ΚΥΡΙΑΚΗ A΄ ΝΗΣΤΕΙΩΝ (ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ) – 1 ΜΑΡΤΙΟΥ 2015

Ιερά Μητόπολις Σερβίων και Κοζάνης

ΚΥΡΙΑΚΗ A΄ ΝΗΣΤΕΙΩΝ (τῆς Ὀρθοδοξίας)

(Ἰω. α΄ 44-52)

Ἡ σημερινή Κυριακή, ἀγαπητοί ἀδελφοί, εἶναι ἡ πρώτη Κυριακή της Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς καί εἶναι ἀφιερωμένη στήν Ὀρθοδοξία, στή νίκη δηλαδή τῆς ὀρθόδοξης πίστης ἐναντίον τῶν αἱρέσεων. Ἡ αἵρεση εἶναι ἐσωτερικός ἐχθρός της Ἐκκλησίας, πού κάνει ζημιά καί καταστρέφει τήν ἑνότητα τῆς πίστης καί τῆς Ἐκκλησίας.

Μία αἵρεση στήν παλιά ἐποχή, ἐδῶ καί χίλια διακόσια καί πλέον χρόνια, ἡ ὁποία ταλαιπώρησε τήν Ἐκκλησία πάνω ἀπό ἕναν αἰώνα, ἀπό τό 727 μέχρι τό 843, ἦταν ἡ εἰκονομαχία· ὁ πόλεμος δηλαδή ἐναντίον τῶν ἱερῶν εἰκόνων. Οἱ ὑποστηρικτές αὐτῆς τῆς αἵρεσης ἔλεγαν πώς δέν πρέπει νά ἔχουμε στήν Ἐκκλησία εἰκόνες καί νά τίς προσκυνοῦμε, γιατί αὐτό εἶναι τάχα εἰδωλολατρία.

Αὐτή ἡ κακοδιδασκαλία ἔφερε μεγάλη ἀναταραχή στήν Ἐκκλησία κι ἔγινε αἰτία νά διωχθοῦν, νά βασανισθοῦν καί νά πεθάνουν πολλοί ἅγιοι, ὑπερασπίζοντας τήν ὀρθή πίστη. Αὐτούς ἡ Ἐκκλησία τούς ὀνομάζει ὁμολογητές, καί τέτοιοι εἶναι ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνός, ὁ ἅγιος Θεόδωρος ὁ Στουδίτης κι ἄλλοι πολλοί. Αὐτοί μέ ἔνθεο ζῆλο καί μέ ἀτρόμητη γνώμη ὑπερασπίσθηκαν τήν ὀρθή πίστη τῆς Ἐκκλησίας καί στό τέλος ἡ Ὀρθοδοξία νίκησε. Οἱ ἱερές εἰκόνες ξαναπῆραν τή θέση τούς μέσα στόν Ναό κι ὁ πιστός λαός, ὅλοι ἐμεῖς, τίς προσκυνοῦμε μέχρι σήμερα. Τίς προσκυνοῦμε, βέβαια, ὄχι λατρευτικά, ἀλλά τιμητικά, γιατί ἡ λατρεία ἀνήκει μόνο στόν Θεό. Τίς ἱερές εἰκόνες δέν τίς λατρεύουμε, ἀλλά τίς προσκυνοῦμε καί τιμοῦμε τά εἰκονιζόμενα πρόσωπα· τόν Ἰησοῦ Χριστό, τήν ὑπεραγία Θεοτόκο κι ὅλους τους ἁγίους.

«Ἡ τιμή τῆς εἰκόνος ἐπί τό πρωτότυπον διαβαίνει», δηλαδή στήν εἰκόνα δέν τιμοῦμε τήν ἴδια τήν εἰκόνα, ἀλλά τό πρόσωπο πού εἰκονίζει. Αὐτή εἶναι φράση τοῦ Μεγάλου Βασιλείου, πού ἐπικράτησε πιά σάν κανόνας στό ζήτημα τῆς ἀπόδοσης τιμῆς στίς ἅγιες εἰκόνες. Οἱ εἰκόνες εἶναι ἱερές καί ἅγιες ὄχι γιά τά ὑλικά ἀπό τά ὁποία κατασκευάζονται, ἀλλά γιά τά ἱερά καί ἅγια πρόσωπα πού εἰκονίζουν. Οἱ εἰκόνες δέν εἶναι ζωγραφιές καί φωτογραφίες, ἀλλά καθιερωμένα ἀντικείμενα τῆς θείας λατρείας· αὐτές στολίζουν τήν Ἐκκλησία καί τή δείχνουν ἐπίγειο οὐρανό, αὐτές μας ἀνιστοροῦν τόν βίο καί τά θαύματα τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ, αὐτές μας παρασταίνουν τήν ἄθληση καί τήν ἄσκηση τῶν ἁγίων, αὐτές εἶναι τό ἀνοιχτό πάντοτε βιβλίο τῆς πίστης μπροστά στά μάτια τῶν ἀγραμμάτων ἀλλά καί τῶν γραμματισμένων.

Αὐτή εἶναι μέ λίγα λόγια, ἀγαπητοί ἀδελφοί, ἡ πίστη τῆς Ἐκκλησίας γιά τίς ἱερές εἰκόνες, κι αὐτῆς τῆς πίστης τή νίκη γιορτάζουμε σήμερα, ὄχι μόνο ἐναντίον τῆς εἰκονομαχίας, ἀλλά καί ὅλων μαζί τῶν αἱρέσεων, καί γι’ αὐτή τήν αἰτία ἡ σημερινή Κυριακή λέγεται τῆς Ὀρθοδοξίας. Καί εἶναι ἑορτή τῆς Ἐκκλησίας ἐναντίον κάθε πλάνης, κάθε κακοδιδασκαλίας, πού δολιεύεται τήν ὀρθή πίστη καί τή σωτηρία τῶν ἀνθρώπων.

Τέτοιες πλάνες καί τέτοια ψεύδη εἶναι καί στίς μέρες μας πολλά. Ἡ Ἐκκλησία καί σήμερα ἀναστατώνεται, ταλαιπωρεῖται καί δοκιμάζεται μέσα σέ αἱρέσεις καί σχίσματα καί ὁμολογίες. Ἀλλά δέν χάνεται κι οὔτε θά χαθεῖ ποτέ ἡ Ἐκκλησία, γιατί ὁ Θεός εἶναι μαζί της. Κι ὅλοι ἐμεῖς, ὁ λαός τοῦ Θεοῦ δηλαδή, πού εἴμαστε ἡ Ἐκκλησία, μέσα σ’ αὐτήν βρίσκουμε τήν πίστη μας καί μέσα σ’ αὐτήν ἔχουμε βέβαιη τή σωτηρία μας «ἑπόμενοι τοῖς ἁγίοις πατράσιν», βαδίζοντας δηλαδή στά χνάρια τῶν ἁγίων πατέρων. Ἀμήν.

Ἐκ τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως