Γαβριηλίδης
ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ-
ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ
ΑΠΟΛΥΤΙΚΙΟ
Ως θείος Απόστολος θεολογίας κρουνούς
ενθέως εξήντλησας εκ λογχονύκτου πλευράς
Χριστού του Θεού ημών, όθεν της ευσεβείας
κατασπείρας τον λόγον έλαμψας εν Ινδία
ως ακτίς ουρανία, Θωμάς των Αποστόλων
το θείον αγλάϊσμα.
ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ-ΑΠΟΔΟΣΗ
Ως Απόστολος (απεσταλμένος) του Θεού
που ήσουν, άντλησες με θεϊκή έμπνευση
χειμάρρους θεολογικών επιχειρημάτων
από την πηγή (τραύμα) που είχε ανοίξει
στην πλευρά του Χριστού, του Θεού μας,
η λόγχη του Ρωμαίου στρατιώτη,
και έτσι εφοδιασμένος, αφού έσπειρες παντού
το κήρυγμα της ευσέβειας, έλαμψες
στην Ινδία σαν αχτίνα ουράνια,
Θωμά, εσύ, που έγινες το θεϊκό
καύχημα των Αποστόλων.
ΕΚ ΛΟΓΧΟΝΥΚΤΟΥ ΠΛΕΥΡΑΣ
Ο ιερός υμνογράφος, ο ποιητής του απολυτίκιου, που παρουσιάστηκε πιο πάνω, διακηρύττει ότι ο Απόστολος Θωμάς απόκτησε όλα εκείνα τα εφόδια, με τα οποία μπόρεσε να πείσει πολλούς Ινδούς να πιστέψουν στο Χριστό, από το άγγιγμα (την ψηλάφηση) της λογχόνυκτης πλευράς του Διδάσκαλού του.
ΛΟΓΧΗΙ ΕΝΥΞΕ
Αξίζει να υπογραμμιστεί το ότι ο ιερός υμνογράφος δημιουργεί ένα εκφραστικό σύνθετο επίθετο, το λογχόνυκτος, εμπνεόμενος από το κατά Ιωάννην Ευαγγέλιο και συγκεκριμένα από το χωρίο 34 του ιθ΄ κεφαλαίου στο οποίο αναφέρεται ότι «εις των στρατιωτών (Ρωμαίων) λόγχη αυτού (του Χριστού) την πλευράν ένυξε, και ευθέως εξήλθεν αίμα και ύδωρ».
Άγωμεν και ημείς ίνα αποθάνωμεν…
Ο Θωμάς, όπως οι περισσότεροι από τους μαθητές του Χριστού είχε γονείς φτωχούς και ήταν ψαράς. Όταν τον κάλεσε ο Κύριος κοντά του, ήταν πολύ νέος, αλλά τον ακολούθησε με μεγάλη προθυμία εγκαταλείποντας τα πάντα για χάρη του: αδέρφια, γονείς, σπίτι, επάγγελμα. Τον υπηρετούσε με αφοσίωση και τον αγαπούσε με αυταπάρνηση.
Όταν είχε πεθάνει ο φίλος Του, ο Λάζαρος, στη Βηθανία της Ιουδαίας και ο Κύριος είχε αποφασίσει να πάει κοντά του, ενώ οι άλλοι μαθητές Του τον απέτρεπαν υπενθυμίζοντάς Του ότι πριν από λίγο καιρό οι Ιουδαίοι ήθελαν να τον λιθοβολήσουν και ότι κινδύνευε η ζωή Του, αν ξαναπήγαινε εκεί σύντομα, τότε, σύμφωνα με τον Ευαγγελιστή Ιωάννη (κεφ. Ια΄, 16) «είπεν ουν ο Θωμάς ο λεγόμενος Δίδυμος τοις συμμαθηταίς άγωμεν και ημείς ίνα αποθάνωμεν μετ’ αυτού» (=Εμπρός ας πάμε και εμείς για να πεθάνουμε μαζί Του».
«ΑΠΙΣΤΟΣ» ΚΑΙ «ΘΕΙΟΝ ΑΓΛΑΪΣΜΑ»
Ενώ είναι πασίγνωστα τα διαδραματισθέντα, μετά την Ανάσταση του Κυρίου, τα οποία είχαν ως συνέπεια το χαρακτηρισμό του Θωμά ως «άπιστου», είναι μάλλον άγνωστα στους περισσότερους ανθρώπους όσα συνέβησαν κατά τη θαυμαστή μετάσταση της Θεοτόκου στους Ουρανούς, τα οποία, κατά πάσα πιθανότητα, είχαν ως συνέπεια το χαρακτηρισμό του «ως θείου αγλαΐσματος των Αποστόλων».
Η ΑΓΙΑ ΖΩΝΗ
Όταν κηδεύτηκε η Παναγία στη Γεσθημανή της Ιουδαίας, ο Θωμάς δεν ήταν εκεί. Βρισκόταν στη μακρινή Ινδία. Έπειτα όμως από τρεις μέρες, ενώ λειτουργούσε στην Ινδία, βρέθηκε με τρόπο θαυμαστό στη Γεσθημανή τη στιγμή που γινόταν η μετάσταση της Θεοτόκου στους Ουρανούς, κι έτσι μόνος αυτός από τους μαθητές του Κυρίου αξιώθηκε να τη δει αναστημένη και να της ζητήσει να του χαρίσει ως ευλογία την τίμια ζώνη της, χάρη που εκπληρώθηκε.
Όταν οι άλλοι μαθητές πληροφορήθηκαν από το Θωμά το γεγονός της μετάστασης της Παναγίας και είδαν στα χέρια του, την τίμια ζώνη της, δοξολόγησαν το Θεό και ζήτησαν από το συμμαθητή τους να τους ευλογήσει και να τους μεταδώσει τη χάρη που είχε πάρει.
Κατά πάσα πιθανότητα από το γεγονός αυτό πήρε αφορμή ο ιερός υμνογράφος για να χαρακτηρίσει τον περίφημο ως «άπιστο» Θωμά «των Αποστόλων το θείον αγλάϊσμα».
ΕΛΑΜΨΑΣ ΕΝ ΙΝΔΙΑ…
Έπειτα από την ημέρα της Πεντηκοστής, κατά την οποία έγινε η κάθοδος του Αγίου Πνεύματος σ’ όλους τους μαθητές (ήταν παρών και ο Θωμάς, αλλά και ο Ματθίας, που είχε εκλεγεί στη θέση του Ιούδα του Ισκαριώτη (ο οποίος μετά την προδοσία είχε αυτοκτονήσει), οι μέχρι τότε μαθητές μεταμορφώθηκαν σε Αποστόλους και ανέλαβαν να εκπληρώσουν την εντολή του Κυρίου, να φωτίσουν όλους τους ανθρώπους.
Σύμφωνα με την Ιερή Παράδοση ο Θωμάς ανέλαβε το φωτισμό των Πάρθων, των Περσών, των Μήδων και των Ινδών.
Στην Ινδία ο Απόστολος Θωμάς βρέθηκεν με τρόπο θαυμαστό ως αγορασμένος δούλος ενός Ινδού εμπόρου. Στην αρχή κήρυξε σε μια περιοχή, όπου βασίλευε κάποιος ονομαζόμενος Ινδοφέρνης Γουνδιαφόρος και, όταν ολοκληρώθηκε το αποστολικό του έργο εκεί με τον εκχριστιανισμό και όλης της βασιλικής οικογένειας, προχώρησε ανατολικότερα, σε άλλη περιοχή της Ινδίας όπου ήταν βασιλιάς κάποιος που ονομαζόταν Μίσδιος.
Και στην χώρα του Μίσδιου άρχισε γρήγορα να φέρνει αγλαούς καρπούς το θείο κήρυγμα του Αποστόλου Θωμά ώσπου βαπτίστηκε χριστιανή και η βασίλισσα, η γυναίκα του Μίσδιου.
Αυτό εξόργισε το βασιλιά που έκλεισε στη φυλακή τον Απόστολο Θωμά, και, όταν είδε ότι με τη φυλάκιση δεν πέτυχε να σταματήσει το αποστολικό του έργο, τον παρέδωσε σε πέντε λογχοφόρους στρατιώτες για να τον ανεβάσουν πάνω στο βουνό της περιοχής και να τον σκοτώσουν, πράγμα που έγινε και με την συγκατάθεση του Απόστολου Θωμά, που ένιωθε ότι η αποστολή του είχε ολοκληρωθεί.
Ο λογχισμός του Αποστόλου Θωμά έγινε στο βουνό, όπως αναφέρθηκε πιο πάνω, της πόλης Μελιαπούρη ή Μαλιαπούρ που βρίσκεται κοντά στην παραλία Κορομαντέλ ή Κορομάντελ της ανατολικής πλευράς της Ινδικής χερσονήσου. Στην περιοχή αυτή ιδρύθηκε το 1639 από την αγγλική εταιρία των Ανατολικών Ινδιών η πόλη Μαδράς.
ΤΟ ΒΟΥΝΟ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ
ΘΩΜΑ
Τώρα γύρω από το «βουνό του Αγίου Θωμά» (Σεντ Τόμας Μάουντ) απλώνεται μια πόλη εξήμισι εκατομμυρίων, η πρωτεύουσα του ινδικού κρατιδίου Ταμίλ Ναντού, το Τσεννάι, όπως μετονομάστηκε μετά την ανεξαρτησία των Ινδιών το Μαδράς, σε μια προσπάθεια εξάλειψης του αποικιακού χαρακτήρα της πόλης.
Στην κορυφή του «βουνού του Αγίου Θωμά», όπου υπάρχει χριστιανικός ναός και άγια λείψανα του Αποστόλου Θωμά, ευτύχησα να ανεβώ σε πρόσφατο ταξίδι μου εκεί και να προσκυνήσω αλλά και να απολαύσω από εκεί επάνω τη θέα της απέραντης πόλης, χάρη στην προθυμία του Ινδού συμπέθερού μου, ο οποίος συγκινήθηκε, όταν άκουσε ότι επιθυμούσα να επισκεφθώ τον τόπο του μαρτυρίου του Απόστολου του Χριστού, του οποίου φέρω το άγιο όνομα.
ΘΩΜΑΣ Ο ΛΕΓΟΜΕΝΟΣ ΔΙΔΥΜΟΣ
Το χριστιανικό όνομα Θωμάς προέρχεται από το αραμαϊκό όνομα Τέομα, το οποίο στα αραμαϊκά (μια σημιτική γλώσσα, συγγενής της εβραϊκής και αραβικής) σημαίνει δίδυμος.
Λέγεται ότι ο Απόστολος Θωμάς είχε μια δίδυμη αδελφή που λεγόταν Λυσία ή Λυδία ή αδελφό ονομαζόμενο Ελεάζαρο.
Ο ΤΑΦΟΣ ΚΑΙ Ο ΝΑΟΣ ΤΟΥ
Ένα από τα σημαντικότερα αξιοθέατα του Τσεννάι (Μαδράς) είναι ο καθεδρικός ναός του Αγίου Θωμά, ο οποίος χτίστηκε πάνω από τον τάφο του από τους Πορτογάλους το 1504.
Το λείψανο του Αποστόλου Θωμά λέγεται ότι μεταφέρθηκε στην Έδεσσα της Συρίας από Σύρους ή Πέρσες χριστιανούς, που κατοικούσαν στα παλιότερα χρόνια στις Ανατολικές Ινδίες, αποκαλούμενοι «Χριστιανοί του Θωμά», επειδή τον θεωρούν ιδρυτή της Εκκλησίας τους, και ότι από εκεί το πήρε και το έφερε στην Κωνσταντινούπολη ο γιος του Μ. Κωνσταντίνου, ο Κωνστάντιος, όπου βρισκόταν ως το 1204, τότε που η Πόλη αλώθηκε και λαφυραγωγήθηκε από τους Σταυροφόρους, και το ιερό λείψανο του Αποστόλου Θωμά, ως λάφυρο, μεταφέρθηκε στη Ρώμη.
Η τίμια κάρα του Αποστόλου Θωμά βρίσκεται τώρα στο ιερό αιγαιοπελαγίτικο νησί της Πάτμου.
Η ΜΟΡΦΗ ΚΑΙ Η ΓΙΟΡΤΗ ΤΟΥ
Ο Απόστολος Θωμάς εικονίζεται ως στοχαστικός αγένειος νέος που κρατά με το αριστερό του χέρι ειλητάριο. Από την Εκκλησία μας γιορτάζεται στις 6 (έξι) Οκτωβρίου και την επόμενη Κυριακή, μετά το Πάσχα, «την Κυριακή του Θωμά».
Ναοί και μοναστήρια αφιερωμένα στον Άγιο Απόστολο Θωμά υπάρχουν σε όλο το χριστιανικό κόσμο και εκατομμύρια Χριστιανών φέρουν το όνομά του, μαρτυρία ότι είναι ένας από τους πιο αγαπημένους Αγίους.
Στη Βέροια παλιότερα ο Άγιος Απόστολος Θωμάς γιορταζόταν στο ναό του Αγίου Νικολάου της Γούρνας (οδός Παστέρ, δίπλα στο αρχοντικό-μουσείο Βλαχογιάννη), στου οποίου το νότιο τοίχο, εσωτερικά, πάνω από την κύρια είσοδο, υπάρχει η αγιογραφία της «Ψηλάφησης του Θωμά».
ΠΗΓΕΣ
Οι πιο έγκυρες πληροφορίες για τον Άγιο Απόστολο Θωμά δίνονται από τα ιερά βιβλία που απαρτίζουν την Καινή Διαθήκη και από εκείνα στα οποία καταγράφεται η Ιερή Παράδοση της Εκκλησίας μας.
Υπάρχουν όμως και τρία απόκρυφα κείμενα του 2ου μ.Χ. αιώνα που φέρουν το όνομά του. Πρόκειται για ψευδεπίγραφα κείμενα αιρετικών γνωστικών, οι οποίοι τα απέδωσαν στον Απόστολο Θωμά.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
1. Ο Απόστολος Θωμάς, Χαραλάμπους Δ. Βασιλοπούλου, Αρχιμανδρίτου, εκδ. «Ορθοδόξου Τύπου», Αθήναι 1990.
2. Μ.Ε.Ε. ΠΥΡΣΟΣ
3. Προσκύνημα στα Ιερά της Θεοσώστου πόλεως Βεροίας (Ναοί, κειμήλια, ενθυμήσεις, αναμνήσεις, σχόλια), έκδοση Θρακικής Εστίας Βεροίας, Βέροια 1996, Θωμά Γαβριηλίδη.
4. Σχετικά λήμματα από το Διαδίκτυο.
http://www.laosver.gr/news/articles/48235.html#.UY8UJUoUFBE
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου