (Ιερεμίας)· και ο Σειράχ· «έγνω γαρ ο Κύριος πάσαν είδησην, και ενέβλεψε εις σημείον αιώνος, απαγγέλλων τα παρεληλυθότα και επεσόμενα, και αποκαλύπτων ίχνη αποκρύφων». (Σειρ. μβ΄1
. Οι Άγγελοι όμως και οι άνθρωποι , γνωρίζουν κάποτε τα κρύφια, αλλ’ όχι από μόνοι τους αλλά εξ αποκαλύψεωως και ελλάμψεως του θείου φωτός, καθώς έχει γραφεί· « Ο Θεός αποκαλύπτει βαθέα και απόκρυφα» (Δαν. β ΄ 22). Οι μάγοι όμως και οι δαίμονες επειδή είναι σκοτισμένοι και δεν έχουν το φωτισμό του Θεού, ακολούθως δεν μπορούν να ξέρουν τα απόκρυφα· και αυτό γίνεται φανερ από το ενύπνιο , που είδε ο Ναβουχοδονόσορ ο βασιλιάς, ο οποίος, αμέσως που είδε το όνειρο το λησμόνησε, και κάλεσε όλους τους επαϊδούς και τους μάγους και φαρμακούς και Χαλδαίους και τους πρόσταξε , όχι μόνο να του εξηγήσουν τι φανέρωνε το όνειρο του, αλλά ακόμη και το ίδιο το όνειρο, εκείνο που είδε, διαφορετικά, έχουν να θανατωθούν. «πλήν το ενύπνιον και την σύγκρισιν αυτού απαγγείλατε μοι» (Δαν. β΄6). Στεναχωρέθηκαν οι ταλαίπωροι μάγοι, παρακάλεσαν με όλη τους την καρδιά τους δαίμονες που λάτρευαν για να τους φανερώσουν το όνειρο, αλά μάταια· επειδή το όνειρο ήταν τόσο κρυφό , που ούτε οι δαίμονες μπόρεσαν να το γνωρίσουν. Έτσι δόθηκε απόφαση βασιλική για να θανατωθούν οι μάγοι ώσπου ο Θεός φανέρωσε και το ενύπνιο και την εξήγηση του στον προφήτη Δανιήλ, και με αυτόν τον τρόπο, γλυτωσαν εκείνοι από τον θάνατο, όπως είναι αυτά γραμμένα στο β΄κεφάλαιο του Δανιήλ.
Ότι οι δαίμονες δεν ξέρουν τι πρόκειται να πάθει ή να γίνει ο άνθρωπος.- Ότι οι δαίμονες τα φυσικά και προαιρετικά, τα γνωρίζουν με αμφιβολία- Ότι οι δαίμονες ακόμα και αν γνωρίζουν την αλήθεια δεν τη φανερώνουν.
Αλλά ούτε ξέρουν οι δαίμονες τι έχει να γίνει ή να πάθει ο άνθρωπος· επειδή ο άνθρωπος είναι αυτεξούσιος , αν θέλει , κλίνει στο καλό, εάν όμως δεν θέλει, κλίνει στο κακό. Έτσι είναι άδηλο στο τέλος, στο οποίο έχει να καταντήσει. Και αυτό γίνεται φανερό από την ιστορία του Ιώβ. Γιατί το τέλος του Ιώβ δεν μπόρεσε να γνωρίσει ο διάβολος, διότι αυτός αγωνιζόταν και φρόντιζε να κάνει τον Ιώβ να βλαστημήσει κατά του Θεού και με αυτό να τον κολάσει, ο Ιώβ όμως, επειδή ευχαρίστως υπέμενε τα δεινά, στεφανώθηκε περισσότερο…. Ναι μεν προγνωρίζουν πολλά και οι δαίμονες , όπως λένε οι ιεροί θεολόγοι , αλλά ως επί το πλείστον τα φυσικά, συμπεραίνοντας τη γνώμη τους από τους λόγους και νόμους της φύσεως· καθώς και πολλοί από τους ανθρώπους, όπως και οι φιλόσοφοι. Τα προαιρετικά όμως και αυτά που βρίσκονται στο βάθος της καρδιάς του ανθρώπου, ο Θεός μόνος κατ’ ακρίβεια τα ξέρει , ως πλάστης των καρδιών , καθώς είπε ο Σωλομών· «συ μονώτατος οίδας την καρδίαν πάντων υιών ανθρώπων» (Γ΄Βασ. η΄ 3), ο διάβολος όμως από τα κινήματα του σώματος, συμπεραίνει μερικά από αυτά, καθώς λέει ο Πηλουσιώτης Ισίδωρος,γράφωντας· « ου τα κατά διάνοιαν οίδε, ω πραότετε, ο διάβολος· της γάρ θείας μόνης εστί τούτο εξαίρετον δυνάμεως, της πλασσάσης κατά μόας τας καρδίας ημών· αλλά από τηντου σώματος κινημάτων , τα της ψυχής θηρεύεται βουλεύματα» (Επιστ. ρνς΄Αρχοντίω πρεσβυτέρω). Εκτός αυτού και τα φυσικά και τα προαιρετικά πράγματα που οι δαίμονες φαίνονται ότι προγνωρίζουν , όλα τα προγνωρίζουν αμφίβολα, όλα σκοτεινά , όλα ασαφή και λοξά. Γι’ αυτό και ο δαίμονας ο καλούμενος Απόλλων και το είδωλο του, ονομαζόταν Λοξίας και από αυτούς του ίδιους τους Έλληνες· διότι όσους χρησμούς και μαντείες προέλεγε ήταν λοξοί σαν το περπάτημα του καβουριού και μπορούσαν να νοηθούν και έτσι κι αλλιώς και σε ένα νόημα και σε οτιδήποτε άλλο και αφήνω να λέω, ότι οι δαίμονες τις περισσότερες φορές γνωρίζουν την αλήθεια, όμως δεν θέλουν να την ομολογήσουν θεληματικά, εκτός από ανάγκη μεγάλη. Διότι με το να είναι φυσικά ψεύτες, συνεπάγεται ότι αγαπούν πάντοτε το ψεύδος, μισούν την αλήθεια, καθώς είπε ο Κύριος· «εκείος ανθρωποκτόνος ήν απ’ αρχής και εν τη αληθεία ούχ έστηκεν … ότι ψεύστης εστί και ο πατήρ αυτού.
Για ποια αιτία προλέγουν κάποια πράγματα οι δαίμονες και γίνονται
Ξέρετε γιατί μερικές φορές οι δαίμονες προλέγουν κάποια πράγματα και γίνονται; α΄Διότι εσείς δεν πιστεύετε αδίστακτα στον Κύριο, αλλά πιστεύετε και στους δαίμονες, γι’ αυτό εξ αιτίας της δικής σας απιστίας, παραχωρεί ο Θεός να γίνωνται εκείνα, που σας προλέγουν εκείνοι , καθώς μαρτυρεί ο Χρυστόστομος· «τι ουν ότι λέγουσι φησί και εκβαίνει; Επειδή συ πιστεύει , είγε και εκβαίνει»(Αυτ. Δηλ. Λόγ. η΄στην Β΄ προς Τιμόθεο.) και β΄ διότι εσείς, με το να είστε δούλοι στον διάβολο, αγαπώντας τα διαβολικά του έργα και τα πάθη, γι’ αυτό έχοντας σας υπό την εξουσία του αυτός, ό,τι θα προειπεί για εσάς , το κάνει και με τα έργα, καθώς και ένας κλέπτης όταν σκλαβώσει κανένα άνθρωπο, αν πει σε αυτόν ότι έχει να ζήσει , ή να πεθάνει, γίνεται. Διότι αν θέλει ο κλέπτης εκείνος να του αφήσει τη ζωή , ή να τον θανατώσει , μπορεί να κάνει και τα δύο, σύμφωνα με τον Χρυσρρήμονα· «Ειπέ μοι ει τις λήσταρχος υιόν βασιλέως αυτώ προφυγόντα εις ερημίαν , και την εκείνου συνοίκησιν αγαπήσαντα, υπο χείρας έχει και εξουσίαν, δυνήσεται αυτώ ειπείν, ει τελευτά, ει ζή; Και σφόδρα γε δυνήσεται, τι δη ποτέ; ούκ επειδή προείδε το μέλλον, αλλ’ επειδή εκατέρου κύριος γίνεται , του αφανίσαι και σώσαι τον παίδα, εκείνου ποιήσαντος αυτόν κύριον» (αυτ.). Έτσι σε ένα Χριστιανό που έχει πίστη στερεά στον Κύριο και φυλάγει τις εντολές του, καμία δύναμη δεν έχουν οι δαίμονες, ή να προειπούν ή να κάνουν τίποτα. Και πάλι αυτός ο ίδιος ο Χρυσόστομος το λέει για τον εαυτό του·» ει δε τινα έχουσν δύναμιν προγνωστικήν, εμοί τω πιστώ τουτους άγε· ου μεγαληγορέων λέγω…αμαρτημάτων μεν γαρ ειμί μεστός· τούτων δε ένεκεν , ούκ αν ταπεινοφρονήσαιμι· πάντων τη του Θεού χάριτι καταγέλω· ΄γε προς εμέ τον άνδρα τον μάγον , ει τινα έχει δύναμιν προγνωστικήν, ειπάτω τι μοι συμβήσεται· αύριον τι έσται μοι· αλλ’ ούκ έχει τηνεμήν αρχήν οδέ την υποταγήν»(Αυτ). Ώστε από τους λόγους αυτούς του θείου Χρυσόστομου, αυτό το καθολικό συμπέρασμα συνάγουμε, ότι οι δαίμονες δεν προγνωρίζουν απλώς κανένα πράγμα· από την προς τον Θεό απιστία και την πίστη στους δαίμονες των Χριστιανών , και από την κακή ζωή τους, λαμβάνουν την αιτία της προγνώσεως.
Ότι ο διάβολος πρέπει να φοβάται τους Χριστιανούς και όχι οι Χριστιανοί τον διάβολο. Ότι αν θέλουν οι Χριστιανοί, ο διάβολος γίνεται μικρός.
Εκτός αυτού και αυτή τη ληστρική και μερική εξουσία , που τώρα έχει ο διάβολος και την απάτη που μεταχειρίζεται, με κανένα άλλο τρόπο δεν μπορεί να την ενεργήσει εκτός με τη θέληση και τη δική μας συγκατάθεση και με τη συγχώρεση και άδεια από το Θεό. Διότι ο διάβολος προσβάλει και πολεμά τον άνθρωπο με τους κακούς λογισμούς, όμως στη θέληση του ανθρώπου στέκεται, ή να δεχτεί την προσβολή των λογισμών , ή να μη τη δεχτεί, χωρίς καμία βία. Έτσι λέγει ο Δαμασκηνός Ιωάννης· «προσβάλλειν μεν τω ανθρώπω συνεχωρήθησαν, (οι δαίμονες δηλαδή )βιάζεσθαι δε τινα ουκ ισχύουσιν· εν ημίν γαρ εστί δέξασθαι την προσβολήν, ή μη δέξασθαι» (Θεολογικ. Βιβλ.β΄κεφ. ιθ΄). Τι φοβάστε λοιπόν Χριστιανοί τον διάβολο που δεν μπορεί να σας κάνει τίποτα με τη βία; Ο διάβολος μάλλον πρέπει να φοβάται εσάς, και όχι εσείς τον διάβολο, διότι εσείς είστε ντυμένοι με όλη την αρματωσιά και πανοπλία του Θεού. Εσείς έχετε ως σφεντόνα το σημείο του τιμίου Σταυρού, με το οποίο και από μακριά σφεντονίζετε όλους τους δαίμονες· εσείς φοράτε ως μαχαίρι δίστομο, το φοβερό όνομα του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού, το οποίο φοβούνται και τρέμουν οι δαίμονες· και εσείς , αν θέλετε να φυλάτε τις εντολές του Κυρίου και να είστε φίλοι και στρατιώτες αληθινοί του ουράνιου Βασιλιά, ούτε μαγικά έχετε ανάγκη , ούτε καμιά άλλη επιβουλή του διαβόλου, αλλά να τον καταπατείτε με τα πόδια σας σαν ένα κλωνάρι, σαν ένα μικρό πουλί , και σαν ένα σκορπιό και μυρμήγκι· «Ιδού δέδωκα φησί ημίν την εξουσίαν , του πατείν επάνω όφεων και σκορπίων , και επι πάσαν την δύναμιν του εχθρού ,και ουδέν υμάς ου μη αδικήσει»(Λούκ. Ι΄, 19) · ώστε , αν εσείς θελήσετε, τόσο σμικρύνεται και ταπεινώνεται ο διάβολος, που γίνεται σαν ένα νήπιο. Και πάλι αν εσείς θελήσετε, τόσο μεγάλος γίνεται ο διάβολος κατ’ επάνω σας, ώστε που βρυχάται σαν λιοντάρι φοβερό, και ζητά να σας καταπιεί· γι’ αυτό ορθότατα είπε ο Χρυσόστομος· « καταπάτημα αυτών των ημετέρων εποίησε ποδών , αν βουλόμεθα. Όρα τοινύν υπέρ καφαλής εστώτα της ημετέρας· πως δε τούτο γίνεται παρ’ ημών; Αν ημείς βουλώμεθα, μέγας εστίν· αν ημείς βουλώμεθα, γίνεται μικρός· εάν προσέχωμεν εαυτοίς , και μετα του Βασιλέως ώμεν του ημετέρου, συστέλλεται , και παιδίου μικρού ουδέν άμεινον, διακείσεται αν τη προς ημάς μάχη· όταν αποστώμεν αυτού, μέγα φυσά και βρυχάται , τρίζει τους οδόντας· άτε ερήμους ημάς της μεγάλης συμμαχίας λαβών» (Λόγ. ς΄ εις την προς Φιλππ.).
Ότι οι δαίμονες εκείνο που είναι προσταγμένοι κάνουν και όχι παραπάνω ή παρακάτω- Ότι χωρίς την άδεια του Θεού οι δαίμονες κακό δεν κάνουν ούτε σε ανθρώπους ούτε σε ζώα.- ότι οι δαίμονες ούτε στο διάβολο υποτάσσονται χωρίς την άδεια του Θεού.
Και για να συμπεράνω στο σύνολο της απαντήσεως αυτής, επειδή οι δαίμονες δεν μπορούν να σας κακοποιήσουν αδερφοί χωρίς να λάβουν της συγχώρηση και άδεια από τον Θεό, είτε για τις αμαρτίες σας, είτε για να σας κάνει ο Θεός δοκιμότερους με τους πειρασμούς· λοιπόν μάταια κοπιάζετε θεραπεύοντας τους δαίμονες με τα μαγικά. Διότι αυτοί έχουν να κάνουν για πάντα εκείνο που είναι προσταγμένοι από τον Θεό· είτε τους θεραπεύετε , είτε δεν τους θεραπεύετε, όπως λέει ο Μέγας Βασίλειος, ερμηνεύοντας το ρητό εκείνο του Ησαΐα που λέι· «Κύριος εντέταλται έθνει οπλομάχω» (Ησ. Ιγ΄14)· «μη φοβηθείς φησί τον τύπτοντα (δηλ. τον διάβολο), αλλά παρακάλει τον επιτάσσοντας (δηλ. τον Θεό)· διδασκέσθωσαν οι ειδωλολάτραι , οιλέγοντες θυσίας προσάγειν δαίμοσι πονηροίς, εκμειλισσόμεοι αυτών την κακία….» (Ερμηνεία εις τον Ησαΐα). Τι λέω: όχι μόνο σε σας δεν έοχυν εξουσία οι δαίμονες να προξενήσουν κανένα κακό χωρίς την άδεια του Θεού, αλλά ούτε στους χοίρους και τα άλογα ζώα· και αυτό γίνετε φανερό από την ιστορία που αναφέρει το άγιον Ευαγγέλιο. Να πω ακόμη και κάτι μεγαλύτερο; Όχι μόνο ο διάβολος δεν μπορεί να κάνει κανένα κακό σε εσάς Χριστιανοί , χωρίς την άδεια του Θεού, αλλά ούτε αυτοί οι ίδιοι οι δαίμονες υπηρετούν τον αρχηγό τους διάβολο χωρίς την άδεια κα συγχώρηση του Θεού·…
Αφήστε λοιπόν αδερφοί , τις προφάσεις αυτές, που σας υποβάλλει ο διάβολος, για να ρτον δουλεύετε με τις μαγείες και τα γητεύματα και παύσατε στο εξής από τονα πιστεύετε ως οι μάγοι και δαίμονες έχουν την δύναμη να σας γιατρεύσουν , πως προγνωρίζουν τι έχετ να πάθετε. Παύσατε από το να πιστεύετε πως είναι ποδαρικά καλά και κακά ή ημέρες καλές και κακές ή συναπαντήματα καλά και κακά. Τι κάνεις ανόητε άνθρωπε; Αν εσύ συναντήσει παρθένο ή καλόγερο, λές ότι είναι άσχημη η ημέρα εκείνη· και αν συναντήσεις καμιά πόρνη ή τυφλό ή κουτσό, μαντεύεις ότι είναι καλό συναπάντημα; Ω της αγνωσίας σου! Άκουσε τι σου λέει ο θείος Χρυσόστομος· πως η συνάντηση του ανθρώπου δεν κάνει την ημέρα κακή , αλλά το να ζεις εσύ με τις αμαρτίες . όταν λοιπόν εσύ βγεις από το σπίτι σου φυλάξου μόνο από την αμαρτία και μη φοβάσαι ούτε από αυτόν τον ίδιο τον διάβολο·…Άνθρωπο συναντάς και μαντεύεις και δεν στοχάζεσαι ταλαίπωρε, ότι ο διάβολος πολεμά να σε κάνει να μισήσεις τον αδελφό σου , που δεν σου έκανε κανένα κακό; Και αν ο Θεός σε προστάζει να αγαπάς σους εχθρούς σου, εσύ όμως μισείς εκείνον που δεν σου έσφαλε, γιατί λές πως είχα κακό συναπάντημα; Και ποια συγχώρηση θα λάβεις εσύ;
Σταματήστε να πιστεύετε πως υπάρχουν στοιχειά και νεράιδες και τύχη και ροιζικά και καλικάντζαροι , διότι όποιος ομολογεί πως υπάρχουν τύχη και ροιζικά και τα υπόλοιπα, πέφτει από το δόγμα και το φρόνημα των Χριστιανών, σύμφωνα με τον Αναστάσιο τον Σιναΐτη…Σταμάτηστε από το να δένετε ανδρόγυνα , από το να κατασκευάζετε φυλακτά ή να τα ζητάτε από τους κατασκευαστές τους…
Απο την "Χρηστοήθεια των Χριστιανων"
Εκδόσεις : "Ορθόδοξος Κυψέλη"
Απόδοση στη νεοελληνική: talantoblog.blogspot.gr
Καθώς ο διάβολος υπήρχε πριν από την πτώση του νους ενοειδής και αμέριστος για την προς υπέρ νουν ένα ομοίωση, το οποίο (υπέρ νουν ένα) είναι ο Θεός, και ύστερα χωρίσθηκε από το υπέρ νουν ένα και αφού έπεσε σε πολλά έγινε νους ποικίλος και πολυμέριστος, με τον ίδιο τρόπο και τα είδη της κακίας που εφεύρε και επινόησε είναι πολυποίκιλα και σχεδόν αναρίθμητα∙ έτσι ακολούθως και τα είδη των μαγικών που και επινόησε και τα έσπειρε στους ταλαίπωρους ανθρώπους είναι διάφορα και πάμπολλα. Γι’ αυτό για να γίνει και ο παρών λόγος σαφής και ευκολοκατάληπτος σε αυτούς που τον διαβάζουν, καλό είναι να πούμε από πριν όσα είδη μαγείας μπορούμε και πως ονομάζονται αυτοί που τα μεταχειρίζονται και μετά να πούμε για την γιατρειά αυτών και για τη διόρθωσή τους.
Τι είναι μαγεία
Πρώτο , λοιπόν , είδος μαγείας είναι η κυρίως και καθαυτό λεγόμενη μαγεία, η οποία φαίνεται ότι είναι σαν μια τέχνη και επιστήμη, με την οποία καλούνται οι δαίμονες και ερωτώνται και αποκρίνονται φανερώνοντας ή θησαυρούς κρυμμένους ή διάλυση ενυπνίων ή δηλώνοντας άλλα απόκρυφα∙ αυτοί που μεταχειρίζονται αυτή την τέχνη ονομάζονται μάγοι, οι οποίοι διαιρούν τους δαίμονες σε τρείς τάξεις , σε ανώτερους, αυτούς στον αέρα, σε μέσους στη γη και σε κατώτερους, αυτούς τους κάτω από τη γη και λένε, ότι αυτοί του αέρα είναι αγαθοποιοί , αυτοί στη γη είναι καλοί και κακοί, και αυτοί που βρίσκονται κάτω από τη γη είναι όλως διόλου κακοί και μ’ όλο που όλοι οι δαίμονες είναι αληθινά κάκιστοι και κακοποιοί και ποτέ δεν είναι αγαθοποιοί. Τέτοιοι ήταν οι Αιγύπτιοι ο Ιαννής δηλ. Ιαμβρής, για τους οποίους γράφει ο Παύλος στην προς Τιμόθ. β΄ επιστολή, κεφ. γ΄στιχ. 8, και οι Χαλδαίοι, καθώς είναι γραμμένο στο β΄ κεφάλαιο του Δανιήλ, οι οποίοι λεγόντουσαν και σοφότεροι των άλλων σοφών. Αυτοί ήταν οι μάγοι όπου ήλθαν και προσκύνησαν τον Χριστό, για τους οποίους μιλάει ο μέγας Βασίλειος, ότι καταγίνονταν με την αστρολογία και στις κινήσεις και τις αιτίες και τα πάθη της φύσεως. «Έθνος Περσικόν οι μάγοι, μαντείας και επαοιδίαις και φυσικαίς τισίν αντιπαθείαις προσέχοντες και περί την τήρησιν των μεταρσίων εσχολακότες» (Λόγ. εις την Χριστού Γέννησιν). Έτσι συνάγεται ότι οι μάγοι ονομάζονται κοινώς όλοι οι μάντεις και επαοιδοί και γύφτες και οι τα περίεργα μεταχειριζόμενοι.
Τι είναι η μαντεία.
Δεύτερο είδος των μαγικών είναι η μαντεία, την οποία εκείνοι που μεταχειρίζονται ονομάζονται μάντεις. Αυτοί είναι εκείνοι που αφιερώνουν τον εαυτό τους στους δαίμονες και δια μέσου της παλάμης του χεριού τους ή της λεκάνης ή των θυσιών ή απατηλών εμπλάστρων ή άλλων τέτοιων σημειων , νομίζονται ό τι προλέγουν εκείνα που πρόκεται να γίνουν , σύμφωνα με τον Ματθαίο Βλάσταη (στοιχ. μ΄)
Τι είναι η γοητεία.
Τρίτον είδος είναι η γοητεία και αυτοί που την ενεργούν λέγονται γόητες, οι οποίοι παίρνουν το όνομα τους από τους γόους και θρήνους που κάνουν επάνω στα μνήματα, επικαλοόυμενοι δαίμονες για να κάνουν κάποιον παράλυτων και κλινήρη σε όλη του τη ζωή ή τυφλό ή κουφό ή ασθενή. Γι’ αυτούς νομίζουν κάποιοι ότι βγάζουν και τους νεκρούς από τον άδη, καθώς η εγγαστρίμθος τον προφήτην Σαμουήλ (Α΄βασιλ. κη΄ 3). Με τους γόητες αυτούς συναριθμούνται και εκείνοι που βλέπουν στους τάφους κάποιες φαντασίες και ανοίγοντας τους καίνε τους λεγόμενους βρυκόλακες∙ μερικόι θέλουν τους γόητες να είναι ίδιοι με τους γητευτές, όπως ο Ματθαίος Βλασταρης(στοιχ. μ΄) , άλλοι όμως λένε ότι είναι άλλοι οι γητευτές.
Τι είναι η γητεία
Τέταρτο είδος είναι η γητεία, και οι εργαζόμενοι σε αυτήν λέγονται γητευτές, οι οποίοι μαζί με τις επικλήσεις των δαιμόνων , σμίγουν και τους ψαλμούς του Δαβίδ και τα ονόματα των αγίων και του Χριστού και της Θεοτόκου, καθώς τέτοιες είναι οι κακόγριες, οι Ατσιγκάνες και οι μεθύστριες γυναίκες
Τι είναι η επαοιδία
Πέμπτο είδος είναι η επαοιδία, και αυτοί την την ενεργούν ονομάζονται επαοιδοί, οι οποίοι τραβούν τους δαίμονες σε εκείνα που θέλουνε κάποιες επωδές και καλέσματα, εκείνους τους οποίους ονομάζει η Γραφή ότι αντιστάθηκαν στον Μωϋσή και έκαναν κατά φαντασία μερικά θαύματα, όπως φαίνεται στο ζ΄ και η΄ κεφάλαιον της Εξόδου και εκείνοι που δένουν τα θηρία, όπως λύκους αρκούδες και άλλα για να μη τους φάνε τα ζώα τους όταν βρίσκονται έξω την νύχτα και εκείνοι που πιάνουν τα φίδια και τα κάνουν να μη τους δαγκώνουν. Επαοιδοί ονομάζονται και εκείνοι που με διαβολική τέχνη και μαγεία δένουν τα ανδρόγυνα.
Τι είναι η φαρμακεία
Έκτο είδος είναι η φαρμακεία, και αυτοί που την μεταχειρίζονται ονομάζονται φαρμακοί, οι οποίοι με μαγική τέχνη κατασκευάζουν κάποια φαρμακερά πιοτά, ή για να θανατώσουν κάποιον, ή για να σκοτίσουν τον εγκέφαλο του , ή για να τον τραβήξουν στην σαρκική αγάπη τους, τα οποία μάλιστα μεταχειρίζονται οι γυναίκες προς τους άνδρες, για να τους τραβήξουν σε έρωτα.
Τι είναι η οιωνοσκοπία
Έβδομον είναι η οιωνοσκοπία, και αυτοί που την μεταχειρίζονται ονομάζονται οιωνιστές, οι οποίοι προλέγουν τι έχει να γίνει, ή από το πέταγμα των πουλιών ή από τις διάφορες φωνές τους και μάλιστα από τους κόρακες, από όπου λέγεται και οιωνοσκοπία. Με τους οιωνιστές συναριθμούνται και εκείνοι που πιστεύουν πως υπάρχουν συναπαντήματα και ερωτήσεις των ανθρώπων καλά ή κακά, και μάλιστα όταν πηγαίνουν να ψαρέψουν ή να κυνηγήσουν ή να κάνουν ταξίδι. Όμοια και εκείνοι που πιστεύουν όνειρα και τύχες και ροιζικά και στοιχεία και ποδαρικά και όνειρα και πως οι ημέρες και ώρες, άλλες είναι καλές και άλλες είναι κακές, και μάλιστα οι Τρίτες, στις οποίες ούτε οι ναύτες κινούν από το λιμάνι για να ταξιδέψουν , ούτε οι έμποροι αρχίζουν το εμπόριο τους, ούτε οι υπόλοιποι κάνουν αρχή για τις υποθέσεις τους που έχουν να κάνουν. Σε αυτό το είδος αναφέρονται και εκείνοι που παρατηρούν τις λεγόμενες δρύμες και εκείνοι που από περιέργεια διαβολική δεν δίνουν στους γείτονες τους φωτιά και φως. Εκείνοι που θυμιάζουν τα στοιχεία του σπιτιού τους και τις συκιές τους και χαιρετούν το φεγγάρι προσκυνώντας, όταν το δουν καινούργιο, και πιστεύουν πως υπάρχουν νεράιδες στην θάλασσα και στις βρύσες και καλικάντζαροι. Παρόμοια και εκείνοι που περιεργάζονται τις φυσικές κινήσεις των μελών του σώματός τους και όταν τους τρώει το χέρι και η μύτη, λένε ότι έχουν να πιάσουν χρήματα ή κάτι άλλο και να μυρίσουν ευώδη και μυριστικά, και όταν παίζει το μάτι τους, προμαντεύουν ότι έχουν να δουν κανένα φίλο ή κάτι άλλο. Και όταν τύχει να βοήσει το αυτί τους, λένε ότι έχουν να ακούσουν τίποτα λόγια και νέα και άλλα όμοια φλυαρήματα, για τα οποία λέει ο σοφός Ιωσήφ Βρυέννιος ( τομ . γ΄, σελ. 121). Με τους παραπάνω συναριθμούνται και εκείνοι οι λεγόμενοι Χριστιανοί , οι οποίοι όταν έχουν να θεμελιώσουν καινούργιο σπίτι ή να κατασκευάσουν καράβι, ή καΐκι ή βάρκα, σφάζουν στα θεμέλια του σπιτιού τους και στην καρίνα του καραβιού και του καϊκιού και της βάρκας, πρόβατο ή πετεινό ή άλλο ζώο ήμερο, με σκοπό να έχει το σπίτι και το καΐκι τους, στοιχειό καλό και ήμερο , προσφέροντας αυτά θυσία στον διάβολο.
Τι είναι η νεφοδιωκτική
Ένατο είδος μαγέιας είναι η νεφοδιωκτική, και αυτοί ονομάζονται νεφοδιώκτες, οι οποίοι παρατηρώντας τα σχήματα των νεφελών , και μάλιστα όταν ο ήλιος βασιλεύει, προλέγουν τα μέλλοντα, ώστε αν δουν τα σύννεφα σαν σχήμα ανθρώπου με όπλα, προλέγουν ότι έχει να γίνει πόλεμος και άλλα παρόμοιες φλυαρίες.
Τι είναι η μαθηματική και αστρολογία
Ένατο είδος μαγείας είναι η μαθηματική και αστρολογία, και αυτοί που την μεχειρίζονται ονομάζονται μαθηματικοί και αστρολόγοι, οι οποίοι είναι εκείνοι που λένε πως διοικούνται και κυβερνούνται τα προαιρετικά των ανθρώπων κινήματα , από την κίνηση του ουρανού και των αστέρων. Και στα άστρα αφιερώνουν ολοκληρωτικά τα πάθη και τις ορμές της ψυχής, και στο διαφορετικό σχηματισμό των αστέρων , εξαρτούν αυτά που τους συμβαίνουν στη ζωή των ανθρώπων, και εκείνα που με συνέργεια των δαιμόνων μαντεύονται με τα αστέρια και προσέχουν στα αστέρια σαν να είναι θεοί και, απλά να πούμε , μαθηματικοί ονομάζονται αυτοί που με περιέργεια και έξω του πρέποντος μεταχειρίζονται τα μαθηματικά. Με τους μαθηματικούς και αστρολόγους πρέπει να συναριθμούνται και εκείνοι που προμαντεύουνε τι μέλλει να γίνει, από τις βροντές και τις αστραπές και τους σεισμούς και τις αστραπές και από τις ημέρες του Αυγούστου , τις καλούμενες ημερομήνια.
Τι είναι τα φυλακτάρια
Δέκατο είδος μαγείας είναι τα φυλακτάρια, τα οποία όσοι μεταχειρίζονται ονομάζονται φυλακτήριοι. Είναι εκείνοι που κάνουν τα φυλακτά, τυλίγοντας τα με κλωστή μεταξωτή και γράφοντας σε αυτά ονόματα δαιμονικά. Φυλακτήριοι λέγονται ακόμη και εκείνοι που παίρνουν τα φυλακτήρια αυτά και τα κρεμούν στο λαιμό τους ή στο χέρι τους για να τα έχουν σε εμπόδιο κάθε κακού. Με αυτούς πρέπει να συναριθμούνται και εκείνοι που σέρνουν τις αρκούδες, οι οποίοι κρεμώντας από το κεφάλι και από όλο το σώμα τους βαμμένα σχοινιά, κουρεύουν από τις τρίχες των αρκούδων και τις δίνουν με τα βαμμένα στους ανθρώπους για να τα έχουν φυλακτά εμποδιστικά στις ασθένειες και στη βασκανία των ανθρώπων∙ με αυτούς συναριθμούνται και εκείνοι οι ιερείς που γράφουν φυλακτά για να περάσει η θέρμη ή άλλη ασθένεια∙ παρόμοια και εκείνοι πού φτύνουν στο κόρφο τους , τάχα για να εμποδίσουν με το φτύσιμο τη βασκανία.
Τι είναι κλήδονες
Ενδέκατο είδος είναι οι κλήδονες, οι οποίοι είναι μια παρατήρηση των μελλόντων με λόγια και κλήσεις από το κλώ, το καλώ, όπως λέει ο Θεοδώρητος(β΄τόμος της Οκτατεύχου), τα οποία έως σήμερα γίνονται με πολλούς τρόπους και μάλιστα στα νησιά κατά το γεννέσιο του Προδρόμου, με τα οποία προμαντεύουν την τύχη και την μοίρα και το ριζικό κάθε άνδρα ή γυναίκας. Με τους κλήδονες συναριθμούνται και οι πυρκαγιές που ανάβουν μερικοί μπροστά στα εγαστήρια τους και περνούν τόσο στις πρωτομηνιές όσο και στα γεννέσιο του Προδρόμου∙ ομοίως και οι εγγαστρίμυθοι , αυτοί που από την κοιλιά τους φωνάζουν και λένε μύθους και μαντείες, οι οποίες λέγονται εντερομαντείες. Το ίδιο και οι γνώστες, οι οποίοι από την ανατομή των σπλάγχνων των ζώων μαντεύουν από όπου ονομάστηκαν και ηπατοσκόποι∙ παρόμοια και οι κακόγριες εκείνες που μαντεύουν με κριθάρια ή με κουκιά ή χύνουν κάρβουνα ή χασμουριούνται ή φυσούν ή κρυφομιλούν ή άλλα όμοια κάνουν.
Τι είναι το 12ο είδος της μαγείας
Δωδέκατο είδος μαγείας είναι το να περνούν μερικοί τα ασθενή παιδία τους από κουλούρες τάχα για να γίνουν δυνατά∙ το να βάζουν οι βοσκοί μικρό κόκαλο στο πόδι των προβάτων και των τράγων για να αυξήσει το ποίμνιό τους∙ το να κάνουν μαγικά οι ψαράδες στη θάλασσα για να μαζεύονται τα ψάρια να τα πιάνουν∙ το να πηγαίνουν στους μάγους να ζητούν βοήθεια για να νικήσουν σε δίκη που έχουν με άλλον∙ το να ξεσηκώνονται μερικοί άνδρες και γυναίκες και μάλιστα οι κακόγριες και να πηγαίνουν από τόπο σε τόπο και εκεί ή να πνίγουν βρέφη ή άλλα κακά να κάνουν όπως έκανε ο Ηλιόδωρος ο μάγος και στην Πάτμο ο Κύνωψ και ο Σίμων. Το να παίρνουν μερικοί ιερείς κεριά πίσσινα και να πηγαίνουν μέσα στα βουνά και τα λαγκάδια και εκεί να τα ανάβουν και φορώντας ανάστροφα τα ιερά τους να διαβάζουν την Σολομωνική ή να πούμε καλύτερα την δαιμονική και έτσι να κάνουν να πεθαίνουν οι εχθροί τους ή να ψοφούν τα ζώα τους, καθώς ένα τέτοιο πράγμα γίνεται στην Κρήτη και την Κύπρο ( τον 18ον αιώνα)
Τι είδος μαγείας είναι τα βαστάγματα των εικόνων
Δέκατο τρίτο είδος μαντείας και μαγείας είναι το να βαστάζουν κάποιοι κοσμικοί Χριστιανοί , τις ιερές εικόνες του αγίου Γεωργίου, του Αρχαγγέλου Μιχαήλ και άλλων αγίων στους ώμους τους, και να τρέχουν σαν τρελλοί και δαιμονισμένοι εδώ και εκεί μέσα στα βουνά και τα λαγκάδια και να χτυπούνε πότε σε ένα μέρος και πότε σε άλλο με τις άγιες εικόνες, λουσμένοι στον ιδρώτα τάχα από το βάρος των αγίων εικόνων, και προμαντεύοντας κάποια πράγματα, και φανερώνοντας εκείνα που κάποιοι έχασαν και άλλα παρόμοια.
Αυτά είναι τα κυριότερα και καθολικότερα είδη της μαγείας∙ είναι όμως και άλλα πάμπολλα, άλλα αυτά μπορούνε να αναφέρονται∙ καθώς τα περισσότερα είδη από αυτά , τόσο η θεία Γραφή , όσο και διάφοροι κανόνες των ιερών Συνόδων και των θείων Πατέρων περιλαμβάνουν , και μάλιστα ο ξα΄ και ξε’ κανόνας της αγίας και οικουμενικής ς΄ Συνόδου. Καιρός όμως είναι να πούμε τώρα ότι αυτά τα είδη των μαγικών , είναι τελείως εμποδισμένα να τα κάνουν οι Χριστιανοί∙ διότι αν η θεία Γραφή εμποδίζει και λέει να μη τα μεταχειρίζονται αυτά οι Εβραίοι , οι Εβραίοι που ήταν αρχάριοι , και ήταν σαν νήπια κάτω από τη σκιά του νόμου, πόσο μάλλον εμποδίζει τους Χριστιανούς να μην ενεργούν αυτά τα πράγματα; Τους Χριστιανούς , που είναι τέκνα της αλήθειας και της χάριτος του Ευαγγελίου, που έφτασαν σε μέτρα άνδρα τέλειου και σε μέτρο ηλικίας του πληρώματος του Χριστού, κατά τον Απόστολο.
Τι πρέπει οι Χριστιανοί να κάνουν για να προφυλάγονται από τα μαγικά
Πλήν για να προφυλάγεστε από τα μαγικά και από την ενέργεια των δαιμόνων και μάγων , να έχετε όλοι μικροί και μεγάλοι , άνδρες και γυναίκες, τίμιο Σταυρό, είτε ξύλινο, είτε χάλκινο, είτε άλλη ύλης κρεμασμένο στον λαιμό σας, καθώς αναγιγνώσκουμε στο βίο των αγίων πέντε Μαρτύρων , ότι και οι παλιοί Χριστιανοί όλοι είχαν Σταυρό στον τράχηλό. Και για αυτό, ο αποστολικός Παγκράτιος, ο Ταυρομενίας Επίσκοπος , σε όσους βάπτιζε Χριστιανούς , έδινε και ένα Σταυρό κέδρινο∙ διότι πολύ φοβάται ο διάβολος και οι δαίμονες τον τύπο του τιμίου Σταυρού και φεύγουν από εκεί όπου τον βλέπουν, καθώς και αυτοί οι ίδιοι οι δαίμονες το ομολόγησαν. Γιατί όταν ρωτήθηκαν κάποτε από τον άγιο Ιωάννη τον Βοστρινόν, που είχε εξουσία κατά των ακάθαρτων πνευμάτων , ποια πράγματα από τους Χριστιανούς φοβούνται περισσότερο; Αποκρίθηκαν , ότι φοβούνται τρία πράγματα∙ τον Σταυρό που φοράνε οι Χριστιανοί στον τράχηλό, το άγιο Βάπτισμα και την θεία Κοινωνία, όπως αυτό αναφέρεται στις χειρόγραφες Συλλογές που έκανε ο Ιωάννης Αντιοχείας. Γι’ αυτό είναι προφύλαξη μεγάλη και το να κάνουν οι Χριστιανοί τον Σταυρό τους κάθε φορά που πίνουν νερό ή όταν αρχίζουν να κάνουν κάθε υπηρεσία και τέχνη, καθώς τους παραγγέλλει ο θείος Κύριλλος ο Ιεροσολύμων.
Μεγάλο όμως όπλο και άρμα κατά του διαβόλου είναι και το να έχουν οι Χριστιανοί στο σπίτι τους άγιο Ευαγγέλιο επειδή λέει ο Χρυσόστομος ότι στο σπίτι εκείνο που υπάρχει Ευαγγέλιο εκεί δεν μπαίνει ο διάβολος∙ «Ει γάρ εν οικία ένθα αν Ευαγγέλιον η κείμενον, ου τολμήσει προσελθείν ο διάβολος∙ πολλώ μάλλον ψυχής νοήματα τοιαύτα περιφερούσης, ουχ άψεται ποτέ, ουδέ επιβήσεται δαίμων∙ ουχ αμαρτίας φύσις» (Ομιλία , λβ΄εις το κατά Ιωάν.)∙ και οι παλιοι Χριστιανοί είχαν και από το λαιμό τους κρεμασμένα μικρά άγια Ευαγγέλια σε προφύλαξή τους και μάλιστα οι γυναίκες και τα παιδία, όπως μαρτυρέι ο ίδιος ο Χρυσόστομος λεγοντας∙ «ουχ όράς πως αι γυναίκες και παιδιά , τα μικρά , αντί φυλακής μεγάλης Ευαγγέλια εξαρτώσι του τραχήλου και πανταχού περιφέορυσιν, όπου περ αν απιώσιν;» (Ανδρ. ιθ΄). Πολλοί όμως και σήμερα περιφέρουν μαζί τους άγια Ευαγγέλια. Τα ανδρόγυνα για να μη φοβούνται από το δέσιμο όταν στεφανώνονται, πρέπει να εξομολογούνται πριν του γάμου, να νηστεύουν τρεις ημέρες και να στεφανώνονται γινομένης λειτουργίας και έτσι να μεταλαμβάνουν τα θεία Μυστήρια. Κάποιοι όμως λένε, ότι είναι προφυλακτικό του δεσμού και το να βαστάνε επάνω τους γραμμένο το τροπαράκι εκείνο της Πεντηκοστής, που λέει∙ «Λύει τα δεσμά και δροσίζει την φλόγα, ο τρισσοφεγγής της θεαρχίας τύπος» και προ πάντων πρέπει να έχουν τα ανδρόγυνα, πίστη στερεά και αδίστακτη στον Κύριο, ο οποίος θα διαλύσει τις ενέργειες των δαιμόνων. Αν για τηνολιγοπιστία κάποιων Χριστιανών , δείχνουν οι δαίμονες κάποιες φαντασίες, σε μερικών ανθρώπων τάφους ή σπίτια ή σε άλλον τόπο, εκεί πρέπει να καλείται ιερέας να ψάλλει αγιασμό και να ραντίζεται ο τόπος και με τη θεία χάρη διαλύεται η ενέργεια των δαιμόνων. Και μάλιστα εξαιρετικά όταν χριστιανός έχει να κτίσει σπίτι ή μύλο ή να κατασκευάσει καΐκι, ας περνει τον ιερέα να ψάλλει αγιασμό και να διαβάσει τη ευχή του ευχολογίου για θεμέλιο οίκου και τότε ας βάζεται το θεμέλιο του σπιτιού και ας κατασκευάζεται το καΐκι.
Ότι αν και αληθινά οι μάγοι μπορούσαν να δώσουν υγεία, πάλι πρέπει να τους αποστρεφόμαστε.
Και για να πω με συντομία, αν είσαι βέβαιος αδελφέ, ότι οι μάγοι και οι δαίμονες σε κάνουν υγιή από την ασθένεια και πληροφορείσαι , ότι μπορούν υποθετικά να σου χαρίσουν πενήντα χρόνια ζωής και ότι έχουν δύναμη να αναστήσου νεκρό( τα οποία και τα δύο είναι αδύνατα σε αυτούς) πάλι πρόσεχε, πρόσεχε, πρόσεχε, να μη προστρέξεις σ’ αυτούς για να σε βοηθήσουν· γιατί; Γιατί αρνείσαι τον Θεό προδίδεις τον Χριστό, αθετείς την ευσέβεια και τη πίστη σου και εξ εναντίας, γιατί λατρεύεις τον διάβολο, προσκυνάς τους υπηρέτες του δαίμονες και γίνεσαι σ’ αυτούς υπόδουλος σε όλο το υπόλοιπο διάστημα της ζωής σου, διότι αν και γίνεις υγιής από την ασθένειά σου θα πάσχεις όμως παντοτινά από ένα έλεγχο πικρό της συνειδήσεώς σου, ότι για μια μικρή ασθένεια, παρέβηκες τις υποσχέσεις που έδωσες στον Χριστό και αρνήθηκες την πίστη σου. Έτσι η υγεία σου αυτή θα είναι πικρότερη και από την πλέον βαρύτερη ασθένεια, όπως λέει ο χρυσόγλωσσος Ιωάννης. Θέλεις να το πληροφορηθείς; Άκουσε τι λέει στο Δευτερονόμιο. Εάν αναστή εν σοι προφήτης ή ενυπνιαζόμενος ενύπνιον και δω σημείνον και τέρας ο ελάλησε προς σε λέγον· πορευθώμεν και λατρεύσωμεν θεοίς ετέροις, ούκ ακούσεσθε των λόγων του προφήτου εκείνου … ότι πειράζει Κύριος ο Θεός υμώς ειδέναι, ει αγαπάτε τον Θεόν υμών , εξ όλης της ψυχής υμών» (Δεύτερ. ιγ΄1). Δηλαδή εάν ο προφήτης εκείνος πει, ότι εγώ μπορών να αναστήσω νεκρό, μόνο πεισθήτε σε μένα και προσκυνήστε τα είδωλα ή τους δαίμονες και στα αλήθεια μπορέσει με το έργο να αναστήσει τον νεκρό, που υποσχέθηκα, πάλι να μην του ακούσετε για να προσκυνήσετε τον διάβολο και τους δαίμονες, διότι ο Θεός συγχώρησε να κάνει ο προφήτης κείνος αυτό το θαυμαστό για να δει αν εσείς τον αγαπάτε με όλη σας την καρδιά και δεν λατρεύετε κάποιον άλλον έξω από αυτόν. Έτσι ερμηνεύει το ρητό αυτό ο θείος Χρυσόστομος, σε αυτόν τον κατά Ιουδαίων λόγο του. Ακούς αδελφέ φοβερό λόγο που λέει ο ίδιος ο Θεός; Λοιπόν άφησε την πρόφαση αυτή που σου υποβάλει ο διάβολος το να πηγαίνεις στους μάγους για θεραπεία της ασθένειας σου και φύγε από αυτούς σαν από φωτιά.
Ότι μόνο ο Θεός ξέρει τα αποκρυφα- ότι οι άγγελοι και άνθρωποι από τον Θεό γνωρίζουν τα απόκρυφα- Ότι οι δαίμονες απόκρυφα δεν γνωρίζουν
Προς την β΄ πρόφαση εκείνων που λένε ότι πηγαίνουν στους μάγους και τους δαίμονες για να μάθουν τι έχουν να πάθουν ή για να βρούν θησαυρούς και άλλα απόκρυφα πράγματα, αποκρινόμαστε ότι μόνο ο Θεός κυρίως είναι που ξέρει όλα τα απόκρυφα πράγματα και προγνωρίζει τα μέλλοντα , καθώς λέει ο Ιερεμίας· « ο ων Κύριε… ου μη αποκρυβη από σου ουδέν» (Ιερεμίας)· και ο Σειράχ· «έγνω γαρ ο Κύριος πάσαν είδησην, και ενέβλεψε εις σημείον αιώνος, απαγγέλλων τα παρεληλυθότα και επεσόμενα, και αποκαλύπτων ίχνη αποκρύφων». (Σειρ. μβ΄1
. Οι Άγγελοι όμως και οι άνθρωποι , γνωρίζουν κάποτε τα κρύφια, αλλ’ όχι από μόνοι τους αλλά εξ αποκαλύψεωως και ελλάμψεως του θείου φωτός, καθώς έχει γραφεί· « Ο Θεός αποκαλύπτει βαθέα και απόκρυφα» (Δαν. β ΄ 22). Οι μάγοι όμως και οι δαίμονες επειδή είναι σκοτισμένοι και δεν έχουν το φωτισμό του Θεού, ακολούθως δεν μπορούν να ξέρουν τα απόκρυφα· και αυτό γίνεται φανερ από το ενύπνιο , που είδε ο Ναβουχοδονόσορ ο βασιλιάς, ο οποίος, αμέσως που είδε το όνειρο το λησμόνησε, και κάλεσε όλους τους επαϊδούς και τους μάγους και φαρμακούς και Χαλδαίους και τους πρόσταξε , όχι μόνο να του εξηγήσουν τι φανέρωνε το όνειρο του, αλλά ακόμη και το ίδιο το όνειρο, εκείνο που είδε, διαφορετικά, έχουν να θανατωθούν. «πλήν το ενύπνιον και την σύγκρισιν αυτού απαγγείλατε μοι» (Δαν. β΄6). Στεναχωρέθηκαν οι ταλαίπωροι μάγοι, παρακάλεσαν με όλη τους την καρδιά τους δαίμονες που λάτρευαν για να τους φανερώσουν το όνειρο, αλά μάταια· επειδή το όνειρο ήταν τόσο κρυφό , που ούτε οι δαίμονες μπόρεσαν να το γνωρίσουν. Έτσι δόθηκε απόφαση βασιλική για να θανατωθούν οι μάγοι ώσπου ο Θεός φανέρωσε και το ενύπνιο και την εξήγηση του στον προφήτη Δανιήλ, και με αυτόν τον τρόπο, γλυτωσαν εκείνοι από τον θάνατο, όπως είναι αυτά γραμμένα στο β΄κεφάλαιο του Δανιήλ.Ότι οι δαίμονες δεν ξέρουν τι πρόκειται να πάθει ή να γίνει ο άνθρωπος.- Ότι οι δαίμονες τα φυσικά και προαιρετικά, τα γνωρίζουν με αμφιβολία- Ότι οι δαίμονες ακόμα και αν γνωρίζουν την αλήθεια δεν τη φανερώνουν.
Αλλά ούτε ξέρουν οι δαίμονες τι έχει να γίνει ή να πάθει ο άνθρωπος· επειδή ο άνθρωπος είναι αυτεξούσιος , αν θέλει , κλίνει στο καλό, εάν όμως δεν θέλει, κλίνει στο κακό. Έτσι είναι άδηλο στο τέλος, στο οποίο έχει να καταντήσει. Και αυτό γίνεται φανερό από την ιστορία του Ιώβ. Γιατί το τέλος του Ιώβ δεν μπόρεσε να γνωρίσει ο διάβολος, διότι αυτός αγωνιζόταν και φρόντιζε να κάνει τον Ιώβ να βλαστημήσει κατά του Θεού και με αυτό να τον κολάσει, ο Ιώβ όμως, επειδή ευχαρίστως υπέμενε τα δεινά, στεφανώθηκε περισσότερο…. Ναι μεν προγνωρίζουν πολλά και οι δαίμονες , όπως λένε οι ιεροί θεολόγοι , αλλά ως επί το πλείστον τα φυσικά, συμπεραίνοντας τη γνώμη τους από τους λόγους και νόμους της φύσεως· καθώς και πολλοί από τους ανθρώπους, όπως και οι φιλόσοφοι. Τα προαιρετικά όμως και αυτά που βρίσκονται στο βάθος της καρδιάς του ανθρώπου, ο Θεός μόνος κατ’ ακρίβεια τα ξέρει , ως πλάστης των καρδιών , καθώς είπε ο Σωλομών· «συ μονώτατος οίδας την καρδίαν πάντων υιών ανθρώπων» (Γ΄Βασ. η΄ 3), ο διάβολος όμως από τα κινήματα του σώματος, συμπεραίνει μερικά από αυτά, καθώς λέει ο Πηλουσιώτης Ισίδωρος,γράφωντας· « ου τα κατά διάνοιαν οίδε, ω πραότετε, ο διάβολος· της γάρ θείας μόνης εστί τούτο εξαίρετον δυνάμεως, της πλασσάσης κατά μόας τας καρδίας ημών· αλλά από τηντου σώματος κινημάτων , τα της ψυχής θηρεύεται βουλεύματα» (Επιστ. ρνς΄Αρχοντίω πρεσβυτέρω). Εκτός αυτού και τα φυσικά και τα προαιρετικά πράγματα που οι δαίμονες φαίνονται ότι προγνωρίζουν , όλα τα προγνωρίζουν αμφίβολα, όλα σκοτεινά , όλα ασαφή και λοξά. Γι’ αυτό και ο δαίμονας ο καλούμενος Απόλλων και το είδωλο του, ονομαζόταν Λοξίας και από αυτούς του ίδιους τους Έλληνες· διότι όσους χρησμούς και μαντείες προέλεγε ήταν λοξοί σαν το περπάτημα του καβουριού και μπορούσαν να νοηθούν και έτσι κι αλλιώς και σε ένα νόημα και σε οτιδήποτε άλλο και αφήνω να λέω, ότι οι δαίμονες τις περισσότερες φορές γνωρίζουν την αλήθεια, όμως δεν θέλουν να την ομολογήσουν θεληματικά, εκτός από ανάγκη μεγάλη. Διότι με το να είναι φυσικά ψεύτες, συνεπάγεται ότι αγαπούν πάντοτε το ψεύδος, μισούν την αλήθεια, καθώς είπε ο Κύριος· «εκείος ανθρωποκτόνος ήν απ’ αρχής και εν τη αληθεία ούχ έστηκεν … ότι ψεύστης εστί και ο πατήρ αυτού.
Για ποια αιτία προλέγουν κάποια πράγματα οι δαίμονες και γίνονται
Ξέρετε γιατί μερικές φορές οι δαίμονες προλέγουν κάποια πράγματα και γίνονται; α΄Διότι εσείς δεν πιστεύετε αδίστακτα στον Κύριο, αλλά πιστεύετε και στους δαίμονες, γι’ αυτό εξ αιτίας της δικής σας απιστίας, παραχωρεί ο Θεός να γίνωνται εκείνα, που σας προλέγουν εκείνοι , καθώς μαρτυρεί ο Χρυστόστομος· «τι ουν ότι λέγουσι φησί και εκβαίνει; Επειδή συ πιστεύει , είγε και εκβαίνει»(Αυτ. Δηλ. Λόγ. η΄στην Β΄ προς Τιμόθεο.) και β΄ διότι εσείς, με το να είστε δούλοι στον διάβολο, αγαπώντας τα διαβολικά του έργα και τα πάθη, γι’ αυτό έχοντας σας υπό την εξουσία του αυτός, ό,τι θα προειπεί για εσάς , το κάνει και με τα έργα, καθώς και ένας κλέπτης όταν σκλαβώσει κανένα άνθρωπο, αν πει σε αυτόν ότι έχει να ζήσει , ή να πεθάνει, γίνεται. Διότι αν θέλει ο κλέπτης εκείνος να του αφήσει τη ζωή , ή να τον θανατώσει , μπορεί να κάνει και τα δύο, σύμφωνα με τον Χρυσρρήμονα· «Ειπέ μοι ει τις λήσταρχος υιόν βασιλέως αυτώ προφυγόντα εις ερημίαν , και την εκείνου συνοίκησιν αγαπήσαντα, υπο χείρας έχει και εξουσίαν, δυνήσεται αυτώ ειπείν, ει τελευτά, ει ζή; Και σφόδρα γε δυνήσεται, τι δη ποτέ; ούκ επειδή προείδε το μέλλον, αλλ’ επειδή εκατέρου κύριος γίνεται , του αφανίσαι και σώσαι τον παίδα, εκείνου ποιήσαντος αυτόν κύριον» (αυτ.). Έτσι σε ένα Χριστιανό που έχει πίστη στερεά στον Κύριο και φυλάγει τις εντολές του, καμία δύναμη δεν έχουν οι δαίμονες, ή να προειπούν ή να κάνουν τίποτα. Και πάλι αυτός ο ίδιος ο Χρυσόστομος το λέει για τον εαυτό του·» ει δε τινα έχουσν δύναμιν προγνωστικήν, εμοί τω πιστώ τουτους άγε· ου μεγαληγορέων λέγω…αμαρτημάτων μεν γαρ ειμί μεστός· τούτων δε ένεκεν , ούκ αν ταπεινοφρονήσαιμι· πάντων τη του Θεού χάριτι καταγέλω· ΄γε προς εμέ τον άνδρα τον μάγον , ει τινα έχει δύναμιν προγνωστικήν, ειπάτω τι μοι συμβήσεται· αύριον τι έσται μοι· αλλ’ ούκ έχει τηνεμήν αρχήν οδέ την υποταγήν»(Αυτ). Ώστε από τους λόγους αυτούς του θείου Χρυσόστομου, αυτό το καθολικό συμπέρασμα συνάγουμε, ότι οι δαίμονες δεν προγνωρίζουν απλώς κανένα πράγμα· από την προς τον Θεό απιστία και την πίστη στους δαίμονες των Χριστιανών , και από την κακή ζωή τους, λαμβάνουν την αιτία της προγνώσεως.
Ότι ο διάβολος πρέπει να φοβάται τους Χριστιανούς και όχι οι Χριστιανοί τον διάβολο. Ότι αν θέλουν οι Χριστιανοί, ο διάβολος γίνεται μικρός.
Εκτός αυτού και αυτή τη ληστρική και μερική εξουσία , που τώρα έχει ο διάβολος και την απάτη που μεταχειρίζεται, με κανένα άλλο τρόπο δεν μπορεί να την ενεργήσει εκτός με τη θέληση και τη δική μας συγκατάθεση και με τη συγχώρεση και άδεια από το Θεό. Διότι ο διάβολος προσβάλει και πολεμά τον άνθρωπο με τους κακούς λογισμούς, όμως στη θέληση του ανθρώπου στέκεται, ή να δεχτεί την προσβολή των λογισμών , ή να μη τη δεχτεί, χωρίς καμία βία. Έτσι λέγει ο Δαμασκηνός Ιωάννης· «προσβάλλειν μεν τω ανθρώπω συνεχωρήθησαν, (οι δαίμονες δηλαδή )βιάζεσθαι δε τινα ουκ ισχύουσιν· εν ημίν γαρ εστί δέξασθαι την προσβολήν, ή μη δέξασθαι» (Θεολογικ. Βιβλ.β΄κεφ. ιθ΄). Τι φοβάστε λοιπόν Χριστιανοί τον διάβολο που δεν μπορεί να σας κάνει τίποτα με τη βία; Ο διάβολος μάλλον πρέπει να φοβάται εσάς, και όχι εσείς τον διάβολο, διότι εσείς είστε ντυμένοι με όλη την αρματωσιά και πανοπλία του Θεού. Εσείς έχετε ως σφεντόνα το σημείο του τιμίου Σταυρού, με το οποίο και από μακριά σφεντονίζετε όλους τους δαίμονες· εσείς φοράτε ως μαχαίρι δίστομο, το φοβερό όνομα του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού, το οποίο φοβούνται και τρέμουν οι δαίμονες· και εσείς , αν θέλετε να φυλάτε τις εντολές του Κυρίου και να είστε φίλοι και στρατιώτες αληθινοί του ουράνιου Βασιλιά, ούτε μαγικά έχετε ανάγκη , ούτε καμιά άλλη επιβουλή του διαβόλου, αλλά να τον καταπατείτε με τα πόδια σας σαν ένα κλωνάρι, σαν ένα μικρό πουλί , και σαν ένα σκορπιό και μυρμήγκι· «Ιδού δέδωκα φησί ημίν την εξουσίαν , του πατείν επάνω όφεων και σκορπίων , και επι πάσαν την δύναμιν του εχθρού ,και ουδέν υμάς ου μη αδικήσει»(Λούκ. Ι΄, 19) · ώστε , αν εσείς θελήσετε, τόσο σμικρύνεται και ταπεινώνεται ο διάβολος, που γίνεται σαν ένα νήπιο. Και πάλι αν εσείς θελήσετε, τόσο μεγάλος γίνεται ο διάβολος κατ’ επάνω σας, ώστε που βρυχάται σαν λιοντάρι φοβερό, και ζητά να σας καταπιεί· γι’ αυτό ορθότατα είπε ο Χρυσόστομος· « καταπάτημα αυτών των ημετέρων εποίησε ποδών , αν βουλόμεθα. Όρα τοινύν υπέρ καφαλής εστώτα της ημετέρας· πως δε τούτο γίνεται παρ’ ημών; Αν ημείς βουλώμεθα, μέγας εστίν· αν ημείς βουλώμεθα, γίνεται μικρός· εάν προσέχωμεν εαυτοίς , και μετα του Βασιλέως ώμεν του ημετέρου, συστέλλεται , και παιδίου μικρού ουδέν άμεινον, διακείσεται αν τη προς ημάς μάχη· όταν αποστώμεν αυτού, μέγα φυσά και βρυχάται , τρίζει τους οδόντας· άτε ερήμους ημάς της μεγάλης συμμαχίας λαβών» (Λόγ. ς΄ εις την προς Φιλππ.).
Ότι οι δαίμονες εκείνο που είναι προσταγμένοι κάνουν και όχι παραπάνω ή παρακάτω- Ότι χωρίς την άδεια του Θεού οι δαίμονες κακό δεν κάνουν ούτε σε ανθρώπους ούτε σε ζώα.- ότι οι δαίμονες ούτε στο διάβολο υποτάσσονται χωρίς την άδεια του Θεού.
Και για να συμπεράνω στο σύνολο της απαντήσεως αυτής, επειδή οι δαίμονες δεν μπορούν να σας κακοποιήσουν αδερφοί χωρίς να λάβουν της συγχώρηση και άδεια από τον Θεό, είτε για τις αμαρτίες σας, είτε για να σας κάνει ο Θεός δοκιμότερους με τους πειρασμούς· λοιπόν μάταια κοπιάζετε θεραπεύοντας τους δαίμονες με τα μαγικά. Διότι αυτοί έχουν να κάνουν για πάντα εκείνο που είναι προσταγμένοι από τον Θεό· είτε τους θεραπεύετε , είτε δεν τους θεραπεύετε, όπως λέει ο Μέγας Βασίλειος, ερμηνεύοντας το ρητό εκείνο του Ησαΐα που λέι· «Κύριος εντέταλται έθνει οπλομάχω» (Ησ. Ιγ΄14)· «μη φοβηθείς φησί τον τύπτοντα (δηλ. τον διάβολο), αλλά παρακάλει τον επιτάσσοντας (δηλ. τον Θεό)· διδασκέσθωσαν οι ειδωλολάτραι , οιλέγοντες θυσίας προσάγειν δαίμοσι πονηροίς, εκμειλισσόμεοι αυτών την κακία….» (Ερμηνεία εις τον Ησαΐα). Τι λέω: όχι μόνο σε σας δεν έοχυν εξουσία οι δαίμονες να προξενήσουν κανένα κακό χωρίς την άδεια του Θεού, αλλά ούτε στους χοίρους και τα άλογα ζώα· και αυτό γίνετε φανερό από την ιστορία που αναφέρει το άγιον Ευαγγέλιο. Να πω ακόμη και κάτι μεγαλύτερο; Όχι μόνο ο διάβολος δεν μπορεί να κάνει κανένα κακό σε εσάς Χριστιανοί , χωρίς την άδεια του Θεού, αλλά ούτε αυτοί οι ίδιοι οι δαίμονες υπηρετούν τον αρχηγό τους διάβολο χωρίς την άδεια κα συγχώρηση του Θεού·…
Αφήστε λοιπόν αδερφοί , τις προφάσεις αυτές, που σας υποβάλλει ο διάβολος, για να ρτον δουλεύετε με τις μαγείες και τα γητεύματα και παύσατε στο εξής από τονα πιστεύετε ως οι μάγοι και δαίμονες έχουν την δύναμη να σας γιατρεύσουν , πως προγνωρίζουν τι έχετ να πάθετε. Παύσατε από το να πιστεύετε πως είναι ποδαρικά καλά και κακά ή ημέρες καλές και κακές ή συναπαντήματα καλά και κακά. Τι κάνεις ανόητε άνθρωπε; Αν εσύ συναντήσει παρθένο ή καλόγερο, λές ότι είναι άσχημη η ημέρα εκείνη· και αν συναντήσεις καμιά πόρνη ή τυφλό ή κουτσό, μαντεύεις ότι είναι καλό συναπάντημα; Ω της αγνωσίας σου! Άκουσε τι σου λέει ο θείος Χρυσόστομος· πως η συνάντηση του ανθρώπου δεν κάνει την ημέρα κακή , αλλά το να ζεις εσύ με τις αμαρτίες . όταν λοιπόν εσύ βγεις από το σπίτι σου φυλάξου μόνο από την αμαρτία και μη φοβάσαι ούτε από αυτόν τον ίδιο τον διάβολο·…Άνθρωπο συναντάς και μαντεύεις και δεν στοχάζεσαι ταλαίπωρε, ότι ο διάβολος πολεμά να σε κάνει να μισήσεις τον αδελφό σου , που δεν σου έκανε κανένα κακό; Και αν ο Θεός σε προστάζει να αγαπάς σους εχθρούς σου, εσύ όμως μισείς εκείνον που δεν σου έσφαλε, γιατί λές πως είχα κακό συναπάντημα; Και ποια συγχώρηση θα λάβεις εσύ;
Σταματήστε να πιστεύετε πως υπάρχουν στοιχειά και νεράιδες και τύχη και ροιζικά και καλικάντζαροι , διότι όποιος ομολογεί πως υπάρχουν τύχη και ροιζικά και τα υπόλοιπα, πέφτει από το δόγμα και το φρόνημα των Χριστιανών, σύμφωνα με τον Αναστάσιο τον Σιναΐτη…Σταμάτηστε από το να δένετε ανδρόγυνα , από το να κατασκευάζετε φυλακτά ή να τα ζητάτε από τους κατασκευαστές τους…
Απο την "Χρηστοήθεια των Χριστιανων"
Εκδόσεις : "Ορθόδοξος Κυψέλη"
Απόδοση στη νεοελληνική: talantoblog.blogspot.gr
Οδηγός για την πνευματική ζωή
Τα μυστήρια της Εκκλησίας
Τα ιερά μυστήρια είναι επτά: το βάπτισμα , το χρίσμα, η ευχαριστία, η μετάνοια, η ιεροσύνη, ο γάμος και το ευχέλαιο. Τα μυστήρια έχουν συσταθεί από τον Ιησού Χριστό, χορηγούν τη Θεία Χάριν , αναγεννούν και προάγουν τον άνθρωπο, δωρίζουν εν Χριστώ τη σωτηρία. Τελούνται από των επισκόπων και των ιερέων , η δε χορήγηση τη Θείας Χάριτος είναι αναγκαία και βέβαιη. Επομένως όταν τελούνται από κανονικούς επισκόπους και ιερείς και σύμφωνα με το τυπικό της Ορθόδοξης Εκκλησίας, πραγματικά και αναμφισβήτητα μεταδίδουν την Θείαν Χαρίν. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι τα μυστήρια δρούν με τρόπο μαγικό. Αληθινά μεν η Θεία Χαρίς χορηγείται αντικειμενικά, όμως η επίδραση της στον πιστό δεν είναι εκβιαστική , αλλά εξαρτάται από την υποκειμενική δεκτικότητα του πιστού. Η δική του πνευματική κατάσταση και σωστή προετοιμασία είναι πολύ σημαντικές για την υποδοχή του μυστηρίου. Και ενώ η δράση του μυστηρίου είναι δεδομένη, ανεξάρτητα από την ποιότητα του λειτουργού που επιτελεί το μυστήριο, ο πιστός θα πρέπει να είναι προετοιμαστεί κατάλληλα και η καρδιά του να είναι ανοιχτή στην Χάριν του Αγίου Πνεύματος. Η Ορθόδοξη Εκκλησία διδάσκει ότι η σωτηρία δωρίζεται από τον Θεό, είναι αποτέλεσμα της Θείας Χάριτος μέσα από τη λυτρωτική θυσία του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού, απαραίτητη όμως είναι και η ελεύθερη αποδοχή και σύμπραξη από την πλευρά του ανθρώπου. Ο Θεός πραγματικά , σέβεται την ελευθερία μας.
Τα μυστήρια διακρίνονται σε υποχρεωτικά και προαιρετικά, σε επαναλαμβανόμενα και μη επαναλαμβανόμενα, ενώ δύο από αυτά θεωρούνται ως τα εξοχότερα.
Υποχρεωτικά είναι το βάπτισμα, το χρίσμα, η μετάνοια, η ευχαριστία και το ευχέλαιο…
Προαιρετικά είναι τα μυστήρα της ιερωσύνης και του γάμου…
Επαναλαμβανόμενα μυστήρια είναι η ευχαριστία , η μετάνοια ο γάμος και το ευχέλαιο, ανάλογα με τις ανάγκες του κάθε πιστού.
Μη επαναλαμβανόμενα είναι το βάπτισμα, το χρίσμα και η ιερωσύνη, τα οποία τελούνται μία και μοναδική φορά. Κυριότερα μυστήρια θεωρούνται το βάπτισμα και η ευχαριστία.
Θα πρέπει να τονίσουμε ότι το μυστήριο περιλαμβάνει δύο μερή: το ορατό και το αόρατο. Και το μεν αόρατο είναι η Χάρις του Αγίου Πνεύματος, η οποία μυστικά αγιάζει τον πιστό, το δε αόρατο είναι η εξωτερική τελετή, και ότι περιλαμβάνει η όλη διαδικασία.
Μυστηριακή και μυστική ζωή
Στον Ορθόδοξο χριστιανό δεν μπορεί να υπάρξει μυστική ζωή χωρίς τη μυστηριακή. Γιατί χωρίς την Χάρι των μυστηρίων ο άνθρωπος οδηγείται απλά στις δικές του σκέψεις, στα δικά του ανθρώπινα διανοήματα. Χωρίς την Χάριν , ο μυστικιστής δεν μπορεί να υπερβεί τα όρια του κτιστού. Και η Χάρις του Αγίου Πνεύματος χορηγείται μέσα απο τα μυστήρια της Εκκλησίας. Το βάπτισμα μας παίρνει νεκρούς πνευματικά και μας δίνει ύπαρξη και υπόσταση κατά Χριστόν. Το Χρίσμα μας τελειοποιεί και μας παρέχει την ενέργεια που χρειαζόμαστε στην πνευματική μας ζωή, τη χριστιανική μας πορεία. Μέσα από τη Θεία Ευχαριστία συνεχίζουμε να ζούμε πνευματικά και να οδηγούμαστε στη Βασιλεία του Θεού.
Η Ορθόδοξη μυστική ζωή έχει θεμέλιο τα ιερά μυστήρια και, τηρώντας ο ησυχαστής τις εντολές του Κυρίου , μπορεί με τη νοερά προσευχή και την επίκληση του αγίου ονόματος του Κυρίου Ιησού Χριστού να επαναφέρει τον νου στην καρδιά.
Εφόσον η καρδιά είναι το κέντρο της συναισθηματικής νοημοσύνης, εκεί αναπτύσσεται η θεία αγάπη και, όσο αυτή μεγαλώνει , τόσο αιχμαλωτίζεται ο νους στην καρδιά και η θέληση του ανθρώπου υποτάσσεται στο θείο θέλημα. Έτσι, νούς, θέληση και συναίσθημα ενώνονται στην καρδιά μέσα στη θεία αγάπη και ο όλος άνθρωπος, ο διασπασμένος από την πτώση , ενοποιείται και πάλι.
Συνεπώς οι Πατέρες είχαν δίκιο να εννοούν με τη λέξη ‘’καρδιά’’ το σύνολο του πνευματικού κόσμου του ανθρώπου, να θεωρούν τον εγκέφαλο κατοικητήριο της διάνοιας και την καρδιά χώρο του νοητικοσυναισθήματικού του ανθρώπου. Άλλωστε και ο ίδιος ο Κύριος αναφέρει ότι από την καρδιά βγαίνουν αμαρτωλές σκέψεις και επιθυμίες. (Ματθ. ιε΄19).
Με την προσοχή όμως της καρδιάς και την Χάριν του Αγίου Πνεύματος , ο ησυχαστής, κάνοντας διαρκώς επίκληση του ονόματος του Κυρίου Ιησού, το οποίο όνομα είναι άγιο, αγιάζεται και αυτός και οδηγείται προς την ένωση με το Θεό. Γιατί μέσα στο όνομα Του είναι παρών ο Τριαδικός Θεός και με την Άκτιστη Ουσιώδη Ενέργεια Του, που εκπορεύεται από τη Θεία Ουσία, επιτυγχάνεται η θέωση και η θέα του Ακτίστου Φωτός.
Ας θυμόμαστε ότι, κατά τη διδασκαλία της Εκκλησίας, η Θεία Ενέργεια ονομάζεται και θεότης, αφού εκεί υπάρχει ολόκληρος ο Θεός, ο οποίος είναι απλούς και δεν διαιρείται.
Δύο παράγοντες : ο ανθρώπινος και ο θείος.
Όταν προσεύχεται ο άνθρωπος, μεσολαβούν απαραίτητα δύο παράγοντες, ο ένας ανθρώπινος και ο άλλος θείος. Ο ανθρώπινος είναι η δική του προσπάθεια, ο θείος παράγων είναι η ενέργεια του Παναγίου Πνεύματος. Αν αυτοί οι δύο παράγοντες δεν συνεργαστούν , δεν γίνεται τίποτε. «Ουδείς δύναται ειπείν Κύριον Ιησούν ει μη εν Πνεύματι Αγίω», λέει ο Απόστολος Παύλος (Α΄Κορ. ιβ΄3).
Σε βεβαιώνω , αδελφέ , ότι , αν δεν συνεργήσει το Άγιον Πνεύμα , μία ευχή ‘’Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησόν με’’ δεν μπορείς να πείς, αλλά ούτε και μία φορά θα μπορέσεις να κάνεις τον σταυρό σου. αυτό το λέω εκ πείρας, εξ όσων γνωρίζω από το περιβάλλον μου και λίγο από τον εαυτό μου. Η νοερά προσευχή είναι κοινωνία , είναι μυστική ένωση με το Θείον , είναι η ζωή η αιώνια.
Ένας νομικός ρώτησε τον Κύριο: «Διδάσκαλε , τι ποιήσω, ίνα κληρονομήσω ζωήν αιώνιον;» Και ο Κύριος : «ει δε θέλεις εισελθείν εις την ζωήν , τήρησον τας εντολάς…ου φονεύσεις, ου μοιχεύσεις , ου κλέψεις, ου ψευδομαρτυρήσεις…» (Ματθ. ιθ΄17-19). Αυτές είναι οι εντολές του Δεκαλόγου και αφορούν τους αγωνιζόμενους πιστούς. Στη συνέχεια , ο Κύριος λέει: «ει θέλεις τέλειος είναι, ύπαγε πώλησον σου τα υπάρχοντα, και δός πτωχοίς, και έξεις θησαυρόν εν ουρανώ, και δεύρο ακολούθει μοι». (Ματθ.ιθ΄21).
Ανάλογα λοιπόν με το μέτρο τήρησης των εντολών , ανοίγει και το δοχείο της ψυχής, για να δεχτείς μέσα σου την αιώνια ζωή: «Αυτό το Πνεύμα συμμαρτυρεί τω πνεύματί ημών ότι εσμέν τέκνα Θεού» (Ρωμ. η΄16).
Ώστε, φιλόθεε, σε ρωτώ: Είσαι ένας έγγαμος αγωνιστής και δεν μπορείς να ακολουθήσεις το τέλειο; Μπορείς όμως να τηρήσεις τις εντολές. Αφού λοιπόν δεν κλέβεις, δεν αδικείς, αγαπάς τους εχθρούς σου, νηστεύει, ελεείς πτωχούς, βοηθάς τους συνανθρώπους σου κλπ., τότε δημιούργησες τις προϋποθέσεις για το ιερότατο έργο της νοεράς προσευχής, που θα σε ενώσει με τον Δημιουργό σου. τώρα απομένει να καταβάλεις και ένα μικρό κόπο. Γιατί προσευχή χωρίς κόπο είναι έκτρωμα, κατά τον κορυφαίο τωνασκητών Ισαάκ τον Σύρο. Και λέω μικρό κόπο, αφού δεν θα αργήσει να σε επισκιάσει η Θεία Χαρίς και τότε θα εννοήσεις μόνος σου τον λάγο του Κυρίου «ο γαρ ζυγός μου χρηστός και το φορτίον μου ελαφρόν εστίν» (Ματθ. ια΄30).
5.Ασκηση και ζωή
Οι απόψεις ότι το σώμα είναι φυλακή της ψυχής, ότι είναι κακό ή ότι ο Θεός έκλεισε την ψυχή στο σώμα για τιμωρία, δεν έχουν καμιά σχέση με την Ορθόδοξη διδασκαλία. Ο άνθρωπος είναι ενιαία οντότητα ψυχοσωματική και, όπως ο Θεός δημιούργησε την ψυχή, δημιούργησε και το σώμα. Ψυχή και σώμα είναι υπέροχα και ανεκτίμητα αποτελέσματα της δημιουργικής ενέργειας του Θεού. Είναι και τα δύο στοιχεία που αποτελούν τον άνθρωπο, ο οποίος πλάσθηκε κατ’ εικόνα Θεού, το δε σώμα είναι ναός του Αγίου Πνεύματος (Α΄Κορ.στ΄19).
Όπως καταλαβαίνει κάποιος, διάφορες συμπεριφορές των μοναχών σχετικά με το σώμα δεν αποτελούν προσπάθεια τιμωρίας του, αλλά ασκήσεις για απόκτηση αυτοκυριαρχίας. Μερικά γυμνάσματα αυτού του είδους, μέσα στα πλαίσια της ασκητικής ζωής των μοναχών, είναι η νηστεία (για την οποία ήδη μιλήσαμε), η αγρυπνία με προσευχή, η ορθοστασία στην προσευχή, η χαμαικυτία (ξάπλωμα στο έδαφος), οι γονυκλισίες ή μετάνοιες και γενικά ο σωματικός κόπος.
Οι γονυκλισίες μπορούν να γίνονται καθημερινά, εκτός από τις Κυριακές και τις πενήντα ημέρες που ακολουθούν το Πάσχα. Ο λόγος για τον οποίο απαγορεύονται τότε, είναι διότι οι μετάνοιες συνοδεύονται με το πένθος για τις αμαρτίες μας, ενώ οι Κυριακές θεωρούνται αναστάσημες ημέρες και οι πενήντα ημέρες από το Πάσχα μέχρι την Πεντηκοστή είναι επίσης χαρμόσυνες.
Επίσης και το γονάτισμα στην Εκκλησία δεν επιτρέπεται τις συγκεκριμένες ημέρες. Γενικά, όμως , το γονάτισμα στην Εκκλησία δεν ανήκει στην Ορθόδοξη παράδοση, με εξαίρεση την ημέρα της Πνετηκοστής, κατά την Εσπερινό του Αγίου Πνεύματος. Εκτός Εκκλησίας , βέβαια, μπορεί ο πιστός να προσεύχεται και γονατιστός, αν θέλει, και να εκτελεί τον κανόνα του των γονυκλισιών, σε συνεννόηση με τον πνευματικό του.
Εκτός από τους μοναχούς, και όλοι οι Χριστιανοί μπορούν , ανάλογα με τη δύναμη και τις αντοχές του, να μετέχουν στην Ορθόδοξη ασκητική με μετάνοιες και ΄λλα γυμνάσματα.
Αποσπάσματα από το βιβλίο :
Οδηγός για την πνευματική ζωή
Ιωσήφ Μ.Δ.
Εκδοτικός Οργανισμός Π.Κυριακίδη
Τα ιερά μυστήρια είναι επτά: το βάπτισμα , το χρίσμα, η ευχαριστία, η μετάνοια, η ιεροσύνη, ο γάμος και το ευχέλαιο. Τα μυστήρια έχουν συσταθεί από τον Ιησού Χριστό, χορηγούν τη Θεία Χάριν , αναγεννούν και προάγουν τον άνθρωπο, δωρίζουν εν Χριστώ τη σωτηρία. Τελούνται από των επισκόπων και των ιερέων , η δε χορήγηση τη Θείας Χάριτος είναι αναγκαία και βέβαιη. Επομένως όταν τελούνται από κανονικούς επισκόπους και ιερείς και σύμφωνα με το τυπικό της Ορθόδοξης Εκκλησίας, πραγματικά και αναμφισβήτητα μεταδίδουν την Θείαν Χαρίν. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι τα μυστήρια δρούν με τρόπο μαγικό. Αληθινά μεν η Θεία Χαρίς χορηγείται αντικειμενικά, όμως η επίδραση της στον πιστό δεν είναι εκβιαστική , αλλά εξαρτάται από την υποκειμενική δεκτικότητα του πιστού. Η δική του πνευματική κατάσταση και σωστή προετοιμασία είναι πολύ σημαντικές για την υποδοχή του μυστηρίου. Και ενώ η δράση του μυστηρίου είναι δεδομένη, ανεξάρτητα από την ποιότητα του λειτουργού που επιτελεί το μυστήριο, ο πιστός θα πρέπει να είναι προετοιμαστεί κατάλληλα και η καρδιά του να είναι ανοιχτή στην Χάριν του Αγίου Πνεύματος. Η Ορθόδοξη Εκκλησία διδάσκει ότι η σωτηρία δωρίζεται από τον Θεό, είναι αποτέλεσμα της Θείας Χάριτος μέσα από τη λυτρωτική θυσία του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού, απαραίτητη όμως είναι και η ελεύθερη αποδοχή και σύμπραξη από την πλευρά του ανθρώπου. Ο Θεός πραγματικά , σέβεται την ελευθερία μας.
Τα μυστήρια διακρίνονται σε υποχρεωτικά και προαιρετικά, σε επαναλαμβανόμενα και μη επαναλαμβανόμενα, ενώ δύο από αυτά θεωρούνται ως τα εξοχότερα.
Υποχρεωτικά είναι το βάπτισμα, το χρίσμα, η μετάνοια, η ευχαριστία και το ευχέλαιο…
Προαιρετικά είναι τα μυστήρα της ιερωσύνης και του γάμου…
Επαναλαμβανόμενα μυστήρια είναι η ευχαριστία , η μετάνοια ο γάμος και το ευχέλαιο, ανάλογα με τις ανάγκες του κάθε πιστού.
Μη επαναλαμβανόμενα είναι το βάπτισμα, το χρίσμα και η ιερωσύνη, τα οποία τελούνται μία και μοναδική φορά. Κυριότερα μυστήρια θεωρούνται το βάπτισμα και η ευχαριστία.
Θα πρέπει να τονίσουμε ότι το μυστήριο περιλαμβάνει δύο μερή: το ορατό και το αόρατο. Και το μεν αόρατο είναι η Χάρις του Αγίου Πνεύματος, η οποία μυστικά αγιάζει τον πιστό, το δε αόρατο είναι η εξωτερική τελετή, και ότι περιλαμβάνει η όλη διαδικασία.
Μυστηριακή και μυστική ζωή
Στον Ορθόδοξο χριστιανό δεν μπορεί να υπάρξει μυστική ζωή χωρίς τη μυστηριακή. Γιατί χωρίς την Χάρι των μυστηρίων ο άνθρωπος οδηγείται απλά στις δικές του σκέψεις, στα δικά του ανθρώπινα διανοήματα. Χωρίς την Χάριν , ο μυστικιστής δεν μπορεί να υπερβεί τα όρια του κτιστού. Και η Χάρις του Αγίου Πνεύματος χορηγείται μέσα απο τα μυστήρια της Εκκλησίας. Το βάπτισμα μας παίρνει νεκρούς πνευματικά και μας δίνει ύπαρξη και υπόσταση κατά Χριστόν. Το Χρίσμα μας τελειοποιεί και μας παρέχει την ενέργεια που χρειαζόμαστε στην πνευματική μας ζωή, τη χριστιανική μας πορεία. Μέσα από τη Θεία Ευχαριστία συνεχίζουμε να ζούμε πνευματικά και να οδηγούμαστε στη Βασιλεία του Θεού.
Η Ορθόδοξη μυστική ζωή έχει θεμέλιο τα ιερά μυστήρια και, τηρώντας ο ησυχαστής τις εντολές του Κυρίου , μπορεί με τη νοερά προσευχή και την επίκληση του αγίου ονόματος του Κυρίου Ιησού Χριστού να επαναφέρει τον νου στην καρδιά.
Εφόσον η καρδιά είναι το κέντρο της συναισθηματικής νοημοσύνης, εκεί αναπτύσσεται η θεία αγάπη και, όσο αυτή μεγαλώνει , τόσο αιχμαλωτίζεται ο νους στην καρδιά και η θέληση του ανθρώπου υποτάσσεται στο θείο θέλημα. Έτσι, νούς, θέληση και συναίσθημα ενώνονται στην καρδιά μέσα στη θεία αγάπη και ο όλος άνθρωπος, ο διασπασμένος από την πτώση , ενοποιείται και πάλι.
Συνεπώς οι Πατέρες είχαν δίκιο να εννοούν με τη λέξη ‘’καρδιά’’ το σύνολο του πνευματικού κόσμου του ανθρώπου, να θεωρούν τον εγκέφαλο κατοικητήριο της διάνοιας και την καρδιά χώρο του νοητικοσυναισθήματικού του ανθρώπου. Άλλωστε και ο ίδιος ο Κύριος αναφέρει ότι από την καρδιά βγαίνουν αμαρτωλές σκέψεις και επιθυμίες. (Ματθ. ιε΄19).
Με την προσοχή όμως της καρδιάς και την Χάριν του Αγίου Πνεύματος , ο ησυχαστής, κάνοντας διαρκώς επίκληση του ονόματος του Κυρίου Ιησού, το οποίο όνομα είναι άγιο, αγιάζεται και αυτός και οδηγείται προς την ένωση με το Θεό. Γιατί μέσα στο όνομα Του είναι παρών ο Τριαδικός Θεός και με την Άκτιστη Ουσιώδη Ενέργεια Του, που εκπορεύεται από τη Θεία Ουσία, επιτυγχάνεται η θέωση και η θέα του Ακτίστου Φωτός.
Ας θυμόμαστε ότι, κατά τη διδασκαλία της Εκκλησίας, η Θεία Ενέργεια ονομάζεται και θεότης, αφού εκεί υπάρχει ολόκληρος ο Θεός, ο οποίος είναι απλούς και δεν διαιρείται.
Δύο παράγοντες : ο ανθρώπινος και ο θείος.
Όταν προσεύχεται ο άνθρωπος, μεσολαβούν απαραίτητα δύο παράγοντες, ο ένας ανθρώπινος και ο άλλος θείος. Ο ανθρώπινος είναι η δική του προσπάθεια, ο θείος παράγων είναι η ενέργεια του Παναγίου Πνεύματος. Αν αυτοί οι δύο παράγοντες δεν συνεργαστούν , δεν γίνεται τίποτε. «Ουδείς δύναται ειπείν Κύριον Ιησούν ει μη εν Πνεύματι Αγίω», λέει ο Απόστολος Παύλος (Α΄Κορ. ιβ΄3).
Σε βεβαιώνω , αδελφέ , ότι , αν δεν συνεργήσει το Άγιον Πνεύμα , μία ευχή ‘’Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησόν με’’ δεν μπορείς να πείς, αλλά ούτε και μία φορά θα μπορέσεις να κάνεις τον σταυρό σου. αυτό το λέω εκ πείρας, εξ όσων γνωρίζω από το περιβάλλον μου και λίγο από τον εαυτό μου. Η νοερά προσευχή είναι κοινωνία , είναι μυστική ένωση με το Θείον , είναι η ζωή η αιώνια.
Ένας νομικός ρώτησε τον Κύριο: «Διδάσκαλε , τι ποιήσω, ίνα κληρονομήσω ζωήν αιώνιον;» Και ο Κύριος : «ει δε θέλεις εισελθείν εις την ζωήν , τήρησον τας εντολάς…ου φονεύσεις, ου μοιχεύσεις , ου κλέψεις, ου ψευδομαρτυρήσεις…» (Ματθ. ιθ΄17-19). Αυτές είναι οι εντολές του Δεκαλόγου και αφορούν τους αγωνιζόμενους πιστούς. Στη συνέχεια , ο Κύριος λέει: «ει θέλεις τέλειος είναι, ύπαγε πώλησον σου τα υπάρχοντα, και δός πτωχοίς, και έξεις θησαυρόν εν ουρανώ, και δεύρο ακολούθει μοι». (Ματθ.ιθ΄21).
Ανάλογα λοιπόν με το μέτρο τήρησης των εντολών , ανοίγει και το δοχείο της ψυχής, για να δεχτείς μέσα σου την αιώνια ζωή: «Αυτό το Πνεύμα συμμαρτυρεί τω πνεύματί ημών ότι εσμέν τέκνα Θεού» (Ρωμ. η΄16).
Ώστε, φιλόθεε, σε ρωτώ: Είσαι ένας έγγαμος αγωνιστής και δεν μπορείς να ακολουθήσεις το τέλειο; Μπορείς όμως να τηρήσεις τις εντολές. Αφού λοιπόν δεν κλέβεις, δεν αδικείς, αγαπάς τους εχθρούς σου, νηστεύει, ελεείς πτωχούς, βοηθάς τους συνανθρώπους σου κλπ., τότε δημιούργησες τις προϋποθέσεις για το ιερότατο έργο της νοεράς προσευχής, που θα σε ενώσει με τον Δημιουργό σου. τώρα απομένει να καταβάλεις και ένα μικρό κόπο. Γιατί προσευχή χωρίς κόπο είναι έκτρωμα, κατά τον κορυφαίο τωνασκητών Ισαάκ τον Σύρο. Και λέω μικρό κόπο, αφού δεν θα αργήσει να σε επισκιάσει η Θεία Χαρίς και τότε θα εννοήσεις μόνος σου τον λάγο του Κυρίου «ο γαρ ζυγός μου χρηστός και το φορτίον μου ελαφρόν εστίν» (Ματθ. ια΄30).
5.Ασκηση και ζωή
Οι απόψεις ότι το σώμα είναι φυλακή της ψυχής, ότι είναι κακό ή ότι ο Θεός έκλεισε την ψυχή στο σώμα για τιμωρία, δεν έχουν καμιά σχέση με την Ορθόδοξη διδασκαλία. Ο άνθρωπος είναι ενιαία οντότητα ψυχοσωματική και, όπως ο Θεός δημιούργησε την ψυχή, δημιούργησε και το σώμα. Ψυχή και σώμα είναι υπέροχα και ανεκτίμητα αποτελέσματα της δημιουργικής ενέργειας του Θεού. Είναι και τα δύο στοιχεία που αποτελούν τον άνθρωπο, ο οποίος πλάσθηκε κατ’ εικόνα Θεού, το δε σώμα είναι ναός του Αγίου Πνεύματος (Α΄Κορ.στ΄19).
Όπως καταλαβαίνει κάποιος, διάφορες συμπεριφορές των μοναχών σχετικά με το σώμα δεν αποτελούν προσπάθεια τιμωρίας του, αλλά ασκήσεις για απόκτηση αυτοκυριαρχίας. Μερικά γυμνάσματα αυτού του είδους, μέσα στα πλαίσια της ασκητικής ζωής των μοναχών, είναι η νηστεία (για την οποία ήδη μιλήσαμε), η αγρυπνία με προσευχή, η ορθοστασία στην προσευχή, η χαμαικυτία (ξάπλωμα στο έδαφος), οι γονυκλισίες ή μετάνοιες και γενικά ο σωματικός κόπος.
Οι γονυκλισίες μπορούν να γίνονται καθημερινά, εκτός από τις Κυριακές και τις πενήντα ημέρες που ακολουθούν το Πάσχα. Ο λόγος για τον οποίο απαγορεύονται τότε, είναι διότι οι μετάνοιες συνοδεύονται με το πένθος για τις αμαρτίες μας, ενώ οι Κυριακές θεωρούνται αναστάσημες ημέρες και οι πενήντα ημέρες από το Πάσχα μέχρι την Πεντηκοστή είναι επίσης χαρμόσυνες.
Επίσης και το γονάτισμα στην Εκκλησία δεν επιτρέπεται τις συγκεκριμένες ημέρες. Γενικά, όμως , το γονάτισμα στην Εκκλησία δεν ανήκει στην Ορθόδοξη παράδοση, με εξαίρεση την ημέρα της Πνετηκοστής, κατά την Εσπερινό του Αγίου Πνεύματος. Εκτός Εκκλησίας , βέβαια, μπορεί ο πιστός να προσεύχεται και γονατιστός, αν θέλει, και να εκτελεί τον κανόνα του των γονυκλισιών, σε συνεννόηση με τον πνευματικό του.
Εκτός από τους μοναχούς, και όλοι οι Χριστιανοί μπορούν , ανάλογα με τη δύναμη και τις αντοχές του, να μετέχουν στην Ορθόδοξη ασκητική με μετάνοιες και ΄λλα γυμνάσματα.
Αποσπάσματα από το βιβλίο :
Οδηγός για την πνευματική ζωή
Ιωσήφ Μ.Δ.
Εκδοτικός Οργανισμός Π.Κυριακίδη
Περί αρχιληστού μετανοήσαντος.
Κάποιος Γέροντας διηγήθηκε στους πατέρες, ότι στα προάστια της Αντιόχειας υπάρχει ένα μεγάλο γυναικείο μοναστήρι, μ’ εξήντα Μοναχές. Είναι καστρογυρισμένο και πολύ καλά οχωρωμένο. Κάποιοι ληστές, όμως, γύρω στους δώδεκα, μ΄έναν φοβερό αρχιληστή , το έβαλαν στο μάτι και θέλησαν να πέσουν νύχτα επάνω του και να το κυριέψουν . Έπιασε , λοιπον , ο αρχιληστής να ρωτάει έναν – έναν τους συντρόφους.
-Πως , μπορούμε να μπούμε και να κυριέψουμε το μοναστήρι;
Ένας απ’ αυτούς αποκρίθηκε , λέγοντας
-Θα γυρίσω τα τειχογυρίσματα όλου του μοναστηριου, και θα βρώ- δεω γίνεται – κάποιο πέρσμα ή άλλο πάτημα για να μπορέοσυμε να μπούμε.
-Δεν λές τίποτε, του λέει ο αρχιληστής.
Με τον ίδιο τρόπο ρώτησε και όλους του άλλους· μα , όταν τους άκουγε, απαντούσε σ’ όλους με τον ίδιο τρόπο:
-Δεν ξέρεις τίποτε· δεν λές τίποτε!
Στο τέλος, τον ρώτησαν κ’ εκείνον οι ληστές με τη σειρά τους
-Εσύ , τι προτείνεις, καπετάνιε;
-Ακούστε τι λέω εγώ, τους απαντά: Παίρνω και φορώ στο κεφάλι μου ένα κουκούλιο, σαν τους Μοναχούς της Μεσοποταμίας, ώστε να κρύβει τ’ανασηκωμένα αγριομάλλια μου· μετά, φορώ και το παλλιόν, δηλαδή τον καλογερικό μανδύα, που να σκεπάζει το σπαθί μου που θα’χω δέσει επάνω στο μηρό μου. Και , μόλις νυχτώσει , σαν ένας ξένος μοναχός , πάω και χτυπάω την πόρτα του μοναστηριού· στη θύρωρό, που θα μου ανοίξει, θα πω: ''είμαι ξένος και ντρέπομαι να μπώ και να μείνω στην πόλη, όπου υπάρχουν γυναίκες και πειρασμοί· γιά τ’όνομα του Θεού , κάνετε μου τη χάρη και δώστε μου μιά ψάθα να στρώσω και να κοιμηθώμέσ’ απο τη θύρα , και το πρωΐ παίρνω πάλι το δρόμο μου και φεύγω’’.
Άρεσε σε όλους το σχέδιο του αρχιληστή και το έβαλαν σ’ ενέργεια. Όταν η θυρωρός του μοναστηριού άκουσε απο το στόμα του τέτοια λόγια, τον πήρε για άγιο ερημίτη , και με πολλή χαρά έτρεξε να το αναγγείλει στη αγία Ηγουμένη. (Φυσικά, μέσα στο σχέδιο του αρχιληστή ήταν και το ν’ ανοίξει τα μεσάνυχτα την πύλη και να ορμήσουν μέσα όλοι τους).
Η Ηγουμένη , νομίζοντας πως είναι κάποιος μεγάλος αναχωρητής, τον κάλεσε να μπεί στα επίσημα δωμάτια του μοναστηριού κ' εκάλεσε και όλες τις Μοναχές, να πάρουν την ευχή και την ευλογία του Γέροντα. Έδωσε , αμόμη , εντολή να ζεστάνουν νερό και νε φέουν κοντά το νιπτήρα. Μετά, στάθηκαν όλες οι Μοναχές σε δύο σειρές και άρχισαν να ψάλλουν. Όταν νίφτηκε ο αρχιληστής, που ήταν ντυμένος μοναχός, πήραν το απόπλυμα και το ράντισαν σε όλες τις μναχές, για ευλογία. Μάλιστα μιά μοναχή διακονούσε μιά άρρωστη καλόγρια , που ήταν κατάκοιτη για ένα χρόνο· αυτή , λοιπόν , που διακονουσε την άρρωστη ,πήγε και πήρε λίγο απο το απόπλυμα και λέει στην κατάκοιτη:
-Μεγάλος άνθρωπος και σκητής ήρθε στο μοναστήρι μας, του ρίξαμε νερό να νιφτεί , και μετά ευλογηθήκαμε όλες απ’ το νερό εκείο. Πήρα λοιπόν , κ’ έφερα και σ’ εσένα απ’ το άγιο αυτό νερό, για να ευλογηθείς.
Και τότε συνέβη το παράδοξι τούτο: πήρε απ’ το νερό αυτο η άρρωστη και με πολλή πίστη νίφτηκε, - και αμέσως έγινε καλά! Κ’ ενώ ετοιμαζόνταν η διακονούσα μοναχή να κατέψει και να πάει με τις άλλες, της λέει θαρρετά η άρρωστη:
-Περίμενε με λίγο, σε παρακαλώ,γιατί θα κατέω κ’ εγώ μαζί σου. Θέλω να πάρω κ’εγώ την ευλογία του αγίου Γέροντα.
Σηκλώθηκε , λοιπόν , και κατέβηκαν μαζί. Την πήγε στον νομοιζόμενο για άγιο και διηγήθηκε μπροστά σε όλους το θαύμα.Βλέπονας με πολλή μεγάλη έκπληξη όλες οι μοναχές , το παράδοξο αυτό θαύμα, εδόξασαν το Θεό , και άρχισαν να πέφτουν μιά – μιά στα πόδια του αρχιληστή , ζητώντας την ευχή του.
-Ο Θεός γνωρίζει , Μητέρες και Αδελφές, ότι είμαι αμαρτωλός και αρχιληστής· αυτή τη νύχτα, μάλιστα, είναι να ρθούν κατεπάνω στο μναστήρι και σε σας άλλοι δώδεκα ληστές. Ωστόσο, μη φοβηθείτε· δεν πρόκειται να σας κάνουν κακό!
Κ’ εκείνη τη στιγμή , ξεζώστηκε το σπαθί του και το πέταξε μπρός στα πόδια τους. Οι Μοναχές , άκουσαν όλα τούτα και βλέποντας και το σπαθί του καταγής πάγωσαν! Κ’ έμειναν , απο το βραδυ ίσαμε το πρωΐ, να ψάλλουν κατα χορούς , απο το μεγάλο φρόβο τους…
Όταν προχώρησε η νύχτα και ήρθαν και οι ληστές, βγήκε ο ίδιος ο αρχιληστής και τους διηγήθκε με το νι και με στο σίγμα, όλα όσα συνέβησνα , προσθέντοντας στο τέλος:
-Απο τουτη τη στιγμή αποφάσια κέγώ να γίνω μοναχός και να παρατήσω την ως τώρα ληστρική ζωή μου. Γιατί έτσι μ’εταξε η πρόνοια του Θεού , που μέφερε σ’α υτό το σημείο, εμάνα τον αμαρτολό!
Τότε κ’ εκείνοι, μ’ένα σχεδόν στόμα, του λένε:
-Κι αφού εσύ, ένας τόσο δυνατός και φημισμένος για την αγριότητα του ληστής, τ’α φήνεις όλα και γίεσαι καλόγερος, τότε κ’εμείς αληθινά γινόμαστε Μοναχοί , απο αυτή την ώρα!
Κ΄εγιναν αληθινοί Μοναχοί , όπως μας εμπιστεύτηκαν και μας πληροφόρησαν όσοι τους είσαν , κ’ επρόκοψαν στην μοχαχική ζωή και σε κάθε αρετή. Κ’ εμείς που ακούγαμε, δοξάσαμε την μεγάλο Θεό , που δεν θέλει να χαθεί καμμιά ψυχή , μα οδηγεί όλους τους ανθρωπους στη μετάνοια και στην αλλαγή του βίου , για ν’ απολαύσουν τ’ αγαθά της αιώνια ζωής.
Γυναίκες της Ερήμου.Μικρό Γεροντικό Γ΄.
Π.Β. Πάσχου
ΑΚΡΙΤΑΣ
-Πως , μπορούμε να μπούμε και να κυριέψουμε το μοναστήρι;
Ένας απ’ αυτούς αποκρίθηκε , λέγοντας
-Θα γυρίσω τα τειχογυρίσματα όλου του μοναστηριου, και θα βρώ- δεω γίνεται – κάποιο πέρσμα ή άλλο πάτημα για να μπορέοσυμε να μπούμε.
-Δεν λές τίποτε, του λέει ο αρχιληστής.
Με τον ίδιο τρόπο ρώτησε και όλους του άλλους· μα , όταν τους άκουγε, απαντούσε σ’ όλους με τον ίδιο τρόπο:
-Δεν ξέρεις τίποτε· δεν λές τίποτε!
Στο τέλος, τον ρώτησαν κ’ εκείνον οι ληστές με τη σειρά τους
-Εσύ , τι προτείνεις, καπετάνιε;
-Ακούστε τι λέω εγώ, τους απαντά: Παίρνω και φορώ στο κεφάλι μου ένα κουκούλιο, σαν τους Μοναχούς της Μεσοποταμίας, ώστε να κρύβει τ’ανασηκωμένα αγριομάλλια μου· μετά, φορώ και το παλλιόν, δηλαδή τον καλογερικό μανδύα, που να σκεπάζει το σπαθί μου που θα’χω δέσει επάνω στο μηρό μου. Και , μόλις νυχτώσει , σαν ένας ξένος μοναχός , πάω και χτυπάω την πόρτα του μοναστηριού· στη θύρωρό, που θα μου ανοίξει, θα πω: ''είμαι ξένος και ντρέπομαι να μπώ και να μείνω στην πόλη, όπου υπάρχουν γυναίκες και πειρασμοί· γιά τ’όνομα του Θεού , κάνετε μου τη χάρη και δώστε μου μιά ψάθα να στρώσω και να κοιμηθώμέσ’ απο τη θύρα , και το πρωΐ παίρνω πάλι το δρόμο μου και φεύγω’’.
Άρεσε σε όλους το σχέδιο του αρχιληστή και το έβαλαν σ’ ενέργεια. Όταν η θυρωρός του μοναστηριού άκουσε απο το στόμα του τέτοια λόγια, τον πήρε για άγιο ερημίτη , και με πολλή χαρά έτρεξε να το αναγγείλει στη αγία Ηγουμένη. (Φυσικά, μέσα στο σχέδιο του αρχιληστή ήταν και το ν’ ανοίξει τα μεσάνυχτα την πύλη και να ορμήσουν μέσα όλοι τους).
Η Ηγουμένη , νομίζοντας πως είναι κάποιος μεγάλος αναχωρητής, τον κάλεσε να μπεί στα επίσημα δωμάτια του μοναστηριού κ' εκάλεσε και όλες τις Μοναχές, να πάρουν την ευχή και την ευλογία του Γέροντα. Έδωσε , αμόμη , εντολή να ζεστάνουν νερό και νε φέουν κοντά το νιπτήρα. Μετά, στάθηκαν όλες οι Μοναχές σε δύο σειρές και άρχισαν να ψάλλουν. Όταν νίφτηκε ο αρχιληστής, που ήταν ντυμένος μοναχός, πήραν το απόπλυμα και το ράντισαν σε όλες τις μναχές, για ευλογία. Μάλιστα μιά μοναχή διακονούσε μιά άρρωστη καλόγρια , που ήταν κατάκοιτη για ένα χρόνο· αυτή , λοιπόν , που διακονουσε την άρρωστη ,πήγε και πήρε λίγο απο το απόπλυμα και λέει στην κατάκοιτη:
-Μεγάλος άνθρωπος και σκητής ήρθε στο μοναστήρι μας, του ρίξαμε νερό να νιφτεί , και μετά ευλογηθήκαμε όλες απ’ το νερό εκείο. Πήρα λοιπόν , κ’ έφερα και σ’ εσένα απ’ το άγιο αυτό νερό, για να ευλογηθείς.
Και τότε συνέβη το παράδοξι τούτο: πήρε απ’ το νερό αυτο η άρρωστη και με πολλή πίστη νίφτηκε, - και αμέσως έγινε καλά! Κ’ ενώ ετοιμαζόνταν η διακονούσα μοναχή να κατέψει και να πάει με τις άλλες, της λέει θαρρετά η άρρωστη:
-Περίμενε με λίγο, σε παρακαλώ,γιατί θα κατέω κ’ εγώ μαζί σου. Θέλω να πάρω κ’εγώ την ευλογία του αγίου Γέροντα.
Σηκλώθηκε , λοιπόν , και κατέβηκαν μαζί. Την πήγε στον νομοιζόμενο για άγιο και διηγήθηκε μπροστά σε όλους το θαύμα.Βλέπονας με πολλή μεγάλη έκπληξη όλες οι μοναχές , το παράδοξο αυτό θαύμα, εδόξασαν το Θεό , και άρχισαν να πέφτουν μιά – μιά στα πόδια του αρχιληστή , ζητώντας την ευχή του.
-Ο Θεός γνωρίζει , Μητέρες και Αδελφές, ότι είμαι αμαρτωλός και αρχιληστής· αυτή τη νύχτα, μάλιστα, είναι να ρθούν κατεπάνω στο μναστήρι και σε σας άλλοι δώδεκα ληστές. Ωστόσο, μη φοβηθείτε· δεν πρόκειται να σας κάνουν κακό!
Κ’ εκείνη τη στιγμή , ξεζώστηκε το σπαθί του και το πέταξε μπρός στα πόδια τους. Οι Μοναχές , άκουσαν όλα τούτα και βλέποντας και το σπαθί του καταγής πάγωσαν! Κ’ έμειναν , απο το βραδυ ίσαμε το πρωΐ, να ψάλλουν κατα χορούς , απο το μεγάλο φρόβο τους…
Όταν προχώρησε η νύχτα και ήρθαν και οι ληστές, βγήκε ο ίδιος ο αρχιληστής και τους διηγήθκε με το νι και με στο σίγμα, όλα όσα συνέβησνα , προσθέντοντας στο τέλος:
-Απο τουτη τη στιγμή αποφάσια κέγώ να γίνω μοναχός και να παρατήσω την ως τώρα ληστρική ζωή μου. Γιατί έτσι μ’εταξε η πρόνοια του Θεού , που μέφερε σ’α υτό το σημείο, εμάνα τον αμαρτολό!
Τότε κ’ εκείνοι, μ’ένα σχεδόν στόμα, του λένε:
-Κι αφού εσύ, ένας τόσο δυνατός και φημισμένος για την αγριότητα του ληστής, τ’α φήνεις όλα και γίεσαι καλόγερος, τότε κ’εμείς αληθινά γινόμαστε Μοναχοί , απο αυτή την ώρα!
Κ΄εγιναν αληθινοί Μοναχοί , όπως μας εμπιστεύτηκαν και μας πληροφόρησαν όσοι τους είσαν , κ’ επρόκοψαν στην μοχαχική ζωή και σε κάθε αρετή. Κ’ εμείς που ακούγαμε, δοξάσαμε την μεγάλο Θεό , που δεν θέλει να χαθεί καμμιά ψυχή , μα οδηγεί όλους τους ανθρωπους στη μετάνοια και στην αλλαγή του βίου , για ν’ απολαύσουν τ’ αγαθά της αιώνια ζωής.
Γυναίκες της Ερήμου.Μικρό Γεροντικό Γ΄.
Π.Β. Πάσχου
ΑΚΡΙΤΑΣ
Γνωρίσματα του αυθεντικού χριστιανικού βιώματος.
Γ. Γνωρίσματα του αυθεντικού
χριστιανικού βιώματος.
Ποια όμως είναι τα γνωρίσματα του αυθεντικού χριστιανικού βιώματος;
Αφορμή θα πάρουμε από το τέλος του πρώτου κεφαλαίου του κατά Ιωάννην ευαγγελίου, από την περικοπή της κλήσεως των μαθητών. Αυτή η περικοπή έχει ένα ενδιαφέρον ιδιαίτερο. Και τούτο διότι αποτελεί μια εικόνα του πώς καλεί ο Χριστός τον κάθε χριστιανό ξεχωριστά και τί τελικά μας προσφέρει η χάρις και η αγάπη του Θεού μέσα στην κιβωτό της σωτηρίας, την Εκκλησία.
Στη συγκεκριμένη ευαγγελική περικοπή παρουσιάζονται τρεις κλήσεις, τρία προσκλητήρια προς τρεις μαθητές. Τα ένα είναι του αποστόλου Ανδρέα , το δεύτερο του Φιλίππου και τι τρίτο του Ναθαναήλ.
Κατ’ αρχάς ,και οι τρεις ανταποκρίνονται στην κλήση με μια έκρηξη πνευματικού ενθουσιασμού. Ο Ανδρέας αναφωνεί ότι «ευρήκαμεν τον Μεσσίαν» ο Φίλιππος τρέχει στον Ναθαναήλ και του λέγει: «ον έγραψε Μωυσής εν τω νόμω και οι προφήται ευρήκαμεν, Ιησούν», ο δε Ναθαναήλ απευθύνεται στον Κύριο και του λέγει: «συ ει ο Υιός του Θεού, συ ει ο Βασιλεύς του Ισραήλ».
Το πρώτο γνώρισμα του αυθεντικού βιώματος είναι η αίσθηση της εκ Θεού κλήσεως και η αυθόρμητη ανταπόκριση σ’ αυτήν, κάτι που εδράζεται στο άδολον της ψυχής. Ευθέως, αμέσως, χωρίς δισταγμό, χωρίς ορθολογιστικές σκέψεις, η ψυχή ανταποκρίνεται στη κλήση Του. Το είπε ο Κύριος∙ «ίδε αγαθός Ισραηλίτης, εν ω δόλος ουκ έστι»∙ δεν υπάρχει πονηρία, δεν υπάρχει μπέρδεμα, σύγχυση, πολυπλοκότητα, αλλά αυτό που κυριαρχεί στην καρδιά του Ναθαναήλ είναι η καθαρότητα και η απλοϊκότητα.
Η χριστιανική ζωή δεν είναι προσωπική ανακάλυψη ή επιλογή, αλλά φιλότιμη ανταπόκριση σε θεϊκό κάλεσμα. Δεν είναι τρόπος ζωής αλλά κατάσταση χάριτος. Δεν φανερώνει έναν καλό άνθρωπο με ορθό κριτήριο και καλό χαρακτήρα, αλλά αποτελεί απόδειξη της αγάπης του Θεού στον άνθρωπο και του θεϊκού προορισμού του τελευταίου.
Αυτές οι αυθόρμητες πνευματικές εκρήξεις, σύμφωνα με το υπόμνημα της εορτής του αποστόλου Ανδρέου, είναι αποτέλεσμα «ψυχής ωδινούσης» και «προσδοκώσης» «την παρουσίαν Εκείνου». Αυτό μας οδηγεί σε δύο επόμενα γνωρίσματα. Το ένα είναι ο έμπονος πόθος, η επιθυμία για τον Θεό, η αίσθηση της ανάγκης Του. Και το άλλο ,η προσδοκία της ελεύσεως του Κυρίου και της επισκέψεώς Του.
Αυτή η οδύνη της ψυχής και η εσωτερική λαχτάρα και αναμονή, η βαθιά ενδόμυχη προσδοκία, αυτό που οι Πατέρες ονομάζουν «τρώσιν», φάγωμα της ψυχής, η διαρκής ετοιμότητα ότι έρχεται ο Κύριος να επισκεφθεί και τη δική μου ψυχή, να μπει και στη δική μου ζωή, έρχεται να αλλάξει, να μεταστρέψει, να μεταμορφώσει, να ανακαινίσει τα χαρακτηριστικά και του δικού μου βίου, και τα ιδιώματα και του δικού μου προσώπου, αυτές οι εμπειρίες αποτελούν απόδειξη αυθεντικού χριστιανικού βιώματος.
Δεν είναι η αλλαγή που προκαλεί το γνήσιο χριστιανικό βίωμα. Αυτή θα μπορούσε να γεννήσει και έπαρση και υπερηφάνεια. Αλλά είναι ο ενεργών την αλλαγή. Αυτός που αποτελεί την εγγύηση του βιώματος και την απόδειξη του παράλληλου μεγαλείου του, Αυτός που φανερώνεται μέσα από αυτήν.
Στο σημείο αυτό, αξίζει να σημειωθεί ότι ο ενθουσιασμός των αποστόλων δεν ήταν μια απλή έκφραση χαράς και έκπληξης ή αγνής διαθέσεως, αλλά είχε τα στοιχεία μιας μεγαλειώδους ομολογίας πίστεως , ομολογίας την οποία κρατάει η Εκκλησία ως θησαυρό στα χέρια της. Τον ομολόγησαν από την αρχή ως Θεό∙ ως τον Μεσσία ο Ανδρέας, ως Αυτόν για τον οποίον έγραψαν οι προφήτες ο Φίλιππος , ως τον Υιό του Θεού του Ζώντος, ως τον Χριστό, ο Ναθαναήλ.
Και όχι μόνο αυτό. Έκαναν ακόμη ένα βήμα: κατέστησαν κοινωνούς της δικής τους πίστεως και τους ανθρώπους του περιβάλλοντός τους. Διέσωσαν αμέσως το μήνυμα ,το κοινοποίησαν . Ο Ανδρέας «ήγαγε τον Σίμωνα προς τον Ιησούν», ο Φίλιππος απευθύνεται στον Ναθαναήλ: «έρχου και ίδε», έλα και συ να δεις, έλα και συ να γευθείς. Αυτό το στοιχείο της κοινωνία του θησαυρού της αγάπης του Θεού, που ξεχειλίζει από μέσα μας και εκφράζεται ως η πιο λεπτή και η πιο ωραία εκδήλωση της δικής μας αγάπης προς τους συνανθρώπους και τους αδελφούς μας, αυτό αποτελεί ένα ακόμη γνώρισμα του αυθεντικού χριστιανικού βιώματος.
Θα κλείσουμε με ένα επιπλέον γνώρισμα∙ τη διάθεση του μαρτυρίου. Όλοι αυτοί οι απόστολοι μαρτύρησαν. Επισφράγισαν την κλήση τους με το μαρτύριο του αίματός τους. Είχαν τέτοια πηγαιότητα που, ενώ ήταν πολύ εύκολη η αρχή- «ευθέως» δέχθηκαν το μήνυμα και την πρόσκληση του Κυρίου- ήταν εξίσου εύκολο και το τέλος- πρόθυμα έχυσαν το αίμα τους γι’ Αυτόν. Του έδωσαν τη ζωή τους και, όσο εύκολα Τον ακολούθησαν στην επίγεια πορεία Του, τόσο πρόθυμα Τον ακολουθούν αιωνίως ενωμένοι μαζί του και στη Βασιλεία Του.
Η αυθεντικότητα του βιώματος δεν ταυτίζεται με πομπώδη έκφραση, πληθωρικό εντυπωσιασμό, αιφνιδιασμό και έκπληξη ή κοσμικό θαυμασμό. Το χριστιανικό βίωμα είναι μυστικό, είναι βαθύ και εσωτερικό. Το βίωμα της Χαναναίας, η οποία δέχθηκε ο Κύριος να τη συγκρίνει με τα σκυλάκια, του Ζακχαίου που ομολόγησε δημόσια τις αδικίες του, της αιμορροούσης που κρυφά απέσπασε δύναμη από τον Θεό, αποτελούν υποδείγματα αυθεντικότητας. Κανείς δεν πρόσεξε αυτούς τους ανθρώπους. Ούτε οι μαθητές. Ο Κύριος όμως ακούει τις κραυγές της Χαναναίας, βλέπει και καλεί ο ίδιος τον Ζακχαίο, αισθάνεται το άγγιγμα της αιμορροούσης. Γι’ αυτό και ξεχώρισε τη Χαναναία παρακάμπτοντας τους απόστολους, τον Ζακχαίο διακρίνοντας τον μέσα από το πλήθος, την αιμορροούσα αισθανόμενος την ιδιαιτερότητα του αγγίγματός της. Το αυθεντικό βίωμα πείθει και επιβάλλεται και στις δυσκολότερες και πιο αντίξοες συνθήκες. Επισύρει επάνω του το βλέμμα του θεού, ξεχωρίζει τον άνθρωπο κι όταν αυτός σκεπάζεται από το πλήθος, την αδιαφορία του κόσμου, τη δική του ασημαντότητα.
Ο γνήσιος χριστιανός είναι ασφαλής, δεν φοβάται τίποτε, εμπιστεύεται εύκολα, συμπαθεί, κατανοεί, αναδίδει σιγουριά και αίσθηση καθαρότητος.
Από το βιβλίο: «ΝΙΚΟΛΑΟΥ
ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΜΕΣΟΓΑΙΑΣ
ΚΑΙ ΛΑΥΡΕΩΤΙΚΗΣ
Άνθρωπος μεθόριος
Από τα αναπάντητα διλήμματα
Στα περάσματα της «άλλης λογικής»
Εκδόσεις: «Εν πλω»
χριστιανικού βιώματος.
Ποια όμως είναι τα γνωρίσματα του αυθεντικού χριστιανικού βιώματος;
Αφορμή θα πάρουμε από το τέλος του πρώτου κεφαλαίου του κατά Ιωάννην ευαγγελίου, από την περικοπή της κλήσεως των μαθητών. Αυτή η περικοπή έχει ένα ενδιαφέρον ιδιαίτερο. Και τούτο διότι αποτελεί μια εικόνα του πώς καλεί ο Χριστός τον κάθε χριστιανό ξεχωριστά και τί τελικά μας προσφέρει η χάρις και η αγάπη του Θεού μέσα στην κιβωτό της σωτηρίας, την Εκκλησία.
Στη συγκεκριμένη ευαγγελική περικοπή παρουσιάζονται τρεις κλήσεις, τρία προσκλητήρια προς τρεις μαθητές. Τα ένα είναι του αποστόλου Ανδρέα , το δεύτερο του Φιλίππου και τι τρίτο του Ναθαναήλ.
Κατ’ αρχάς ,και οι τρεις ανταποκρίνονται στην κλήση με μια έκρηξη πνευματικού ενθουσιασμού. Ο Ανδρέας αναφωνεί ότι «ευρήκαμεν τον Μεσσίαν» ο Φίλιππος τρέχει στον Ναθαναήλ και του λέγει: «ον έγραψε Μωυσής εν τω νόμω και οι προφήται ευρήκαμεν, Ιησούν», ο δε Ναθαναήλ απευθύνεται στον Κύριο και του λέγει: «συ ει ο Υιός του Θεού, συ ει ο Βασιλεύς του Ισραήλ».
Το πρώτο γνώρισμα του αυθεντικού βιώματος είναι η αίσθηση της εκ Θεού κλήσεως και η αυθόρμητη ανταπόκριση σ’ αυτήν, κάτι που εδράζεται στο άδολον της ψυχής. Ευθέως, αμέσως, χωρίς δισταγμό, χωρίς ορθολογιστικές σκέψεις, η ψυχή ανταποκρίνεται στη κλήση Του. Το είπε ο Κύριος∙ «ίδε αγαθός Ισραηλίτης, εν ω δόλος ουκ έστι»∙ δεν υπάρχει πονηρία, δεν υπάρχει μπέρδεμα, σύγχυση, πολυπλοκότητα, αλλά αυτό που κυριαρχεί στην καρδιά του Ναθαναήλ είναι η καθαρότητα και η απλοϊκότητα.
Η χριστιανική ζωή δεν είναι προσωπική ανακάλυψη ή επιλογή, αλλά φιλότιμη ανταπόκριση σε θεϊκό κάλεσμα. Δεν είναι τρόπος ζωής αλλά κατάσταση χάριτος. Δεν φανερώνει έναν καλό άνθρωπο με ορθό κριτήριο και καλό χαρακτήρα, αλλά αποτελεί απόδειξη της αγάπης του Θεού στον άνθρωπο και του θεϊκού προορισμού του τελευταίου.
Αυτές οι αυθόρμητες πνευματικές εκρήξεις, σύμφωνα με το υπόμνημα της εορτής του αποστόλου Ανδρέου, είναι αποτέλεσμα «ψυχής ωδινούσης» και «προσδοκώσης» «την παρουσίαν Εκείνου». Αυτό μας οδηγεί σε δύο επόμενα γνωρίσματα. Το ένα είναι ο έμπονος πόθος, η επιθυμία για τον Θεό, η αίσθηση της ανάγκης Του. Και το άλλο ,η προσδοκία της ελεύσεως του Κυρίου και της επισκέψεώς Του.
Αυτή η οδύνη της ψυχής και η εσωτερική λαχτάρα και αναμονή, η βαθιά ενδόμυχη προσδοκία, αυτό που οι Πατέρες ονομάζουν «τρώσιν», φάγωμα της ψυχής, η διαρκής ετοιμότητα ότι έρχεται ο Κύριος να επισκεφθεί και τη δική μου ψυχή, να μπει και στη δική μου ζωή, έρχεται να αλλάξει, να μεταστρέψει, να μεταμορφώσει, να ανακαινίσει τα χαρακτηριστικά και του δικού μου βίου, και τα ιδιώματα και του δικού μου προσώπου, αυτές οι εμπειρίες αποτελούν απόδειξη αυθεντικού χριστιανικού βιώματος.
Δεν είναι η αλλαγή που προκαλεί το γνήσιο χριστιανικό βίωμα. Αυτή θα μπορούσε να γεννήσει και έπαρση και υπερηφάνεια. Αλλά είναι ο ενεργών την αλλαγή. Αυτός που αποτελεί την εγγύηση του βιώματος και την απόδειξη του παράλληλου μεγαλείου του, Αυτός που φανερώνεται μέσα από αυτήν.
Στο σημείο αυτό, αξίζει να σημειωθεί ότι ο ενθουσιασμός των αποστόλων δεν ήταν μια απλή έκφραση χαράς και έκπληξης ή αγνής διαθέσεως, αλλά είχε τα στοιχεία μιας μεγαλειώδους ομολογίας πίστεως , ομολογίας την οποία κρατάει η Εκκλησία ως θησαυρό στα χέρια της. Τον ομολόγησαν από την αρχή ως Θεό∙ ως τον Μεσσία ο Ανδρέας, ως Αυτόν για τον οποίον έγραψαν οι προφήτες ο Φίλιππος , ως τον Υιό του Θεού του Ζώντος, ως τον Χριστό, ο Ναθαναήλ.
Και όχι μόνο αυτό. Έκαναν ακόμη ένα βήμα: κατέστησαν κοινωνούς της δικής τους πίστεως και τους ανθρώπους του περιβάλλοντός τους. Διέσωσαν αμέσως το μήνυμα ,το κοινοποίησαν . Ο Ανδρέας «ήγαγε τον Σίμωνα προς τον Ιησούν», ο Φίλιππος απευθύνεται στον Ναθαναήλ: «έρχου και ίδε», έλα και συ να δεις, έλα και συ να γευθείς. Αυτό το στοιχείο της κοινωνία του θησαυρού της αγάπης του Θεού, που ξεχειλίζει από μέσα μας και εκφράζεται ως η πιο λεπτή και η πιο ωραία εκδήλωση της δικής μας αγάπης προς τους συνανθρώπους και τους αδελφούς μας, αυτό αποτελεί ένα ακόμη γνώρισμα του αυθεντικού χριστιανικού βιώματος.
Θα κλείσουμε με ένα επιπλέον γνώρισμα∙ τη διάθεση του μαρτυρίου. Όλοι αυτοί οι απόστολοι μαρτύρησαν. Επισφράγισαν την κλήση τους με το μαρτύριο του αίματός τους. Είχαν τέτοια πηγαιότητα που, ενώ ήταν πολύ εύκολη η αρχή- «ευθέως» δέχθηκαν το μήνυμα και την πρόσκληση του Κυρίου- ήταν εξίσου εύκολο και το τέλος- πρόθυμα έχυσαν το αίμα τους γι’ Αυτόν. Του έδωσαν τη ζωή τους και, όσο εύκολα Τον ακολούθησαν στην επίγεια πορεία Του, τόσο πρόθυμα Τον ακολουθούν αιωνίως ενωμένοι μαζί του και στη Βασιλεία Του.
Η αυθεντικότητα του βιώματος δεν ταυτίζεται με πομπώδη έκφραση, πληθωρικό εντυπωσιασμό, αιφνιδιασμό και έκπληξη ή κοσμικό θαυμασμό. Το χριστιανικό βίωμα είναι μυστικό, είναι βαθύ και εσωτερικό. Το βίωμα της Χαναναίας, η οποία δέχθηκε ο Κύριος να τη συγκρίνει με τα σκυλάκια, του Ζακχαίου που ομολόγησε δημόσια τις αδικίες του, της αιμορροούσης που κρυφά απέσπασε δύναμη από τον Θεό, αποτελούν υποδείγματα αυθεντικότητας. Κανείς δεν πρόσεξε αυτούς τους ανθρώπους. Ούτε οι μαθητές. Ο Κύριος όμως ακούει τις κραυγές της Χαναναίας, βλέπει και καλεί ο ίδιος τον Ζακχαίο, αισθάνεται το άγγιγμα της αιμορροούσης. Γι’ αυτό και ξεχώρισε τη Χαναναία παρακάμπτοντας τους απόστολους, τον Ζακχαίο διακρίνοντας τον μέσα από το πλήθος, την αιμορροούσα αισθανόμενος την ιδιαιτερότητα του αγγίγματός της. Το αυθεντικό βίωμα πείθει και επιβάλλεται και στις δυσκολότερες και πιο αντίξοες συνθήκες. Επισύρει επάνω του το βλέμμα του θεού, ξεχωρίζει τον άνθρωπο κι όταν αυτός σκεπάζεται από το πλήθος, την αδιαφορία του κόσμου, τη δική του ασημαντότητα.
Ο γνήσιος χριστιανός είναι ασφαλής, δεν φοβάται τίποτε, εμπιστεύεται εύκολα, συμπαθεί, κατανοεί, αναδίδει σιγουριά και αίσθηση καθαρότητος.
Από το βιβλίο: «ΝΙΚΟΛΑΟΥ
ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΜΕΣΟΓΑΙΑΣ
ΚΑΙ ΛΑΥΡΕΩΤΙΚΗΣ
Άνθρωπος μεθόριος
Από τα αναπάντητα διλήμματα
Στα περάσματα της «άλλης λογικής»
Εκδόσεις: «Εν πλω»
"Οικογενειακή ζωή"-Γέροντος Παϊσίου Αγιορείτου
Η εργαζόμενη μητέρα
- Γέροντα, είναι σωστό να εργάζεται η μητέρα;
- Ο άνδρας της τι λέει;
- Ό,τι αναπαύει την γυναίκα.
- Μια κοπέλα που σπούδασε και άρχισε να εργάζεται πριν από το γάμο της , δύσκολα αφήνει την δουλειά της , όταν γίνη μάνα, για να αφοσιωθή στα παιδιά της, Ενώ μια άλλη που δεν σπούδασε και έχει μια απλή δουλειά, πιο εύκολα μπορεί να την αφήση.
- Αν δεν έχη παιδιά, Γέροντα, νομίζω ότι την βοηθάει η δουλειά.
- Δηλαδή, αν δεν έχη παιδιά , πρέπει οπωσδήποτε να εργάζεται επαγγελματικά; Υπάρχουν τόσα άλλα πράγματα που μπορεί να κάνη. Φυσικά , αν έχη παιδιά, το καλύτερο είναι να μείνη στο σπίτι. Γιατί τα παιδιά πώς θα βοηθηθούν;
- Γέροντα, πολλές γυναίκες λένε ότι δεν τα βγάζουν πέρα, για αυτό αναγκάζονται να δουλεύουν.
- Δεν τα βγάζουν πέρα, γιατί θέλουν να έχουν τηλεόραση, βίντεο, αυτοκίνητο προσωπικό κ.λ.π. ,οπότε πρέπει να εργασθούν , με αποτέλεσμα να παραμελούν και να χάνουν τα παιδιά τους. Αν εργάζεται μόνον ο πατέρας και αρκούνται στα λίγα; τότε δεν θα υπάρχει πρόβλημα. Με το να εργάζωνται και οι δύο, δήθεν γιατί δεν τους φθάνουν τα χρήματα, η οικογένεια σκορπίζεται και χάνει το προσωπικό της νόημα. Τι να κάνουν και τα παιδιά; Αν ζούσαν πιο απλά, θα ήταν ξεκούραστες και αυτές , θα χαίρονταν και τα παιδιά. Κάποιος ήξερε επτά γλώσσες και η γυναίκα του ζοριζόταν να μάθη τέσσερις , παρέδιδε και μαθήματα και έπαιρνε φάρμακα ,για να τα βγάλη πέρα. Τα παιδιά τους γεννήθηκαν καλά και μεγάλωσαν βλαμμένα. Έπειτα ψυχαναλύσεις… Για αυτό λέω στις μητέρες να απλοποιήσουν την ζωή τους , για να μπορέσουν να ασχοληθούν περισσότερο με τα παιδιά τους που τις έχουν ανάγκη. Άλλο είναι να έχουν και κάποια απασχόληση στο σπίτι και να καταπιάνωνται με αυτήν, όταν κουράζωνται τα παιδιά. Όταν η μητέρα είναι μέσα στο σπίτι, μπορεί και παρακολουθεί τα παιδιά, ρυθμίζει τα πράγματα και αποφεύγονται πολλές στενοχώριες.
Σήμερα τα παιδιά δεν χορταίνουν την μητρική αγάπη , αλλά ούτε την μητρική τους γλώσσα μαθαίνουν, γιατί η μάνα λείπει όλη την ημέρα στην δουλειά και αφήνει τα παιδιά με ξένες γυναίκες. Χίλιες φορές καλύτερα περνούν τα παιδιά του βρεφοκομείου , όπου βρίσκεται και κάποια αφιερωμένη νοσοκόμα που τους δείχνει λίγη στοργή, παρά τα παιδιά ,που τα εγκαταλείπουν οι γονείς τους και πληρώνουν μία γυναίκα, για να τα φροντίζη. Και ύστερα τι γίνεται; Όποιος δεν έχει μία μάνα, έχει ένα σωρό παραμάνες!
Το « φταίξιμο » και το « δίκαιο » των συζύγων
Έχω παρατηρήσει ότι ορισμένοι πνευματικοί λένε στους άνδρες που έχουν προβλήματα με τις γυναίκες τους : « Κάνε υπομονή, αυτός είναι ο σταυρός σου. Τι να κάνουμε; Θα έχης μισθό από τον Θεό ». Πάνε μετά οι γυναίκες και λένε και σε αυτές: « Κάνε υπομονή, για να έχης μισθό από τον Θεό ». Δηλαδή μπορεί να φταίνε και οι δύο και να λέη και στους δύο ο Πνευματικός: « Κάνε υπομονή ». Οπότε αυτός που φταίει αναπαύει τον λογισμό του ότι ανέχεται τον άλλο, ενώ κάθε μέρα τον σκάζει.
Μια φορά ήρθε εδώ στο Καλύβι κάποιος και μου είπε ότι είχε προβλήματα με την γυναίκα του. Πήγαιναν για χωρισμό. Δεν ήθελε ο ένας να δη τον άλλον. Ήταν και οι δύο δάσκαλοι , είχαν και δυο παιδάκια. Δεν έτρωγαν ποτέ στο σπίτι. Σε άλλο εστιατόριο έτρωγε ο ένας μετά το σχολείο, σε άλλο ο άλλος, και αγόραζαν και κάτι σάντουιτς ,για να φάνε τα παιδιά. Τα καημένα, όταν οι γονείς γύριζαν στο σπίτι, πήγαιναν και έψαχναν τις τσάντες τους , για να δουν τι τους έφεραν απέξω να φάνε. Περνούσαν μεγάλο δράμα! Αυτός έκανε και τον ψάλτη. Σε άλλη εκκλησία πήγαινε η γυναίκα του, σε άλλη έψαλλε αυτός. Τόσο πολύ! « Τι να κάνω, Πάτερ, μου λέει, σηκώνω μεγάλο σταυρό, πολύ μεγάλο. Κάθε μέρα έχουμε φασαρίες στο σπίτι » . « Πήγες στον Πνευματικό; » τον ρωτάω. « Ναι, πήγα ,μου λέει, και μου είπε:”Υπομονή να κάνης. Σηκώνεις μεγάλο σταυρό ” ». “ Για να δω, του λέω, ποιος σηκώνει μεγάλο σταυρό. Να πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Όταν παντρευτήκατε , μαλώνατε έτσι; ». « Όχι, μου λέει. Οκτώ χρόνια ήμασταν πολύ αγαπημένοι. Λάτρευα την γυναίκα μου περισσότερο από τον Θεό! Μετά εκείνη άλλαξε. Έγινε γκρινιάρα, ιδιότροπη…» . Ακούς; Την λάτρευε περισσότερο από τον Θεό! « Έλα δω, του λέω. Λάτρευες την γυναίκα σου περισσότερο από τον Θεό! Η γυναίκα σου φταίει τώρα ή εσύ, που φθάσατε σε αυτήν την κατάσταση; Εξαιτίας σου πήρε την Χάρη Του ο Θεός από την γυναίκα σου. Και τι σκέφτεσαι να κάνης τώρα; », τον ρωτάω. « Μάλλον να χωρίσουμε », μου λέει. « Μήπως έμπλεξες και με καμμιά άλλη; ». « Ναι , έχω υπόψιν μου κάποια », μου λέει. « Βρε δεν καταλαβαίνεις ότι εσύ είσαι ο φταίχτης; Να ζητήσεις πρώτα συγχώρεση από τον Θεό, γιατί λάτρευες την γυναίκα σου περισσότερο από Εκείνον. Μετά να πας να ζητήσης συγχώρεση από την γυναίκα σου. « Να με συγχωρέσης, να της πης, εγώ έγινα αιτία να δημιουργηθή αυτή η κατάσταση στο σπίτι και να ταλαιπωρούνται και τα παιδιά » . Έπειτα να πας να εξομολογηθής και να λατρεύης τον Θεό σαν Θεό και να αγαπάς την γυναίκα σου σαν γυναίκα σου , και θα δης, τα πράγματα θα πάνε καλά » . Τον τράνταξα. Άρχισε να κλαίη. Μου υποσχέθηκε πως θα με ακούσει. Ήρθε μετά από λίγο καιρό χαρούμενος. « Σε ευχαριστώ, Πάτερ, μας έσωσες, μου λέει. Είμαστε μία χαρά , κι εμείς και τα παιδιά μας ». Βλέπεις; Να είναι αυτός ο φταίχτης και να νομίζει κιόλας ότι σηκώνει πολύ μεγάλο σταυρό!
Κι εσείς ποτέ να μη δικαιολογήτε τις γυναίκες που έρχονται και σας κάνουν παράπονα για τους άνδρες. Εγώ ούτε τους άνδρες δικαιολογώ ούτε τις γυναίκες, αλλά τους προβληματίζω. Μου λέει, ας υποθέσουμε , η γυναίκα: « Ο άνδρας μου πίνη, γυρίζει στο σπίτι αργά το βράδυ, με βρίζει… ». Κοίταξε, της λέω, όταν γυρίζη στο σπίτι τη νύχτα μεθυσμένος, να του φέρεσαι με καλωσύνη. Αν αρχίζης εσύ και γκρινιάζης « γιατί άργησες; τι ώρα είναι αυτή που ήρθες; δεν θα αλλάξης επιτέλους; τι κατάσταση είναι αυτή; δεν είναι μια μέρα, δεν είναι δυο ,πόσο θα κάνω υπομονή ; » και κατεβάζης τα μούτρα, ο διάβολος θα του πη: « Βρε, χαμένος είσαι που κάθεσαι με αυτήν την χαζή! Δεν πας να γλεντάς με καμμιά άλλη ; ». Μπορεί να έχεις δίκαιο, αλλά ο διάβολος θα τον μπλέξη αλλού. Ενώ, όταν εσύ του φερθής με καλωσύνη και κάνεις λίγο υπομονή και προσευχή, χωρίς να παραπονήσαι για το τι κάνει εκείνος, θα δη λίγο λιακάδα, θα προβληματισθή και θα διορθωθή ». Έρχεται μετά ο άνδρας και μου λέει: « Η γυναίκα μου γκρινιάζει, φωνάζει ». « Βρε,σε περιμένουν τα παιδιά και η φουκαριάρα η γυναίκα σου με λαχτάρα μέχρι τα μεσάνυχτα, του λέω, κι εσύ γυρνάς στο σπίτι μεθυσμένος και αρχίζεις να βρίζης! Είναι ντροπή! Για να βασανίζης την οικογένεια παντρεύτηκες; ».
Υπάρχουν και περιπτώσεις που μπορεί να έχη και ο ένας και ο άλλος δίκαιο . Κάποτε έλεγα σε μια συντροφιά πόσο αγνός ήταν ο Μακρυγιάννης. Είχε και σωματική και ψυχική αγνότητα. Οπότε πετάγεται κάποιος και μου λέει: « Όχι, να θέλουν να παρουσιάσουν τον Μακρυγιάννη και για άγιο! ». « Γιατί όχι; », τον ρωτάω. « Γιατί έδερνε την γυναίκα του », μου απαντάει. « Κοίταξε να σου πω τι συνέβαινε: Ο Μακρυγιάννης , όταν τύχαινε να έχη κανένα τάληρο και ερχόταν καμμιά χήρα που είχε παιδιά , της το έδινε. Η γυναίκα του, η καημένη, γκρίνιαζε. « Μα κι εσύ παιδιά έχεις, του έλεγε, γιατί το έδωσες; ». Κι εκείνος της έδινε κανένα μπάτσο και της έλεγε. « Εσύ έχεις τον άνδρα σου που θα σε οικονομήση . Αυτή η καημένη δεν έχει άνδρα , ποιος θα την οικονομήση; ». Δηλαδή και οι δύο είχαν δίκαιο".
Ύστερα, αν ο ένας από τους δύο συζύγους ζη πνευματικά , τότε και δίκαιο να έχη, δεν έχει κατά κάποιο τρόπο δίκαιο. Γιατί, σαν πνευματικός άνθρωπος που είναι, πρέπει να αντιμετωπίζη μια αδικία πνευματικά. Να τα αντιμετωπίζη δηλαδή όλα με την θεία δικαιοσύνη, να βλέπη τι αναπαύη τον άλλον. Γιατί, αν μια ψυχή είναι αδύνατη και σφάλλη , έχει κατά κάποιο τρόπο ελαφρυντικά. Ο άλλος όμως , που είναι σε καλύτερη κατάσταση και δεν δείχνει κατανόηση , σφάλλει πολύ περισσότερο. Όταν και οι πνευματικοί άνθρωποι αντιμετωπίζουν τα πράγματα κοσμικά , με την κοσμική, την ανθρώπινη δικαιοσύνη, τι γίνεται μετά; Πρέπει να πηγαίνουν συνέχεια στα δικαστήρια. Για αυτό βασανίζονται οι άνθρωποι.
Από το βιβλίο «Οικογενειακή ζωή»
ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΪΣΙΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ
ΛΟΓΟΙ Δ΄
ΙΕΡΟΝ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΟΝ
«ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ»
ΣΟΥΡΩΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ
- Γέροντα, είναι σωστό να εργάζεται η μητέρα;
- Ο άνδρας της τι λέει;
- Ό,τι αναπαύει την γυναίκα.
- Μια κοπέλα που σπούδασε και άρχισε να εργάζεται πριν από το γάμο της , δύσκολα αφήνει την δουλειά της , όταν γίνη μάνα, για να αφοσιωθή στα παιδιά της, Ενώ μια άλλη που δεν σπούδασε και έχει μια απλή δουλειά, πιο εύκολα μπορεί να την αφήση.
- Αν δεν έχη παιδιά, Γέροντα, νομίζω ότι την βοηθάει η δουλειά.
- Δηλαδή, αν δεν έχη παιδιά , πρέπει οπωσδήποτε να εργάζεται επαγγελματικά; Υπάρχουν τόσα άλλα πράγματα που μπορεί να κάνη. Φυσικά , αν έχη παιδιά, το καλύτερο είναι να μείνη στο σπίτι. Γιατί τα παιδιά πώς θα βοηθηθούν;
- Γέροντα, πολλές γυναίκες λένε ότι δεν τα βγάζουν πέρα, για αυτό αναγκάζονται να δουλεύουν.
- Δεν τα βγάζουν πέρα, γιατί θέλουν να έχουν τηλεόραση, βίντεο, αυτοκίνητο προσωπικό κ.λ.π. ,οπότε πρέπει να εργασθούν , με αποτέλεσμα να παραμελούν και να χάνουν τα παιδιά τους. Αν εργάζεται μόνον ο πατέρας και αρκούνται στα λίγα; τότε δεν θα υπάρχει πρόβλημα. Με το να εργάζωνται και οι δύο, δήθεν γιατί δεν τους φθάνουν τα χρήματα, η οικογένεια σκορπίζεται και χάνει το προσωπικό της νόημα. Τι να κάνουν και τα παιδιά; Αν ζούσαν πιο απλά, θα ήταν ξεκούραστες και αυτές , θα χαίρονταν και τα παιδιά. Κάποιος ήξερε επτά γλώσσες και η γυναίκα του ζοριζόταν να μάθη τέσσερις , παρέδιδε και μαθήματα και έπαιρνε φάρμακα ,για να τα βγάλη πέρα. Τα παιδιά τους γεννήθηκαν καλά και μεγάλωσαν βλαμμένα. Έπειτα ψυχαναλύσεις… Για αυτό λέω στις μητέρες να απλοποιήσουν την ζωή τους , για να μπορέσουν να ασχοληθούν περισσότερο με τα παιδιά τους που τις έχουν ανάγκη. Άλλο είναι να έχουν και κάποια απασχόληση στο σπίτι και να καταπιάνωνται με αυτήν, όταν κουράζωνται τα παιδιά. Όταν η μητέρα είναι μέσα στο σπίτι, μπορεί και παρακολουθεί τα παιδιά, ρυθμίζει τα πράγματα και αποφεύγονται πολλές στενοχώριες.
Σήμερα τα παιδιά δεν χορταίνουν την μητρική αγάπη , αλλά ούτε την μητρική τους γλώσσα μαθαίνουν, γιατί η μάνα λείπει όλη την ημέρα στην δουλειά και αφήνει τα παιδιά με ξένες γυναίκες. Χίλιες φορές καλύτερα περνούν τα παιδιά του βρεφοκομείου , όπου βρίσκεται και κάποια αφιερωμένη νοσοκόμα που τους δείχνει λίγη στοργή, παρά τα παιδιά ,που τα εγκαταλείπουν οι γονείς τους και πληρώνουν μία γυναίκα, για να τα φροντίζη. Και ύστερα τι γίνεται; Όποιος δεν έχει μία μάνα, έχει ένα σωρό παραμάνες!
Το « φταίξιμο » και το « δίκαιο » των συζύγων
Έχω παρατηρήσει ότι ορισμένοι πνευματικοί λένε στους άνδρες που έχουν προβλήματα με τις γυναίκες τους : « Κάνε υπομονή, αυτός είναι ο σταυρός σου. Τι να κάνουμε; Θα έχης μισθό από τον Θεό ». Πάνε μετά οι γυναίκες και λένε και σε αυτές: « Κάνε υπομονή, για να έχης μισθό από τον Θεό ». Δηλαδή μπορεί να φταίνε και οι δύο και να λέη και στους δύο ο Πνευματικός: « Κάνε υπομονή ». Οπότε αυτός που φταίει αναπαύει τον λογισμό του ότι ανέχεται τον άλλο, ενώ κάθε μέρα τον σκάζει.
Μια φορά ήρθε εδώ στο Καλύβι κάποιος και μου είπε ότι είχε προβλήματα με την γυναίκα του. Πήγαιναν για χωρισμό. Δεν ήθελε ο ένας να δη τον άλλον. Ήταν και οι δύο δάσκαλοι , είχαν και δυο παιδάκια. Δεν έτρωγαν ποτέ στο σπίτι. Σε άλλο εστιατόριο έτρωγε ο ένας μετά το σχολείο, σε άλλο ο άλλος, και αγόραζαν και κάτι σάντουιτς ,για να φάνε τα παιδιά. Τα καημένα, όταν οι γονείς γύριζαν στο σπίτι, πήγαιναν και έψαχναν τις τσάντες τους , για να δουν τι τους έφεραν απέξω να φάνε. Περνούσαν μεγάλο δράμα! Αυτός έκανε και τον ψάλτη. Σε άλλη εκκλησία πήγαινε η γυναίκα του, σε άλλη έψαλλε αυτός. Τόσο πολύ! « Τι να κάνω, Πάτερ, μου λέει, σηκώνω μεγάλο σταυρό, πολύ μεγάλο. Κάθε μέρα έχουμε φασαρίες στο σπίτι » . « Πήγες στον Πνευματικό; » τον ρωτάω. « Ναι, πήγα ,μου λέει, και μου είπε:”Υπομονή να κάνης. Σηκώνεις μεγάλο σταυρό ” ». “ Για να δω, του λέω, ποιος σηκώνει μεγάλο σταυρό. Να πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Όταν παντρευτήκατε , μαλώνατε έτσι; ». « Όχι, μου λέει. Οκτώ χρόνια ήμασταν πολύ αγαπημένοι. Λάτρευα την γυναίκα μου περισσότερο από τον Θεό! Μετά εκείνη άλλαξε. Έγινε γκρινιάρα, ιδιότροπη…» . Ακούς; Την λάτρευε περισσότερο από τον Θεό! « Έλα δω, του λέω. Λάτρευες την γυναίκα σου περισσότερο από τον Θεό! Η γυναίκα σου φταίει τώρα ή εσύ, που φθάσατε σε αυτήν την κατάσταση; Εξαιτίας σου πήρε την Χάρη Του ο Θεός από την γυναίκα σου. Και τι σκέφτεσαι να κάνης τώρα; », τον ρωτάω. « Μάλλον να χωρίσουμε », μου λέει. « Μήπως έμπλεξες και με καμμιά άλλη; ». « Ναι , έχω υπόψιν μου κάποια », μου λέει. « Βρε δεν καταλαβαίνεις ότι εσύ είσαι ο φταίχτης; Να ζητήσεις πρώτα συγχώρεση από τον Θεό, γιατί λάτρευες την γυναίκα σου περισσότερο από Εκείνον. Μετά να πας να ζητήσης συγχώρεση από την γυναίκα σου. « Να με συγχωρέσης, να της πης, εγώ έγινα αιτία να δημιουργηθή αυτή η κατάσταση στο σπίτι και να ταλαιπωρούνται και τα παιδιά » . Έπειτα να πας να εξομολογηθής και να λατρεύης τον Θεό σαν Θεό και να αγαπάς την γυναίκα σου σαν γυναίκα σου , και θα δης, τα πράγματα θα πάνε καλά » . Τον τράνταξα. Άρχισε να κλαίη. Μου υποσχέθηκε πως θα με ακούσει. Ήρθε μετά από λίγο καιρό χαρούμενος. « Σε ευχαριστώ, Πάτερ, μας έσωσες, μου λέει. Είμαστε μία χαρά , κι εμείς και τα παιδιά μας ». Βλέπεις; Να είναι αυτός ο φταίχτης και να νομίζει κιόλας ότι σηκώνει πολύ μεγάλο σταυρό!
Κι εσείς ποτέ να μη δικαιολογήτε τις γυναίκες που έρχονται και σας κάνουν παράπονα για τους άνδρες. Εγώ ούτε τους άνδρες δικαιολογώ ούτε τις γυναίκες, αλλά τους προβληματίζω. Μου λέει, ας υποθέσουμε , η γυναίκα: « Ο άνδρας μου πίνη, γυρίζει στο σπίτι αργά το βράδυ, με βρίζει… ». Κοίταξε, της λέω, όταν γυρίζη στο σπίτι τη νύχτα μεθυσμένος, να του φέρεσαι με καλωσύνη. Αν αρχίζης εσύ και γκρινιάζης « γιατί άργησες; τι ώρα είναι αυτή που ήρθες; δεν θα αλλάξης επιτέλους; τι κατάσταση είναι αυτή; δεν είναι μια μέρα, δεν είναι δυο ,πόσο θα κάνω υπομονή ; » και κατεβάζης τα μούτρα, ο διάβολος θα του πη: « Βρε, χαμένος είσαι που κάθεσαι με αυτήν την χαζή! Δεν πας να γλεντάς με καμμιά άλλη ; ». Μπορεί να έχεις δίκαιο, αλλά ο διάβολος θα τον μπλέξη αλλού. Ενώ, όταν εσύ του φερθής με καλωσύνη και κάνεις λίγο υπομονή και προσευχή, χωρίς να παραπονήσαι για το τι κάνει εκείνος, θα δη λίγο λιακάδα, θα προβληματισθή και θα διορθωθή ». Έρχεται μετά ο άνδρας και μου λέει: « Η γυναίκα μου γκρινιάζει, φωνάζει ». « Βρε,σε περιμένουν τα παιδιά και η φουκαριάρα η γυναίκα σου με λαχτάρα μέχρι τα μεσάνυχτα, του λέω, κι εσύ γυρνάς στο σπίτι μεθυσμένος και αρχίζεις να βρίζης! Είναι ντροπή! Για να βασανίζης την οικογένεια παντρεύτηκες; ».
Υπάρχουν και περιπτώσεις που μπορεί να έχη και ο ένας και ο άλλος δίκαιο . Κάποτε έλεγα σε μια συντροφιά πόσο αγνός ήταν ο Μακρυγιάννης. Είχε και σωματική και ψυχική αγνότητα. Οπότε πετάγεται κάποιος και μου λέει: « Όχι, να θέλουν να παρουσιάσουν τον Μακρυγιάννη και για άγιο! ». « Γιατί όχι; », τον ρωτάω. « Γιατί έδερνε την γυναίκα του », μου απαντάει. « Κοίταξε να σου πω τι συνέβαινε: Ο Μακρυγιάννης , όταν τύχαινε να έχη κανένα τάληρο και ερχόταν καμμιά χήρα που είχε παιδιά , της το έδινε. Η γυναίκα του, η καημένη, γκρίνιαζε. « Μα κι εσύ παιδιά έχεις, του έλεγε, γιατί το έδωσες; ». Κι εκείνος της έδινε κανένα μπάτσο και της έλεγε. « Εσύ έχεις τον άνδρα σου που θα σε οικονομήση . Αυτή η καημένη δεν έχει άνδρα , ποιος θα την οικονομήση; ». Δηλαδή και οι δύο είχαν δίκαιο".
Ύστερα, αν ο ένας από τους δύο συζύγους ζη πνευματικά , τότε και δίκαιο να έχη, δεν έχει κατά κάποιο τρόπο δίκαιο. Γιατί, σαν πνευματικός άνθρωπος που είναι, πρέπει να αντιμετωπίζη μια αδικία πνευματικά. Να τα αντιμετωπίζη δηλαδή όλα με την θεία δικαιοσύνη, να βλέπη τι αναπαύη τον άλλον. Γιατί, αν μια ψυχή είναι αδύνατη και σφάλλη , έχει κατά κάποιο τρόπο ελαφρυντικά. Ο άλλος όμως , που είναι σε καλύτερη κατάσταση και δεν δείχνει κατανόηση , σφάλλει πολύ περισσότερο. Όταν και οι πνευματικοί άνθρωποι αντιμετωπίζουν τα πράγματα κοσμικά , με την κοσμική, την ανθρώπινη δικαιοσύνη, τι γίνεται μετά; Πρέπει να πηγαίνουν συνέχεια στα δικαστήρια. Για αυτό βασανίζονται οι άνθρωποι.
Από το βιβλίο «Οικογενειακή ζωή»
ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΪΣΙΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ
ΛΟΓΟΙ Δ΄
ΙΕΡΟΝ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΟΝ
«ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ»
ΣΟΥΡΩΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ
Περί πορνείας και ελεημοσύνης
Ο αββάς Τιμοόθεος ο πρεσβύτερος, είπε μιά μέρα στον αββά Ποιμένα:
-Ξέρεις Γέροντα, υπάρχει στην Αίγυπτο μιά γυναίκα , η οποία είναι δοσμένη στην πορνεία· μα τα χρήματα που παίρνει τα δίνει σε ελεημοσύνες.
Ο αββάς Ποιμήν του αποκρίθηκε, λέγοντας:
-Σίγουρα η γυναίκα αυτή δεν προκειται να μείνει στην πορενία· γιατί μου φαίνεται πως υπάρχει κάοιος καρπός μέσα της.
Εκείνες τις ημέρες έτυχε να έρθει και η μητέρα του αββά Τιμόθεου, για να τον ιδεί, και τη ρώτησε για το θέμα αυτό:
-Εκείνη η γυναίκα τι έγινε; Έμεινε , όπως ήταν δοσμένη στην πορνεία;
Και η μητέρα του του αποκρίθηκε:
-Ναι δυστυχώς, και μεγάλωσε πιό πολύ τον αριθμό των εραστών της. Αλλά πρέπει να σου πω ακόμη, πως τώρα κάνει πιό πολλές ελεημοσύνες.
Φεύγει τότε ο αββάς Τιμόθεος και πάει πάλι στον αββά Ποιμένα, να του πει τα καθέκαστα. Κ’ εκείνος επιμένει στην πρώτη του γνώμη:
-Όπως σου είπα και την πρώτη φορά, δεν πρόκειται να μείνει στην πορνεία.
Ύστερ’ απο λόγον καιρό, ήρθε πάλι στο μοναστήρι τους μητέρα του Τιμόθεου του πρεσβύτερου, και του λέει:
-Ξέρεις, εκείν’ η πόρνη για την οποία με ρώτησες την άλλη φορά, ήρθε ως εδώ μαζί μου· ήθελε να σε ιδεί , για να προσευχηθείς γι’ αυτήν, μα εγώ δεν τη δέχτηκα.
Μόλις τ’ άκουσε αυτά ο Τιμόθεος, πήγε και τα είπε στον αββά Ποιμένα. Και τότε του λεέι ο Γέροντας:
-Μάλλον εσύ πρέπει, αδελφέ μου, να πας και να τη συναντήσεις.
Σηκώθηκε , λοιπόν , ο Τιμόθεος και πήγε να τη βρεί. Στη συνάντηση , της μίλησε με τα συνήθη πνευματικά λόγια και τις παραινέσεις για τέτοιος πειριστάσεις. Εκείνη άκουσε μ’ ευχαρίστηση μεγάλη και πολύ πόθο, απ’ το στόμα του, τον λόγο του Θεού· έδειξε να ωφεληθηκε πολύ και άρχισε να κλαίει απο κατάνυξη . Σε μιά στιγμή του λέει:
- Εγώ, γέροντα, παύω απο σήμερα να δίνει το σώμα μου στην πορνεία, και ντύνομαι κατάσαρκα το φόβο του Θεού.
Πήρε τότε όλα τα υπάρχοντα της και τα μοίρασε· παράτησε μετά, τους πάντες και τα πάντα, και μπήκε σ’ ένα γυναικείο μοναστήρι, όποθ απο κείνη τηνημέρα έκανε μεγάλη πρόοδο στα πνευματικά, όκως αγαπάει και θέλει ο Θεός.
Βιβλίο Γυναίκες της Ερήμου
Π.Β Πάσχου
Μικρό Γεροντικό
Ακρίτας.
-Ξέρεις Γέροντα, υπάρχει στην Αίγυπτο μιά γυναίκα , η οποία είναι δοσμένη στην πορνεία· μα τα χρήματα που παίρνει τα δίνει σε ελεημοσύνες.
Ο αββάς Ποιμήν του αποκρίθηκε, λέγοντας:
-Σίγουρα η γυναίκα αυτή δεν προκειται να μείνει στην πορενία· γιατί μου φαίνεται πως υπάρχει κάοιος καρπός μέσα της.
Εκείνες τις ημέρες έτυχε να έρθει και η μητέρα του αββά Τιμόθεου, για να τον ιδεί, και τη ρώτησε για το θέμα αυτό:
-Εκείνη η γυναίκα τι έγινε; Έμεινε , όπως ήταν δοσμένη στην πορνεία;
Και η μητέρα του του αποκρίθηκε:
-Ναι δυστυχώς, και μεγάλωσε πιό πολύ τον αριθμό των εραστών της. Αλλά πρέπει να σου πω ακόμη, πως τώρα κάνει πιό πολλές ελεημοσύνες.
Φεύγει τότε ο αββάς Τιμόθεος και πάει πάλι στον αββά Ποιμένα, να του πει τα καθέκαστα. Κ’ εκείνος επιμένει στην πρώτη του γνώμη:
-Όπως σου είπα και την πρώτη φορά, δεν πρόκειται να μείνει στην πορνεία.
Ύστερ’ απο λόγον καιρό, ήρθε πάλι στο μοναστήρι τους μητέρα του Τιμόθεου του πρεσβύτερου, και του λέει:
-Ξέρεις, εκείν’ η πόρνη για την οποία με ρώτησες την άλλη φορά, ήρθε ως εδώ μαζί μου· ήθελε να σε ιδεί , για να προσευχηθείς γι’ αυτήν, μα εγώ δεν τη δέχτηκα.
Μόλις τ’ άκουσε αυτά ο Τιμόθεος, πήγε και τα είπε στον αββά Ποιμένα. Και τότε του λεέι ο Γέροντας:
-Μάλλον εσύ πρέπει, αδελφέ μου, να πας και να τη συναντήσεις.
Σηκώθηκε , λοιπόν , ο Τιμόθεος και πήγε να τη βρεί. Στη συνάντηση , της μίλησε με τα συνήθη πνευματικά λόγια και τις παραινέσεις για τέτοιος πειριστάσεις. Εκείνη άκουσε μ’ ευχαρίστηση μεγάλη και πολύ πόθο, απ’ το στόμα του, τον λόγο του Θεού· έδειξε να ωφεληθηκε πολύ και άρχισε να κλαίει απο κατάνυξη . Σε μιά στιγμή του λέει:
- Εγώ, γέροντα, παύω απο σήμερα να δίνει το σώμα μου στην πορνεία, και ντύνομαι κατάσαρκα το φόβο του Θεού.
Πήρε τότε όλα τα υπάρχοντα της και τα μοίρασε· παράτησε μετά, τους πάντες και τα πάντα, και μπήκε σ’ ένα γυναικείο μοναστήρι, όποθ απο κείνη τηνημέρα έκανε μεγάλη πρόοδο στα πνευματικά, όκως αγαπάει και θέλει ο Θεός.
Βιβλίο Γυναίκες της Ερήμου
Π.Β Πάσχου
Μικρό Γεροντικό
Ακρίτας.
Το θέλημα του Θεού
Το θέλημα του Θεού αποτελεί έκφραση της αγίας βουλήσεώς Του. Ο θεός «πάντας ανθρώπους θέλει σωθήναι και εις επίγνωσιν αληθείας ελθείν». Θέλημά Του είναι η σωτηρία μας και η επίγνωση της αλήθειας Του. Οι εντολές, στις οποίες αναφερθήκαμε νωρίτερα, και η τήρησή τους ( ή τουλάχιστον η επιθυμία μας να ζήσουμε το πνεύμα των εντολών του Θεού) προσδιορίζουν το άγιο θέλημά Του και χαρίζουν τον απαραίτητο για την επίγνωση της αλήθειας Του φωτισμό.
Είναι βέβαια αλήθεια ότι η ζωή μας ξεδιπλώνεται μέσα από διλήμματα, ευκαιρίες και δυνατότητες, οι οποίες προκαλούν ιδιαίτερα την ελευθερία μας∙ κι ακόμα μέσα από επιλογές που συχνά μας υποχρεώνουν να παλινδρομούμε μεταξύ της έκφρασης του δικού μας θελήματος και της αναγνώρισης του δικού Του. Ο Θεός όμως, δεν λειτουργεί σαν γραμμική εξίσωση με μία λύση, διότι τότε θα έφτιαχνε ανθρώπους χωρίς ελευθερία. Ο Θεός για κάθε άνθρωπο, για κάθε περίσταση, για κάθε στιγμή προσφέρει ως θελήμά Του άπειρες δυνατότητες, που όλες όμως εκφράζουν τη βούλησή Του. Γι’ αυτό και το θέλημα του Θεού δεν μοιάζει με το εγωιστικό δικό μας. Δεν υπάρχει για να δεσμεύει τη ελευθερία μας, αλλά για να την ενεργοποιεί και να τη ζωντανεύει. Το ένα θέλημά μας καταργεί την ελευθερία μας και την υποδουλώνει στον εγωισμό μας. Τα άπειρα θελήματα του Θεού μας βοηθούν να ανακαλύψουμε την ελευθερία ως ύψιστο δώρο.
Η υποταγή και η ταύτιση της βούλησής μας στη βούληση του Θεού ,φωτίζει το νου, γεννά την απόφαση και αναδεικνύει το πρόσωπο. Υπάρχει μια θαυμάσια μονολόγιστη προσευχή που εκφράζει αυτό το φρόνημα: «Κύριε, ποίησόν με οίον θέλεις και ως θέλεις∙ καν θέλω, καν μη θέλω». Αν η καρδιά ενός ανθρώπου μπορεί να προσεύχεται με αυτό τον τρόπο, είναι δυνατόν να διερωτάται ποιό είναι το θέλημα του Θεού; Ο Θεός έχει άπειρα θελήματα που τα προσφέρει στον καθένα μας ως ευκαιρίες και δυνατότητες. Όταν εμείς ταυτιστούμε με τη βούλησή Του, τότε διακρίνουμε ξεκάθαρα το ένα που μπορούμε να επιλέξουμε και ξεκάθαρα να αποφασίσουμε.
Η κοσμική ηθική , η ηθική των αρχαίων ελλήνων φιλοσόφων, στηριζόταν στην υποταγή της φύσεως στη βούληση του ανθρώπου. Αντίθετα, η πνευματική ηθική βασίζεται στην υποταγή της ανθρώπινης βούλησης στη βούληση του Θεού. Έτσι, υποτάσσεται όλος ο άνθρωπος – ψυχή και σώμα, φύση και πνεύμα- στη χάρι Του. Έτσι γίνεται «θείας κοινωνός φύσεως» και «εγνωσμένος υπό Θεού».
Από το βιβλίο: «ΝΙΚΟΛΑΟΥ
ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΜΕΣΟΓΑΙΑΣ
ΚΑΙ ΛΑΥΡΕΩΤΙΚΗΣ
Άνθρωπος μεθόριος
Από τα αναπάντητα διλήμματα
Στα περάσματα της «άλλης λογικής»
Εκδόσεις: «Εν πλω»
Είναι βέβαια αλήθεια ότι η ζωή μας ξεδιπλώνεται μέσα από διλήμματα, ευκαιρίες και δυνατότητες, οι οποίες προκαλούν ιδιαίτερα την ελευθερία μας∙ κι ακόμα μέσα από επιλογές που συχνά μας υποχρεώνουν να παλινδρομούμε μεταξύ της έκφρασης του δικού μας θελήματος και της αναγνώρισης του δικού Του. Ο Θεός όμως, δεν λειτουργεί σαν γραμμική εξίσωση με μία λύση, διότι τότε θα έφτιαχνε ανθρώπους χωρίς ελευθερία. Ο Θεός για κάθε άνθρωπο, για κάθε περίσταση, για κάθε στιγμή προσφέρει ως θελήμά Του άπειρες δυνατότητες, που όλες όμως εκφράζουν τη βούλησή Του. Γι’ αυτό και το θέλημα του Θεού δεν μοιάζει με το εγωιστικό δικό μας. Δεν υπάρχει για να δεσμεύει τη ελευθερία μας, αλλά για να την ενεργοποιεί και να τη ζωντανεύει. Το ένα θέλημά μας καταργεί την ελευθερία μας και την υποδουλώνει στον εγωισμό μας. Τα άπειρα θελήματα του Θεού μας βοηθούν να ανακαλύψουμε την ελευθερία ως ύψιστο δώρο.
Η υποταγή και η ταύτιση της βούλησής μας στη βούληση του Θεού ,φωτίζει το νου, γεννά την απόφαση και αναδεικνύει το πρόσωπο. Υπάρχει μια θαυμάσια μονολόγιστη προσευχή που εκφράζει αυτό το φρόνημα: «Κύριε, ποίησόν με οίον θέλεις και ως θέλεις∙ καν θέλω, καν μη θέλω». Αν η καρδιά ενός ανθρώπου μπορεί να προσεύχεται με αυτό τον τρόπο, είναι δυνατόν να διερωτάται ποιό είναι το θέλημα του Θεού; Ο Θεός έχει άπειρα θελήματα που τα προσφέρει στον καθένα μας ως ευκαιρίες και δυνατότητες. Όταν εμείς ταυτιστούμε με τη βούλησή Του, τότε διακρίνουμε ξεκάθαρα το ένα που μπορούμε να επιλέξουμε και ξεκάθαρα να αποφασίσουμε.
Η κοσμική ηθική , η ηθική των αρχαίων ελλήνων φιλοσόφων, στηριζόταν στην υποταγή της φύσεως στη βούληση του ανθρώπου. Αντίθετα, η πνευματική ηθική βασίζεται στην υποταγή της ανθρώπινης βούλησης στη βούληση του Θεού. Έτσι, υποτάσσεται όλος ο άνθρωπος – ψυχή και σώμα, φύση και πνεύμα- στη χάρι Του. Έτσι γίνεται «θείας κοινωνός φύσεως» και «εγνωσμένος υπό Θεού».
Από το βιβλίο: «ΝΙΚΟΛΑΟΥ
ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΜΕΣΟΓΑΙΑΣ
ΚΑΙ ΛΑΥΡΕΩΤΙΚΗΣ
Άνθρωπος μεθόριος
Από τα αναπάντητα διλήμματα
Στα περάσματα της «άλλης λογικής»
Εκδόσεις: «Εν πλω»
''Γιατί σε μένα , Θεέ μου;''-ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΜΕΣΟΓΑΙΑΣ ΚΑΙ ΛΑΥΡΕΩΤΙΚΗΣ
“Γιατί σε μένα , Θεέ μου;”
…
Η ευλογία του πόνου
Ευλογημένα γιατί! Τα καθαγίασε ο Ίδιος ο Χριστός στο σταυρό: «Θεέ μου, Θεέ μου, ίνα τι με εγκατέλιπες;». Θεέ μου, γιατί μου το έκανες αυτό; Τι σου έκανα; Δεν είμαι ο Υιός σου; Το ίδιο ακριβώς ερώτημα με το δικό μου∙ και έμεινε και αυτό αναπάντητο. Έμεινε αναπάντητο στα φαινόμενα. Τα γεγονότα όμως φανέρωσαν την απάντηση.
Τέτοια πολλά «γιατί» βγήκαν και από το στόμα του πολύαθλου Ιώβ ή τη γραφίδα του τραυματισμένου Δαυίδ, δύο ανθρώπων που οι τραγικοί θάνατοι των παιδιών τους σφράγισαν το πέρασμά τους από την ιστορία και που μας παρουσιάζονται συχνά ως τα μοναδικά πρότυπα πίστης, εγκαρτέρησης και υπομονής.
Το ερώτημα αυτό το απευθύνουμε στο Θεό, το λέμε στον εαυτό μας, το επαναλαμβάνουμε στους ανθρώπους που νιώθουμε ότι ιδιαίτερα μας αγαπούν. Το λέμε κυρίως για να εκφράσουμε το μέσα μας, το λέμε όμως και προσδοκώντας το χάδι μιας απάντησης. Ποιος όμως μπορεί να δώσει μια απάντηση; Ακόμη κι αν την ξέρει, ποιος μπορεί να μας την πει;
Λέγει ο Μέγας Βασίλειος προς πενθούντα πατέρα ότι ο πόνος κάνει τον άνθρωπο τόσο ευαίσθητο, ώστε μοιάζει με το μάτι που δεν ανέχεται ούτε το φτερό. Και η πιο τρυφερή κίνηση αυξάνει τον πόνο του πονεμένου. Και η πιο διακριτική αναλογία δεν αντέχεται. Ο λόγος που εκφέρεται ως λογικό επιχείρημα ενοχλεί αβάσταχτα. Μόνο το δάκρυ, η κοινωνία της απορίας, η σιωπή, η εσωτερική προσευχή θα μπορούσαν να ανακουφίσουν τον πόνο, να φωτίσουν το σκοτάδι ή να γεννήσουν μια μικρή ελπίδα.
Ο πόνος γεννά αλήθεια, συμπόνια, κοινωνία
Ο πόνος δεν ξυπνάει μόνο εμάς, αλλά γεννάει και την αγάπη στους γύρω μας. Προσπαθούν να μπουν στη θέση μας. Αγωνίζονται στον καιρό της ασφάλειάς τους να μοιρασθούν τα πιο ανεπιθύμητα γι’ αυτούς δικά μας αισθήματα. Και το κάνουν. Ο πόνος γεννά την υπομονή μας, ταυτόχρονα όμως γεννά και τον εξ αγάπης σύνδεσμο με τους αδελφούς μας. Ο πόνος γεννά την αλήθεια. Η συμπόνια των άλλων τη φυτεύει στη δική μας καρδιά. Εκεί διακριτικά κρύβεται και η απάντηση.
Έτσι γεννιέται στην καρδιά η παρηγοριά, της οποίας η γλύκα και η ανακούφιση είναι πολύ εντονότερες ως εμπειρίες από το βάρος του πόνου.
Η απάντηση γεννιέται μέσα μας
Δυο γονείς, μας λέγουν οι επιστήμονες, μπορούν να κάνουν άπειρα διαφορετικά παιδιά. Όσο διαφέρουν οι φυσιογνωμίες μας, άλλο τόσο και παραπάνω ποικίλουν οι εκφράσεις του εσωτερικού κόσμου μας. Το ίδιο και οι απαντήσεις στα μεγάλα αυτά ερωτήματα. Αν ένας τρίτος μας δώσει τη μία «σωστή» δήθεν απάντησή του, θα καταστρέψει την ποικιλία και την προσωπικότητα των δικών μας απαντήσεων- των ιερών απαντήσεων που για τον καθένα μας επιφυλάσσει ο Θεός. Η υποτιθέμενη σοφία του όποιου σοφού θα συντρίψει την αλήθεια και την ελευθερία του Θεού μέσα μας.
Το μεγάλο λάθος είναι να περιμένουμε την απάντηση απ’ έξω μας, από τους άλλους. Ποιος σοφός; Ποιος φιλόσοφος; Ποιος ασφαλισμένος στην ορθότητα των επιχειρημάτων του ιερέας γνωρίζει την απάντηση των τόσο προσωπικών μας «γιατί»; Η απάντηση μπορεί να ανιχνευθεί μόνο μέσα μας. Όχι στις ανάλογες δήθεν περιπτώσεις ,ούτε σε βαρύγδουπα βιβλία, ούτε σε συνταγές παρηγοριάς και σοφίας. Η απάντηση δεν υπάρχει κάπου, δεν την ξέρει κάποιος. Η απάντηση γεννιέται μέσα μας. Η δική μας απάντηση είναι το δώρο του θεού.
Ο πόνος μας βγάζει από τα ανθρώπινα μέτρα.
Τελικά αυτά τα «γιατί» δεν έχουν τις απαντήσεις που η φτώχεια και η αδυναμία μας περιμένει. Στη λογική αυτή συνήθως παραμένουν αναπάντητα. Γι’ αυτό και ο Χριστός για το θάνατο δεν είπε παρά ελάχιστα. Απλά ο Ίδιος τον επέλεξε∙ και πόνεσε όσο κανένας άλλος. Και όταν αναστήθηκε ,το στόμα Του έβγαλε περισσότερη πνοή και λιγότερα λόγια. Δεν είπε τίποτε για τη ζωή και θάνατο- μόνο προφήτευσε το μαρτύριο του Πέτρου. Ο πόνος δεν απαντιέται με επιχειρήματα . Ούτε η αδικία και ο θάνατος αντιμετωπίζονται με τη λογική. Τα προβλήματα αυτά λύνονται με το εμφύσημα και την πνοή που μόνο ο Θεός δίνει. Λύνονται με το Άγιο Πνεύμα . Ξεπερνιούνται με την ταπεινή αποδοχή του θελήματος του Θεού, που είναι τόσο αληθινό αλλά συνήθως και τόσο ακατανόητο.
Στο διάβα της, η δοκιμασία συνοδεύεται από το σφυροκόπημα των αναπάντητων ερωτημάτων. Κι εμείς, γαντζωμένοι στα «μήπως», στα «γιατί», στα «αν», συντηρούμε τις ελπίδες και αντέχουμε την επιβίωση σε αυτό τον κόσμο , προσδοκώντας κάτι σίγουρο ή κάτι σταθερό.
Αυτό όμως συνήθως δεν εντοπίζεται στην προτεινόμενη από μας λύση, αλλά επικεντρώνεται στην απροσδόκητη, υπέρλογη θεϊκή παρηγοριά. Κάθε προσπάθεια αντικατάστασής της με ανθρώπινα υποκατάστατα αδικεί εμάς τους ίδιους. Κάθε περιορισμός στην ασφυκτική θηλιά των ορθολογιστικών απαντήσεων μας παγιδεύει βαθύτερα στο δράμα μας. Στο διάλογο με τον πόνο, την αδικία και το θάνατο είμαστε υποχρεωμένοι να βγούμε από τα ανθρώπινα μέτρα. Αυτή είναι όχι μόνο η έξοδος από τη δοκιμασία αλλά και η ευεργεσία της.
Η μοναδική ευκαιρία
Τελικά, το μεν ερώτημα μπορούμε να το υποβάλλουμε, τη δε απάντηση πρέπει να την περιμένουμε. Ή ο Θεός δεν υπάρχει ή παραχωρεί μια δοκιμασία για να μας δώσει μια μοναδική ευκαιρία. Αν δεν γινόταν η Σταύρωση , δεν θα υπήρχε η Ανάσταση. Ο Χριστός θα ήταν ένας καλός δάσκαλος∙ όχι ο Θεός. Ο Θεός δίνει την ευκαιρία . Σε μας μένει να τη δούμε και να την αξιοποιήσουμε. Η δε χαρά και το περιεχόμενο αυτής της ευκαιρίας είναι πολύ μεγαλύτερα από την ένταση και τον πόνο της δοκιμασίας.
Ο θάνατος , ο πόνος, η αδικία αποτελούν μυστήριο που η όποια απάντηση το διασαλεύει. Στις περιπτώσεις αυτές η αλήθεια δεν εκφράζεται ως άποψη ή επιχείρημα ,αλλά προσφέρεται ως ταπείνωση και κοινός πόνος. Η πορεία στο μεθόριο της ζωής και του θανάτου, του σκανδαλισμού και της δοξολογίας, του θαύματος και της αδικίας παρουσιάζει στροφές και κρυμμένες γωνιές, όπου διασφαλίζεται η αλήθεια της ζωής. Αν ξεφύγει κανείς τον πειρασμό να λυγίσει, τότε αντικρίζει την αλήθεια με τέτοια όψη που ποτέ του δεν είχε καν φαντασθεί. Ο πόνος, αν κάποιος καταφέρει να τον αγκαλιάσει, γεννά πρωτόγνωρες ευαισθησίες και ξεδιπλώνει πραγματικότητες που με άλλο τρόπο δεν μπορούν να ιδωθούν. Η πρόκληση δεν είναι να συμβούν γεγονότα και αποκαλύψεις∙ αυτά υπάρχουν. Η πρόκληση είναι να ανοίξει κανείς μάτια του για να μπορεί να τα αντικρίσει.
Είναι αναντίλεκτη αλήθεια δυστυχώς: συνήθως μόνο χάνοντας τα πολύ επιθυμητά ,γνωρίζουμε και κερδίζουμε τα πολύ μεγάλα.
Σίγουρα ο πόνος και η αδικία δεν μπορούν να καταργήσουν την αγάπη του Θεού. Ο Θεός υπάρχει. Και είναι και αγάπη και ζωή. Η τέλεια αγάπη και το πλήρωμα της ζωής . Και το μεγαλύτερο θαύμα της ύπαρξής Του είναι η συνύπαρξη Του με τον πόνο, την αδικία και το θάνατο.
Ίσως και η μεγαλύτερη πρόκληση για τον καθένα μας να είναι η συνύπαρξη με το δικό του προσωπικό πόνο, το ελπιδοφόρο σφιχταγκάλιασμα με τα βαθύτερα αυτά «γιατί», η ταπεινή εσωτερική περιχώρηση στην προσδοκία του Θεού μέσα από τις «αδικίες» που νομίζουμε πως Αυτός μας κάνει.
Πριν από λίγες μέρες με πλησίασε κάποια νεαρή κοπέλα , που το καντηλάκι της ζωής της φαίνεται να τρεμοσβήνει. Μέσα στον αβάσταχτο πόνο της διέκρινα την ελπίδα. Μέσα από τα δακρυσμένα μάτια της αντίκρισα τη χαρά, τη δύναμη και τη σοφία.
- Θέλω να ζήσω, μου είπε. Αλλά δεν ήλθα για να μου το επιβεβαιώσετε. Ήλθα για να με βοηθήσετε να φύγω έτοιμη από αυτό τον κόσμο.
- Εγώ είμαι παπάς της ζωής και όχι του θανάτου, της απαντώ. Γι’ αυτό και θέλω να ζήσεις . Επίτρεψέ μου, όμως, να σε ρωτήσω κάτι: μέσα στη δοκιμασία σου, ρωτάς ποτέ «γιατί σε μένα ,Θεέ μου;»
- Δεν σας καταλαβαίνω, πάτερ, μου λέει. Εγώ ρωτώ «γιατί όχι σε μένα, Θεέ μου;». Και δεν περιμένω το θάνατό μου ,αλλά προσδοκώ το φωτισμό μου!
Από το βιβλίο: «ΝΙΚΟΛΑΟΥ
ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΜΕΣΟΓΑΙΑΣ
ΚΑΙ ΛΑΥΡΕΩΤΙΚΗΣ
Άνθρωπος μεθόριος
Από τα αναπάντητα διλήμματα
Στα περάσματα της «άλλης λογικής»
Εκδόσεις: «Εν πλω»
…
Η ευλογία του πόνου
Ευλογημένα γιατί! Τα καθαγίασε ο Ίδιος ο Χριστός στο σταυρό: «Θεέ μου, Θεέ μου, ίνα τι με εγκατέλιπες;». Θεέ μου, γιατί μου το έκανες αυτό; Τι σου έκανα; Δεν είμαι ο Υιός σου; Το ίδιο ακριβώς ερώτημα με το δικό μου∙ και έμεινε και αυτό αναπάντητο. Έμεινε αναπάντητο στα φαινόμενα. Τα γεγονότα όμως φανέρωσαν την απάντηση.
Τέτοια πολλά «γιατί» βγήκαν και από το στόμα του πολύαθλου Ιώβ ή τη γραφίδα του τραυματισμένου Δαυίδ, δύο ανθρώπων που οι τραγικοί θάνατοι των παιδιών τους σφράγισαν το πέρασμά τους από την ιστορία και που μας παρουσιάζονται συχνά ως τα μοναδικά πρότυπα πίστης, εγκαρτέρησης και υπομονής.
Το ερώτημα αυτό το απευθύνουμε στο Θεό, το λέμε στον εαυτό μας, το επαναλαμβάνουμε στους ανθρώπους που νιώθουμε ότι ιδιαίτερα μας αγαπούν. Το λέμε κυρίως για να εκφράσουμε το μέσα μας, το λέμε όμως και προσδοκώντας το χάδι μιας απάντησης. Ποιος όμως μπορεί να δώσει μια απάντηση; Ακόμη κι αν την ξέρει, ποιος μπορεί να μας την πει;
Λέγει ο Μέγας Βασίλειος προς πενθούντα πατέρα ότι ο πόνος κάνει τον άνθρωπο τόσο ευαίσθητο, ώστε μοιάζει με το μάτι που δεν ανέχεται ούτε το φτερό. Και η πιο τρυφερή κίνηση αυξάνει τον πόνο του πονεμένου. Και η πιο διακριτική αναλογία δεν αντέχεται. Ο λόγος που εκφέρεται ως λογικό επιχείρημα ενοχλεί αβάσταχτα. Μόνο το δάκρυ, η κοινωνία της απορίας, η σιωπή, η εσωτερική προσευχή θα μπορούσαν να ανακουφίσουν τον πόνο, να φωτίσουν το σκοτάδι ή να γεννήσουν μια μικρή ελπίδα.
Ο πόνος γεννά αλήθεια, συμπόνια, κοινωνία
Ο πόνος δεν ξυπνάει μόνο εμάς, αλλά γεννάει και την αγάπη στους γύρω μας. Προσπαθούν να μπουν στη θέση μας. Αγωνίζονται στον καιρό της ασφάλειάς τους να μοιρασθούν τα πιο ανεπιθύμητα γι’ αυτούς δικά μας αισθήματα. Και το κάνουν. Ο πόνος γεννά την υπομονή μας, ταυτόχρονα όμως γεννά και τον εξ αγάπης σύνδεσμο με τους αδελφούς μας. Ο πόνος γεννά την αλήθεια. Η συμπόνια των άλλων τη φυτεύει στη δική μας καρδιά. Εκεί διακριτικά κρύβεται και η απάντηση.
Έτσι γεννιέται στην καρδιά η παρηγοριά, της οποίας η γλύκα και η ανακούφιση είναι πολύ εντονότερες ως εμπειρίες από το βάρος του πόνου.
Η απάντηση γεννιέται μέσα μας
Δυο γονείς, μας λέγουν οι επιστήμονες, μπορούν να κάνουν άπειρα διαφορετικά παιδιά. Όσο διαφέρουν οι φυσιογνωμίες μας, άλλο τόσο και παραπάνω ποικίλουν οι εκφράσεις του εσωτερικού κόσμου μας. Το ίδιο και οι απαντήσεις στα μεγάλα αυτά ερωτήματα. Αν ένας τρίτος μας δώσει τη μία «σωστή» δήθεν απάντησή του, θα καταστρέψει την ποικιλία και την προσωπικότητα των δικών μας απαντήσεων- των ιερών απαντήσεων που για τον καθένα μας επιφυλάσσει ο Θεός. Η υποτιθέμενη σοφία του όποιου σοφού θα συντρίψει την αλήθεια και την ελευθερία του Θεού μέσα μας.
Το μεγάλο λάθος είναι να περιμένουμε την απάντηση απ’ έξω μας, από τους άλλους. Ποιος σοφός; Ποιος φιλόσοφος; Ποιος ασφαλισμένος στην ορθότητα των επιχειρημάτων του ιερέας γνωρίζει την απάντηση των τόσο προσωπικών μας «γιατί»; Η απάντηση μπορεί να ανιχνευθεί μόνο μέσα μας. Όχι στις ανάλογες δήθεν περιπτώσεις ,ούτε σε βαρύγδουπα βιβλία, ούτε σε συνταγές παρηγοριάς και σοφίας. Η απάντηση δεν υπάρχει κάπου, δεν την ξέρει κάποιος. Η απάντηση γεννιέται μέσα μας. Η δική μας απάντηση είναι το δώρο του θεού.
Ο πόνος μας βγάζει από τα ανθρώπινα μέτρα.
Τελικά αυτά τα «γιατί» δεν έχουν τις απαντήσεις που η φτώχεια και η αδυναμία μας περιμένει. Στη λογική αυτή συνήθως παραμένουν αναπάντητα. Γι’ αυτό και ο Χριστός για το θάνατο δεν είπε παρά ελάχιστα. Απλά ο Ίδιος τον επέλεξε∙ και πόνεσε όσο κανένας άλλος. Και όταν αναστήθηκε ,το στόμα Του έβγαλε περισσότερη πνοή και λιγότερα λόγια. Δεν είπε τίποτε για τη ζωή και θάνατο- μόνο προφήτευσε το μαρτύριο του Πέτρου. Ο πόνος δεν απαντιέται με επιχειρήματα . Ούτε η αδικία και ο θάνατος αντιμετωπίζονται με τη λογική. Τα προβλήματα αυτά λύνονται με το εμφύσημα και την πνοή που μόνο ο Θεός δίνει. Λύνονται με το Άγιο Πνεύμα . Ξεπερνιούνται με την ταπεινή αποδοχή του θελήματος του Θεού, που είναι τόσο αληθινό αλλά συνήθως και τόσο ακατανόητο.
Στο διάβα της, η δοκιμασία συνοδεύεται από το σφυροκόπημα των αναπάντητων ερωτημάτων. Κι εμείς, γαντζωμένοι στα «μήπως», στα «γιατί», στα «αν», συντηρούμε τις ελπίδες και αντέχουμε την επιβίωση σε αυτό τον κόσμο , προσδοκώντας κάτι σίγουρο ή κάτι σταθερό.
Αυτό όμως συνήθως δεν εντοπίζεται στην προτεινόμενη από μας λύση, αλλά επικεντρώνεται στην απροσδόκητη, υπέρλογη θεϊκή παρηγοριά. Κάθε προσπάθεια αντικατάστασής της με ανθρώπινα υποκατάστατα αδικεί εμάς τους ίδιους. Κάθε περιορισμός στην ασφυκτική θηλιά των ορθολογιστικών απαντήσεων μας παγιδεύει βαθύτερα στο δράμα μας. Στο διάλογο με τον πόνο, την αδικία και το θάνατο είμαστε υποχρεωμένοι να βγούμε από τα ανθρώπινα μέτρα. Αυτή είναι όχι μόνο η έξοδος από τη δοκιμασία αλλά και η ευεργεσία της.
Η μοναδική ευκαιρία
Τελικά, το μεν ερώτημα μπορούμε να το υποβάλλουμε, τη δε απάντηση πρέπει να την περιμένουμε. Ή ο Θεός δεν υπάρχει ή παραχωρεί μια δοκιμασία για να μας δώσει μια μοναδική ευκαιρία. Αν δεν γινόταν η Σταύρωση , δεν θα υπήρχε η Ανάσταση. Ο Χριστός θα ήταν ένας καλός δάσκαλος∙ όχι ο Θεός. Ο Θεός δίνει την ευκαιρία . Σε μας μένει να τη δούμε και να την αξιοποιήσουμε. Η δε χαρά και το περιεχόμενο αυτής της ευκαιρίας είναι πολύ μεγαλύτερα από την ένταση και τον πόνο της δοκιμασίας.
Ο θάνατος , ο πόνος, η αδικία αποτελούν μυστήριο που η όποια απάντηση το διασαλεύει. Στις περιπτώσεις αυτές η αλήθεια δεν εκφράζεται ως άποψη ή επιχείρημα ,αλλά προσφέρεται ως ταπείνωση και κοινός πόνος. Η πορεία στο μεθόριο της ζωής και του θανάτου, του σκανδαλισμού και της δοξολογίας, του θαύματος και της αδικίας παρουσιάζει στροφές και κρυμμένες γωνιές, όπου διασφαλίζεται η αλήθεια της ζωής. Αν ξεφύγει κανείς τον πειρασμό να λυγίσει, τότε αντικρίζει την αλήθεια με τέτοια όψη που ποτέ του δεν είχε καν φαντασθεί. Ο πόνος, αν κάποιος καταφέρει να τον αγκαλιάσει, γεννά πρωτόγνωρες ευαισθησίες και ξεδιπλώνει πραγματικότητες που με άλλο τρόπο δεν μπορούν να ιδωθούν. Η πρόκληση δεν είναι να συμβούν γεγονότα και αποκαλύψεις∙ αυτά υπάρχουν. Η πρόκληση είναι να ανοίξει κανείς μάτια του για να μπορεί να τα αντικρίσει.
Είναι αναντίλεκτη αλήθεια δυστυχώς: συνήθως μόνο χάνοντας τα πολύ επιθυμητά ,γνωρίζουμε και κερδίζουμε τα πολύ μεγάλα.
Σίγουρα ο πόνος και η αδικία δεν μπορούν να καταργήσουν την αγάπη του Θεού. Ο Θεός υπάρχει. Και είναι και αγάπη και ζωή. Η τέλεια αγάπη και το πλήρωμα της ζωής . Και το μεγαλύτερο θαύμα της ύπαρξής Του είναι η συνύπαρξη Του με τον πόνο, την αδικία και το θάνατο.
Ίσως και η μεγαλύτερη πρόκληση για τον καθένα μας να είναι η συνύπαρξη με το δικό του προσωπικό πόνο, το ελπιδοφόρο σφιχταγκάλιασμα με τα βαθύτερα αυτά «γιατί», η ταπεινή εσωτερική περιχώρηση στην προσδοκία του Θεού μέσα από τις «αδικίες» που νομίζουμε πως Αυτός μας κάνει.
Πριν από λίγες μέρες με πλησίασε κάποια νεαρή κοπέλα , που το καντηλάκι της ζωής της φαίνεται να τρεμοσβήνει. Μέσα στον αβάσταχτο πόνο της διέκρινα την ελπίδα. Μέσα από τα δακρυσμένα μάτια της αντίκρισα τη χαρά, τη δύναμη και τη σοφία.
- Θέλω να ζήσω, μου είπε. Αλλά δεν ήλθα για να μου το επιβεβαιώσετε. Ήλθα για να με βοηθήσετε να φύγω έτοιμη από αυτό τον κόσμο.
- Εγώ είμαι παπάς της ζωής και όχι του θανάτου, της απαντώ. Γι’ αυτό και θέλω να ζήσεις . Επίτρεψέ μου, όμως, να σε ρωτήσω κάτι: μέσα στη δοκιμασία σου, ρωτάς ποτέ «γιατί σε μένα ,Θεέ μου;»
- Δεν σας καταλαβαίνω, πάτερ, μου λέει. Εγώ ρωτώ «γιατί όχι σε μένα, Θεέ μου;». Και δεν περιμένω το θάνατό μου ,αλλά προσδοκώ το φωτισμό μου!
Από το βιβλίο: «ΝΙΚΟΛΑΟΥ
ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΜΕΣΟΓΑΙΑΣ
ΚΑΙ ΛΑΥΡΕΩΤΙΚΗΣ
Άνθρωπος μεθόριος
Από τα αναπάντητα διλήμματα
Στα περάσματα της «άλλης λογικής»
Εκδόσεις: «Εν πλω»
« Η ΕΝ ΧΡΙΣΤΩ ΖΩΗ »-ΑΓΙΟΥ ΙΩΑΝΝΟΥ ΤΗΣ ΚΡΟΣΤΑΝΔΗΣ
Εμμονή εν τη προσευχή
« Η βασιλεία των ουρανών βιάζεται , και βιασταί αρπάζουσιν αυτήν » ( Ματθ. 11, 12 ) .
Λέγεται ότι ταχέως κουραζόμεθα εις την προσευχήν. Διατί άραγε; Διότι δεν ενθυμούμεθα πάντοτε ζωηρώς τον Κύριον, ο Οποίος ευρίσκεται εις τα δεξιά μας. Βλέπε Αυτόν ακαταπαύστως με τους οφθαλμούς της καρδίας σου και τότε, και αν ακόμη προσεύχεσαι όλην την νύκτα, θα ημπορείς να ίστασαι και να προσεύχεσαι και δύο και τρεις νύκτας χωρίς να αισθανθής κούρασιν…
… Προσεύχεσαι. Η προσευχή σου γίνεται επιτυχώς και έχεις εσωτερικήν απόδειξιν ότι ο Κύριος ακούει αυτήν και ευδοκεί ευμενώς να την δεχθή. Αι σκέψεις σου ευρίσκονται εν ειρήνη. Αισθάνεσαι ανακούφισιν και γλυκύτητα εν τη καρδία σου . Εις το τέλος όμως της προσευχής σου, ένεκα της παραμικράς αδυναμίας της καρδίας και των σκέψεών σου ,βαρύ φορτίον πλακώνει την καρδίαν σου ,και αισθάνεσαι μεγάλην δυσκολίαν εις την προσευχήν και μάλιστα αποστροφήν προς αυτήν , αντί της προηγούμενης ανακουφίσεως και τάσεως προς προσευχήν . Μην απελπίζεσαι ,αγαπητέ μου . Αυταί είναι παγίδες του εχθρού , ο οποίος θέλει να μας ειρωνεύεται ιδιαιτέρως εις το τέλος μιας ευσεβούς πράξεως , δια να υποπέσωμεν εις απογοήτευσιν και να νομίσωμεν ότι οι προηγούμενοι μας κόποι εις το άγιον έργον το οποίον εκάμαμεν είναι χαμένοι. Μάθε , λοιπόν , να μη χαλαρώνης την ψυχήν σου κατά της προσευχής την ώραν ούτε επί μίαν στιγμήν. Προσεύχου εν πνεύματι και αληθεία , αδιαλείπτως και μη θέλης να κολακεύσης τον Θεόν με μίαν μόνον λέξιν – μη δηλαδή προφέρης ούτε μίαν μόνο λέξιν με υπόκρισιν. Ας είναι η προσευχή σου η έκφρασις της αληθείας , του Αγίου Πνεύματος το στόμα και μη επιτρέπης να εξυπηρετήση ούτε και με μίαν μόνον λέξιν το ψεύδος του εχθρού , ούτε να γίνη καθ ’ οιονδήποτε τρόπον όργανο του διαβόλου…
Ευχαριστία και πνευματική χαρά
… Σημείον και απόδειξις της ευσπλαχνίας του Κυρίου ή της Παναχράντου Αυτού Μητρός προς ημάς είναι η ειρήνη της ψυχής μετά την προσευχήν ή και κατ ’ αυτήν, ιδιαιτέρως μετά την τρικυμίαν πάθους , ιδιότης του οποίου είναι απουσία της ψυχικής ειρήνης. Απ ’ αυτήν την ψυχικήν ειρήνην και την ανακούφισην της καρδίας ημπορούμεν επίσης ευκόλως να εννοήσωμεν ότι η προσευχή μας εισακούσθη και ότι η χάρις την οποίαν εζητήσαμεν κατ’ αυτήν, μας εδόθη. Η επιτυχία της προσευχής αναγνωρίζεται ωσαύτως από την πνευματικήν δύναμιν ,την οποίαν αισθανόμεθα εντός μας μετά την εκπλήρωσιν των καθηκόντων μας και της αποστολής μας και από το εσωτερικόν φως το οποίον πλημμυρίζει την ψυχήν μας.
Η προσευχή δροσίζει και ζωογονεί την ψυχήν ,όπως ο εξωτερικός αήρ δροσίζει και ζωογονεί το σώμα. Όταν προσευχώμεθα αισθανόμεθα τους εαυτούς μας γενναιότερους και λαμπρότερους, ακριβώς όπως αισθανόμεθα τους εαυτούς μας φυσικώς και διανοητικώς υγιέστερους και νηφαλιώτερους όταν αναπνέωμεν τον καθαρόν ατμοσφαιρικόν αέραν…
… Μεγάλως ευεργετούνται όλοι όσοι προσεύχονται. Η προσευχή δίδει ανάπαυσιν εις την ψυχήν και το σώμα. Και αναπαύει όχι μόνον το σώμα και την ψυχήν εκείνου ο οποίος προσεύχεται – « καγώ αναπαύσω υμάς » ( Ματθ. 11, 28 ) -, αλλά και τας ψυχάς των προαπελθόντων προπατόρων, πατέρων και αδελφών μας. Βλέπεις πόσο σπουδαία είναι η προσευχή!
… Όταν, προσευχόμενοι με ζέσιν ιστάμενοι, καθήμενοι, εξηπλωμένοι ή περιπατούντες ,αίφνης μας επισκέπτεται το πνεύμα του Θεού και ακούοντες την Φωνήν Του αισθανόμεθα ότι εισέρχεται εις την ψυχήν μας όχι δια του στόματος ,ούτε δια της ρινός μας, ούτε δια των ώτων - μολονότι ο Σωτήρ μετέδωκε το Πνεύμα δια του λόγου και της πνοής και μολονότι « η πίστις έρχεται δι ’ ακοής » ( Ρωμ. 10, 17 ) – αλλ ’ απ ’ ευθείας δια του σώματος εις την καρδίαν , όπως ακριβώς ο Κύριος επέρασε δια των τοίχων της οικίας όταν επεσκέφθη τους Αποστόλους μετά την Ανάστασιν ,και ενεργεί ταχέως όπως ο ηλεκτρισμός και μάλιστα ταχύτερον από κάθε ηλεκτρικόν ρεύμα. Τότε αισθανόμεθα την ύπαρξίν μας ελαφράν, διότι αιφνιδίως ελευθερωνόμεθα από το βάρος των αμαρτιών μας ,το αίσθημα της συντριβής δια της αμαρτίας , το πνεύμα της ευλαβείας , της ειρήνης και της χαράς μας επισκέπτεται …
Από το βιβλίο « Η ΕΝ ΧΡΙΣΤΩ ΖΩΗ »
ΑΓΙΟΥ ΙΩΑΝΝΟΥ
ΠΡΟΘΙΕΡΕΩΣ ΤΗΣ ΚΡΟΣΤΑΝΔΗΣ
ΕΚΔΟΣΕΙΣ
ΤΟ ΠΕΡΙΒΟΛΙ ΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ
« Η βασιλεία των ουρανών βιάζεται , και βιασταί αρπάζουσιν αυτήν » ( Ματθ. 11, 12 ) .
Λέγεται ότι ταχέως κουραζόμεθα εις την προσευχήν. Διατί άραγε; Διότι δεν ενθυμούμεθα πάντοτε ζωηρώς τον Κύριον, ο Οποίος ευρίσκεται εις τα δεξιά μας. Βλέπε Αυτόν ακαταπαύστως με τους οφθαλμούς της καρδίας σου και τότε, και αν ακόμη προσεύχεσαι όλην την νύκτα, θα ημπορείς να ίστασαι και να προσεύχεσαι και δύο και τρεις νύκτας χωρίς να αισθανθής κούρασιν…
… Προσεύχεσαι. Η προσευχή σου γίνεται επιτυχώς και έχεις εσωτερικήν απόδειξιν ότι ο Κύριος ακούει αυτήν και ευδοκεί ευμενώς να την δεχθή. Αι σκέψεις σου ευρίσκονται εν ειρήνη. Αισθάνεσαι ανακούφισιν και γλυκύτητα εν τη καρδία σου . Εις το τέλος όμως της προσευχής σου, ένεκα της παραμικράς αδυναμίας της καρδίας και των σκέψεών σου ,βαρύ φορτίον πλακώνει την καρδίαν σου ,και αισθάνεσαι μεγάλην δυσκολίαν εις την προσευχήν και μάλιστα αποστροφήν προς αυτήν , αντί της προηγούμενης ανακουφίσεως και τάσεως προς προσευχήν . Μην απελπίζεσαι ,αγαπητέ μου . Αυταί είναι παγίδες του εχθρού , ο οποίος θέλει να μας ειρωνεύεται ιδιαιτέρως εις το τέλος μιας ευσεβούς πράξεως , δια να υποπέσωμεν εις απογοήτευσιν και να νομίσωμεν ότι οι προηγούμενοι μας κόποι εις το άγιον έργον το οποίον εκάμαμεν είναι χαμένοι. Μάθε , λοιπόν , να μη χαλαρώνης την ψυχήν σου κατά της προσευχής την ώραν ούτε επί μίαν στιγμήν. Προσεύχου εν πνεύματι και αληθεία , αδιαλείπτως και μη θέλης να κολακεύσης τον Θεόν με μίαν μόνον λέξιν – μη δηλαδή προφέρης ούτε μίαν μόνο λέξιν με υπόκρισιν. Ας είναι η προσευχή σου η έκφρασις της αληθείας , του Αγίου Πνεύματος το στόμα και μη επιτρέπης να εξυπηρετήση ούτε και με μίαν μόνον λέξιν το ψεύδος του εχθρού , ούτε να γίνη καθ ’ οιονδήποτε τρόπον όργανο του διαβόλου…
Ευχαριστία και πνευματική χαρά
… Σημείον και απόδειξις της ευσπλαχνίας του Κυρίου ή της Παναχράντου Αυτού Μητρός προς ημάς είναι η ειρήνη της ψυχής μετά την προσευχήν ή και κατ ’ αυτήν, ιδιαιτέρως μετά την τρικυμίαν πάθους , ιδιότης του οποίου είναι απουσία της ψυχικής ειρήνης. Απ ’ αυτήν την ψυχικήν ειρήνην και την ανακούφισην της καρδίας ημπορούμεν επίσης ευκόλως να εννοήσωμεν ότι η προσευχή μας εισακούσθη και ότι η χάρις την οποίαν εζητήσαμεν κατ’ αυτήν, μας εδόθη. Η επιτυχία της προσευχής αναγνωρίζεται ωσαύτως από την πνευματικήν δύναμιν ,την οποίαν αισθανόμεθα εντός μας μετά την εκπλήρωσιν των καθηκόντων μας και της αποστολής μας και από το εσωτερικόν φως το οποίον πλημμυρίζει την ψυχήν μας.
Η προσευχή δροσίζει και ζωογονεί την ψυχήν ,όπως ο εξωτερικός αήρ δροσίζει και ζωογονεί το σώμα. Όταν προσευχώμεθα αισθανόμεθα τους εαυτούς μας γενναιότερους και λαμπρότερους, ακριβώς όπως αισθανόμεθα τους εαυτούς μας φυσικώς και διανοητικώς υγιέστερους και νηφαλιώτερους όταν αναπνέωμεν τον καθαρόν ατμοσφαιρικόν αέραν…
… Μεγάλως ευεργετούνται όλοι όσοι προσεύχονται. Η προσευχή δίδει ανάπαυσιν εις την ψυχήν και το σώμα. Και αναπαύει όχι μόνον το σώμα και την ψυχήν εκείνου ο οποίος προσεύχεται – « καγώ αναπαύσω υμάς » ( Ματθ. 11, 28 ) -, αλλά και τας ψυχάς των προαπελθόντων προπατόρων, πατέρων και αδελφών μας. Βλέπεις πόσο σπουδαία είναι η προσευχή!
… Όταν, προσευχόμενοι με ζέσιν ιστάμενοι, καθήμενοι, εξηπλωμένοι ή περιπατούντες ,αίφνης μας επισκέπτεται το πνεύμα του Θεού και ακούοντες την Φωνήν Του αισθανόμεθα ότι εισέρχεται εις την ψυχήν μας όχι δια του στόματος ,ούτε δια της ρινός μας, ούτε δια των ώτων - μολονότι ο Σωτήρ μετέδωκε το Πνεύμα δια του λόγου και της πνοής και μολονότι « η πίστις έρχεται δι ’ ακοής » ( Ρωμ. 10, 17 ) – αλλ ’ απ ’ ευθείας δια του σώματος εις την καρδίαν , όπως ακριβώς ο Κύριος επέρασε δια των τοίχων της οικίας όταν επεσκέφθη τους Αποστόλους μετά την Ανάστασιν ,και ενεργεί ταχέως όπως ο ηλεκτρισμός και μάλιστα ταχύτερον από κάθε ηλεκτρικόν ρεύμα. Τότε αισθανόμεθα την ύπαρξίν μας ελαφράν, διότι αιφνιδίως ελευθερωνόμεθα από το βάρος των αμαρτιών μας ,το αίσθημα της συντριβής δια της αμαρτίας , το πνεύμα της ευλαβείας , της ειρήνης και της χαράς μας επισκέπτεται …
Από το βιβλίο « Η ΕΝ ΧΡΙΣΤΩ ΖΩΗ »
ΑΓΙΟΥ ΙΩΑΝΝΟΥ
ΠΡΟΘΙΕΡΕΩΣ ΤΗΣ ΚΡΟΣΤΑΝΔΗΣ
ΕΚΔΟΣΕΙΣ
ΤΟ ΠΕΡΙΒΟΛΙ ΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ
"Το πάθος της βλασφημίας"
ΟΜΙΛΙΑ ΙΓ΄
Το πάθος της βλασφημίας
Αγαπητά μου παιδιά,
Σήμερα θα μιλήσουμε για το επάρατον πάθος της βλασφημίας. Είναι κάτι πολύ φοβερό. Η γη μας σηκώνει ένα ασήκωτο βάρος βλασφημίας από τους υιούς των ανθρώπων. Βογγάει η γη από το έγκλημα αυτό. Το βλέπουμε στην πράξι. Δεν ξέρω πόσο είναι το ποσοστό ,κυρίως βέβαια των ανδρών, που προφέρουν τις φοβερές βλασφημίες εναντίον Εκείνου, που κρατά το σύμπαν με το νεύμα Του. Εγκληματούν κάθε στιγμή. Αν θα ρίξουμε μια ματιά με την φαντασία μας στο πλήθος των ανθρώπων, θα μπορέσουμε να υπολογίσουμε σε κάθε στιγμή χρόνου, πόσες τρομερές βλασφημίες εκτοξεύονται προς τον ουρανό και συναντούν ή μάλλον πληγώνουν την καρδιά Εκείνου, που σταυρώθηκε γι’ αυτούς.
Έχουμε και το άπειρον πλήθος των δαιμόνων, που βλασφημούν απεριόριστα και ασίγαστα. Η ζωή τους, η ύπαρξίς τους ,το νόημα της υπάρξεώς τους ,δεν είναι τίποτε άλλο∙ δεν έχουν κανένα άλλο σκοπό να ζουν, παρά μόνον το πώς να κατεβάζουν τον Θεό κάτω από τα πόδια τους. Δισεκατομμύρια δαίμονες βλασφημούν απεριόριστα∙ ακολουθούν οι άνθρωποι πίσω απ’ αυτούς ,που συνεχίζουν και συμπληρώνουν το έργο των δαιμόνων. Κι έτσι ο καλός μας Χριστός βρίσκεται ανά πάσαν στιγμήν Εσταυρωμένος από τα πλάσματά Του.
Οι Εβραίοι μία φορά Τον σταύρωσαν. Ενώ εμείς οι Χριστιανοί, οι Ορθόδοξοι, οι λυτρωθέντες από την αιώνιο καταδίκη με το Πανάγιον Αίμα Του, εμείς Τον ξανασταυρώνουμε ,τον ξαναπληγώνουμε, του ξαναβάζουμε το ακάνθινο στεφάνι στην Άχραντον Κεφαλήν Του και Του προξενούμε τόσον πόνο – περισσότερο και από τον πόνο των Ιουδαίων, οι οποίοι δεν τον πίστευαν. Εμείς Τον πιστεύουμε, έχουμε λουσθή στο Ιερόν Βάπτισμα, Τον κοινωνούμε, και μετά Τον βλασφημούμε. Αυτό μπορώ να πω ότι είναι το μεγαλύτερο αμάρτημα και έγκλημα από όλα τα αμαρτήματα και εγκλήματα, που μπορεί να διαπράξη ο άνθρωπος. Όσα άλλα κι αν κάνη, θα είναι ή στον εαυτό του ή στους άλλους. Αυτό όμως αναφέρεται κατ’ ευθείαν στον Χριστό ή στην Παναγία μας.
Ο βλάσφημος άνθρωπος βλασφημεί, όχι γιατί του φταίει ο Θεός. Κάτι άλλο του συμβαίνει ή στην δουλειά του ή στο σπίτι του ή στα παιδιά του ή στη γυναίκα του κ.λπ. , και αντί να βλασφημήση αυτά τα πρόσωπα, αθέλητα και ανεξέλεγκτα κατεβάζει τον Θεό κάτω, και Τον ποδοπατεί με βλασφημίες κι απαίσια λόγια.
