Οι άγγελοι είναι το πρώτον δημιούργημα του Θεού. Τους εδημιούργησε εκ του μηδενός και τους έκαμε κατά την ιδικήν του εικόνα και ασώματον δύσιν. Ο Δαβίδ λέγει: «ο ποιών τους αγγέλους αυτού πνεύματα και τους λειτουργούς αυτού πυρός φλόγα» (Ψαλ.103,4). Εις τους λόγους αυτούς φαίνεται η ευκινησία, η θεία φλόγα και η ταχύτητα να πράξουν το θείον θέλημα. Κατά τον Άγιον Ιωάννην τον Δαμασκηνόν «Ο άγγελος είναι ύπαρξις πνευματική, αεικίνητος, ελευθέρα, ασώματος, που υπηρετεί τον Θεόν, και κατά χάριν έχει λάβει εις την ψύσιν της την αθανασίαν, που το σχήμα και την κατάσταση αυτής της υπάρξεως μόνον ο Κτίστης γνωρίζει».(5)
Ο Άγγελος είναι φύσις λογική , πνευματική και ελευθέρα. Επειδή όμως είναι φύσις που έχει δημιουργηθεί , είναι μεταβλητή. Έχει δηλαδή το αυτεξούσιον και την δυνατότητα να παραμένει εις το αγαθό και να προοδεύει εις αυτό, αλλά και να κατευθύνει εις το κακόν. Δεν έχουν την δυνατότητα να μετανοήσουν , διότι είναι ασώματοι. Ο άνθρωπος όμως μπορεί να μετανοήσει λόγω της ασθένειας του σώματός του. Ο άνθρωπος έχει το κατ’ εικόνα Θεού ισχυρότερον , από τους Αγγέλους επειδή έχει σώμα, «αλλά αν και έχομε το ‘‘ κατ’ εικόνα’’ περισσότερον από τους Αγγέλους, υστερούμε ωστόσο πού ως προς το ‘‘καθ’ ομοίωσιν του Θεού’’, και μάλιστα τώρα, από τους αγαθούς αγγέλους». (6)
Οι Άγγελοι είναι δεύτερα πνευματικά φώτα και παίρνουν τον φωτισμόν από το άναρχον και άκτιστον φώς της Αγίας Τριάδος. Είναι περιωρισμένοι εις τον χώρον. Δηλαδή όταν είναι εις τον ουρανόν , δεν ευρίσκονται και εις την γήν. Και όταν αποστέλλωνται από τον Θεόν προς διακονίαν εις την γήν, δεν παραμένουν και εις τον ουρανόν.
Διαμένουν εις τον ουρανόν και έχουν έργον να υμνούν και να δοξάζουν τον Άγιον Θεόν και να υπηρετούν το θείον θέλημά του. Όταν εμφανίζονται εις τους αξίους ανθρώπους εις τους οποίους ο Θεός θα θελήσει να παρουσιασθούν, εμφανίζονται όχι όπως είναι , αλλά με μορφήν που ημπορούν να τους βλέπουν οι άνθρωποι. Τα μυστήρια της οικονομία του Θεού διά την σωτηρία του ανθρώπου τα φανερώνουν οι Άγγελοι , όχι διότι ο Θεός δεν ημπορεί να επαρκέσει εις αυτό και έχει ανάγκη από τας υπηρεσίας των , αλλά επειδή οι ίδιοι οι Άγγελοι , κατά τον Απόστολον Πέτρον «επιθυμούσι παρακύψαι» (Α΄Πέτρ.α΄12). διά τον πεπερασμένον και αμαρτωλόν άνθρωπον είναι περισσότερον προσιτή η επικοινωνία με τους Αγγέλους, παρά με τον ίδιον τον Θεόν «καθίσταται ευχερεστέρα δι’ ημάς και περισσότερον προσιτή διά της μεσολαβήσεως ομοίων μεν προς ημάς και πεπερασένων ως ημείς , αλλ’ αγνοτέρων και καθαρωτέρων και εγγυτέρων προς τον Θεόν δημιουργημάτων». (7)
Είναι δυσκολοκίνητοι προς το κακόν και όχι ακίνητοι «τώρα όμως είναι και ακίνητοι όχι εκ φύσεως, αλλά κατά χάριν και λόγω της προσηλώσεως των εις το μέσον αγαθόν , τον Θεόν . Βλέπουν τον Θεόν κατά το μέτρον της δυνατότητος των και έχουν αυτήν την θέαν ως τροφήν». (
5. Ιωάν. Δαμασκηνού Έργα ΕΠΕ , Τόμος 1 , σελ 143.
6. Άγιος Γρηγόριος Παλαμάς, Φιλοκαλία , Τόμος Δ , σελ 318.
7. Παν. Τρεμπέλα, Δογματική , Τόμος 11, σελ 432.
8. Ιωάν. Δαμασκηνού , ενθ’ ανωτ. σελ. 149
Η αποστασία του εωσφόρου και των αγγέλων αυτού.
Ο Εωσφόρος ωνομάσθη έτσι εξ αιτίας της λαμπρότητός του. Όταν όμως , ένεκα της υπερηφανείας , αυτός και οι άγγελοι του απεστάτησαν από τον Θεόν , έγιναν σκότος. Αυτή είναι η πρώτη τιμωρία της αμαρτίας, η οποία εδόθη εις τον αποστάτην Εωσφόρον και εις τους συντρόφους του δαίμονας. Με την απομάκρυσιν των από τον Θεόν έγιναν δημιουργοί της κακίας την οποίαν μετέφεραν και εις τον άνθρωπον.
Ο Μέγας Αθανάσιος και άλλοι πατέρες ευρίσκουν συμβολισμόν της πτώσεως του σατανά εις εκείνα που λέγονται διά την έπαρσιν του βεσιέως της Βαβυλώνος∙ «Πως εξέπεσν εκ του ουρανού , ο εωσφόρος ο πρωΐ ανατέλλων; Συ δε είπας εν τη διανοία σου∙ εις τον ουρανόν αναβήσομαι, επάνω των αστέρων του ουρανού θήσω τον θρόνον μου και έσομαι όμοιος τω Υψίστω» (Ησ. ιδ΄, 12-13).
Είναι πολύ χρήσιμο να εξετάσωμε με ακρίβειαν ποίαν κατάστασιν είχον οι δαίμονες πρίν αμαρτήσουν και ποίαν μορφήν έλαβον μετά την αμαρτίαν. Οι άγγελοι είναι το πρώτον δημιούργημα του Θεού. Ο Αγιος Θεός τους επροίκησε με όλα τα χαρίσματα της αΰλου φύσεως των. Είχαν την δυνατότητα να δεχθούν τα υπερφυσικά δώρα της θείας χάριτος. Είχαν υπερβολική ωραιότητα και μεγάλην δύναμιν. Ήσαν στολισμένοι με όλα τα αγαθά και με όλας τας αρετάς διά να είναι πάντοτε μακάριοι.
Αλλά ποίαν ευγνωμοσύνη ανταπέδωκαν εις τον κτίστην τους, ένα μέρος εξ αυτών ,οι οποίοι επανεστάτησαν και δεν υποτάσσονται πλέον εις τον Θεόν; Την ελευθερίαν του αυτεξουσίου που τους έδωκεν ο Θεός την εχρησιμοποίοησαν εναντίων του θείου υθελήματος.
Ο Άγιος Θεός βλέποντας την αχαριστίαν αυτήν και ανυποταξίαν των διαιμόνων τους εγκρέμισεν όλους εις την άβυσσον . «Τους αγγέλους , που δεν εφύλαξαν το υψηλό τους αξίωμα, αλλ’ εγκατέλιπον την εν ουρανοίς κατοικίαν των και ζωήν, τους έχει φυλάξει διά να δικασθούν κατά την μεγάλην ημέραν της παγκοσμίου κρίσεως δεμένους υπό σκότος πνευματικόν και παντελή άγνοια της θείας χάριτος και αληθείας με δεσμά αιώνια , που δεν θα συντριβούν ποτέ» (Επιστολή Ιούδα, στόχος 6).
Ο διάβολος δεν εδημιουργήθη πονηρός εκ φύσεως αλά ήταν αγαθός και δεν είχε μέσα του καμμίαν κακίαν από τον Δημιουργόν. Επειδή όμως δεν εδέχθη τον φωτισμόν και την τιμην , που του εχάρισεν ως δώρον ο Άγιος Θεός, κατόπιν ελευθέρας εκλογής μετεβλήθη από την φυσικήν του κατάστασιν εις την παρά φύσιν.
