ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΙΛΑΡΙΩΝ ΤΡΟΪΤΣΚΙ (1886-1929) ΙΕΡΟΜΑΡΤΥΣ ΚΑΙ ΠΡΟΜΑΧΟΣ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ» Βίος και επιλογή από τα έργα του

ΒΙΟΣ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΙΛΑΡΙΩΝΟΣ

Αρχή της επίγειας πορείας του

Ο μελλοντικός αρχιεπίσκοπος Ιλαρίων, κατά κόσμον Βλαδίμηρος Αλεξέγιεβιτς Τρόιτσκι , γεννήθηκε στις 13 Σεπτεμβρίου 1866 , στο χωριό Λίπιτσι της περιφέρειας Κασίρα, στον νομό της Τούλα. Το Λίπιτσι βρίσκεται σε μια γραφική τοποθεσία ,  στην όχθη του ποταμού Οκά.

«Πλατιά κι ευρύχωρη η πατρική μας γη», έγραφε αργότερα ο επίσκοπος Ιλαρίων, «φτωχή σε εξωτερικές εντυπώσεις, αλλά πλούσια από τις ομορφιές του πνεύματος… και είναι μοναδική η ομορφιά των ταπεινών χωριών … Οι εκκλησίες με τα καμπαναριά τους κοιτάζονται στον καθρέφτη των ρωσικών ποταμών. Από μικρός συνήθιζα να βλέπω τέτοια ζωγραφιά στην πατρίδα μου, στις όχθες του αγαπημένου μου Οκά. Ανεβαίνεις στο χωριό μας το Λίπιτσι, πάνω στο βουναλάκι. Θα κοιτάξεις προς την κοιλάδα του Οκά και μπορείς να δεις μέχρι σαράντα βέρστια μακριά».

Ο παππούς του επισκόπου, ο π. Πέτρος , είχε μεγάλη επιρροή στους ενορίτες του εξαιτίας της άφθονης αγάπης του και της μορφώσεώς του. Λίγο πριν την κοίμησή του, όλοι οι κάτοικοι του χωριού ήλθαν να τον αποχαιρετήσουν και να λάβουν την τελευταία ευλογία του. Ο πατέρας του Βλαδιμήρου , ο π. Αλέξιος,  ιερέας του χωριού και εφημέριος του ναού του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου είχε πέντε παιδιά, τρεις γιούς και δύο κόρες. Ο Βλαδίμηρος είχε δύο μικρότερους αδελφούς, τον Δημήτριο και τον Αλέξιο, και δύο αδελφές, την Όλγα και τη Σοφία. Η ζωή της οικογένειας των Τρόιτσκι διακρινόταν για την πατριαρχική της αυστηρότητα και την πιστότητά της στις ορθόδοξες παραδόσεις. Οι Τρόιτσκι ήταν λευιτική οικογένεια.

Τα παιδιά του πατρός Αλεξίου Τρόιτσκι νωρίς στερήθηκαν τη μητέρα τους, τη Βαρβάρα Βασίλιεβνα. Τη φροντίδα της ανατροφής τους ανέλαβε η ανύπαντρη αδελφή της κεκοιμημένης μητέρας τους Ναντιέζντα, δασκάλα του ενοριακού σχολείου. Συχνά έπαιρνε μαζί της τον μελλοντικό επίσκοπο , για να τον απασχολήσει, και έτσι λίγο-λίγο εκείνος έμαθε γράμματα . Ήδη από τα πέντε του χρόνια ο  Βλαδίμηρος έψαλλε στο αναλόγιο, διάβαζε τις Ώρες και τον Εξάψαλμο. Τα στοιχεία των γραμμάτων της σλαβονικής γλώσσας του έγιναν οικεία. Τα μικρότερα αδέλφια του Βλαδιμήρου ο Δημήτριος και ο Αλέξιος δέχθηκαν αργότερα κι αυτοί την ιερωσύνη . Ο Δημήτριος έλαβε το επισκοπικό αξίωμα (το μοναχικό του όνομα ήταν Δανιήλ) και ο Αλέξιος πήρε τη θέση του πατέρα του όταν εκοιμήθη. Αργότερα κι αυτός, όπως ο επίσκοπος Ιλαρίων ,έπεσε θύμα των διωγμών: Τον εξόρισαν σε εργοτάξιο ξυλείας όπου συνεθλίβη από κάποιο δέντρο…

Η παιδική ηλικία του αγίου Ιλαρίωνος σημαδεύεται από κάποιο επεισόδιο,  το οποίο χαρακτηρίζεται σαν υπαινιγμός για τη μελλοντική του κλίση. Όταν ήταν πέντε χρονών άκουσε για το μεγάλο ταλέντο μορφώσεως του Λομονόσοφ και αποφάσισε να τον μιμηθεί. Συνεννοήθηκε με τον τρίχρονο αδελφάκι του, τον Δημήτριο, τον πήρε απλό το χέρι και φύγανε μαζί από το σπίτι. Τα παιδάκια πήγαιναν με τα πόδια στη Μόσχα «για να σπουδάσουν»!! Στο δρόμο ο Δημήτριος από την κούραση άρχισε να κλαίει και ζητούσε να γυρίσει στο σπίτι. Του λέει τότε ο Βλαδίμηρος: «Εντάξει λοιπόν, μείνε αμόρφωτος» ! Βέβαια τους γύρισαν στο σπίτι και στις επιπλήξεις του πατέρα του απάντησε:

«Μπαμπά, μη συγχύζεσαι! Τί έγινε με τον Λομονόσοφ; Πήγε με τα πόδια στη Μόσχα . Κι εγώ αποφάσισα να πάω εκεί για να σπουδάσω».

Αυτή η φλόγα που άναψε, η δίψα για γνώση σχεδόν κατά τη νηπιακή ηλικία και η οποία έπειτα μεταμορφώθηκε σε επιδίωξη της ύψιστης αλήθειας, έγινε το αναπόσπαστο χαρακτηριστικό του επισκόπου Ιλαρίωνος κατά τη διάρκεια της ζωής του.

(συνεχίζεται)

Από το βιβλίο: «ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΙΛΑΡΙΩΝ ΤΡΟΪΤΣΚΙ

(1886-1929)

ΙΕΡΟΜΑΡΤΥΣ ΚΑΙ ΠΡΟΜΑΧΟΣ

ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ»

Βίος και επιλογή από τα έργα του

Από την τρίτομη έκδοση

της Ιεράς Μονής Σρέτενσκι (Υπαπαντής) Μόσχας

Μετάφραση: Πρωτοπρ. ΙΩΑΝΝΗΣ ΦΩΤΟΠΟΥΛΟΣ

ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΑΘΩΣ

Νώτη Γεωργία