Να σκεφθούμε την καρδιά του Χριστού και της Παναγίας, πόσο πολύ πληγώνονται, όταν συνεχώς ,συνεχώς ακούνε βλασφημίες. Παρ’ όλην αυτήν την κατάστασι ο Χριστός μας ανά πάσαν στιγμήν είναι έτοιμος, η καρδιά Του ανοιχτή, να δεχθή αυτόν τον βλάσφημο , να τον συγχωρέση, να τον αγκαλιάση, να τον ασπασθή και να του ανοίξη την Πύλη του Παραδείσου. Η μακροθυμία του Θεού δεν έχει όρια. Εμείς οι άνθρωποι αμαρτάνουμε συνεχώς, πότε με το ένα αμάρτημα, πότε με το άλλο και συνεχώς πικραίνουμε τον Θεό. Ευτυχώς που υπάρχουν ελάχιστοι άνθρωποι ακόμη, οι οποίοι του δίνουν παρηγορία∙ «και επί τοις δούλοις αυτού παρακληθήσεται» ( Δευτερ. 32, 36 ) .
Και η Παναγία μας πολύ πικραίνεται μ’ αυτό το συνεχές αμάρτημα ! Θα σας πω το εξής: Οι Άγιοι Πατέρες της Εκκλησίας μας θέλοντας να στολίσουν την Μεγάλη Τεσσαρακοστή, αλλά και να προσφέρουν ιδιαίτερη τιμή και δόξα και λατρεία στην Μεγάλη μας Μητέρα, την Παναγία μας, κανόνισαν ώστε ο Ακάθιστος Ύμνος με τα αμέτρητα «Χαίρε» προς Αυτήν, να ψάλλεται κάθε Παρασκευή βράδυ τις πέντε εβδομάδες της Μεγάλης Τεσσαρακοστής. Αυτά τα «Χαίρε» τα ψάλλουμε από ευγνωμοσύνη στην Παναγία μας, λέγοντάς της να χαίρεται ,διότι έφερε την λύτρωσι στον κόσμο.
Μέσα όμως από αυτά τα πολλά «Χαίρε» ακούγεται μία φωνή ,η οποία μας λέγει: «Γιατί μου λέτε να χαίρωμαι;»- είναι η φωνή της Παναγίας μας. «Πώς να χαίρωμαι , καθ’ ην στιγμήν εσείς οι ορθόδοξοι Χριστιανοί ,που αναγνωρίζετε όλο αυτό το μεγαλείο της ενανθρωπήσεως του Υιού μου, φθάνετε στο σημείο να σταυρώνετε το Παιδί Μου!»….
…Ξανασταυρώνουμε τον Κύριον της Δόξης ημείς οι ταλαίπωροι κι μετά περιμένουμε να μας έρθουν ημέρες καλές, ημέρες ευλογίας. Δυστυχώς μας έρχονται όλο και χειρότερες ημέρες από αυτήν την βλασφημίαν του Θεού…
Μήπως ο Θεός ζητά πολλά πράγματα; Όχι. Το βλέπουμε στην παραβολή του ασώτου υιού. Εκείνος ζήτησε το μερίδιό του, το πήρε, το σπατάλησε, και μετά με την φώτησι του Θεού Πατέρα επιστρέφει. Μόλις σκέφθηκε ότι απέτυχε στην προσπάθειά του να ζήση μόνος του κι ότι πρέπει να γυρίση πίσω, ο Θεός και Πατέρας βγήκε από το σπίτι Του και τον περίμενε. Έτσι περιμένει τον κάθε αμαρτωλό άνθρωπο.
Κι αφού ο Θεός αγαπά τον βλάσφημο και τον περιμένει, κι εμείς πρέπει να τους αγαπάμε τους ανθρώπους αυτούς και να αναλάβουμε τον αγώνα να τους βοηθήσουμε να σταματήσουν αυτό το έγκλημα. Ο κάθε ένας από μας, όταν βλέπουμε τους γύρω μας , τον άνδρα, το παιδί , τον γείτονα, να υποπίπτη στο έγκλημα της βλασφημίας, με την προσευχή μας και με διάκρισι να τους βοηθούμε, όσο μπορούμε. Να τους διαφωτίζουμε, να τους νουθετούμε καταλλήλως με αγάπη και καλό τρόπο, ώστε να μην πληγώνουν άλλο την καρδιά του Χριστού και της Παναγίας μας και να μην πανηγυρίζη άλλο ο διάβολος. Διότι ξέρει ότι με τον θάνατο αυτοί θα αντιμετωπίσουν αδέκαστο Κριτή τον Θεό, οπότε θα τους κερδίση εκείνος, ο δαίμονας.
Είναι πολύ ευχάριστο και ενθαρρυντικό το ότι έρχονται άνδρες στην εξομολόγησι, που επιστρέφουν, κλαίνε κι αλλάζουν τρόπο ζωής. Κι αυτό προέρχεται από την φώτησι του Θεού κι από τις προσευχές και την βοήθεια των Χριστιανών και ιδιαίτερα των γυναικών.
Γι’ αυτό, ας βοηθούμε, όσο μπορούμε, με την Χάρι του θεού, ώστε να χάνη ο διάβολος συνεχώς ψυχές και να τις κερδίζη ο Χριστός μας. Αμήν.
Από το βιβλίο «ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΕΦΡΑΙΜ ΦΙΛΟΘΕΪΤΟΥ
Η ΤΕΧΝΗ ΤΗΣ ΣΩΤΗΡΙΑΣ»
(ΟΜΙΛΙΑΙ)
ΤΟΜΟΣ Α΄
ΕΚΔΟΣΙΣ
ΙΕΡΑΣ ΜΟΝΗΣ ΦΙΛΟΘΕΟΥ
ΑΓΙΟΝ ΟΡΟΣ
2005
Το πάθος της βλασφημίας
Αγαπητά μου παιδιά,
Σήμερα θα μιλήσουμε για το επάρατον πάθος της βλασφημίας. Είναι κάτι πολύ φοβερό. Η γη μας σηκώνει ένα ασήκωτο βάρος βλασφημίας από τους υιούς των ανθρώπων. Βογγάει η γη από το έγκλημα αυτό. Το βλέπουμε στην πράξι. Δεν ξέρω πόσο είναι το ποσοστό ,κυρίως βέβαια των ανδρών, που προφέρουν τις φοβερές βλασφημίες εναντίον Εκείνου, που κρατά το σύμπαν με το νεύμα Του. Εγκληματούν κάθε στιγμή. Αν θα ρίξουμε μια ματιά με την φαντασία μας στο πλήθος των ανθρώπων, θα μπορέσουμε να υπολογίσουμε σε κάθε στιγμή χρόνου, πόσες τρομερές βλασφημίες εκτοξεύονται προς τον ουρανό και συναντούν ή μάλλον πληγώνουν την καρδιά Εκείνου, που σταυρώθηκε γι’ αυτούς.
Έχουμε και το άπειρον πλήθος των δαιμόνων, που βλασφημούν απεριόριστα και ασίγαστα. Η ζωή τους, η ύπαρξίς τους ,το νόημα της υπάρξεώς τους ,δεν είναι τίποτε άλλο∙ δεν έχουν κανένα άλλο σκοπό να ζουν, παρά μόνον το πώς να κατεβάζουν τον Θεό κάτω από τα πόδια τους. Δισεκατομμύρια δαίμονες βλασφημούν απεριόριστα∙ ακολουθούν οι άνθρωποι πίσω απ’ αυτούς ,που συνεχίζουν και συμπληρώνουν το έργο των δαιμόνων. Κι έτσι ο καλός μας Χριστός βρίσκεται ανά πάσαν στιγμήν Εσταυρωμένος από τα πλάσματά Του.
Οι Εβραίοι μία φορά Τον σταύρωσαν. Ενώ εμείς οι Χριστιανοί, οι Ορθόδοξοι, οι λυτρωθέντες από την αιώνιο καταδίκη με το Πανάγιον Αίμα Του, εμείς Τον ξανασταυρώνουμε ,τον ξαναπληγώνουμε, του ξαναβάζουμε το ακάνθινο στεφάνι στην Άχραντον Κεφαλήν Του και Του προξενούμε τόσον πόνο – περισσότερο και από τον πόνο των Ιουδαίων, οι οποίοι δεν τον πίστευαν. Εμείς Τον πιστεύουμε, έχουμε λουσθή στο Ιερόν Βάπτισμα, Τον κοινωνούμε, και μετά Τον βλασφημούμε. Αυτό μπορώ να πω ότι είναι το μεγαλύτερο αμάρτημα και έγκλημα από όλα τα αμαρτήματα και εγκλήματα, που μπορεί να διαπράξη ο άνθρωπος. Όσα άλλα κι αν κάνη, θα είναι ή στον εαυτό του ή στους άλλους. Αυτό όμως αναφέρεται κατ’ ευθείαν στον Χριστό ή στην Παναγία μας.
Ο βλάσφημος άνθρωπος βλασφημεί, όχι γιατί του φταίει ο Θεός. Κάτι άλλο του συμβαίνει ή στην δουλειά του ή στο σπίτι του ή στα παιδιά του ή στη γυναίκα του κ.λπ. , και αντί να βλασφημήση αυτά τα πρόσωπα, αθέλητα και ανεξέλεγκτα κατεβάζει τον Θεό κάτω, και Τον ποδοπατεί με βλασφημίες κι απαίσια λόγια.
Να σκεφθούμε την καρδιά του Χριστού και της Παναγίας, πόσο πολύ πληγώνονται, όταν συνεχώς ,συνεχώς ακούνε βλασφημίες. Παρ’ όλην αυτήν την κατάστασι ο Χριστός μας ανά πάσαν στιγμήν είναι έτοιμος, η καρδιά Του ανοιχτή, να δεχθή αυτόν τον βλάσφημο , να τον συγχωρέση, να τον αγκαλιάση, να τον ασπασθή και να του ανοίξη την Πύλη του Παραδείσου. Η μακροθυμία του Θεού δεν έχει όρια. Εμείς οι άνθρωποι αμαρτάνουμε συνεχώς, πότε με το ένα αμάρτημα, πότε με το άλλο και συνεχώς πικραίνουμε τον Θεό. Ευτυχώς που υπάρχουν ελάχιστοι άνθρωποι ακόμη, οι οποίοι του δίνουν παρηγορία∙ «και επί τοις δούλοις αυτού παρακληθήσεται» ( Δευτερ. 32, 36 ) .
Και η Παναγία μας πολύ πικραίνεται μ’ αυτό το συνεχές αμάρτημα ! Θα σας πω το εξής: Οι Άγιοι Πατέρες της Εκκλησίας μας θέλοντας να στολίσουν την Μεγάλη Τεσσαρακοστή, αλλά και να προσφέρουν ιδιαίτερη τιμή και δόξα και λατρεία στην Μεγάλη μας Μητέρα, την Παναγία μας, κανόνισαν ώστε ο Ακάθιστος Ύμνος με τα αμέτρητα «Χαίρε» προς Αυτήν, να ψάλλεται κάθε Παρασκευή βράδυ τις πέντε εβδομάδες της Μεγάλης Τεσσαρακοστής. Αυτά τα «Χαίρε» τα ψάλλουμε από ευγνωμοσύνη στην Παναγία μας, λέγοντάς της να χαίρεται ,διότι έφερε την λύτρωσι στον κόσμο.
Μέσα όμως από αυτά τα πολλά «Χαίρε» ακούγεται μία φωνή ,η οποία μας λέγει: «Γιατί μου λέτε να χαίρωμαι;»- είναι η φωνή της Παναγίας μας. «Πώς να χαίρωμαι , καθ’ ην στιγμήν εσείς οι ορθόδοξοι Χριστιανοί ,που αναγνωρίζετε όλο αυτό το μεγαλείο της ενανθρωπήσεως του Υιού μου, φθάνετε στο σημείο να σταυρώνετε το Παιδί Μου!»….
…Ξανασταυρώνουμε τον Κύριον της Δόξης ημείς οι ταλαίπωροι κι μετά περιμένουμε να μας έρθουν ημέρες καλές, ημέρες ευλογίας. Δυστυχώς μας έρχονται όλο και χειρότερες ημέρες από αυτήν την βλασφημίαν του Θεού…
Μήπως ο Θεός ζητά πολλά πράγματα; Όχι. Το βλέπουμε στην παραβολή του ασώτου υιού. Εκείνος ζήτησε το μερίδιό του, το πήρε, το σπατάλησε, και μετά με την φώτησι του Θεού Πατέρα επιστρέφει. Μόλις σκέφθηκε ότι απέτυχε στην προσπάθειά του να ζήση μόνος του κι ότι πρέπει να γυρίση πίσω, ο Θεός και Πατέρας βγήκε από το σπίτι Του και τον περίμενε. Έτσι περιμένει τον κάθε αμαρτωλό άνθρωπο.
Κι αφού ο Θεός αγαπά τον βλάσφημο και τον περιμένει, κι εμείς πρέπει να τους αγαπάμε τους ανθρώπους αυτούς και να αναλάβουμε τον αγώνα να τους βοηθήσουμε να σταματήσουν αυτό το έγκλημα. Ο κάθε ένας από μας, όταν βλέπουμε τους γύρω μας , τον άνδρα, το παιδί , τον γείτονα, να υποπίπτη στο έγκλημα της βλασφημίας, με την προσευχή μας και με διάκρισι να τους βοηθούμε, όσο μπορούμε. Να τους διαφωτίζουμε, να τους νουθετούμε καταλλήλως με αγάπη και καλό τρόπο, ώστε να μην πληγώνουν άλλο την καρδιά του Χριστού και της Παναγίας μας και να μην πανηγυρίζη άλλο ο διάβολος. Διότι ξέρει ότι με τον θάνατο αυτοί θα αντιμετωπίσουν αδέκαστο Κριτή τον Θεό, οπότε θα τους κερδίση εκείνος, ο δαίμονας.
Είναι πολύ ευχάριστο και ενθαρρυντικό το ότι έρχονται άνδρες στην εξομολόγησι, που επιστρέφουν, κλαίνε κι αλλάζουν τρόπο ζωής. Κι αυτό προέρχεται από την φώτησι του Θεού κι από τις προσευχές και την βοήθεια των Χριστιανών και ιδιαίτερα των γυναικών.
Γι’ αυτό, ας βοηθούμε, όσο μπορούμε, με την Χάρι του θεού, ώστε να χάνη ο διάβολος συνεχώς ψυχές και να τις κερδίζη ο Χριστός μας. Αμήν.
Από το βιβλίο «ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΕΦΡΑΙΜ ΦΙΛΟΘΕΪΤΟΥ
Η ΤΕΧΝΗ ΤΗΣ ΣΩΤΗΡΙΑΣ»
(ΟΜΙΛΙΑΙ)
ΤΟΜΟΣ Α΄
ΕΚΔΟΣΙΣ
ΙΕΡΑΣ ΜΟΝΗΣ ΦΙΛΟΘΕΟΥ
ΑΓΙΟΝ ΟΡΟΣ
2005
Πως βρέθηκε ο Τίμιος Σταυρός
Πως βρέθηκε ο Τίμιος Σταυρός
Η Αγία Ελένη ξεκίνησε για τους Αγίους Τόπους το καλοκαίρι του 326. Το 70 μΧ. την Ιερουσαλήμ την είχε κατεδαφίσει ο Τίτος. Στα ερείπια της Ιερουσαλήμ είχε κτιστεί μια νέα πόλη , η Αιλεία Καπιτωλίνα. Στα ερείπια του ναού του Σολομώντος έκτισαν το πολυτελές ιερό του Καπιτωλίνου Διός. Οι Ιουδαίοι είχαν σχεδόν εξαφανιστεί και υπήρχαν μόνο λίγοι χριστιανοί με επίσκοπο , που υπαγόταν στην Μητρόπολη Καισάρειας.
Κανείς όμως στην πόλη δεν γνώριζε με βεβαιότητα κάτι για τα μέρη που έζησε και έπαθε ο Χριστός.
Ένας κάτοικος Εβραίος με το όνομα Ιούδας τους υπέδειξε έναν τόπο, όπου λεγόταν ότι σταυρώθηκε ο Χριστός. Εκεί ήταν κτισμένος ένας ναός της Αφροδίτης. Ωστόσο οι προσπάθειες απέβαιναν άκαρπες
Τελικά κατά την παράδοση ένας στρατιώτης απέσπασε το μυστικό για τον ακριβή τόπο της σταυρώσεως του Χριστού από μια Εβαιοπούλα ερωμένη του , κόρη Ραβίνου. Στο σημείο , που ήταν χωμένος ο σταυρός , φύτρωνε συνεχώς ο καταπράσινος και ευωδιαστός βασιλικός. Μάταια τον ξερίζωναν οι προσκυνητές της Αφροδίτης. Ο βασιλικός του σταυρού ξαναφύτρωνε αμέσως. Γι΄ αυτό με βασιλικό η Εκκλησία μας μέχρι σήμερα επιτελεί τον αγιασμό.
Επιτέλους βρήκαν οι στρατιώτες τρεις σταυρούς στο μαρτυρικό τόπο. Η Ελένη περιχαρής κάλεσε τον επίσκοπο της πόλεως Μακάριο και του παρουσίασε τους τρείς σταυρούς.
-Ποιος είναι ο σταυρός του Κυρίου μας, επίσκοπε; είπε δακρυσμένη και λυπημένη η Ελένη. Και οι τρείς σταυροί είναι το ίδιο.
-Μη λυπάσαι , Αυγούστα , γι’ αυτό . Ο Κύριος που βοήθησε να βρεθεί ο σταυρός Του , θα τον αποκαλύψει κιόλας με το θαύμα Του.
Εκείνη την ώρα γινόταν η εκφορά νεκρής χήρας. Ο επίσκοπος άρπαξε τους σταυρούς με ακράδαντη πίστη και τους ακούμπησε έναν- έναν επάνω στο νεκρό σώμα. Τότε έγινε το θαύμα και η αποκάλυψη.
Μόλις ο σταυρός του Κυρίου μας ακούμπησε τη νεκρή , αμέσως σάλεψε και και ανασηκώθηκε από το νεκροκρέβατο η χήρα νεκρή. Όσοι από γύρω φώναζαν με θαυμασμό και με τρόμο.
-Κύριε ελέησον , Κύριε ελέησον.
Ο επίσκοπος Μακάριος πήρε με ευλάβεια το σταυρό του Κυρίου και τον ύψωσε , όσο μπορούσε πιο ψηλά, για να τον δουν οι πιστοί , που είχαν ήδη καταφθάσει εκεί. Έπεσαν όλοι κάτω συγκινημένοι και φώναζαν
-Κύριε ελέησον , Κύριε ελέησον.
Αυτήν την ύψωση του Τιμίου Σταυρού γιορτάζουμε στις 14 Σεπτεμβρίου ως ανάμνηση εκείνης της πρώτης υψώσεως του σταυρού στα Ιεροσόλυμα. Και όπως οι πιστοί τότε έσκυψαν στη γη και προσκυνούσαν το σταυρό φωνάζοντας «Κύριε ελέησον», έτσι σκύβει μέχρι σήμερα στο δάπεδο ο ιερεύς, προσκυνά το σταυρό λέγοντας πολλές φορές, «Κύριε ελέησον , Κύριε ελέησον , Κύριε ελέησον…»
Η Αγία Ελένη θεμελίωσε αμέσως το ναό της Αναστάσεως του Κυρίου , που περιλάμβανε και το φρικτό Γολγοθά. Επίσης έκτισε ναούς στο Σπήλαιο της Βηθλεέμ και στο Όρος των Ελαιών, όπου έγινε η Ανάληψη του Χριστού.
Από το Τίμιο Ξύλο , που ήταν άσηπτο τριακόσια τριάντα χρόνια, ένα μεγάλο μέρος άφησε στον επίσκοπο Μακάριο μέσα σε αργυρό κιβώτιο. Το άλλο μέρος του σταυρού μαζί με τα τρία καρφιά το πήρε μαζί της , για να το φέρει στην Κωνσταντινούπολη.
Εδώ πληροφοριακά να πούμε κάτι. Αναρωτιούνται πολλοί , πως ο σταυρός του Κυρίου , το Τίμιο Ξύλο, διαμοιράζεται συνεχώς και δε δαπανάται; Μήπως δεν είναι Τίμιο Ξύλο αυτό, που κυκλοφορεί στα πέρατα του κόσμου , αλλά μια απάτη;
Τι γράφουν οι άγιοι πατέρες σχετικά;
«Διά του σταυρικού ξύλου εις τμήματα μερισθέντος άπας ο κόσμος της γής δαπελπήρωται», γράφει ο θείος Κύριλλος στην Τετάρτη Κατήχηση. Διαμοιράζεται δηλαδή το Τίμιο Ξύλο σε όλα τα μέρη του κόσμου και δεν ελαττώνεται.
«Μεταδίδεται το Τίμιο Ξύλο σε κοινή ωφέλεια, αλλά δεν υφίσταται μείωση . μένει ακέραιο και ανελιπές», γράφει ο Παυλίνος στην ενδέκατη επιστολή.
«Αυτό δε το Ξύλο εκείνο, ένθα το Άγιον ετάθη σώμα και ανεσκολοπίσθη, πως ετί περιμάχητον άπασι; Και μικρόν τινά κόκκον λαμβάνοντες εξ εκείνου πολλοί και χρυσώ κατακλείοντες άνδρες και γυναίκες των τραχήλων εξαρτώσι», γράφει ο ιερός Χρυσόστομος (Λόγος , ότι Θεός ο Χριστός).
Αλήθεια διασκορπίζεται σε όλους το Τίμιο Ξύλο, και όμως είναι «περιμάχητον», δηλαδή νικά, δεν ελαττώνεται. Έτσι οι προσκυνητές των Αγίων Τόπων έπαιρναν κόκκους από το Τίμιο Ξύλο για ευλογία. Ο αρχιερεύς έκοβε και μοίραζε από το Τίμιο Ξύλο, και όμως πληθυνόταν, όπως οι πέντε άρτοι. Αυτό είναι ένα θαύμα του Τίμιου Σταυρού , που για τη δική μας ωφέλεια, παραμένει ανεξάντλητο.
Αποσπάσματα από το κεφάλαιο ΄΄–Κύριε ελέησον Κύριε ελέησον΄΄ από το Βιβλίο της Ολυμπιάδος Μοναχής ‘’Ο ΠΑΤΗΡ ΤΗΣ ΡΩΜΙΟΣΥΝΗΣ΄΄
( αφηγηματική βιογραφία του Αγίου και Μεγάλου Κωνσταντίνου)
ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΑΓΙΟΥ ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ
ΗΜΑΘΙΑ
Η Αγία Ελένη ξεκίνησε για τους Αγίους Τόπους το καλοκαίρι του 326. Το 70 μΧ. την Ιερουσαλήμ την είχε κατεδαφίσει ο Τίτος. Στα ερείπια της Ιερουσαλήμ είχε κτιστεί μια νέα πόλη , η Αιλεία Καπιτωλίνα. Στα ερείπια του ναού του Σολομώντος έκτισαν το πολυτελές ιερό του Καπιτωλίνου Διός. Οι Ιουδαίοι είχαν σχεδόν εξαφανιστεί και υπήρχαν μόνο λίγοι χριστιανοί με επίσκοπο , που υπαγόταν στην Μητρόπολη Καισάρειας.
Κανείς όμως στην πόλη δεν γνώριζε με βεβαιότητα κάτι για τα μέρη που έζησε και έπαθε ο Χριστός.
Ένας κάτοικος Εβραίος με το όνομα Ιούδας τους υπέδειξε έναν τόπο, όπου λεγόταν ότι σταυρώθηκε ο Χριστός. Εκεί ήταν κτισμένος ένας ναός της Αφροδίτης. Ωστόσο οι προσπάθειες απέβαιναν άκαρπες
Τελικά κατά την παράδοση ένας στρατιώτης απέσπασε το μυστικό για τον ακριβή τόπο της σταυρώσεως του Χριστού από μια Εβαιοπούλα ερωμένη του , κόρη Ραβίνου. Στο σημείο , που ήταν χωμένος ο σταυρός , φύτρωνε συνεχώς ο καταπράσινος και ευωδιαστός βασιλικός. Μάταια τον ξερίζωναν οι προσκυνητές της Αφροδίτης. Ο βασιλικός του σταυρού ξαναφύτρωνε αμέσως. Γι΄ αυτό με βασιλικό η Εκκλησία μας μέχρι σήμερα επιτελεί τον αγιασμό.
Επιτέλους βρήκαν οι στρατιώτες τρεις σταυρούς στο μαρτυρικό τόπο. Η Ελένη περιχαρής κάλεσε τον επίσκοπο της πόλεως Μακάριο και του παρουσίασε τους τρείς σταυρούς.
-Ποιος είναι ο σταυρός του Κυρίου μας, επίσκοπε; είπε δακρυσμένη και λυπημένη η Ελένη. Και οι τρείς σταυροί είναι το ίδιο.
-Μη λυπάσαι , Αυγούστα , γι’ αυτό . Ο Κύριος που βοήθησε να βρεθεί ο σταυρός Του , θα τον αποκαλύψει κιόλας με το θαύμα Του.
Εκείνη την ώρα γινόταν η εκφορά νεκρής χήρας. Ο επίσκοπος άρπαξε τους σταυρούς με ακράδαντη πίστη και τους ακούμπησε έναν- έναν επάνω στο νεκρό σώμα. Τότε έγινε το θαύμα και η αποκάλυψη.
Μόλις ο σταυρός του Κυρίου μας ακούμπησε τη νεκρή , αμέσως σάλεψε και και ανασηκώθηκε από το νεκροκρέβατο η χήρα νεκρή. Όσοι από γύρω φώναζαν με θαυμασμό και με τρόμο.
-Κύριε ελέησον , Κύριε ελέησον.
Ο επίσκοπος Μακάριος πήρε με ευλάβεια το σταυρό του Κυρίου και τον ύψωσε , όσο μπορούσε πιο ψηλά, για να τον δουν οι πιστοί , που είχαν ήδη καταφθάσει εκεί. Έπεσαν όλοι κάτω συγκινημένοι και φώναζαν
-Κύριε ελέησον , Κύριε ελέησον.
Αυτήν την ύψωση του Τιμίου Σταυρού γιορτάζουμε στις 14 Σεπτεμβρίου ως ανάμνηση εκείνης της πρώτης υψώσεως του σταυρού στα Ιεροσόλυμα. Και όπως οι πιστοί τότε έσκυψαν στη γη και προσκυνούσαν το σταυρό φωνάζοντας «Κύριε ελέησον», έτσι σκύβει μέχρι σήμερα στο δάπεδο ο ιερεύς, προσκυνά το σταυρό λέγοντας πολλές φορές, «Κύριε ελέησον , Κύριε ελέησον , Κύριε ελέησον…»
Η Αγία Ελένη θεμελίωσε αμέσως το ναό της Αναστάσεως του Κυρίου , που περιλάμβανε και το φρικτό Γολγοθά. Επίσης έκτισε ναούς στο Σπήλαιο της Βηθλεέμ και στο Όρος των Ελαιών, όπου έγινε η Ανάληψη του Χριστού.
Από το Τίμιο Ξύλο , που ήταν άσηπτο τριακόσια τριάντα χρόνια, ένα μεγάλο μέρος άφησε στον επίσκοπο Μακάριο μέσα σε αργυρό κιβώτιο. Το άλλο μέρος του σταυρού μαζί με τα τρία καρφιά το πήρε μαζί της , για να το φέρει στην Κωνσταντινούπολη.
Εδώ πληροφοριακά να πούμε κάτι. Αναρωτιούνται πολλοί , πως ο σταυρός του Κυρίου , το Τίμιο Ξύλο, διαμοιράζεται συνεχώς και δε δαπανάται; Μήπως δεν είναι Τίμιο Ξύλο αυτό, που κυκλοφορεί στα πέρατα του κόσμου , αλλά μια απάτη;
Τι γράφουν οι άγιοι πατέρες σχετικά;
«Διά του σταυρικού ξύλου εις τμήματα μερισθέντος άπας ο κόσμος της γής δαπελπήρωται», γράφει ο θείος Κύριλλος στην Τετάρτη Κατήχηση. Διαμοιράζεται δηλαδή το Τίμιο Ξύλο σε όλα τα μέρη του κόσμου και δεν ελαττώνεται.
«Μεταδίδεται το Τίμιο Ξύλο σε κοινή ωφέλεια, αλλά δεν υφίσταται μείωση . μένει ακέραιο και ανελιπές», γράφει ο Παυλίνος στην ενδέκατη επιστολή.
«Αυτό δε το Ξύλο εκείνο, ένθα το Άγιον ετάθη σώμα και ανεσκολοπίσθη, πως ετί περιμάχητον άπασι; Και μικρόν τινά κόκκον λαμβάνοντες εξ εκείνου πολλοί και χρυσώ κατακλείοντες άνδρες και γυναίκες των τραχήλων εξαρτώσι», γράφει ο ιερός Χρυσόστομος (Λόγος , ότι Θεός ο Χριστός).
Αλήθεια διασκορπίζεται σε όλους το Τίμιο Ξύλο, και όμως είναι «περιμάχητον», δηλαδή νικά, δεν ελαττώνεται. Έτσι οι προσκυνητές των Αγίων Τόπων έπαιρναν κόκκους από το Τίμιο Ξύλο για ευλογία. Ο αρχιερεύς έκοβε και μοίραζε από το Τίμιο Ξύλο, και όμως πληθυνόταν, όπως οι πέντε άρτοι. Αυτό είναι ένα θαύμα του Τίμιου Σταυρού , που για τη δική μας ωφέλεια, παραμένει ανεξάντλητο.
Αποσπάσματα από το κεφάλαιο ΄΄–Κύριε ελέησον Κύριε ελέησον΄΄ από το Βιβλίο της Ολυμπιάδος Μοναχής ‘’Ο ΠΑΤΗΡ ΤΗΣ ΡΩΜΙΟΣΥΝΗΣ΄΄
( αφηγηματική βιογραφία του Αγίου και Μεγάλου Κωνσταντίνου)
ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΑΓΙΟΥ ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ
ΗΜΑΘΙΑ
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)