Υπερηφανεύθη απένατι του Θεού. Επανεστάτησε εναντίων του Θεού που τον εδημιούργησε και συμπαρέσυρε και τους αγγέλους που υπετάγησαν εις αυτόν. Απεμακρύνθη από τα αγαθόν και κατέλξεν εις το κακόν. Το αγαθόν είναι το πνευματικόν φώς∙ το δε κακόν είναι το πνευματικόν σκότος. Έτσι ο διάβολος αν και εδημιουργήθη από τον Δημιουργόν ως φώς, εν τούτοις έγινε σότος με την ελευθέραν θέλησίν του. Και το άπειρον εκείνο πλήθος των αγγέλων που ήσαν υπό τας διαταγάς του, απεχωρίσθη μαζύ του από τον Άγιον Θεόν και τον ηκολούθησε και ωδηγήθη εις τηνπτώσιν.
Κάθε κακίαν , καθώς και όλα τα ακάθαρτα πάθη είναι εφεύρεσιν των δαιμόνων. Έχει επιτραπή βέβαια εις αυτούς να πειράζουν τον άνθρωπον , αλλά δεν έχουν την δύναμιν να εκβιάζουν κάποιον. Από τον άνθρωπον εξαρτάται εάν θα δεχθή την επίθεσιν ή όχι διά τούτο έχει ετοιμασθή διά τον Διάβολον και τους δαίμονας του και δι’ αυτούς που τον ακολουθούν , το άσβεστο πύρ και η αίωνιος κόλασις (Ματθ. κε΄, 41).
Συμπεράσματα.
α΄ .Πόσον μεγάλο κακό είναι να αμαρτήσει κανείς θανάσιμα εις τον Θεόν! Η τιμωρία αυτή των διαμόνων είχε ως αποτέλεσμα να χάσουν τα υπερφυσικά τους χαρίσματα και να μην μπορούν ποτέ να ελευθερωθούν από αυτήν την ταλαιπορίαν και καταδίκην των. Και τούτο διότι , κατά τον Άγιον Ιωάννην τον Δαμασκηνόν: «αυτό ακριβώς που είναι διά τους ανθρώπους ο θάνατος, είναι διά τους αγγέλους η πτώσις. Διότι μετά την πτώσιν δεν υπάρχει δι’ αυτούς μετάνοιαν , όπως ακριβώς δεν υπάρχει μετάνοια διά τους ανθρώπους μετά τον θάνατον»(9).
β΄. Η πρόοδος εις την πνευματικήν ζωήν εξαρτάται από την ταπείνωσιν που απεκτήσανμε. Ποτέ ο Θεός δεν μας δίδει την χάριν του , εάν δεν έχωμεν ταπείνωσιν, διότι , εάν μας δώσει κάποιο χάρισμα, θα πάθωμεν μεγάλο κακό από την κενοδοξία.
γ΄ Η αυτομεμψία είναι μια άγνωστη αρετή. Αυτομεμψία σημαίνει , ότι εμείς κατηγορούμε τον εαυτό μας και τον θεωρούμε χώμα και λάσπη. Αυτή συντρίβει τον εγωϊσμόν. Όταν κατηγορείς τον εαυτόν σου ταπεινώνεσαι και δεν κατακρίνεις τότε τκανένα.
δ΄ Η ταπείνωσις είναι η σπουδαιοτέρα των αρετών, διδάσκει ο Γέρων Εφραίμ ο Φιλοθεΐτης. Όταν την αποκτήσεις ο εχθρός δεν δύναται να σε κτυπήσει. Αποκτάται σιγά-σιγά, απατούνται χρόνια διά να αποκτηθεί πλήρως∙ όταν όμως αποκτηθεί, δεν χρειάζετα πλέον προσπάθεια , θα ενεργεί αυτομάτως.
9. Ιωάν. Δαμασκηνού Έργα, ΕΠΕ, Τόμος 1 , σέλ.155.
Περί θανάτου, παραδείσου και κολάσεως
Μοναχού Μαρκέλλου Καρακαλινού
Εκδόσεις «Ορθόδοξος Κυψέλη»
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου